Κρίτων Σαλπιγκτής: κείμενα για το βιβλίο στην εφημερίδα Μακεδονία

Αναδημοσίευση στο Αντίβαρο, Οκτώβριος 2007

Ενότητα δεύτερη - κείμενα λίγο πριν ή λίγο μετά την απόσυρση
Ιουν 2007 - Οκτ 2007

Ποια γάτα δεν κάνει νιάου;

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

22.06.2007

Ποιος να το πίστευε ότι από θέματα σημαντικά, όπως η κατασκοπία μέσω της κινητής τηλεφωνίας, τα ομόλογα του δόλιου χειρισμού των αποθεματικών των ταμείων ή το εθνικό (με τους FYRωμιούς), τα οποία ενόχλησαν ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο το εκλογικό σώμα, θα ενοχλούσε περισσότερο ένα τέταρτο: το βιβλίο της ιστορίας της Στ’ Δημοτικού! Το οποίο κατά πρόσφατη δημοσκόπηση, έστω με βραχεία κεφαλή (65,8% έναντι 65,3%) αφήνει δεύτερα τα ομόλογα και αναδεικνύεται ύψιστο θέμα ενόχλησης του ελληνικού λαού! Η κ. Ρεπούση όμως, οι συν αυτή γραφιάδες και τα τηλεοπτικά παπαγαλάκια της Νέας Τάξης Πραγμάτων τον χαβά τους: οι εθνικιστές μόνο εναντιώνονται στο βιβλίο. Ποιοι εθνικιστές, βρε καλόπαιδα μαζεύουν στην Ελλάδα 66%; Ποιοι εθνικιστές (κατά άλλη, προ τριμήνου δημοσκόπηση) ζητούν σε ποσοστό 45% απόσυρση του βιβλίου και σε (πρόσθετο) ποσοστό 36% διόρθωσή του; Όλοι αυτοί είναι ακροδεξιοί του κ. Καρατζαφέρη; Ή οπαδοί του ευπρεπούς πλην φιλαμερικανού ευπατρίδη κ. Παπαθεμελή; Εκτός πια κι αν οι του  ΚΚΕ κι οι του ΔΗΚΚΙ  –των ακατέβατων ρολών- έφτασαν να θεωρούνται εθνικιστές κι ανήλθαν σε ποσοστό στο 60-75%. Αστείες προσπάθειες, ευκρινείς στόχοι.

Αφού πάντως, όπως και άλλοι «προοδευτικοί», η κ. Ρεπούση όπου βλέπει ελληνικές σημαίες βλέπει κι εθνικιστές, ας μας απαντήσει σε κάτι απλό. Ποιο είναι το πιο εθνικιστικό κράτος στον κόσμο; Ποιου έθνους η σημαία αναρτάται απαραιτήτως σε κάθε δημόσιο χώρο, στο γραφείο κάθε δημόσιου λειτουργού και κάθε στελέχους μεγάλης ιδιωτικής εταιρείας; Ποιου έθνους η σημαία κυματίζει υποχρεωτικά στα σχολεία, στην ύπαιθρο κι εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε παγκόσμια προβαλλόμενη ταινία του; Ποιο έθνος επιβάλλεται σήμερα με το έτσι θέλω σ’ ένα πλήθος άλλων; Ποιο έθνος περαστικό απ’ το Ιράκ, βρήκε τυχαία πετρέλαια και με την ευκαιρία τ’ αξιοποίησε; Ποιο έθνος αλλάζει τα σύνορα στην περιοχή μας; Με ποια σημαία ομιλεί πάντοτε από πίσω του ο πρόεδρος Μπους; Μήπως αυτό, το πιο εθνικιστικό κράτος στον κόσμο, το οποίο μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησε το βιβλίο της (Στέιτ Ντιπάρτμεντ) και τα βιβλία της CDRSEE (όπως κι ο Σόρος, τα Χάγιατ και η Κόκα Κόλα) είναι καιρός η εν γένει αλλεργική στον εθνικισμό αριστερή κ. Ρεπούση να βγει και να το καταγγείλει; Ποια γάτα δεν κάνει νιάου;

