Ὁ Πρύτανις καὶ ἡ Ἑλληνορθοδοξία

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικὸς Ἐπιστήμων

Ἀντίβαρο, Ἰούλιος 2006

Ζοῦμε σὲ μία ἐποχὴ ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν κρίση τῶν ἀξιῶν, ἀπὸ τὴν ἔλλειψη προτύπων γιὰ τοὺς νέους μας, ἀπὸ τὴν σύγχυση ὦς πρὸς τὴν πολιτιστική μας ταυτότητα, ἀπὸ τὴν ἀμφισβήτηση θεμελιωδῶν ἱστορικῶν καὶ παραδοσιακῶν ἀρχῶν τοῦ λαοῦ μας. Σὲ μία ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία ὁρισμένες θορυβώδεις μειοψηφίες πιστεύουν ὅτι κερδίζουν εὔσημα «προοδευτικότητος» συκοφαντώντας τὴν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση, τὴν Ἐκκλησία καὶ συγκεκριμένα ἐκκλησιαστικὰ πρόσωπα. Σὲ μία ἐποχή, κατὰ τὴν ὁποία ὅλο καὶ περισσότεροι συμπολίτες μας ἀναμένουν καὶ ἀπαιτοῦν ἀπὸ τοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους νὰ λάβουν θέση καὶ νὰ ἀντισταθοῦν μὲ θάρρος σὲ ἐκείνους ποὺ ξεριζώνουν καθημερινὰ τὶς ρίζες τοῦ Ἔθνους μας. Σὲ μία τέτοια ἐποχὴ ἔρχεται σὰν βάλσαμο ἡ παρρησία καὶ ἡ παρουσία τοῦ διακεκριμένου γλωσσολόγου καὶ δασκάλου, τοῦ Πρυτάνεως τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη.

Μιλώντας στὶς 7/6/2006 κατὰ τὴν βράβευσή του ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὁ κ. Μπαμπινιώτης προέβη σὲ μία συγκλονιστικὴ κατάθεση ψυχῆς, τὴν ὁποία ὁ ἴδιος χαρακτήρισε Ὁμολογία Πίστεως. Δήλωσε ὅτι πιστεύει στὸν Τριαδικὸ Θεὸ καὶ στὶς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ θυμήθηκε μὲ νοσταλγία τὰ νεανικὰ τοῦ χρόνια στὸ κατηχητικὸ μὲ κατηχητὴ τὸν –λαϊκὸ τότε- Ἀναστάσιο Γιαννουλάτο, σημερινὸ Ἀρχιεπίσκοπο Ἀλβανίας. Πιστεύω ὅτι ἀξίζει νὰ παραθέσουμε αὐτούσιες ὁρισμένες ἐπισημάνσεις του, οἱ ὁποῖες ὑπογραμμίζουν τὸ ἦθος, τὸ θάρρος καὶ τὴν εὐρυμάθεια τοῦ Πρυτάνεως. Εἶπε σχετικὰ μὲ τὴν προσφορὰ τοῦ κλήρου καὶ τὴν ἔννοια τῆς Ἑλληνορθοδοξίας:

«Λέω ὅτι ὀφείλουμε οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι νὰ σταθοῦμε κοντὰ στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ πάρουμε θέση. Νὰ πάρουμε θέση σ’ αὐτοὺς ποὺ λιθοβολοῦν τὴν Ἐκκλησία καὶ τὰ πρόσωπα ὦς δῆθεν συντηρητικούς. Καὶ βγαίνω καὶ διδάσκω: Ποῦ εἶναι αὐτὸς ὁ συντηρητισμός; Εἶναι στὴ γλώσσα; Ἐγὼ μιλάω γιὰ ἐκκλησιαστικὸ δημοτικισμό. Οἱ ἱερωμένοι ἦταν αὐτοὶ ποὺ μπῆκαν μπροστὰ στὸν φωτισμὸ τοῦ Γένους, στὸ Νεοελληνικὸ Διαφωτισμό. Μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ Κοραὴς ἀπὸ τὴ μία, ἀλλὰ τὴν κύρια δουλειὰ , τὰ κείμενα, τὸν φωτισμό, τὸν ἔκανα ἱερωμένοι ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους μέχρι ἁπλοὺς μοναχούς. Ἄνθιμος Γαζῆς, Νεόφυτος Δούκας, Εὐγένιος Βούλγαρις, Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων. Ὅ,τι πάρετε ἀπὸ τὰ βιβλία αὐτὰ καὶ τὶς ἐκδόσεις καὶ τὴ διδασκαλία προέρχονται ἀπὸ τὸν χῶρο τοῦ κλήρου........Ἡ Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση ἱστορικὰ ξεκινᾶ μὲ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ σπουδάζουν στὴν Ἀθήνα καὶ ποὺ συμφιλιώνουν τὸν Ἑλληνισμό, τὴν ἑλληνικὴ παιδεία μὲ τὸ Χριστιανισμό...... Προχώρησε μέσα ἀπὸ τὸ Βυζάντιο καὶ ἔφτασε στὰ χρόνια της Τουρκοκρατίας μ’ αὐτὰ τὰ μεγάλα μυαλά, τὰ ὁποῖα ἔδειξαν ὅτι τὰ κλασικὰ γράμματα δὲν εἶναι ἀντίθετα μὲ τὴ Χριστιανικὴ διδασκαλία καὶ μέσα ἀπὸ τὰ κλασικὰ γράμματα ξεσήκωσαν τὸ Γένος........ Δὲν εἶναι σύνθημα ἡ ἔννοια τοῦ ἑλληνορθόδοξου, εἶναι ἱστορικὴ πραγματικότητα».

