Απόσυρση, όχι «διόρθωση» του βιβλίου ιστορίας της έκτης Δημοτικού Γεώργιος Ι. Μάτσος Δ.Ν., Δικηγόρος Αντίβαρο, Μάρτιος 2007 Η εκστρατεία του Αντίβαρου για απόσυρση του βιβλίου ιστορίας της έκτης Δημοτικού στέφεται με πανελλήνια επιτυχία και έχει τουλάχιστον ένα απτό αποτέλεσμα: Έχει ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, τον πολιτικό και τον ακαδημαϊκό κόσμο και έχει ανάψει ήδη για τα καλά τη συζήτηση γύρω από το βιβλίο, με αποτέλεσμα η κοινή γνώμη να ενημερώνεται για τα όσα ανιστόρητα γράφονται σε αυτό. Δεν επέτυχε, όμως, ακόμη ο κυριότερος στόχος της εκστρατείας συλλογής υπογραφών, ήτοι, η οριστική απόσυρση του βιβλίου. Η κυρία Υπουργός υποσχέθηκε βελτιώσεις του βιβλίου, αρνείται όμως επί του παρόντος να το αποσύρει. Τίθεται, συνεπώς, το ερώτημα, εάν είναι αρκετή η βελτίωση του έργου σε ορισμένα μόνον σημεία του. Είναι φανερό ότι το εν λόγω βιβλίο επιχειρεί μέσα από την εκκωφαντική διαστρέβλωση των ιστορικών γεγονότων τη διάπλαση μιας γενιάς Ελλήνων με αλλοτριωμένη συνείδηση και στρεβλή γνώση της ιστορικής πραγματικότητας. Πρόκειται για έργο με σαφέστατη αθέμιτη στόχευση, ήτοι, την εσφαλμένη διδασκαλία της ελληνικής, της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας ιστορίας, με μακροπρόθεσμη οπτική την υπονόμευση της ελληνικής εθνικής συνείδησης. Η στόχευση αυτή είναι ανοικτή και ομολογημένη από όλους σχεδόν τους υπερασπιστές του νέου βιβλίου. Στην «Καθημερινή» της 28-1-2007 η κυρία Αμάντα Μιχαλοπούλου επαινεί (στο άρθρο της «Ξαναγράφοντας την ιστορία») μια ιστορία που δεν θα γεμίζει «εθνική περηφάνια» αλλά «περηφάνια μπροστά στην ανθρώπινη περιπέτεια». Διερωτάται κανείς: άραγε εξέλιπε πλέον ο λόγος δημιουργίας εθνικών κρατών; Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται πλέον ως ανήκοντες σε κάποια έθνη; Ακόμη και αν θεωρήσουμε το έθνος δημιούργημα του 15ου μ.Χ. αιώνα, δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί ότι οι άνθρωποι ανέκαθεν, από τότε που γνωρίζουμε την ανθρώπινη ιστορία, ήταν οργανωμένοι σε διαφόρων ειδών πατρίδες, που είχαν ως βάση είτε θεσμούς παραπλήσιους ή όμοιους με αυτό που σήμερα ονομάζουμε «έθνος», είτε άλλου είδους συλλογικές ταυτότητες. Όλα τα πρόσφατα πειράματα για την υπέρβαση των διαφόρων ειδών πατρίδων κατέρρευσαν ήδη δραματικά (βλ. τα μαρξιστικά μοντέλα) ή καταρρέουν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο (βλ. την προϊούσα αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μετεξελιχθεί σε «υπερπατρίδα»). Κατά Κωστή Παλαμά: «δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή». Η πατρίδα είναι προσωπική και συλλογική ανάγκη. Είναι ο φυσικός τρόπος συλλογικής οργάνωσης του μεταπτωτικού ανθρώπου. Ανήκει στη φύση του ανθρώπου, ως όντος πολιτικού, να εντάσσεται σε ευρύτερες συλλογικότητες, με πρώτη και κύρια την ένταξη στην θεμελιώδη πολιτική συλλογικότητα που του δίδει και την πρωταρχική συλλογική ταυτότητά του, την πατρίδα του. Γεγονός είναι ότι η ιδέα της κατάργησης των εθνών και των πατρίδων έχει, εκ πρώτης τουλάχιστον όψεως, ελκυστικά επιχειρήματα. Προβάλλεται ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάλειψη των συγκρούσεων, των πολέμων, της βίας και ότι θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση ενός πανανθρώπινου πολιτισμού βασισμένου στην αλληλοκατανόηση και την ανοχή. Όμως, η ιδέα αυτή, όπως και πολλές άλλες που βρέθηκαν στα σύγχρονα χρόνια στη βάση ιστορικών πειραματισμών, έχει ένα βασικό μειονέκτημα: Παραγνωρίζει πλήρως την ατέλεια της ανθρώπινης φύσης. Παραγνωρίζει την υπαρκτή ανθρώπινη κακία, έναν παράγοντα που καμία ιδεολογία ή πολιτική διακήρυξη, όσο καλές προθέσεις και αν έχει, δεν μπορεί να εξαλείψει. Ο Πλούταρχος το διακήρυξε με πολύ γλαφυρό τρόπο: «Πλούτος πατήρ πολέμου». Η ρήση αυτή έχει ως κεντρική ιδέα την ανθρώπινη αδυναμία και απληστία. Βλέπει κανείς π.χ. το θέμα των Κυπριακών πετρελαίων: Ο τοπικός λήσταρχος, η Τουρκία, λιγουρεύτηκε και τα Κυπριακά πετρέλαια, όπως προηγουμένως τα πετρέλαια του Αιγαίου και του Βορείου Ιράκ. Πρόκειται για καθαρή έκφραση συλλογικής υλικής απληστίας. Τι μπορεί να αντιτάξει η ιδεολογία του «αεθνισμού» που βρίσκεται πίσω από το βιβλίο ιστορίας της έκτης Δημοτικού σε μία συλλογικότητα (Τουρκία), που κινείται κατά άλλων συλλογικοτήτων (Κύπρου, Ελλάδας, κλπ.) για να τους υφαρπάξει ακόμη και με βία τον πλούτο που αυτές νομίμως κατέχουν; Τα παραδείγματα συλλογικής απληστίας είναι άπειρα στην ευρύτερη ανθρώπινη ιστορία. Οι πόλεμοι βέβαια μπορεί να έχουν και κίνητρα ευγενέστερα. Η επανάσταση του 1821 δεν είχε κίνητρο τον πλουτισμό. Οι ήδη πλούσιοι Χιώτες δεν είχαν λόγο να ρισκάρουν την ευημερία τους και να σφαγούν, τελικώς, το 1822 ανελέητα από τις τουρκικές ορδές. Όμως η εξάπλωση των Τούρκων, Σελτζούκων και Οθωμανών, προς Δυσμάς από τα μέσα του 11ου αιώνα και εντεύθεν, είχε ως βασικό κίνητρο την απληστία και, εν γένει, την ιμπεριαλιστική υλική λογική των βαρβαρικών εκείνων φύλων. Η επιθυμία των κατακτημένων λαών για απαλλαγή από τον ζυγό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό, που για αιώνες και παρά τη θέλησή τους τους επεβλήθη ήταν εύλογη. Ποιος μπορούσε να τους αρνηθεί το δικαίωμα συλλογικού αυτοπροσδιορισμού και τη συνακόλουθη έμπρακτη έκφραση του αυτοπροσδιορισμού αυτού μέσα από την επανάσταση; Υπάρχει περίπτωση να εξαλειφθεί η ανθρώπινη απληστία στο μέλλον; Βλέπει κανείς σήμερα ολόκληρη τη Μέση Ανατολή να γίνεται θέατρο του παραλόγου των πετρελαίων. Αύριο, ίσως το επόμενο θέατρο του παραλόγου έχει αιτία το νερό, επειδή κάποιες χώρες θα θέλουν να το στερήσουν από κάποιες άλλες. Η ανθρώπινη ιστορία δεν θα πάψει ποτέ να γράφεται κατά μέγιστο μέρος από τις συγκρούσεις των οργανωμένων συλλογικοτήτων, των διαφόρων, δηλαδή, πατρίδων. Στο ρου αυτόν της ιστορίας, η ανάπτυξη, η καλλιέργεια και ο εξευγενισμός της ούτως ή άλλως υπάρχουσας συλλογικής (εθνικής) συνείδησης δεν είναι ζήτημα ιδεολογίας, εθνικισμού ή σοβινισμού, είναι απλώς όρος συλλογικής επιβίωσης. Είναι πιθανόν άνθρωποι, όπως η κα. Αμάντα Μιχαλοπούλου, να