Ήσσων προσπάθεια ίσον αμάθεια Κωνσταντίνος Χολέβας Πολιτικός Επιστήμων Αντίβαρο, Ιούλιος 2006 Οι νεώτερες γενεές Ελλήνων μεγαλώνουν δυστυχώς μέσα στο πλαίσιο μιας αδόκιμης και διεθνώς αποτυχημένης εκπαιδευτικής φιλοσοφίας, την οποία συνηθίζουμε να ονομάζουμε ως το σύστημα \"της ήσσονος προσπαθείας\" . Ήσσων στα αρχαία ελληνικά σημαίνει λιγότερη, μικρότερη. Πιστεύουν ορισμένοι αρμόδιοι της Παιδείας κατά τις τελαυταίες δεκαετίες ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την μείωση της πνευματικής προσπαθείας, την οποία καταβάλλουν τα μικρά παιδιά στο σχολείο ώστε έτσι να γίνει συμπαθέστερο το σχολείο και να μην απωθεί. Βλέπουμε, λοιπόν, μέσα σ\' αυτό το πλαίσιο πρώτα να καταργούνται οι τόνοι και τα πνεύματα και να επιβάλλεται χωρίς σοβαρή μελέτη το μονοτονικό. Τοτε ακούσθηκε το επιχείρημα ότι έτσι θα διευκολυνθούν οι μαθητές και οι τυπογράφοι. Στην συνέχεια είδαμε την λογική της ήσσονος προσπαθείας να κόβει σημαντικά κεφάλαια από την Ιστορία. Τα ελληνόπουλα εδώ και δέκα χρόνια δεν διδάσκονται στο Λυκειο την Τουρκοκρατία και την Ελληνική Επανάσταση με την δικαιολογία ότι έχουν πολλή ύλη. Είδαμε επίσης να καταργείται επί αρκετά χρόνια η γραμματική και οι κανόνες της στη νεοελληνική γλώσσα, αν και μαθαίνω ότι υπάρχουν σκέψεις επαναφοράς. Βλέπουμε σήμερα να αφαιρούνται οι Τρεις Ιεράρχες από την Εκκλησιαστική Ιστορία της Γ\' Γυμνασίου, επειδή το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο έδωσε εντολή να μην υπερβαίνουν τα διδακτικά βιβλία τις 150 σελίδες. Και μόλις πήρα στα χέρια μου το καινούργιο βιβλίο Ιστορίας της Στ\' Δημοτικού όπου η Ελληνική Επανάσταση έχει συρρικνωθεί σε 100 περίπου γραμμές. Παλι με την δικαιολογία ότι δεν πρέπει να φορτώνουμε τα παιδιά με πολλή ύλη! Εκεί που η λογική της ήσσονος προσπαθείας άρχισε να έχει εμφανέστατα και αρνητικότατα αποτελέσματα είναι ο τομεύς της γλωσσικής αγωγής. Υπάρχουν ήδη δύο σοβαρές μελέτες που καταδεικνύουν ότι το μονοτονικό και οι γενικότρες απλουστεύσεις ( π.χ. κατάργηση της Εκθέσεως Ιδεών με την παλαιά της μορφή, χαλάρωση του ενδιαφέροντος για την ορθογραφία κλπ) προκάλεσαν μεγάλη ζημία. Η πρώτη έρευνα ανακοινώθηκε σε Ιατρικά Συνέδρια, αλλά και στην ημερίδα για το Μονοτονικό που διοργάνωσε η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος στην Στοα του Βιβλίου (22/5/2006). Ο επικεφαλής της ομάδος Ψυχολόγων Ψυχίατρος Ιωάννης Τσέγκος ανέλυσε το πείραμα που πραγματοποιείται εδώ και πέντε χρόνια με δύο ομάδες μαθητών του Δημοτικού. Εκείνοι που διδάχθηκαν κείμενα Αρχαίων Ελληνικών και πολυτονικού έδειξαν μεγαλύτερες μαθησιακές και διανοητικές ικανότητες συγκριτικά με εκείνους που έμειναν στην επίσημη διδασκαλία του μονοτονικού. Τα στοιχεία της έρευνας οδηγούν στο πολύ πιθανό συμπέρασμα ότι το μονοτονικό επέδρασε καταλυτικά στην αύξηση των πάσης μορφής δυσλεξιών. (Όρα το βιβλίο \"Η εκδίκηση των Τονων\" του Ιωάννη Τσέγκου, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήναι 2005). Αρκετοί προσπάθησαν να αμφισβητήσουν τα πορίσματα της έρευνας, όμως τούς διαψεύδει η διεθνής εμπειρία. Οι Ιαπωνες και οι Κορεάτες αρνήθηκαν κατά καιρούς κάθε σκέψη για κατάργηση του δυσκόλου αλφαβήτου τους και καθιέρωση του λατινικού και για οποιαδήποτε μείωση των ιδεογραμμάτων . Η σοβαρή μελέτη του θέματος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κόπος που καταβάλλουν τα μικρά παιδιά στο Δημοτικό για να