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 22.06.2007

Η αόρατος χειρ

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

10.08.2007

 Αυτή τη βδομάδα, όπως κάθε χρόνο, χιλιάδες κεράκια ανάψανε στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Η ζώσα μνήμη των Ιαπώνων προσκυνά αδιαλείπτως, μετά το 1945, τις 300.000 ψυχές, οι οποίες χάθηκαν κατά την πλέον αποτρόπαια στην ιστορία του πλανήτη δολοφονία αμάχων. Γνωστό τοις πάσι βεβαίως ότι τις ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία τις έριξαν οι ΗΠΑ. ʼντε να διαφεύγει από μερικούς ότι η ρίψη έγινε από βομβαρδιστικά Β-29 ή ότι τα στρατιωτικά γεράκια των ΗΠΑ βάφτισαν σαρκαστικά «ανθρωπάκο» (Little Man) αυτήν που έριξε πρώτο το Enola Gay στις 6-8-1945 στην Χιροσίμα και «χοντρούλη» (Fat Man) την άλλη, με την οποία το Bockscar έπληξε τρεις μέρες αργότερα το Ναγκασάκι.

Σε πολιτικό επίπεδο βεβαίως οι ΗΠΑ αγίασαν ως αναγκαίο κακό για τον τερματισμό του πολέμου την εν ψυχρώ πράξη τους, ερμηνεία που -συνδυασμένη με την άμεση παράδοση της Ιαπωνίας- κρίθηκε από πολλούς επαρκής. Κατ’ άλλους αντιθέτως η ακαριαία εξαέρωση από τον πυρηνικό Ήλιο και η σάρωση υπάρξεων από τρομακτικής ορμής ωστικά κύματα καθώς κι η σπορά του αργού ραδιενεργού θανάτου στα ιαπωνικά εδάφη, κρίθηκε μάλλον σαν μια πρώτη –προειδοποιητική- βολή του Ψυχρού Πολέμου, που ακολούθησε, παρά σαν τελευταία του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Τ’ άκουσε μ’ άλλα λόγια η πεθερά (Ιαπωνία) για να φοβηθεί η νύφη (Σοβ. Ένωση). Σε κάθε περίπτωση το ότι τις βόμβες τις έριξαν οι ΗΠΑ, μόνο παιδιά πια στον τόπο μας μπορεί να το αγνοούν. Θα το διδαχθούν όμως στο σχολείο; Το επιθυμεί η κ. Ρεπούση; Ή μήπως κάπου σκαλώνει η αριστερή συνείδησή της;

Με την νεφελώδη διατύπωσή της πάντως στο της Στ’ Δημοτικού πόνημά της («Η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι…», σελ. 109) ο υπαίτιος της ρίψης δεν κατονομάζεται. Ούτε προκύπτει με σαφήνεια ότι έπληξε από μία ατομική βόμβα κάθε πόλη, όπως εάν γραφότανε «…στη Χιροσίμα και τρεις μέρες μετά στο Ναγκασάκι» (και όχι «το Ναγκασάκι», κατά την διατύπωση των κατωτέρων του δέοντος ελληνικών της). Ειδάλλως τα Ελληνόπουλα κάλλιστα δικαιούνται να σκεφτούν ότι κάτι σαν Θεσσαλονίκη-Πανόραμα είναι η απόσταση Χιροσίμα-Ναγκασάκι κι ότι με μία ρίψη ένα αόρατο χέρι πέτυχε αυτό που λέμε «μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια». Ε, μια και δεν θα διδαχθούν Ιστορία τα παιδιά, ας μάθουν καμιά παροιμία. Μην πάνε χαμένα και τόσα λεφτά.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 22.06.2007

