Κάποιος Κύριος Κοσμάς (Με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της Στ Δημοτικού) Κωνσταντίνος Χολέβας Πολιτικός Επιστήμων Αντίβαρο, Σεπτέμβριος 2006 Έχω στα χέρια μου το νέο σχολικό βιβλίο Ιστορίας της Στ τάξεως Δημοτικού, το οποίο θα διδαχθεί στα παιδιά μας από τον Σεπτέμβριο. Έχει τίτλο «Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια» και εγράφη από ομάδα τεσσάρων συγγραφέων. Οι τρεις είναι δάσκαλοι και η μία είναι Πανεπιστημιακή καθηγήτρια. Δεν αμφιβάλλω ότι από πλευράς εμφανίσεως και δομής της ύλης ( ασκήσεις, ερωτήσεις κλπ) το συγκεκριμένο εγχειρίδιο μπορεί να θεωρηθεί πρωτότυπο και αποτέλεσμα δημιουργικής σκέψεως. Όμως η Ιστορία είναι κατ’ εξοχήν μάθημα ανθρωπιστικής παιδείας και διαμορφώσεως εθνικής συνειδήσεως. Οφείλει κάθε σχολικό βιβλίο να μην αποκρύπτει θεμελιώδεις αλήθειες και να διαμορφώνει στα ελληνόπουλα τον υγιή πατριωτισμό μακρυά από τα δύο άκρα που είναι ο σωβινισμός - εθνοφυλετισμός και ο άπατρις διεθνισμός. Η Ιστορία πρέπει να ετοιμάζει τα ελληνόπουλα να αξιοποιήσουν τον πλούτο της ελληνορθοδόξου παραδόσεως σε ένα διεθνές περιβάλλον, στο οποίο καλούμεθα να συνυπάρξουμε με πολλούς άλλους λαούς και πολιτισμούς. Να χαλυβδώσει τα παιδιά μας με εθνική αυτοπεποίθηση για να μη γίνουν εύκολα θύματα στον οδοστρωτήρα της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποιήσεως. Και να τους διδάξει τα προτερήματα, τα επιτεύγματα αλλά και τις αδυναμίες του εθνους μας ώστε οι νέοι μας να εμπνέονται από τις μεγάλες μορφές και παραλλήλως να διδάσκονται από τα λάθη του παρελθόντος. Δυστυχώς το καινούργιο βιβλίο της Ιστορίας που απευθύνεται στα ενδεκάχρονα αγόρια και κορίτσια από πλευράς περιεχομένου μας απογοητεύει και μας προβληματίζει. Νομίζει κανείς ότι δεν εγράφη από Έλληνες και δεν απευθύνεται σε ελληνόπαιδες. Μοιάζει σαν να είναι γραμμένο από άχρωμους και ουδέτερους παρατηρητές, για τους οποίους η Ελλάδα είναι τρίτη χώρα και προσπαθούν απλως να μεταδώσουν ορισμένες πληροφορίες. Χωρίς ίχνος συναισθήματος, χωρίς προβολή των ηρώων, των αγωνιστών, των μεγάλων μορφών, με μία ξεπερασμένη και διεθνώς αποτυχημένη μαρξιστική ανάλυση, που ανακαλύπτει παντού ταξικές συγκρούσεις, και το κυριώτερο: Με μία εμφανή προσπάθεια να διαγραφεί κάθε θετική αναφορά στην Ορθοδοξία, στην Εκκλησία και στην προσφορά του ράσου. Ο σαφής αντιεκκλησιαστικός χαρακτήρας του βιβλίου φαίνεται κυρίως στις σελίδες 15 -53 όπου παρουσιάζονται η Τουρκοκρατία και η Ελληνική Επανάσταση. Θυμίζω ότι ακόμη και ο μαρξιστής ιστορικός του Νέου Ελληνισμού Νίκος Σβορώνος είχε την εντιμότητα να παραδεχθεί τον εθνικό και παιδευτικό ρόλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά την περίοδο εκείνη. Γράφει σε ένα δοκίμιό του του 1964, το οποίο εξεδόθη μετά τον θάνατό του: «Οι αξιόλογες προσπάθειες της Ορθόδοξης Εκκλησίας για την εκπαίδευση , η οποία στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια της, ......... οι αγώνες της για την διαφύλαξη της χριστιανικής πίστης και την καθαρότητα της Ορθοδοξίας, τα μέτρα για το σταμάτημα των εξισλαμισμών , αποτελούν θεμελιακή συμβολή για την διατήρηση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων. Οι Νεομάρτυρες, συχνό φαινόμενο της εποχής, που δέχονται τον μαρτυρικό θάνατο για την χριστιανική πίστη , είναι συγχρόνως και οι πρώτοι εθνικοί ήρωες του Νέου Ελληνισμού........