Του Πασχάλη Χριστοδούλου*

Σουφλί, 5.5.2004
Αντίβαρο.

Η διοργάνωση σε χωριουδάκια, όπως λέγονται, ακόμη και υψηλότατου επιπέδου κοινοτικών διασκέψεων, αποτελεί Ευρωπαϊκό θεσμό. Η Ελλάδα και στο σημείο αυτό έρχεται τελευταία και καταϊδρωμένη. Το εδώ σήμα κατατεθέν είναι: μονοκετρικότητα uber alles. ʼντε το πολύ πολύ να γίνει κάτι σε κάποιο νησί του Ιονίου ή του Αιγαίου. Αν κανείς περιφερειακός, πόσο μάλλον τοπικός θεσμός, πρότεινε τη διοργάνωση μιας διεθνούς, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλου διεθνούς οργανισμού συνάντησης συμποσίου ή ακόμη και κάτι άλλο, δεν αποκλείεται να αναθεματιστεί ως μικρομεγαλισμός, από τους θεματοφύλακες του μονοκεντρισμού, που έλεγα πριν.

Κάθε φορά που ανακινείται θέμα για τη Θράκη, όπως όλος αυτός ο θόρυβος γύρω από την επίσκεψη Ερντογκάν, ο νους των πολιτών πηγαίνει στο ότι επί δεκαετίες δεν έγινε τίποτε σοβαρό στην περιοχή. Ότι τα ευρωπαϊκά πακέτα που ήταν για εδώ, έστω και εκ των υστέρων, δια της πλαγίας των ανακατανομών, κατηφόριζαν πάντοτε προς την πρωτεύουσα, όταν δεν αλληθώριζαν ευθύς εξ αρχής προς αυτήν. Οι υπαίτιοι, κυρίως οι απελθόντες, δεν θα έπαιρναν μικρότερο βαθμό από την ανάπτυξη αν δεν υπήρχε η πολιτική. Αν το μεγάλο όραμα του 2004, τόσο των μεν όσο των δε, είχε ως παράπλευρη απώλεια το αντίο στις επενδύσεις στην περιοχή, με την ιστορία να βάζει κουλούρι, στην πολιτική τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.

Το μειονοτικό είναι ένα από τα θέματα που επιβεβαιώνουν την πλήρη απουσία πολιτικής. Γι αυτό το ζήτημα υπάρχουν δικαιωμένα γραπτά φίλων, τόσο παλιά όσο επίσης πρόσφατα, χθεσινά. Δεν γνωρίζω αν κάποιοι κάτω τα διαβάζουν αλλά ξέρω ότι πνίγονται σε ένα κουτάλι νερό. Αντί να δεσμεύσουν τον κοινό τους φίλο και να τον καταστήσουν υπεύθυνο για όποια πιθανή εκτροπή, κάθονται και κάνουν άλλα αντί άλλων. Ο ένας εξαγγέλλει απαντητικά ταξίδια καίγοντας τα ως χαρτιά. Ο άλλος διαγράφει κατ αρχήν μονοκονδυλιά την χρόνια διαδρομή του καθιστάμενος κήνσορας για 24 ώρες για να επανέλθει στην πεπατημένη του. Τα βλέπουν αυτά οι Θράκες και καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα. Κυρίως όμως τα βλέπουν από μέσα, και μάλλον θα μειδιούσαν αν δεν υπήρχε αυτό το νέο είδος διπλωματίας των πολιτικών κειμένων, που έρχεται να καλύψει τα θεσμικά διπλωματικά και πολιτικά κενά. Η στροφή της αξιωματικής αντιπολίτευσης από την ανησυχία στο ευπρόσδεκτο, μέσα σε μια ημέρα, προφανώς συνδέεται με την αποφυγή συστάσεων στο φίλο, όπως της είχε προταθεί.

Τον περασμένο Δεκέμβρη, σε ιστορική πόλη της Ιαπωνίας, έλαβε χώρα υπό την αιγίδα της U.N.E.S.K.O. το δεύτερο νομίζω παγκόσμιο συμπόσιο για τον νουμερικό δρόμο του μεταξιού, όπως ονομάζεται. Οι Ιάπωνες λίαν έξυπνα ποιούντες, πέραν των προετοιμασιών των μελετών τους να γεφυρώσουν υποθαλάσσια το νησί τους με την Κορέα καθώς και την παλιά πρωτεύουσα της Κίνας Χσιάν, ώστε να αποτελέσουν έτσι προέκταση του κλασσικού δρόμου και σιδηρόδρομου του μεταξιού, έκαναν ακόμη ένα μεγάλο βήμα. Επέκτειναν τον ίδιο αυτό δρόμο στο πληροφορικό και πολιτισμικό ταυτόχρονα πεδίο. Αυτό στην ουσία σημαίνει η διοργάνωση του συμποσίου που είπα.