Ἐπειδὴ ἀπὸ ὁρισμένους χώρους τίθεται κατὰ καιροὺς τὸ αἴτημα νὰ μὴ διδάσκονται τὰ Ὀρθόδοξα Θρησκευτικά, ἀλλὰ ἕνα συνονθύλευμα γνώσεων ποὺ θὰ ὀνομάζεται Θρησκειολογία, ὁ κ. Μπαμπινιώτης μὲ τὴ μεγάλη παιδαγωγική του ἐμπειρία τονίζει: «Ναί, διδάσκω τὰ Θρησκευτικά, ἐλᾶτε νὰ συζητήσουμε μὲ ποιὸ τρόπο μπορῶ νὰ τὰ διδάξω ὥστε νὰ ἔχουν ἄμεση ἀπήχηση, ὥστε νὰ προσφέρουν στὸ παιδί. Αὐτὸ εἶναι συζητήσιμο. Ἀλλὰ ἄλλο εἶναι αὐτὸ καὶ ἄλλα νὰ πῶ ὅτι διώχνω τὰ Θρησκευτικὰ ἢ ὅτι διδάσκω Ἱστορία τῶν Θρησκειῶν. Μὰ τί εἶναι τὰ Θρησκευτικά, γνώσεις, πληροφορίες εἶναι; Ἂν εἶναι πληροφορίες μπορεῖ νὰ τὶς πάρει ἀπὸ ὁπουδήποτε. Μὲ ἐνδιαφέρει νὰ δῶ τί εἶναι ὁ Ἰνδουισμός; Νὰ μάθω τί εἶναι ὁ Ἰνδουισμός, δὲν θὰ μοῦ κάνει κακό, ἀλλὰ ἄλλη εἶναι ἡ πίστη μου. Ἔχω τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ποὺ μεταφρασμένος ἢ στὸ πρωτότυπο μὲ ἀνεβάζει, μὲ κάνει ὃν ποὺ σκέπτεται , ποὺ προβληματίζεται, γιατί αὐτὸς ὁ λόγος δὲν ξεπερνιέται μὲ τίποτε».

Ἔχει δίκαιο ὁ κ. Πρύτανις. Τὰ Θρησκευτικὰ ὦς σχολικὸ μάθημα δὲν ἀποσκοποῦν στὴν συσσώρευση γνώσεων, ἀλλὰ στὴν διάπλαση χαρακτήρων, στὴν διὰ –μόρφωση προσωπικοτήτων. Ἄν μας ἀπασχολεῖ σήμερα ἡ παιδικὴ ἐγκληματικότητα μήπως πρέπει νὰ ἐνισχύσουμε περισσότερο τὸν ρόλο τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς διδασκαλίας μὲ τὰ κατάλληλα βιβλία, διδάγματα καὶ παραδείγματα; Ἀντὶ νὰ θρηνοῦμε γιὰ τὴν κρίση τῆς κοινωνίας μας εἶναι καιρὸς νὰ συνδυάσουμε τὶς ἀρχὲς τοῦ συγχρόνου εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ μὲ τὶς ἑλληνορθόδοξες ἀξίες τοῦ τόπου μας. Ὁ κ. Μπαμπινιώτης εἶναι σαφής. Ἡ θαρραλέα φωνὴ τοῦ ἃς προβληματίσει ἄρχοντες καὶ ἀρχομένους.

Κ.Χ. 12/6/2006
Πρώτη δημοσίευση στὸν Τύπο τῆς Κυριακῆς, 18 Ιουνίου 2006

Αὐτὸ τὸ κείμενο εἶναι γραμμένο σὲ πολυτονικό. Διαβάστε τὴ μονοτονική του ἔκδοση.