Είναι κάτι στιγμές

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

24.08.2007

Ο ελληνικός λαός έχει καταπιεί πολλά. Τα περισσότερα αμάσητα. Τα ομόλογα ειδικά, που κατά την πολιτική –λέγε με Λαλιώτη- καταγγελία του κ. Παπανδρέου, «έχουν διεύθυνση» θα τα καταπιεί μασημένα. Όπως κατάπιε κάποτε και «τα πάμπερς» με διεύθυνση, μια εποχή που -με σπουδή του σημερινού αρχηγού του ΠΑΣΟΚ- κάτι «νέα τζάκια» αποκτούσαν κι αυτά διευθύνσεις. Εκείνο που δεν θα καταπιεί όμως αμάσητο ή μασημένο ο ελληνικός λαός, είναι το βιβλίο της ιστορίας της Στ’ Δημοτικού. Κι ας το εξαφάνισαν οι κουμανταδόροι των ΜΜΕ ως θέμα από τον προεκλογικό αγώνα, μετά από την ανακοίνωση της κ. Μαριέτας Γιαννάκου ότι το βιβλίο αλλάζει και ότι οι συγγραφείς διόρθωσαν τα λάθη και τα ιστορικά ατοπήματά τους, κατά τις υποδείξεις της Ακαδημίας Αθηνών. Υπό τα χειροκροτήματα του συμμέτοχου με τη Νέα Δημοκρατία στην αμαρτία ΠΑΣΟΚ.

Το πόσο αλλάζει το βιβλίο φάνηκε δυο μέρες μετά, όταν η κ. Ρεπούση βγήκε και είπε ότι «ήταν λάθος της υπουργού να πει ότι η συγγραφική ομάδα αναγνώρισε την ύπαρξη ιστορικών ατοπημάτων. Μόνο λάθη και αβλεψίες δεχθήκαμε ότι υπήρχαν». Θέλει γερές πλάτες για να διαψεύδει με τόσο τουπέ την υπουργό η κυρία καθηγήτρια. Οπότε ουσιώδεις αλλαγές γιοκ. Γι’ αυτό και δόθηκαν στη δημοσιότητα επιλεκτικώς μόνο 3-4 διορθώσεις, που πασχίζουν να ικανοποιήσουν την ζώσα μνήμη που ψηφίζει (Σμύρνη 1922, ιταλική εισβολή 1940, ΕΟΚΑ). Στείρες κι αυτές. Έτσι κι αλλιώς πολιτικό σθένος να ειπωθεί όχι στην αμερικανική παραγγελιά (από βδομάδα νεότερα) δεν υπάρχει. Και καθώς ούτε η εκφραστική φλόγα ανήκει στις χάρες της κ. Ρεπούση και της συγγραφικής παρέας της, από την κατσαρόλα του μαγειρείου τους πάλι λαπάς θα βγει για να ταΐσουν τα παιδιά μας; Ιδού άλλη μία φραστική αδεξιότητά τους: «Η ρίψη της ατομικής βόμβας…και το Ολοκαύτωμα των Εβραίων αποτελούν από τις πιο τραγικές στιγμές του (Β’ παγκοσμίου) πολέμου». Στιγμές. Το εβραϊκό Ολοκαύτωμα υπήρξε μια στιγμή. Όχι ένα μακρύ αδυσώπητο φρικαλέο μαρτύριο. Και η ελληνική εβραϊκή κοινότητα, αντί να τους πάρει με τις πέτρες, σιώπησε. Ενώ η σιωπή είναι αιωνιότητα. Τουλάχιστον η ψήφος είναι όλη η ζωή. Σε μια στιγμή.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 24.08.2007

