Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας,

του Ευαγγελισμού, 25-03-2004, Οβρυά Πάτρας
Αντίβαρο.

Σήμερα 25 Μαρτίου του 2004, συμβαίνει κάτι πολύ μοναδικό. Είναι η μέρα που η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει την αποδοχή της εισόδου του Αγίου Πνεύματος στην μήτρα της κόρης Μαριάμ. Πρόκειται για την καλύτερη αγγελία που έχουν να διακηρύξουν οι Ορθόδοξοι, ώστε και οι υπόλοιποι άνθρωποι-μετά την κόρη Μαριάμ- να γίνουμε πρώτα ʼνθρωποι και μετά Πνευματοφόροι. Την ίδια μέρα η επίσημη ελλαδική Πολιτεία πανηγυρίζει την είσοδο μιας δέσμης ηλιακής ακτίνας στο μεταλλικό κοίλο κάτοπτρο, που ως άλλη μήτρα θα ανάψει μια κτιστή φλόγα. Μια φλόγα που θα κάνει γύρους στην επιφάνεια της γης.

Το βασικό χαρακτηριστικό της διακινούμενης φλόγας, που συντηρείται με χημικές ουσίες, είναι πως δεν μπορούν να την κρατούν και να την τρέξουν κάθε φορά πάνω από ένας δρομέας. Το βασικό χαρακτηριστικό της Καλής Αγγελίας είναι πως ταυτόχρονα οι άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος μπορούν να εισχωρήσουν σε όλους τους εθελοντές «δρομείς» στην οδό της Αλήθειας.

Το βασικό μειονέκτημα της κτιστής «ολυμπιακής» φλόγας είναι πως επιζητεί θεατές για να αυξηθούν τα κέρδη των χορηγών της. Το βασικό «μειονέκτημα» της Φλόγας του Ευ-αγγελισμού είναι πως επιζητά εθελοντές που παραδίδουν το αυτ-εξούσιόν τους για μια μη εμπορευματική ζωή. Στην σημερινή εμπορευματική εποχή αυτό βέβαια φαντάζει δύσκολο, όπως φάνταζε στον πλούσιο νεανία του Ευ-αγγελίου, όταν του ζητήθηκε να διαμοιράσει τα α πλούτη του… Όμως «τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί».

Το τραγικό για την ολυμπιακή φλόγα είναι πως χιλιάδες άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε, πως όχι μόνο η Ζωή μας κινδυνεύει από την εμπορευματοποίηση των πάντων, αλλά και η ίδια η επιβίωσή μας ως βιολογικών όντων Το τραγικό για την Φλόγα του Ευαγγελισμού είναι πως ο ελλαδικός λαός, αλλά και μέρος της επίσημης Ιεραρχίας της Ελλαδικής Εκκλησίας αντί να επιζητά εθελοντές της Ζωής, επιζήτησε εθελοντές για την στήριξη της πιο επικίνδυνης επιχείρησης του σύγχρονου καπιταλισμού. Την επιχείρηση των λεγομένων ολυμπιακών αγώνων.

Ζούμε λοιπόν και στην Ελλάδα πια, την «ανάπτυξη» της κοινωνίας του «μοναχικού πλήθους» με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της την τάση μετατροπής σε εμπόρευμα και των λεγόμενων «άϋλων αγαθών», όπως η επιστήμη, η μόρφωση, ο ελεύθερος χρόνος, η ιστορία, η τέχνη, τα όνειρα, οι επιθυμίες, οι φιλοδοξίες, τα συναισθήματα, κλπ. Και η τάση αυτή αναπτύσσεται τόσο, ώστε να παρασύρει σταδιακά και μη παραδοσιακά εμπορευματικούς θεσμούς όπως η εκπαίδευση, το κράτος και η θρησκεία.

