Kλικλήδες

Στο τρίτο έτος του πολυτεχνείου στην υδραυλική μαθαίναμε για τη στρωτή και την τυρβώδη δίαιτα ροής. Δεν είναι ή δεν θα έπρεπε να είναι διαφορετικά τα πράγματα με την πολιτική και τη Δημοκρατία. Αν και θλίβομαι για την κατάντια της ομώνυμης γενιάς μας, εν τούτοις, χάρηκα που βρήκα κάτι το πολιτικά ενδιαφέρον στις προ δεκαετιών σπουδές μου. Την ίδια επισήμανση ενισχύει, μεταξύ άλλων, η συνωνυμία ανάμεσα στις λέξεις “αγωγός” και “κανάλι”. Είναι ο παραλληλισμός της Δημοκρατίας ως προς την ομαλή δίαιτα ροής των παραγόμενων διανοητικών και πολιτικών προϊόντων. Επίσης η φαντασίωση μιας επόμενης και ανώτερης βαθμίδας στη συμβατική Δημοκρατική κλίμακα, με την παραγωγική προσθήκη καινούργιων πνευματικών, ηθικών και πολιτικών προτύπων, ικανών να προκαλέσουν έναν ενδογενή και αυτοτροφοδοτούμενο κοινωνικό και πολιτικό πλουτισμό. Αν μη τι άλλο η χώρα θα παραδειγματισθεί από την κλασσική της παιδεία και παρακαταθήκη. Επίσης από την πολιτική φιλοκαλία, αρχής γενομένης από την Ελληνική πόλη, αυτή την πιο άσχημη στην Ευρώπη. Έχει τα φόντα, στον αιώνα που διανύουμε, να δημιουργήσει ένα νέο πολιτικό πάνθεο αντί για το άθεο, το εν ενεργεία αμοραλιστικό σύστημα. Το λέω άθεο, γιατί κανείς εκ των μελών του δεν πιστεύει πουθενά, ει μη μόνο σε θώκους.

Επειδή εκτός από πράξη η πολιτική, οφείλει ως γνωστό, να είναι σκέψη, λόγος, σχέδιο και ηθική, τι νόημα έχουν τα συνοικέσια και οι αντιπαροχές. Καταρχήν δεν την τιμούν. Ούτε με τέτοιους τρόπους μπορεί να παραχθούν πρότυπα. Πόσο μάλλον ευρωπαϊκά και διεθνή. Μόνο μειράκια θα βγαίνουν, όπως ήδη γίνεται από πολλών ετών. Όπως συμβαίνει το ίδιο και στην οικονομία με την πλήρη σχεδόν διακοπή εξαγωγών. ʼλλωστε τι να εξαγάγει μια χώρα όταν δεν παράγει. Αν όλα αυτά δεν πηγαίνουν καλά -που δεν πηγαίνουν- φταίει η πολιτική. Η σπουδαιότερη τέχνη κατά το συμπατριώτη μου Δημόκριτο, που όμως οι εν Αθήναις θεσμικοί της χειριστές αντί να την ανεβάσουν στα ουράνια, την κατέβασαν στον ʼδη και ακόμη πιο κάτω. Δυστυχώς για την πόλη και την πατρίδα της Εκκλησίας, της Αγοράς, του Δήμου, η σημερινή πολιτική, όπως η χθεσινή, διαψεύδουν έως και τον Ηράκλειτο. Δεν ρέουν. Αν ρέει κάτι είναι αέρας αν δεν είναι θολό νερό, σαν εκείνο της ΕΥΔΑΠ ή προπαγάνδα.