αρνούνται, εν τέλει, το στόχο της επιβίωσής μας ως έθνους, ως συλλογικότητας. Αλλά οι περισσότεροι Έλληνας καταφάσκουμε ως στόχο τη συλλογική μας εθνική επιβίωση. Η αντίθεση των απόψεων είναι βέβαια θεμιτή, όμως η άρνηση των πατρίδων ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα της ανθρώπινης ψυχής. Και η άρνηση της πραγματικότητας ουδεμία υπηρεσία προσφέρει, ούτε καν στους ίδιους που την αρνούνται. Αν εκλείψει μια μέρα το ελληνικό έθνος, κατά τις ενδόμυχες επιθυμίες τους, τη θέση του θα λάβει ένα άλλο έθνος, μια άλλη πατρίδα και πάντως όχι η αεθνής κοινωνία που ονειρεύονται. Όμως, πλην της εθελοτυφλίας ενώπιον της πραγματικότητας των εθνών-πατρίδων, εμφανέστερο γίνεται το σφάλμα των υποστηρικτών του βιβλίου από την σταθερή τάση απαξίωσης των επικριτών του βιβλίου, που αποδεικνύει την παντελή έλλειψη επιχειρημάτων τους. Μόνιμη επωδός όλων σχεδόν των υποστηρικτών είναι ότι κατά του βιβλίου δεν αντιδρούν «οι ιστορικοί». Πέραν του ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι επί της ουσίας ψευδέστατος, είναι και απολύτως παραπλανητικός: ʼραγε αν κάποιος αντί για το ορθό «εγώ πηγαίνω» πει «εγώ πηγαίνεις» και επισημάνει το γραμματικό αυτό λάθος κάποιος που δεν είμαι φιλόλογος, σταματά το λάθος να είναι λάθος; Αν κάποιος αποσιωπεί το γενοκτονικό μέγεθος της Μικρασιατικής καταστροφής, την οθωμανική τυραννία, την προσφορά της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τον εθνικό παλμό και την αυτοθυσία της επανάστασης του 1821, το έπος της αντίστασης στο φασισμό του 1940, πρέπει άραγε να είναι «ιστορικός» αυτός που θα επισημάνει ότι είναι ψευδής η ιστορία; Ναι, κυρία Κουλούρη και κυρία Μιχαλοπούλου και Ιέ της Κυριακής, δεν είμαστε όλοι όσοι αντιδρούμε ιστορικοί. Γνωρίζουμε όμως ότι η ιστορία δεν είναι αυτή που διδάσκει το νέο βιβλίο ιστορίας της έκτης Δημοτικού. Τόση ιστορία ξέρει ο καθένας, ώστε να ξέρει ότι αυτά που γράφει το βιβλίο είναι ψευδή. Όπως γνωρίζουμε ότι ο γραμματικός τύπος «εγώ πηγαίνεις» είναι λάθος. Ας απαντήσουν, λοιπόν, επί της ουσίας. Η μόνιμη, συμπλεγματική επωδός όσων δεν έχουν επιχειρήματα, είναι η απαξίωση όσων έχουν επιχειρήματα. Συλλήβδην μας κατατάσσουν όσους είμαστε αντίθετοι στο νέο βιβλίο ιστορίας, στους υποστηρικτές του Καρατζαφέρη και του Αρχιεπισκόπου. Η αλήθεια είναι όμως πολύ διαφορετική. Οι περισσότεροι από εμάς που αντιδρούμε ούτε τον Καρατζαφέρη συμπαθούμε ούτε ακόμη και αυτόν τον Αρχιεπίσκοπο. Αντιδρούμε γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο ιστορίας διδάσκει ψέμματα αντί για ιστορία. «Νοικοκυρές, κτηνοτρόφοι, γεωργοί και πλοίαρχοι», είτε εντός Ελλάδος ζούμε είτε εκτός, ξέρουμε αρκετή ιστορία, ώστε να ξέρουμε ότι αυτό που διδάσκει στα παιδιά το βιβλίο δεν είναι ιστορία. Απορρίπτουμε πλήρως ένα βιβλίο ιστορίας γραμμένο από ανθρώπους συνειδητά ταγμένους να υπηρετήσουν το ιστορικό ψεύδος προκειμένου να επιτύχουν τον απορριπτέο και, πάντως, αμφιλεγόμενο στόχο της αποεθνοποίησης της επόμενης γενιάς των Ελλήνων. Η στόχευση του βιβλίου είναι εξ υπαρχής λανθασμένη και επιβάλλεται η αντικατάστασή του. Η άρνηση της παγκόσμιας πραγματικότητας των εθνών-πατρίδων δεν ωφελεί ούτε τους ίδιους τους αρνητές της. Αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί υποστηρικτές του βιβλίου κινούνται καλοπροαίρετα, στοχεύοντας στην ανοχή της διαφορετικότητας. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, όμως, ότι ο στόχος αυτός δεν θα μπορέσει να επιτευχθεί αν αρνηθούμε στην πράξη το δικαίωμα ένταξης του καθενός μας σε κάποιο έθνος, σε κάποια συλλογική πολιτική ταυτότητα. Ο στόχος της ανοχής και, ακόμη περισσότερο, της φιλίας μεταξύ των λαών, θα επιτευχθεί αν όλοι κατανοήσουμε την ατέλεια της ανθρώπινης φύσης και προσπαθήσουμε να την υπερβούμε. Η στόχευση της φιλίας μεταξύ των εθνών δεν προϋποθέτει ούτε κατάργηση των εθνών, ούτε τεχνητή αποεθνοποίηση της παιδείας. Αν οι λαοί δεν είναι γνώστες της συλλογικής τους ταυτότητας ουδέποτε θα μπορέσουν να θεμελιώσουν ειλικρινή φιλία βασισμένη στην υπέρβαση αυτού ακριβώς του παρελθόντος που επιθυμεί να διαγράψει το επίμαχο βιβλίο. Θα υπερβούμε το παρελθόν μέσα από την κατανόηση και την ορθή γνώση του και όχι μέσα από το ψέμμα και τη διαστρέβλωση. Και επειδή δεν είναι δεδομένο ότι η άλλη πλευρά θα έχει την ίδια κατανόηση και ορθή γνώση των γεγονότων (βλ. τη συστηματική άρνηση των γενοκτονιών του 20ου αιώνα από τους απογόνους των αυτουργών Τούρκους, καθώς και τη διαστρέβλωση της ιστορίας από τα Σκόπια), η αντίσταση ενάντια στις αθέμιτες αυτές προσβολές της συλλογικής μας ταυτότητας αποτελεί, σε μια διεθνή κοινωνία που δεν είναι αγγελικά πλασμένη, ούτε διαθέτει μηχανισμούς επιβολής του δικαίου, επιβεβλημένη εγγύηση ότι η εκ μέρους μας κατανόηση και ανοχή της άλλης πλευράς δεν θα λειτουργήσει βλαπτικά, ηθικά και υλικά, για τη δική μας συλλογικότητα. Αν λοιπόν ένα βιβλίο ιστορίας συνειδητά και διακηρυγμένα υπηρετεί το ψεύδος και όχι την αλήθεια, το βιβλίο αυτό δεν είναι βιβλίο ιστορίας, αλλά ιδεολογικής προπαγάνδας. Γράφεται από ανθρώπους που καμία σχέση δεν μπορεί να έχουν με τη συγγραφή ιστορίας, ανθρώπους που αρνούνται στους μαθητές τη γνώση της πραγματικότητας, στοχεύοντας συνειδητά στην αποδόμηση της συλλογικής ταυτότητας. Πώς μπορεί η οργανωμένη συλλογικότητά μας, το ελληνικό κράτος, να επιτρέψει σε αυτούς ακριβώς τους ανθρώπους να διδάξουν τάχατες ιστορία σε μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων; Την ιστορία πρέπει να τη διδάξουν άνθρωποι που θα έχουν στοιχειώδη σεβασμό στην ιστορική αλήθεια και δεν θα υπηρετούν το ψεύδος και την παραπλάνηση. Πρέπει να υπάρξει συνολικός αναπροσανατολισμός του βιβλίου ιστορίας και τούτο μπορεί να γίνει μόνον από διαφορετική συγγραφική ομάδα. Για αυτό και είναι επιβεβλημένη η αντικατάσταση και όχι η «βελτίωση» του βιβλίου. Παραφράζοντας μια γνωστή φράση, μπορούμε να πούμε συνοπτικά: η ιστορία είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να αφεθεί σε τέτοιους ιστορικούς. Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.