Πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα

Κωνσταντίνος Χολέβας

Πολιτικός Επιστήμων

Η νέα σχολική χρονιά άρχισε με τους συνήθεις διαξιφισμούς μεταξύ Κυβερνήσεως και Αντιπολιτεύσεως για επί μέρους εκπαιδευτικά θέματα και με την αγωνία των μαθητών της Γ’ Λυκείου και των γονέων τους για την εφετεινή τροποποίηση στο σύστημα των Πανελληνίων Εξετάσεων. Πιστεύω ότι υπάρχουν τρία γεγονότα στα οποία αξίζει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή, εάν ενδιαφερόμαστε για ουσιαστική Παιδεία και όχι για απλή επιμόρφωση ή εξειδίκευση των παιδιών μας.

Το πρώτο γεγονός είναι πρόσφατη η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στην Φλώρινα. Ο Πᾳναγιώτατος τόνισε μεταξύ άλλων ότι η Ορθόδοξη Χριστιανική αγωγή είναι αγωγή γνώσεως και ελευθερίας και γι’ αυτό πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης. Μάλιστα πρότεινε το μάθημα των Θρησκευτικών να αρχίσει από την προσχολική ηλικία, δηλαδή από το Νηπιαγωγείο. Συμπλήρωσε μάλιστα ότι αντιτίθεται στην πρόταση για το λεγόμενο «ουδετερόθρησκο σχολείο», μία πρόταση που αποσκοπεί στην περαιτέρω περιθωριοποίηση του μαθήματος των Θρησκευτικών και στην αποκοπή του από την Ορθόδοξη Παράδοση.

Είναι σημαντικές αυτές οι επισημάνσεις του Οικουμενικού Πατριάρχου, διότι έρχονται σε μία στιγμή κατά την οποία ορισμένοι πολιτικοί και διανοούμενοι, επικαλούμενοι τον «εκσυγχρονισμό» της κοινωνίας μας, προβάλλουν το γαλλικό πρότυπο του «λαϊκού κράτους». Λησμονούν, όμως, ότι ακόμη και στην Γαλλία , στην οποία από το 1905 τα δημόσια σχολεία δεν διδάσκουν Θρησκευτικά, ακούγονται φωνές και μάλιστα αριστερών διανοητών που ζητούν να αρχίσει διστακτικά κάποια μορφή θρησκευτικής διδασκαλίας. Μάλιστα στις 19/9/2005 ο Γάλλος Υπουργός Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί μιλώντας σε εκδήλωση για τα 100 χρόνια του νόμου περί του λαϊκού -άθρησκου κράτους, δήλωσε ότι χρειάζεται αλλαγές ο νόμος αυτός, διότι θεσπίσθηκε σε μία άλλη εποχή, υπό την επίδραση του αντιεκκλησιαστικού πνεύματος της Γαλλικής Επαναστάσεως.

Το δεύτερο γεγονός είναι η υλοποίηση της πολύ ορθής αποφάσεως της κ. Γιαννάκου για την αύξηση των ωρών των Αρχαίων Ελληνικών στα Λύκεια. Η Νέα Ελληνική γλώσσα έχει άμεση σχέση και στενή συγγένεια με τις παλιότερες μορφές της γλώσσας μας και μπορεί να εμπλουτίζεται και να αρδεύεται από αυτές. Οι νέοι μας μελετώντας περισσότερο την Αρχαία, την Εκκλησιαστική και την Λογία μορφή της ενιαίας ελληνικής θα βοηθηθούν να αντιμετωπίσουν την προφανή, πλέον, λεξιπενία τους. Κάποιοι αντιδρούν στο μέτρο αυτό, ίσως διότι θεωρούν την Αρχαία Ελληνική σαν μία ξένη γλώσσα. Την απάντηση περί μιάς ενιαίας ελληνικής, που εξελίσσεται μέσα στο ρου της Ιστορίας, τούς την δίνει ο Νομπελίστας μας Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος εκαυχάτο: «Είμαι υπερήφανος, διότι χρησιμοποιώ λέξεις όπως άνθρωπος, ουρανός και άλλες, ακριβώς όπως τις χρησιμοποιούσαν η Σαπφώ και ο Ρωμανός ο Μελωδός»!

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να προσεχθεί και με σεβασμό να αξιολογηθεί η παρέμβαση του βουλευτή κ. Βύρωνα Πολύδωρα υπέρ της προαιρετικής χρήσης του πολυτονικού συστήματος στο Δημόσιο Τομέα (ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 18/9/2005). Η εκπαιδευτική κοινότητα ας απαντήσει ειλικρινά: Από την ημέρα της αυθαίρετης επιβολής του μονοτονικού τα ελληνόπουλα έμαθαν καλύτερη ορθογραφία ή απλώς συνήθισαν στην πνευματική ραστώνη και στην γλωσσική ασυδοσία ;

Το τρίτο γεγονός είναι η ευπρόσδεκτη μείωση των μαθημάτων που εξετάζονται στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Με προβληματίζει η υποβάθμιση της Ιστορίας από μάθημα Γενικής Παιδείας σε επιλεγόμενο. Αντιλαμβάνομαι ότι πρόκειται περί μεταβατικής περιόδου και ότι ήδη μελετάται η αποσύνδεση των εισαγωγικών εξετάσεων από το Λύκειο. Το Λύκειο υπάρχει για να παρέχει γενική μόρφωση, η οποία περιλαμβάνει την ολοκληρωμένη ιστορική κατάρτιση ώστε να έχουμε νέους πολίτες με εθνική και δημοκρατική συνείδηση και με κατανόηση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος. Κατά τα τελευταία χρόνια η Ιστορία της Γ’ Λυκείου είχε αποκτήσει μία κουραστική και μαρξίζουσα δομή αφήνοντας εκτός ύλης όλη την Τουρκοκρατία και την Επανάσταση του 1821 και αναλύοντας λεπτομερώς ...... πόσες καμινάδες είχαν τα εργοστάσια στην Ελλάδα του 1850. Τα ελληνόπουλα πραγματοποιούσαν ένα τεράστιο άλμα από την ʼλωση της Πόλης στον Καποδίστρια και έχαναν κάθε επαφή με τις προσπάθειες του Γένους να ελευθερωθεί. Ελπίζω με τις αναμενόμενες αλλαγές η Ιστορία να βρει την θέση που της ταιριάζει.

Ο Διονύσιος Σολωμός έγραφε: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου, πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα». Υπάρχουν άραγε σπουδαιότερα ιδανικά για να εμπνεύσουν την Παιδεία μας;

Κ.Χ. 20/9/2005