Όμως τα πράγματα δεν έμειναν εκεί. Επιβλήθηκε έως και το “ουκ αν λάβεις παρά του έχοντος”. Δεν πρόκειται απλά για έναν επί πολλά έτη καταναγκασμό καθώς και ανελευθερία στη διακίνηση των ιδεών. Αν οι ιδέες αυτές από τη μια υπέστησαν και υφίστανται απηνή διωγμό, από την άλλη γνωρίζουν βία και νοθεία -εν ροή, όπως λέγεται- που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Είναι αμφότερες γνωστές από πριν ακόμη, κυρίως όμως κατά και μετά από τις εκλογές του 2000. Πρόκειται για μια νέα, μετά από σαράντα περίπου έτη, εκδοχή τους. Και εμάς μεν μας φίμωσαν, όμως η αποσιώπηση από εκείνους που όφειλαν να μιλήσουν και δεν το έπραξαν έχει να κάνει με το σύνδρομο απέναντι στο προπατορικό τους αμάρτημα ως θύματα ακόμη από την εποχή που οι ανιόντες τους διατέλεσαν θύτες, ως διώκτες αντιπάλων τους. Συνεχίζουν δε να παραμένουν όμηροι επειδή ουδέποτε τόλμησαν ειλικρινή αυτοκριτική της πολιτικής τους κληρονομιάς, αποποιούμενοι αυτό που ονομάστηκε άσχημη περίοδος του Καραμανλή, σε αντιδιαστολή με την επόμενη, τη μεταπολιτευτική, την καλή, τρόπος του λέγειν. Ίσως η σιγή να προήλθε εξ αιτίας υπερατλαντικών διαβεβαιώσεων για τη συνέχεια, έστω και αν τις διαψεύδουν. Ούτε η πρώτη φορά είναι άλλωστε ούτε η τελευταία.

Σε ό,τι μας αφορά εκείνο που αντιμετωπίσαμε αυτή την περίοδο, ήταν μια απερίγραπτη μεγέθυνση αποκλεισμού πανταχόθεν. Τον συναντήσαμε σε κάθε βήμα μας. Ποια κανάλια και ποιες οι Αθηναϊκές εφημερίδες, που αυτοαποκαλούνται και Δημοκρατικές, όταν ως προς τη λογοκρισία που εφαρμόζουν, ανταγωνίζονται τους εξ ανατολών αν δεν τους υπερβαίνουν. Το λέω αυτό διότι υπάρχουν πολιτικά μας κείμενα που δημοσιεύονται σε δεκάδες περιφερειακές και ομογενειακές εφημερίδες και δικτυακούς τόπους, ακόμη και στην Κωνσταντινούπολη, όχι όμως και στην Ελληνική πρωτεύουσα. Οι “πολιτικοί βίοι παράλληλοι” είναι ένα από τα πρόσφατα {1}. Βρίσκεται στην ιστοσελίδα των Ρωμιών της Πόλης. Δεν αποκαλύπτω μυστικά αφού πρόκειται για κάτι που είναι δημοσιευμένο σε όλες τις μηχανές αναζήτησης. Το ίδιο συνέβη και με άλλα, παλιότερα. Και φυσικά οι όποιοι θερμαστές των εν Ελλάδι ηλεκτρονικών πυρών δεν κάνουν του κεφαλιού τους. Αν κάνουν κάτι ως έγκυροι λογοκριτές το πράττουν σύμφωνα με το έργο που τους ανέθεσαν οι εγκυρότεροι αν όχι Αγκυρότεροι.

Είναι αυτοί οι οποίοι αναζήτησαν υποκατάστατα των ιδεών, των προτάσεων και του σχεδίου, σε εκείνο που το προπαγάνδισαν ως νέο και ανήσυχο ενώ όχι μόνο δεν είναι τέτοιο, όχι μόνο δεν είναι παλιό αλλά πρόκειται για ιδεολογικά και πολιτικά μορμολύκεια της δεξιάς και της αριστεράς. Για ξεφουσκωμένα, επειδή είναι γεμάτα τρύπες, λάστιχα που τα εξέλαβαν ως σωσίβια. Όμως έφθασε η ώρα να κάνουν ταμείο. Θα αναγκαστούν τώρα να δουν τριγύρω τους, θα συνειδητοποιήσουν ότι η πρώτη κύρια παρενέργεια των πολυετών πεπραγμένων τους, τουτέστιν το τίμημα, είναι η απώλεια της Κυβέρνησης. Η εξ αδιαιρέτου ήττα των κ.κ. Σημίτη και Παπανδρέου, με τον δεύτερο, υιό μεν Ανδρέα, κλώνο δε του πρώτου. Περί των κλώνων και κυρίως περί των γόνων και αχθοφόρων μεγάλων ιστορικών ονομάτων έχω διεξοδικά ασχοληθεί {1} στο ίδιο κείμενο, εξηγώντας γιατί αμφότεροι οι ευελπιστούντες να καταστούν οι νέοι ένοικοι του Μαξίμου, θυμίζουν τον αείμνηστο Σοφοκλή Βενιζέλο, που ως γνωστό έμεινε και ως κλικλής. Τα υπόλοιπα έπονται, αρχής γενομένης από τα συμπαρομαρτούντα, τους payroll ηλεκτρονικούς κονδυλοφόρους και τους οικότροφους δημοσκόπους, λίγο πριν την επικείμενη ανώμαλη δικαιοπραξία από τους νέους τους κρατικοκυβερνητικούς εργοδότες. Με άλλα λόγια, την ανανέωση και διαιώνιση της θεσμοθετημένης και εφηρμοσμένης κατάργησης της πολιτικής Δημοκρατίας. Επίσης μέρους της νέας πλατείας Κλαυθμώνος.

Τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν υπήρχε Δημοκρατία. Δεν γνωρίζω το ποιος έπρεπε ή μπορούσε να κρατήσει το τιμόνι στο σκάφος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όμως γνωρίζω ότι μπορούσε να μη βρίσκεται σήμερα, λίγο μόλις, πριν από τις Πόρτες της Πάρου και κυρίως να μην είναι σε θέση να ανακρούσει πρύμναν, όπως έκανε, ως μη όφειλε, μυριάδες φορές. Ούτε και η Νέα Δημοκρατία θα παλινορθώνονταν. Αντί αυτών θα είχαμε άνθηση νέων κινημάτων και πολιτικών. Όμως οι απερχόμενοι εθελοτυφλούσαν, πριν τυφλωθούν. Και μεταξύ τυφλών κερδίζει ως γνωστό ο μονόφθαλμος. Απέρχονται επειδή παλαιόθεν κατάργησαν την πολιτική Δημοκρατία. Τρέχουν εκ των υστέρων να ξεσηκώσουν ιδέες. Έφτασαν μέχρι το think tank της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, και στην προσφιλή του ένδυση για τους ημεδαπούς Φριντμανικούς αν όχι φριντμανιακούς, προκειμένου να διασκεδάσουν την από ετών αποκαλυφθείσα αποκρουστικότητα της παλιάς τους νεοφιλελεύθερης σχολής. Νόμιζαν ότι θα έκαμναν κάτι με τις απινιδώσεις, όμως και αυτές, ό,τι και να είναι, δεν ανασταίνουν λείψανα και δη, μπαγιάτικα και κυρίως δύσοσμα. Από την άλλη αυτοί που επέρχονται, πετυχαίνουν, όχι γιατί προτίθενται να παλιννοστήσουν τη Δημοκρατία αλλά λόγω της μόνιμης απουσίας της. Γιατί αν υπήρχε ούτε διαπλοκές μπορούσαν να ευδοκιμήσουν ούτε διαφθορές. Αντίθετα η παρουσία παρόμοιων φαινομένων σε μια χώρα αποτελεί αδιάψευστο τεκμήριο ανυπαρξίας της πολιτικής. Πόσο μάλλον εδώ που είναι πανταχού παρούσες. Έχουν κατακλύσει την κάθε βαθμίδα με εκλεκτική βέβαια προτίμηση στους ουκ ολίγους ευάλωτους, εκ των θεσμικών.

Δεν θα υπήρχαν χειρότερα από τα μέχρι στιγμής εκτεθέντα αν έλειπε ο περιφερειακός χώρος όπου η πολιτική Δημοκρατία όχι μόνο δεν υφίσταται αλλά και συνεχίζει επί δεκαετίες να αδικείται συστηματικά. Αντί να δημοκρατείται, κρατείται από μπάστακες με τίτλους, όπως ο Γ. Γ. που παραπέμπουν σε προ δεκαετιών μορφώματα χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτήν δε ακριβώς τη στιγμή που οι δυο υποψήφιοι πρωθυπουργοί κόπτονται τόσο, κατά τους προεκλογικούς τους λόγους υπέρ των περιφερειών, μια εξ αυτών, η Ρούμελη, ετοιμάζεται να πληρώσει τα σπασμένα του έκλυτου βίου που επιμένει να διάγει η ευνοούμενη πόλη τόσο του ενός όσο του άλλου Τηλεμάχου. Αν και είναι η φτωχότερη όλων, αποπέμπεται, υφίσταται έξωση από το Δ΄ κοινοτικό πλαίσιο, με το αιτιολογικό ότι είναι η πλουσιότερη -λόγω των Οινοφύτων- και θεωρείται ως μη επιλέξιμη. Αυτό σχεδίασε το Αττικό πρυτανείο. Αλλιώς η πρωτεύουσα δεν μπορούσε να μετάσχει στο Γ΄ πακέτο. Ας μη πάμε στις ματσαραγκιές του Β΄. Μια προκάτοχος του Μισέλ Μπαρνιέ, η κ. Ζλάφκωφ, θα θυμάται, όπως και πολλοί άλλοι, τη δημόσια παρέμβασή μας στο ΥΠΕΘΟ μήπως και γλιτώναμε τα 100 δις της Εγνατίας, να μη μεταφερθούν στην Αθήνα από τους εντεταλμένους υπουργούς και υφυπουργούς. Αυτούς που η από ετών, όπως φαίνεται, άτυπη διαρχία, απέσυρε στη συνέχεια, τον ένα μετά από τον άλλο.