Η Ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται έτσι επικεφαλής των δυνάμεων που οργανώνουν την άμυνα του Ελληνισμού και εξασφαλίζουν την διατήρησή του μέσα στις δύσκολες συνθήκες της κατάκτησης , και συνδέεται άρρηκτα με το έθνος» ( Το Ελληνικό Έθνος-Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, Αθήνα 2004, σελ. 84-85) . Αυτά λέγει ένας ερευνητής, ο οποίος δεν διέκειτο φιλικά προς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγουν και άλλοι σοβαροί μελετητές των πηγών, όπως ο αείμνηστος Βρετανός Βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν, ο Ρωμαιοκαθολικός Γερμανός ιστορικός Γκέρχαρντ Ποντσκάλσκι κ.α. Όλα αυτά τα διγράφει με μία μονοκονδυλιά το συγγραφικό επιτελείο του σχολικού βιβλίου. Μόνο ένας υπαινιγμός γίνεται για την χρήση εκκλησιαστικών βιβλίων στα σχολεία των υποδούλων. Πουθενά δεν θα διαβάσετε για τα κρυφά σχολεία που επενόησε η Εκκλησία, για τους πολυαρίθμους Νεομάρτυρες, για την χορεία των κληρικών που εξέδιδαν κείμενα και θεμελίωσαν ένα νεοελληνικό Διαφωτισμό τελείως διαφορετικό από τον αθεϊστικό Διαφωτισμό της Δύσεως. Πουθενά δεν θα διαβάσει το ελληνόπουλο για τα εκατό περίπου επαναστατικά κινήματα των υποδούλων, που σχεδόν πάντα είχαν επικεφαλής τους Επισκόπους και τον κλήρο. Εκεί που πλέον εξεγείρεται κάθε Ορθόδοξη συνείδηση είναι όταν διαβάζει στην σελίδα 22 και στο κεφάλαιο Εκπαίδευση, όπου γίνεται αναφορά στον ʼγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τη μνήμη του οποίου ευλαβείται ο Ελληνισμός και η Οικουμενική Ορθοδοξία. Διαβάζουμε: «Σημαντική είναι η προσφορά των δασκάλων του γένους, που με τις ιδέες και την διδασκαλία τους συμβάλλουν στην πνευματική ανάπτυξη και προετοιμάζουν το γένος των Ελλήνων για την εθνική ανεξαρτησία. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Αδαμάντιος Κοραής». Για τους συγγραφείς του «προοδευτικού» βιβλίου δεν υπάρχει ʼγιος Κοσμάς, ούτε Πατροκοσμάς, ούτε γίνεται η παραμικρή νύξη για τον μαρτυρικό του θάνατο, ούτε για την εμμονή του στην ελληνορθόδοξη παράδοση. Δεν υπάρχει η παραμικρή εικόνα στο βιβλίο που να τον δείχνει με το ράσο του, το καλογερικό σκουφάκι και το κομποσχοίνι του. Όχι, αυτά είναι επικίνδυνα για τα παιδιά μας, έκριναν οι συγγραφείς. Τα ελληνόπουλα πρέπει να πλάσουν στο μυαλό τους την εικόνα κάποιου λαϊκού με το όνομα κύριος Κοσμάς Αιτωλός. Πιθανόν να φορούσε και κομψά ευρωπαϊκά ρούχα όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, του οποίου το όνομα παρατίθεται στην ίδια σειρά. Ξεχάστε, λοιπόν, Νεοέλληνες τον ʼγιο Κοσμά, τον Νεομάρτυρα της Πίστεως και του Γένους! Μόνο αν έχει χρόνο, διάθεση και ευαισθησία ο διδάσκων θα μπορέσει να πει κάτι σχετικό στα παιδιά με αφορμή μία ερώτηση -άσκηση, η οποία υπάρχει στην επόμενη σελίδα και λέγει: «Τι είδους σχολεία ιδρύει ο Κοσμάς ο Αιτωλός και πόσα;» . Πάλι Κοσμάς ο Αιτωλός, χωρίς ράσο, χωρίς αγιότητα. Σε λίγα χρόνια μία νέα γενιά ελληνοπαίδων θα έχει διαμορφωθεί, η οποία απλώς θα γνωρίζει κάποιον κύριο Κοσμά, καλό άνθρωπο, που κάτι έκανε επί Τουρκοκρατίας, αλλά .... δεν ξέρω τι ακριβώς! Εκτός αν αντιδράσουμε και ζητήσουμε με νόμιμο, δημοκρατικό και τεκμηριωμένο τρόπο να επανορθωθούν τέτοιου είδους ιεροσυλίες. Ούτε η ύψωση του λαβάρου της Επαναστάσεως στην Αγία Λαύρα αναφέρεται στο βιβλίο, αν και μαρτυρείται στα Απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη, ούτε τόσα άλλα . Σεβόμενος τον χώρο σταματώ εδώ. Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.