Ιστορικοί και πυροσβέστες

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

31.08.2007

Για σκεφτείτε να βγει 85 χρόνια μετά ένας ιστορικός και να ανακοινώσει κάτι εξωφρενικό για όσα φρικώδη ζήσαμε. Ότι καθώς πλησίαζε τους οικισμούς με το θανατικό της η πύρινη λαίλαπα, οι Έλληνες μέσα στην απελπισία τους, πριν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, τα πυρπόλησαν οι ίδιοι για να τους πάρουν εκείνοι την ψυχή και να μην βρει τίποτε στο διάβα του ο όλεθρος να χαρεί. Ασφαλώς θα τον θεωρούσαμε αγύρτη όσοι ακούσαμε συγκλονισμένοι για ανθρώπους που ενώ τους πλησίαζε το κακό, δεν άντεξαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους και τους κόπους μιας ζωής και χάθηκαν μαζί του. Ή ότι το πυρπόλησαν μόνοι και οι άλλοι, οι οποίοι από αυτοσυντήρηση, εγκατέλειψαν μπροστά στο κακό που πλησίαζε το σπιτικό τους, με λαχτάρα για το βιος που έμενε πίσω, αλλά ζωντανή την ελπίδα ότι θα γυρίσουν και θα το ξαναβρούν στην θέση του. Θα είναι αχαρακτήριστο ένας υπηρέτης σκοπιμοτήτων του μέλλοντος να επιχειρήσει να πείσει επερχόμενες γενιές ότι την σήμερον ημέρα δεν ζήσαμε εμπρησμό, αλλά τα κάψαμε μόνοι μας.

Μοιάζει αδιανόητο; Κι όμως! Το παραμύθι ότι οι Έλληνες πυρπόλησαν οι ίδιοι την Σμύρνη το 1922, όταν οι Τσέτες άρχισαν να τους περνούν απ’ το λεπίδι, το οποίο αποτελεί έκτοτε μέρος της διδασκόμενης τουρκικής ιστορίας, βρέθηκαν πλέον εξ ημών πρόθυμοι ιστορικοί να το συζητήσουν με τους έναντι συναδέλφους τους για να αποφανθούν από κοινού τι, με τον Θεό τους; Εάν τα αποτυπώματα ήτανε Γκιαούρη ή ʼπιστου εμπρηστή; Με την ενθάρρυνση της αμερικανικής χρηματοδότησης όλα γίνονται. Με χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου Κολούμπια προς τα Πανεπιστήμια Πάντειο της Ελλάδας και Σαμπανσί της Τουρκίας (αναφέρεται σε περιοδικό του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) θα επανεξεταστεί τι «αληθώς» έγινε το 1922 στη Σμύρνη από ομάδες ημετέρων και Τούρκων ιστορικών με το «Πρόγραμμα Κοινής Ιστορίας: Αποδόμηση Θεμάτων Εθνικού Μίσους». Επόμενο θέμα; Η Ελληνική Επανάσταση! Και ποια, λέτε, εκπροσωπεί την Ελλάδα στη σχετική επιτροπή; Η -«δεν θα με κρίνουν οι νοικοκυρές»- κ. Κουλούρη, των ήδη κριμένων βιβλίων της CDRSEE. Ενώ εκκρεμεί αίτηση της κ. Ρεπούση για μετάθεσή της στο Πάντειο. Συμπτωματικώς; Τελικά μεγάλη καΐλα έχουν τ’ αμερικανάκια με την πυρόσβεση των… καμμένων. Καμιά φωτιά αναμμένη όμως, σαν αυτήν στο Ιράκ, δεν λένε να τη σβήσουν.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 31.08.2007