Για την περιφερειακή συνείδηση καθώς και την πολιτική παιδεία των υποψήφιων πρωθυπουργών, δεν είχαμε αμφιβολίες. Την είδαμε άλλωστε αποτυπωμένη στα ψηφοδέλτια Επικρατείας, που έπρεπε να λέγονται Αθηνοκρατίας ή καριεροκρατίας. Ποια πρότυπα αναδίδουν, για τα οποία μιλήσαμε. Ιδίως των απερχόμενων. Όμως και η όποια κοινωνικότητα δεν αποτελεί άλλοθι. Ιδιαίτερα όταν και οι ίδιοι οι επικεφαλείς έβαλον κλήρο επί τον ιματισμό των περιφερειών. Αμφότεροι έθεσαν υποψηφιότητα αποκλειστικά σε αυτές. Στη Θεσσαλονίκη και τη Λάρισα ο ένας, στη Ρόδο και τη Θεσσαλονίκη ο άλλος. Και να έκαναν ποτέ κάτι γι αυτές. Ένα κερί δεν άναψαν στον ΠΑΘΕ, στο ύψος των Τεμπών, στη Στενώπη, όπως την ονομάσαμε. Να δείξουν, συμβολικά έστω, την ευθύνη της πολιτείας. Κατά τα άλλα πριν καν ανοίξουν οι κάλπες, από χέρι η πρωτεύουσα έχει εξασφαλίσει: 6+6+1+1 = 14 Βουλευτές. Προτού δε σπεύσει κανείς να μας καταλογίσει περιφερεισμό καλά είναι να πληροφορηθεί επίσης και κάτι άλλο. Ότι και οι υπόλοιποι 286 που πρόκειται να εκλεγούν δεν θα αποδειχθούν λιγότερο αθηναϊστές, από τους -14- καταχωρισμένους. Το Οθωνικό μέγαρο της πλατείας Συντάγματος ούτε εθνικό είναι ούτε κοινοβούλιο. Όπως δεν ήταν. Έχω προσωπική πείρα. Έψαχνα εφτά χρόνια να τους βρω αλλά πάντοτε στο τέλος έμενα μόνος. Και κάτι ακόμη με την ευκαιρία. Τελικά, καλύτερα 200 αθηναϊστές, παρά 300. Ιδού λοιπόν η Ρόδος. Όποιοι επιθυμούν.

Αν υπάρχει κάτι που είναι σε θέση να μετατρέψει τη διαφαινόμενη έως ορατή εκλογική νίκη της Νέας Δημοκρατίας σε πύρρειο, αυτό δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με την έναρξη, φυσικά από πολύ πιο πριν, της πολιτικής αναγέννησης της Δημοκρατικής παράταξης. Από δεκαετιών αγωνιζόμαστε με λόγια και κυρίως έργα, για την υπόθεση αυτή. Αυτό κάναμε το 1986, όταν μετά τις τότε Δημοτικές, τα τρία όχι που υπήρχαν κατά την ψηφοφορία στη 20^{η σύνοδο της Κ.Ε. του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ήταν των Χαραλαμπίδη, Νάου και το δικό μου. Όπως το 1988 με το Νταβός και το 1995 με την άρση του Βέτο καθώς και την Εγνατία, με τον ίδιο πάλι άνθρωπο, όταν εξ αιτίας του αγώνα μας γι αυτήν, εκπρόσωποι από την αυτοδιοίκηση, μας προπηλάκιζαν από κοινού με τον παλιό μου φίλο και προσκεκλημένο επίσης, καθηγητή Γάτσιο, από τους Δημάρχους της Εγνατίας στην Ηγουμενίτσα, πριν ανταμειφθούν για το έργο τους με ανώτατα κομματικά πόστα. Ας μην επεκταθώ στην άρνηση να δώσω ψήφο εμπιστοσύνης στη Κυβέρνηση Σημίτη μετά τα Ύμια, που ήταν τελικά ψήφος εμπιστοσύνης στο μετέπειτα φίλο, Ναύαρχο Λυμπέρη.}