Την ίδια στιγμή όμως που η πατρίδα μας ξεφουσκώνει από Πνεύμα, το ʼγιο Πνεύμα που «όπου θέλει πνεί» παρακαλεί και αφυπνίζει τις καρδιές των ανθρώπων που αισθάνονται ακόμη νέοι, απ’ όλη την παγκόσμια πατρίδας μας. Συνεργάτες του χιλιάδες νέοι και γέροι, γυναίκες και άντρες, οργανωμένοι και ανένταχτοι, πασχίζουν μέσα στο παγκόσμιο ψεύδος, να δουν ακτίνες από το Φως του. Ένα παγκόσμιο κίνημα αμφισβήτησης, που ως χιονοστιβάδα μεγαλώνει, θα είναι το αντίπαλο δέος. Αντίπαλο δέος δεν μπορεί να είναι η φτιαχτή «τρομοκρατία», όπως μας πλασάρουν, για να έχει νόημα ύπαρξης και πιστώσεων το ΝΑΤΟ.

Σε παγκόσμιο επίπεδο το πνεύμα της ολυμπιακής φλόγας κυριαρχεί. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων-καταναλωτών δουλεύει για την χωρική επέκταση και την εντατική ανάπτυξη του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Ενός μη ανθρωποκεντρικού προτύπου ζωής, που επιδιώκει πολέμους για την επέκτασή του και διάλυση των ανθρώπινων σχέσεων για την εντατική του ανάπτυξη. Πρόκειται για τον σύγχρονο παγανισμό, τον νέο-παγανισμό. Εμείς ήδη μέσα μας έχουμε αυτόν τον κόσμο και διερωτόμαστε αν τον συμφιλιώσουμε με την συνείδησή μας.

Η Φλόγα του Αγίου Πνεύματος όμως που σιγοκαίει μέσα και έξω από την καρδιά μας, μας δείχνει τον άλλο δρόμο. Πια φλόγα θα ακολουθήσουμε; Λίγοι ομολογουμένως Πευματοφόροι άγιοι κρατούν την Θεία Φλόγα στο κορμί τους. Το φως Της όμως είναι ζωοποιόν και αρκετοί «καθαρμένοι και φωτισμένοι» δείχνουν έμπρακτα «εκ μέρους» κάποιες από τις σκεδασμένες ακτίνες…..

Διαισθανόμαστε συχνά τις οδυνηρές συνέπειες αυτού του «δυτικού μοντέλου», που κυριαρχεί και στην Ελληνική κοινωνία και που έχουμε διαπιστώσει όλοι μας. Οι παλιές κοινωνικές σχέσεις έχουν σταδιακά αντικατασταθεί από τις εμπορευματικές. Το 70% του οικογενειακού διαλόγου έχει υποκατασταθεί από το μονόλογο της τηλεόρασης. Οι επαφές μας γίνονται συχνά με την επικοινωνία μέσω του κινητού & του διαδικτύου. Ο ανταγωνισμός έχει αρχίσει να εισχωρεί επίσημα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Η θρησκεία δεν «αγιάζει» εύκολα χωρίς πληρωμή. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο. Ο άνθρωπος ορίζεται πια ως ανεξάρτητη οντότητα και ο κόσμος παρ’ όλες τις ραγδαίες εξελίξεις που συμβαίνουν, θεωρείται υποβολιμαία σαν σταθερός και κυρίως ανεξάρτητος από την ζωή του ανθρώπου-ατόμου.

Η εμπορευματοποίηση της ζωής και ο σκληρός ανταγωνισμός είναι ο κανόνας για την ευτυχία μας. Έτσι σε μεγάλη κλίμακα όλα αυτά οδηγούν μοιραία στον πόλεμο (ιδεολογικό, οικονομικό, τεχνολογικό ή στρατιωτικό), και ο πόλεμος στην μετανάστευση. Στην μικρή κλίμακα οδηγούν στην εργαλειακή αντίληψη της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Οδηγούν ακόμα στην φαντασιακή αντίληψη της πολιτιστικής και πνευματικής ζωής και την φαντασιακή μετανάστευση με τις παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις… της ατομικής και συλλογικής μας ζωής.