Δάσκαλοι στα α-γράμματα

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

28.09.2007

Εάν δουλειά του καλού μεταφραστή ήταν η διαπόρθμευση από την όχθη μίας οικείας γλώσσας σε μια ορατή απέναντι, θα ήταν απλή σαν του βαρκάρη. Όταν όμως ο μεταφραστής καλείται να περάσει ωκεανούς, με επισφαλές πλεούμενο το καρυδότσουφλο του μυαλού του, τότε το μαρτύριο της ορθής απόδοσης καταντά έργο ασήκωτο για καθενός την καμπούρα. Δυσκολότατη η ασφαλής διαδρομή μεταξύ πληθώρας αχαρτογράφητων υφάλων, με μόνο εφόδιο μερικές καλά καταγεγραμμένες ξέρες. Ο ικανός μεταφραστής οφείλει να αντισταθμίζει, άμα χρειαστεί, ολόκληρο καντάρι της μιας γλώσσας με δυο πούπουλα της άλλης. Αρκεί να παίζει στα δάχτυλα τα εκφραστικά ζύγια και των δύο. Κι αν καταφέρει να μην χαθεί στις σπηλιές της μεταφραστικής αβύσσου και παραδώσει ανέγγιχτο στο Αιγαίο ό,τι διατυπώθηκε σε μια μακρινή Γη του Πυρός, είναι άξιος τίτλου ακριβού. Όχι κοινού σαν του καπετάνιου, μαθές και του ναυάρχου, μα του τρισμέγιστων ικανοτήτων θαλασσοπόρου της νόησης, μπροστά στον οποίο ο Μαγγελάνος, εάν ήταν μεταφραστής, θα ήταν άξιος για λοστρόμος του.

Τις δύσβατες αυτές διαδρομές κάτι σκυλοπνίχτες του νοήματος δεν τις πλησιάζουν. Με τον πρώτο αέρα θα έχαναν ξάρτια και άλμπουρο. Μα ακόμα και στα ρηχά της μετάφρασης, όπου βγάζουν μεροκάματο βαρκάρηδες σαν ελλόγου τους, τον στοιχειώδη κανόνα ότι η ορθή απόδοση δε γίνεται πάντοτε λέξη προς λέξη, τον γνωρίζουν κι οι κότες. Δικές μας εκφράσεις όπως «χάνει λάδια» ή «την έβαψε» είναι αδύνατο να φυτευτούν μεταφρασμένες επί λέξει στην αγγλική. Όπως κι εμείς κλωτσάμε ακούγοντας σε στρεβλά ελληνικά ότι αυτοί οι ασθενείς έχουν… καρκίνους ή όσοι δεν βλέπουν μακριά έχουν… μυωπίες. Κι όμως! Τον κανόνα της ελληνικής ότι μερικές λέξεις της δεν διαθέτουν πληθυντικό, από καιρό διάφοροι αδιάφοροι τον τσαλαπατούν, σπέρνοντας μπούρδες όπως οι «πολιτικές» κι οι «δράσεις». Αντάμα και κάτι πανεπιστημιακοί: «Δημόσιες Χρήσεις της Ιστορίας» αποκλήθηκε, σε άθλια ελληνικά, πρόσφατο διεθνές συνέδριο ιστορικών στο Α.Π.Θ..  Την κηδεία του ενικού «Δημόσια Χρήση» επιμελήθηκαν καθηγητές. Μεταξύ αυτών ο κ. Λιάκος κι η κ. Ρεπούση. Ανυποψίαστοι ή εντελώς υποψιασμένοι. Δάσκαλοι νέων. Στα γράμματα ή στα α-γράμματα;

Υ.Γ. Σκούζουν τώρα κι οι δύο για την απόσυρση του βιβλίου. Πώς να κριθεί όμως ως ειλικρινής η σχολή της σκέψης τους, όταν οι θεωρίες της αποδεδειγμένα επιδοτούνται από προγράμματα προώθησης συμφερόντων των ΗΠΑ; Και πώς αξιολογεί την παράμετρο αυτή ο συμπαραστάτης τους ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ; Ως σύμπτωση;

