Aπελεύθερα πλαίσια; Γιώργος Καστρινάκης Αντίβαρο, Ιούλιος 2007 απελεύθερα πλαίσια; (Ι) Ελλάδα Διανύουμε την περίοδο εκείνη της ανθρώπινης ιστορίας που εξαγγέλθηκε ως εποχή αέναης διεύρυνσης της κριτικής σκέψης. Κι όμως, διανύουμε μια περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας όπου η κριτική σκέψη εντοπίζεται κυρίως ως αθρόα απουσία. Ισως δεν υπάρχει προσφορότερο ‘‘πεδίο δοκιμής’’, επ’ αυτού, όσο ο γνωστός ισχυρισμός ότι διάγουμε ‘‘βίον’’ αδούλωτον : μάς περιβάλλει, λέγεται, ένα καθεστώς πρωτόγνωρης (πολιτικής, αν μη τι άλλο) ελευθερίας. Αυτό είναι, υποτίθεται, μάλιστα και το αδιαφιλονίκητο ‘‘εχέγγυο υπεροχής’’ – σε συγχρονική όσο και σε διαχρονική διάσταση – του πολιτισμού μας έναντι οποιουδήποτε άλλου. Είναι ισχυρός, τάχα, ο ισχυρισμός; Είναι τόσο ισχυρός – διατείνομαι – όσο και σύνολη η υπόλοιπη Φιλολογία που ορίζει τούς ‘‘μεγάλους’’ καιρούς μας: Πολλές φορές, αρκεί μια απλή λέξη, μονάχα, για να αποσυσταθεί! Στην προκειμένη περίπτωση, η λέξη αυτή είναι ένα τοπωνύμιο: Σούδα. Με το περιεχόμενο που έχει παγιωθεί να υποδηλώνει. Έχουμε δικαίωμα άραγε – ως συντεταγμένος λαός – να απαλλαγούμε από την παρουσία τού εκεί ξενικού στρατιωτικού ορμητηρίου; (Αυτού που τόσο καθοριστική είχε συμβολή στην κατάκτηση του Ιράκ.) Το σίγουρο είναι ότι – ως λαός – σθεναρά θα το θέλαμε. Μα, εξ ίσου σίγουρο είναι ότι, εάν τυχόν τρέπαμε την επιθυμία σε πράξη, αμέσως μετά, από ποικίλες πλευρές των πολιτικών μας συνόρων, θα εξαπολύονταν σε βάρος μας συγκεκριμένα μετα-πολιτικά ‘‘παρεπόμενα’’. Με ωμή τη μορφή των μετώπων πολέμου. Κι όλες μαζί οι μειονοτικές επινοήσεις θα κατέθεταν, τότε, εντός της Ιστορίας τήν ‘‘εντελέχεια’’ της δημιουργίας τους Διαβιούμε, κατά τα λοιπά, καταμεσής του Πολιτισμού της Ελευθερίας; Στρατειές φοιτητών – όπου γης – θα ήταν, πειθήνια, πρόθυμες να πάρουν όρκο γι’ αυτό. Στρατειές νέων ανθρώπων, τριγύρω μας, προβαίνουν πανέτοιμες (μέσα σ’ αυτή την εποχή ‘‘θριάμβου’’ των λογικών εννοήσεων) να δηλώσουν στεντόρεια ότι δεν εννοούν ούτε μία κρίσιμη έννοια απ’ αυτές που εκστομίζουν. απελεύθερα πλαίσια; (ΙΙ) Τουρκία «Ποιος έχασε την Τουρκία; Η Ευρώπη απέτυχε στη Μεγάλη της Στρατηγική - και θα πληρώσει το τίμημα». Αυτός ήταν ο τίτλος στο εξώφυλλο (!) ενός τεύχους τού ‘‘Newsweek’’, ήδη, από τον περασμένο Νοέμβρίο – πολύ πριν από την εκδήλωση του πρόσφατου στρατιωτικο-δικαστικού πραξικοπήματος. Μιλούσε, τότε, για την ενδεχόμενη αναβολή των περαιτέρω ενταξιακών (στην Ε.Ε.) διαπραγματεύσεων της Τουρκίας. Στις εσωτερικές σελίδες του περιοδικού, το θέμα ανασκάπτονταν καίρια: «Κάποτε, στο πρόσφατο παρελθόν, φαινόταν ότι η Ευρώπη θα ξεπερνούσε τις προκαταλήψεις της και θα αυτοπροσδιοριζόταν με ιδεολογικούς, και όχι γεωγραφικούς, όρους. Αυτή η ευκαιρία χάθηκε, η ευκαιρία να δείξει η Ευρώπη στον κόσμο ότι η Δύση δεν είναι ασύμβατη με την Ανατολή, ότι ένα δημοκρατικό μουσουλμανικό κράτος μπορεί να είναι τόσο σύγχρονο και ευρωπαϊκό όσο ένα χριστιανικό... Είναι μια τραγωδία, μια καταστροφή επικών διαστάσεων». Αν κάτι παρουσιάζει διαχρονικό ενδιαφέρον σε μια τέτοια (όχι ακριβώς φιλοτουρκική) φιλοκεμαλική παραφορά κραταιών ΜΜΕ, είναι η καθολική Αντιστροφή Εννοιών στην οποία υποχρεώνεται να καταφύγει. Διότι το ζητούμενο – επί παραδείγματι – της προκείμενης ρητορικής έγκειται, ίσα ίσα, στην ε-δραί-ω-ση των «ευρωπαϊκών προκαταλήψεων»: ότι η Ανατολή είναι τότε μόνο «συμβατή» με τη Δύση όταν η πρώτη ενστερνισθεί (έστω στανικά!) τους όρους της δεύτερης. Η ενεστώσα Τουρκία διαφημίζεται ως ‘‘ευρωπαϊκή’’ όχι ‘‘παρότι’’ είναι κράτος μουσουλμανικό αλλά, ειδικά, ‘‘επειδή’’ είναι κράτος δραστικά αντιμουσουλμανικό – όπως, άλλωστε, οδυνηρά επαλήθευσαν οι νωπές εξελίξεις Ας μην αμφιβάλλει, φυσικά, κανείς ότι η παροξυσμική υποστήριξη των υπερατλαντικών κέντρων Ισχύος προς την κεμαλική Καταστολή θα αποδώσει τελικά, και εδώ, τους καρπούς της Η «σύγχρονη Τουρκία» θα πετύχει όλους τους στόχους της (όπως συμβαίνει, αδιατάρακτα, επί 90 χρόνια τώρα) ως ανταμοιβή για τη συγκρότηση, εκ μέρους της, του καθεστώτος-Αρχετύπου για την υποταγή σύνολης της ισλαμικής γεωγραφίας στα πολιτιστικά αυτονόητα των δυτικών ελίτ. Και το μόνο που θα μένει, ες αεί, άξιο απορίας θα είναι η «επική» Ακρισία των παραληπτών μιας τέτοιας δημοσιογραφίας (των καλής θελήσεως δυτικών, δηλαδή, πολιτών) να μην αποβαίνουν ικανοί – ακόμα και σε βάθος δεκαετιών – να αποκρυπτογραφήσουν αυτή την ‘‘επιχειρηματολογία’’ των καταφανών ψευδωνυμιών. Που αποσπά αληθοφάνεια με μόνο το τέχνασμα αυτές να έχουν γίνει καταιγιστικές. Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.