Το ότι η Εγνατία είναι η πρώτη μας αναπτυξιακή αγάπη είναι σε όλη την Ελλάδα γνωστό. Όπως επίσης είναι γνωστές οι πρωτοβουλίες μας για την σιδηροδρομική και την ενεργειακή της εκδοχή. Την ακαδημαϊκή, την αμπελοοινική, τη γαστρονομική. Ότι αποτελεί έναν ιστορικό κλάδο του δρόμου του μεταξιού που ενώνει την παλιά με τη νέα Ρώμη. Επίσης τον πολλαπλό εκείνο διευρωπαϊκό άξονα, Κωνσταντινούπολης, Πυθίου, Ηγουμενίτσας, Οτράντο, Ρώμης που τον ονομάσαμε No XI και που οι χώρες δια των οποίων διέρχεται έχουν να ωφεληθούν τα μέγιστα από την συμπερίληψή του ως σιδηροδρόμου, στο τέταρτο κοινοτικό πλαίσιο.

Το πρώτο που προτείνουμε να γίνει μέσα στο τρέχον έτος αν όχι εξάμηνο, είναι ένα συμπόσιο για το διευρωπαϊκό άξονα No XI ως σιδηροδρομικό. Αντικειμενικός σκοπός είναι η ένταξη στο επόμενο πακέτο. Είναι λογικό όσο και αναγκαίο, το εθνικό επίπεδο να προηγηθεί του διεθνούς. Οι Νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις της Θράκης, της Μακεδονίας και της Ηπείρου μπορούν μαζί με τα επιμελητήρια να αναλάβουν να το διοργανώσουν από κοινού. Ο αγώνας για την οδική Εγνατία μπήκε σε ένα δρόμο, ο αγώνας για τη σιδηροδρομική Εγνατία συνεχίζεται. Χάσαμε πολλά τρένα ως τώρα. Ας μη το χάσουμε και αυτό. Κυρίως όμως δεν πρέπει να χάσουμε χρόνο. Στα τέλη Ιουνίου οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να λάβουν οριστική μορφή.

Γι αυτό είχαμε άλλωστε ζητήσει την εξ αρχής διαμόρφωση του Έβρος 2010. Ορίστε ούτε πέντε μήνες πέρασαν και όχι μόνο δεν το μνημονεύει κανείς αλλά αμφιβάλλω αν του γίνει και μνημόσυνο. Ενώ με την Εγνατία, είμαστε και πάλι εδώ. Και μάλιστα με πολλές Εγνατίες.

Αργότερα μπορεί να επαναληφθεί σε διεθνές επίπεδο. Όπου το αντικείμενο των συζητήσεων των αυτοδιοικήσεων τόσο της δικής μας χώρας όσο των γειτονικών, θα επεκταθεί τόσο στον τουρκικό κλάδο Μακρά Γέφυρα Κωνσταντινούπολη, όσο στον Ιταλικό, Οτράντο Ρώμη. Πρόκειται για συγκεκριμένο μέτρο και πρόταση. Μιλούν για Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης με την Τουρκία. Να ένα. Πρώτο και καλύτερο. Όχι μόνο μέτρο εμπιστοσύνης αλλά και μέτρο θεμελίωσης της Ενωμένης Ευρώπης. Αυτό έπρεπε να βάλουν οι κυβερνώντες στην αναπτυξιακή ατζέντα των συζητήσεων τόσο με τον εκ Δυσμών όσο με τον εξ Ανατολών φίλο τους που πρόκειται να επισκεφτεί το ερχόμενο Σάββατο την περιοχή της Θράκης.

Το άλλο που έχω να προτείνω είναι ένα απευθείας διεθνές συμπόσιο στην ίδια πόλη για τον πολιτισμικό όσο πληροφορικό κλάδο του δρόμου του μεταξιού που επίσης ταυτίζεται με την πολιτισμική και ταυτόχρονα πληροφορική Εγνατία. Θα μπορούσε να ονομαστεί digital Εγνατία ή digital silk rout. Όμως αυτή η λέξη έχει καεί. Κάποιοι μπορούσαν να μιλήσουν για εξευγενισμένες μορφές πληροφορικού δρόμου του μεταξιού μέχρι και για τον πολιτισμικό δρόμο τεσσάρων αυτοκρατοριών. Θα λέγαμε ότι πρόκειται για τον επί του παρόντος και του μέλλοντος -όχι βέβαια του απώτατου- αριστοκρατικό δρόμο του μεταξιού, με την κλασσική φυσικά έννοια του όρου. Ενός δρόμου που το Ελλαδικό του τμήμα είναι η ομώνυμη ιστορική οδός. Μια από τις νέες Εγνατίες. Η αριστοκρατική.