μάθουν τα ιδεογράμματα αποτελεί την βάση του οικομομικού θαύματος της ʼπω Ανατολής. Γενικότερα θα δούμε ότι ουδείς λαός που σέβεται την ιστορία του και την Παιδεία του προέβη ποτέ σε γλωσσικές και εκπαιδευτικές απλουστεύσεις και εκπτώσεις μόνο και μόνο για να δικαιώσει την ήσσονα προσπάθεια. Η δεύτερη σχετική έρευνα διεξήχθη από το Κεντρο Εκπαιδευτικών Ερευνών -υπό κρατικό έλεγχο- και δημοσιεύθηκε στις 27/5/2006 στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Εκεί , λοιπόν, διαβάζουμε ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ μαθητών της Γ\' Γυμνασίου και της Α\' Λυκείου με βάση την επίδοσή τους στις ενδοσχολικές εξετάσεις. Τα μεγαλύτερα προβλήματα παρουσιάζονται στη χρήση της Νεοελληνικής. Τα παιδιά μας δεν μπορούν να εκφρασθούν, έχουν λεξιπενία, δηλαδή πτωχότατο λεξιλόγιο, και ουσιαστικά έχουν χάσει κάθε επαφή με τον τονισμό.Υποτίθεται ότι το μονοτονικό θα βελτίωνε την οιρθογραφική τους ικανότητα. Φευ! 24 χρόνια μετά την επιβολή αυτού του απαράδεκτου μέτρου, οι εκπαιδευτικές άρα και εθνικές συνέπειες είναι ορατές απ\' όλους εκτός από τούς φανατικούς και τούς στρουθοκαμηλίζοντες. Η συγκεκριμένη έρευνα διαπιστώνει: \" Ενδεικτικά στη Νεοελληνική Γλώσσα αποτυπώθηκαν λάθη που αφορούν τον τονισμό και την στίξη, τον θεματικό πυρήνα, καθώς και λάθη που αφορούν το κλιτικό σύστημα των ονομάτων και των ρημάτων. Πολύ συχνά οι τόνοι παραλείπονται, ενώ άλλοτε σημειώνονται εντελώς τυχαία. Στο 84,5% των γραπτών βρέθηκαν λάθη, ενώ σημειώνεται παράλειψη τόνου σε ποσοστό 86,6%\" . Προσωπικά δεν είμαι εκπαιδευτικός, αλλά εκπλήσσομαι και διαμαρτύρομαι ως γονεύς και ως Έλλην πολίτης και ως φορολογούμενος. Είναι καιρός να καθήσουμε σοβαρά όλοι κάτω, χωρίς παρωπίδες κομματικές και ιδεολογικές, και να συζητήσουμμε το μείζον εθνικό θέμα της Παιδείας. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε τέτοια δραματική γλωσσσική παρακμή και να ζητούν κάποιοι να μη θίξουμε τις δήθεν \"προοδευτικές\" μεταρρυθμίσεις. Δεν είναι δυνατόν Δυτικοί Θεολόγοι να μελετούν με σεβασμό τούς Τρεις Ιεράρχες και τα Ορθόδοξα ελληνόπουλα να μη τούς διδάσκονται στο όνομα της .....λιγότερης ύλης. Δεν είναι λογικό να μη μαθαίνει το ελληνόπουλο αναλυτικά και με έμφαση στούς ήρωες και στούς πρωταγωνιστές την Εθνεγερσία που μας ξανάδωσε στον ήλιο μοίρα μετά από μακρόχρονη Λατινοκρατία και Τουρκοκρατία. Δεν είναι Παιδεία εκείνη που αποκόπτει τα παιδιά των Τεχνικών Λυκείων από την Νεοελληνική Γλώσσα μας , όπως οι ίδιοι οι μαθητές διαμαρτυρήθηκαν. Προτάσεις πολλές θα υπάρξουν. Ταπεινά καταθέτω την δική μου. Να αρχίσουν οι μαθητές από την Ε\' Δημοτικού να μαθαίνουν τις παλαιότερες μορφές της γλώσσας με το πολυτονικό μέσω του μαθήματος των Θρησκευτικών. Να εισαχθούν στο Γυμνάσιο τα Πατερικά Κείμενα ως γλωσσική και θρησκευτική Παιδεία. Να μελετηθεί με τόλμη η δυνατότης σταδιακής επανόδου του πολυτονικού σε όλες τις βαθμίδες. Να ξαναγραφούν τα βιβλία της Ιστορίας χωρίς περικοπές ύλης και χωρίς το σύμπλεγμα \"μη θίξουμε τούς Τούρκους\" . Το μαρτύριο του Πατροκοσμά και του Αθανασίου Διάκου είναι πρότυπο για να χαλυβδώσουμε τούς χαρακτήρες των παιδιών μας. Ένα εγχειρίδιο που αποσιωπά τον τρόπο του θανάτου τους δεν μορφώνει. Αντιθέτως παραμορφώνει . Την Αλήθεια. Διότι Α-λήθεια σημαίνει όχι στην λήθη. Να μην λησμονούμε. Την γλώσσα , την παράδοση, τις θυσίες. Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.