Ήδη η εργασία επιδιώκεται και πολλές φορές πετυχαίνεται να μην είναι πια σταθερή, αλλά ελαστική. Ο γάμος και η οικογένεια από κοινότητα να μετατρέπονται σε εταιρεία. Η θρησκεία να χάνει συνήθως την πολιτισμική της διάσταση και από δρόμος προόδου να γίνεται οπισθοδρόμηση και μαγεία. Η παιδεία από κοινότητα γνώσης, έκφρασης συλλογικής συνείδησης, συναισθημάτων και οραμάτων να μετατρέπεται σε χώρο ανταγωνισμού μέσω των νέων πληροφοριών, αλλά με ελάχιστη Γνώση.

Η άθληση, δηλαδή η συμμετοχή του κορμιού στην εξερεύνηση του χώρου της φύσης και στην κοινωνική κίνηση, μετατρέπεται σε παιχνίδι ενσωμάτωσης στην κοινωνική «φυσική επιλογή». Οι θεατές δεν είναι, και δεν ήταν ποτέ, στις κερκίδες αθλούμενα σώματα. Σήμερα μετατρέπονται επί πλέον και σε τηλεοπτικό πλάνο στο χώρο της ατομικής και κοινωνικής υποκατάστασης και φαντασίωσης. Όταν αυτό το διαισθάνονται, μεταλλάσσονται σε πολεμιστές και δεν αφήνουν τίποτα όρθιο. Στο χώρο των σταδίων των εργολάβων, που οι «υπεράνθρωποι» ανταγωνίζονται ατομικά ή ομαδικά, με σωματικό, ψυχικό, οικονομικό ή χημικό ντόπιγκ, παίζονται τεράστια συμφέροντα και όχι απλά κάποια μετάλλια ή θέσεις στην τελική κατάταξη…

Η συμμετοχή επομένως στα κοινά πια, από άμεση και ζωντανή διαδικασία, γίνεται στην σημερινή μεταλλαγμένη δημοκρατία μας, επαγγελματική διέξοδος, διαφημισμένη και αγορασμένη με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους. Το κράτος απλά επικυρώνει όλα τα προηγούμενα, ενώ η διοικούσα Εκκλησία ή επικυρώνει ή σιωπά ή για περί άλλων φωνάζει ή τυρβάζει….

Έτσι μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο επιβίωσης, έχουμε την ανάπτυξη της αλλοίωσης της ανθρώπινης φύσης και την ανάπτυξη της λεγόμενης «εικονικής πραγματικότητας». Εδώ εντάσσονται με ριζικά διαφορετικό τρόπο-για να αναφέρω και ένα ειδικό επιλεγμένο παράδειγμα- και οι λεγόμενες ναρκωτικές ή διεγερτικές εξαρτησιογόνες ουσίες. Ουσίες, που η φύση μας χαρίζει για επιβίωση, χαλάρωση και υποβοήθηση του ανοσοποιητικού μας συστήματος

Αυτές είναι γνωστές από την αρχαιότητα σε όλους σχεδόν τους λαούς. Η χρήση τους όμως δεν ήταν καν καθημερινή ιεροτελεστία, όπως σήμερα το αλκοόλ, ο καφές, το τσιγάρο, ο τζόγος, η τηλεόραση, το κινητό, το αυτοκίνητο, το ντόπινγκ, κλπ. Εντάσσονταν στην ζωή της κοινότητας, στις γιορτές. Η γιορτή ήταν το χάνι ανάπαυσης από την κούραση της καθημερινότητας. Παρ’ ότι εκεί είχαμε και ακρότητες, όπως ο διονυσιασμός ή οι βιαιότητες και αγοροπωλησίες στους ολυμπιακούς αγώνες… Αυτό όμως τότε δεν έγινε κανόνας. Και όταν πήγε να γίνει, σαρώθηκε η «ολυμπιακή ιδέα»….

Σήμερα ο θάνατος ή έστω η ραγδαία τάση διάλυσης της παλιάς κοινότητας κάθε κοινωνικού χώρου και ο τελείως διαφορετικός ρόλος της σύγχρονης πυρηνικής οικογένειας, δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον να πάρουν οι παλιές διεγερτικές ή κατασταλτικές ουσίες μαζί με τις καινούργιες, επιδημικό και πανδημικό χαρακτήρα, και την μετατροπή τους σε εξαρτησιογόνες. Αφορούν και τις πλούσιες κοινωνίες, αλλά και τις φτωχές. Η συχνότητα τους όμως είναι αντιστρόφως ανάλογη της ανάπτυξης κοινοτικών τους χαρακτηριστικών. ʼρα τα ναρκωτικά και το ντόπιγκ κτυπάνε την πόρτα κάθε ατόμου, κάθε οικογένειας, κάθε σχολικής μονάδας, κάθε σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας.

