Η συνθηματολογία και τα επιχειρήματα Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης Κρατικός Διδάκτωρ Φιλοσοφίας της Σορβόννης, Αναπλ .Καθηγητής Φιλοσοφίας του Παν/μίου Αθηνών, Επ. Σύμβουλος / τ. Αντιπρόεδρος του Π.Ι. Αντίβαρο, Σεπτέμβριος 2007 Ο μεγάλος θόρυβος σχετικά με το διαβόητο βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού θα ήταν λάθος να επικεντρωθεί στο αν υπάρχουν και άλλες πλευρές της ιστορικής αλήθειας που πρέπει να αναδειχτούν ή στο αν αρμόδιοι να αποφαίνονται για θέματα ιστορίας είναι οι ειδικοί και όχι οι άσχετοι τρίτοι. Οι ισχυρισμοί του είδους αυτού διατυπώνονται εκ του πονηρού με σκοπό να θολώσουν τα νερά. Το ζητούμενο είναι πολύ πιο απλό: ποιος αποφάσισε, με την ευκαιρία της συγγραφής ενός βιβλίου Ιστορίας για εντεκάχρονα παιδιά; ότι ο Παπαρρηγόπουλος, ο Λάμπρος, ο Ζακυθηνός, ο Σβορώνος, η Αρβελέρ, ο Βακαλόπουλος ή ο Σφυρόερας, για να περιοριστούμε σε ορισμένα ονόματα, θα πρέπει να εγκαταλειφθούν ως ξεπερασμένοι; Και, με την ίδια πάντοτε ευκαιρία, ποιος μας επέβαλε αιφνιδιαστικά, ευκαιριακά και, προ πάντων, «στα μουλωχτά» ως «άνωθεν καταβαίνοντας» και αποκλειστικούς ιδιοκτήτες της ιστορικής αλήθειας τους μεταμοντέρνους εκπροσώπους του ιστοριογραφικού αναθεωρητισμού; Το Ίδρυμα Σόρος; Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ; Ο Χένρυ Κίσινγκερ με την πραγματική ή κατά φαντασίαν δήλωσή του; Ή μήπως κάποιες συμφωνίες με Βαλκάνιους και Ευρασιάτες γείτονες, τις οποίες εμείς πασχίζουμε να τηρήσουμε με θρησκευτική ευλάβεια, τη στιγμή που εκείνοι τις παραβιάζουν κατάφωρα και ανενδοίαστα; Είναι προφανές ότι το πλήθος των ειδικών που αποδόμησαν κυριολεκτικά το περιεχόμενο του επίμαχου εγχειριδίου αποδεικνύοντας τη νοσηρή «φιλοσοφία» του, την υποσκαπτική σημειολογία του και τα αναρίθμητα ολισθήματά του δεν αποτελείται ασφαλώς από υπερσυντηρητικούς, οπισθοδρομικούς ή αυτόκλητους λογοκριτές της ιστορικής αλήθειας ούτε συνιστά έναν «εσμό ασχέτων», σύμφωνα με τους μειωτικούς χαρακτηρισμούς των ολιγάριθμων υπερασπιστών του βιβλίου. Οι λοιδορίες του είδους αυτού, συνοδευόμενες από τηλεοπτικές εμφανίσεις, συνεντεύξεις, ψηφίσματα διαμαρτυρίας και έκτακτα συνέδρια, είναι ό,τι έχει απομείνει στο οπλοστάσιο των τελευταίων, στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους, αρχικά, να κρατήσουν πάση θυσία στη ζωή ένα από κάθε άποψη απαράδεκτο σχολικό βιβλίο και, στη συνέχεια, να καταγγείλουν ως ανεπίτρεπτη την ορθότατη απόφαση για την αντικατάστασή του. Δε θα είχε παρά να σκεφτεί κανείς ότι η Ακαδημία Αθηνών, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και ένας πολύ μεγάλος αριθμός ιστορικών και εκπαιδευτικών, με το δάχτυλο στις σελίδες και τις γραμμές του παραπάνω εγχειριδίου, το έχουν κάνει στην κυριολεξία «φύλλο και φτερό». Έχουν αποδείξει ότι προκαλεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό στους εντεκάχρονους μαθητές και, επιπλέον, εξαλείφει την ιστορική τους μνήμη και διαβρώνει την εθνική τους συνείδηση. Και όλα αυτά, κατά παράβαση των ρητών επιταγών του Συντάγματος και των σαφών προδιαγραφών του Αναλυτικού Προγράμματος του μαθήματος της Ιστορίας. Αυτά όλα με αποδεικτική θεμελίωση και περισσή μετριοπάθεια είχαν τεθεί επανειλημμένως υπόψη της προηγούμενης ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, προσέκρουσαν όμως στην πεισματική άρνηση και την αδιαλλαξία της. Το μονότονα επαναλαμβανόμενο επιχείρημά της ήταν ότι πρέπει να σεβόμαστε τους θεσμούς. Δεν αποτελεί όμως σεβασμό προς τους θεσμούς: α) Η επιβράβευση των συγγραφέων, οι οποίοι αδιαφόρησαν παγερώς για τις πολυάριθμες σημαντικές διορθώσεις που εισηγήθηκε η Ακαδημία Αθηνών, συνοδεύοντας, μάλιστα, την αδιαφορία τους με απαξιωτικές δηλώσεις για τον κορυφαίο πνευματικό θεσμό της χώρας. β) Η εκ μέρους των συγγραφέων αυτών περιφρόνηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, που έκρινε ανεπαρκείς τις διορθώσεις τους και γι’ αυτό αρνήθηκε να στέρξει στο «τυπωθήτω». γ) Η απόκρυψη του βιβλίου, προκειμένου να μην αποδειχτεί πανηγυρικά ότι, παρά τα όσα είχαν ανακριβέστατα δηλωθεί, πήγε στο τυπογραφείο (αν, τελικά, πήγε) με «ψευτοδιορθώσεις», κατά την έκφραση του αρμόδιου για θέματα Ιστορίας Συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. δ) Το μεγάλο πλήγμα που θα κινδύνευε να καταφέρει στη διαπαιδαγώγηση των Ελλήνων μαθητών η διαιώνιση της παρουσίας στο σχολείο ενός αποδεδειγμένα βλαπτικού διδακτικού εγχειριδίου. Αυτά όλα δεν αποτελούν σεβασμό προς τους θεσμούς. Αποτελούν, αντίθετα, διασυρμό και καταρράκωσή τους. Η απόφαση να αποσυρθεί το επίμαχο βιβλίο ήταν πράξη σωφροσύνης, που την υπαγόρευσε η επιστημονικά και παιδαγωγικά –και όχι συνθηματολογικά!-- θεμελιωμένη επιχειρηματολογία των ειδικών. Αν η πράξη αυτή ενισχύθηκε και από την πρόσφατη εύγλωττη λαϊκή ετυμηγορία, τόσο το καλύτερο Το να εμμένεις στην αρχική εσφαλμένη απόφασή σου αποκλειστικά και μόνο για λόγους συνέπειας μόνο φαινομενικά θα αποτελούσε εύστοχη επιλογή. Στην πραγματικότητα, θα σήμαινε ότι προσπαθείς να διορθώσεις ένα μεγάλο σφάλμα διαπράττοντας ένα ακόμη μεγαλύτερο! (27/9/2007) ΚΥΡΙʼΚΟΣ ΚΑΤΣΙΜʼΝΗΣ Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.