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 28.09.2007

Θεσμολάγνοι τριπλαδόροι

Γράφει ο Κρίτων Σαλπιγκτής

19.10.2007

ʼμα είσαι θεσμολάγνος, να είσαι. Το ποιος θα κυβερνήσει, ας πούμε, το λέει ο λαός. Θεσμός. Έτσι και πεις να το λένε μόνο οι κομουνιστές, θα σε πάρει με τις πέτρες πρώτος ο Αλαβάνος. Και τελευταία η Παπαρήγα. Η οποία, για την τιμή των όπλων, θα πετάξει κι αυτή κα ’να βοτσαλάκι, αλλά κοτρόνα αποκλείεται. Εκ του λαού πηγάζει (λέμε τώρα) κάθε εξουσία. Αυτός αποφαίνεται τι θα γίνει κι επί μείζονος σημασίας θεμάτων. Με δημοψήφισμα. Απλώς από το ‘74 δεν προέκυψε κάτι μείζον. Ούτε για δείγμα. Στην Ευρώπη αντιθέτως θα παίζονται δράματα. Διότι εκεί έγιναν καμπόσα. Οπότε εμείς, ως ανυπότακτος λαός (ρωτήστε την κ. Ρεπούση), με διά βοής δημοψήφισμα αποσύραμε το κόμικς βιβλίο της αλλότριας Ιστορίας της. Με την φκιασιδωμένη, λες και υπήρξε καλλονή, Οθωμανική Ιστορία, με τις πονηριές και τα λάθη, με την ατάλαντη γραφή. Το βεβαιωμένα σκάρτο και με τη βούλα της Ακαδημίας Αθηνών.

Οργίλη η αριστερο-σάμθιγκ συγγραφέας και συμπάσχουσα η παρέα της επικαλούνται πλέον τσαλαπάτημα θεσμών. Λέει η κ. Κουλούρη: «Η απόφαση να "αποσυρθεί" αντιβαίνει στη θεσμική λειτουργία έγκρισης σχολικών βιβλίων». Το ίδιο βιολί κι η κ. Ρεπούση (Νέοι Φάκελοι, Παπαχελάς - Σκάι TV, 9-10-2007): «Η Ακαδημία; Αναρμόδια να με κρίνει». Κακώς, εννοεί, ξεγύμνωσε 83 λάθη της, όταν το βιβλίο είχε εγκριθεί αρμοδίως απ’ το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Π.Ι.). Βρε, θεσμολαγνεία! Ξέχασε η κ. Ρεπούση με τι επιδέξιες τρίπλες απέσπασε αυτή την έγκριση! Της θυμίζει ο κ. Παπαγρηγορίου, σύμβουλος του Π.Ι., με επιστολή του προς TA NEA (9-10-2007): «το δείγμα υλικού αναπέμφθηκε 2 φορές…με πλήθος παρατηρήσεις... συζητήθηκε πρόταση διακοπής της συνεργασίας σε επίσημη συνεδρίαση (23-6-2004) για ανεξήγητα αντισυμβατική στάση (παραβίαση προγράμματος και προκήρυξης)… από τις 100 συγγραφικές ομάδες… μόνο η ομάδα Ρεπούση αντέδρασε έντονα… μέσω του Τύπου… άσκησε αφόρητες πιέσεις για να καμφθούν οι επιφυλάξεις του Π.Ι.». Πώς; Απαίτησε με άρθρο της (ΤΑ ΝΕΑ 14-9-2004)να παραμεριστούν με πολιτική ευθύνη όσοι "Εμποδίζουν την ανανέωση στα σχολικά εγχειρίδια". Των οποίων τις υποδείξεις σάρκασε ως "εθνικού" περιεχομένου ο "Μικροπολιτικός" (ΤΑ ΝΕΑ, 15-10-2004). Οι πιέσεις απέδωσαν. Η θεσμολαγνεία της παρέας τότε ήταν σε διακοπές.

Υ.Γ. Μας έδωσαν μαθήματα ευπρέπειας οι Τούρκοι στην Πόλη. Εμείς περιοριστήκαμε σε μαθήματα ποδοσφαίρου.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 19.10.2007