Γιατί όμως η συζήτηση γύρω από τη χρήση ουσιών επικεντρώνεται συνήθως στις νεαρές ηλικίες, και κυρίως στην εφηβική; Νομίζω ότι κανείς δεν διαφωνεί ότι η χρήση των ουσιών αφορά κυρίως τα νεαρά άτομα και ξεκινά στην εφηβεία. Φαίνεται ότι «η μεταβατική αυτή περίοδος της ζωής, από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο βιολογικών και ψυχοκοινωνικών αλλαγών. Το δύσκολο έργο της αναζήτησης ταυτότητας από τον έφηβο είναι ίσως η σκληρότερη δοκιμασία στην οποία υποβάλλεται σε όλη τη ζωή του. Η ανάγκη να συσσωρεύσει εμπειρίες, να γίνει ριψοκίνδυνος, «ανυπάκουος», συχνά οδηγεί στη δοκιμή ή την περιστασιακή χρήση νόμιμων στην αρχή ουσιών, οινοπνευματωδών ποτών, καπνού, και λιγότερο συχνά παράνομων ουσιών, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτές είναι εύκολα προσβάσιμες».

Γιατί όμως η χρήση των ουσιών (ναρκωτικά) να αυξάνεται για τα γερασμένα κορμιά και τις αδύναμες ψυχές της νεολαίας ή η επιστημονική χρήση ουσιών (ντόπιγκ) από τα σφύζοντα από ζωή κορμιά και φουσκωμένες ψυχές για θέληση διάκρισης, να προηγείται της πολιτικής του αντι-ντόπιγκ;

Όσο ο αφύσικος πολιτισμός του ανταγωνισμού, της εμπορευματοποίησης και του ατομισμού δεν αναιρεθεί. Όσο δεν δημιουργηθεί ένα κρίσιμο παγκόσμιο κίνημα με βαθιά πολιτισμικά χαρακτηριστικά, που θα επιζητά αυτό που δείχνει ακόμη η Φλόγα του Ευαγγελισμού. Όσο συνακόλουθα τρέχουμε ως πολιτεία να ανάβουμε τις κτιστές φλόγες και να επιδεικνύουμε κατόπιν ως ελλαδική Ιεραρχία τους ντοπαρισμένους αθλητές ως πρότυπα για τη νεολαία. Ναι, τότε φέρνουμε το τέλος της ιστορίας πιο κοντά και την ανάπτυξη της εντροπικής διάλυσης της ανθρωπότητας επί θύραις.

Ας τελειώνουμε όμως μέσα μας με τη σημερινή διαστροφή. Ας ενεργήσουμε αποφασιστικά και να αφήσουμε την ατομική μας ζωή στο περιθώριο. Ας εργαστούμε επίμονα για να δημιουργήσουμε συλλογικότητες στις τοπικές μας κοινωνίες. Ας δράσουμε πιο έξυπνα και να διεκδικήσουμε τον ελεύθερο χρόνο από τον «κλέφτη» σύγχρονο μαμωνά. Ας πετάξουμε με θυμό λοιπόν την αμαρτωλή ιδιώτευσή μας μέσα στο κοίλο κάτοπτρο της Ολυμπίας. Ας δεχτούμε ταπεινά τις πρώτες αχτίδες του Αγίου Πνεύματος, όταν μας χαρίζονται.

Τότε το παγκόσμιο κίνημα ανατροπής της ανταγωνιστικής φλόγας θα την πάει εκεί που την είχε ξαναστείλει ο Θεοδόσιος. Τότε και το νόημα του Ευα-γγελισμού της Μαριάμ θα κερδίσει στις καρδιές μας την πιο ξεχωριστή θέση…

.