ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ, 2.11.2003

Παναγιώτατε,

Οι διαπραγματεύσεις για το θέμα των "Νέων Χωρών" έληξαν άδοξα. Οι φιλήσυχοι και φιλειρηνικοί άνθρωποι της Εκκλησίας αλλά και άλλων κοινωνικών στρωμμάτων απορούν για την τραγική αποτυχία των συνομιλιών. Μήπως οι συνομιλητές σας ήταν εξαιρετικά σκληροί και άτεγκτοι ή μήπως οι διαπραγματεύσεις οδηγήθηκαν εκεί που οδηγήθηκαν διότι οι απαιτήσεις σας ήταν υπερβολικές και ακραίες; Ολοι διερωτώνται τί ακριβώς συνέβηκε, ποιoς ευθύνεται περισσότερο ή λιγότερο για την αποτυχία και ποιό θάναι το επόμενο βήμα;

Οποια απάντηση και να τους δοθεί, ένα είναι το γεγονός: ότι κάθε μέρα που περνά ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος κερδίζει περισσότερο έδαφος. Κερδίζει διότι παίζει ένα έξυπνο δημοσιοσχεσίτικο παιχνίδι. Διότι δεν υβρίζει και δεν κατηγορεί και δεν απειλεί. Και δεν κάνει επανωτές δηλώσεις για κάθε ψύλλου πήδημα. Διότι γενικά εμφανίζεται καλλίτερος απ' ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αλλά δεν είναι βέβαια αυτός ο μοναδικός λόγος για την επιτυχία του. Η δύναμη του κ. Χριστόδουλου πηγάζει κυρίως απ' το γεγονός ότι αγωνίζεται για τις ορθές θέσεις και ιδέες.

Και οι σωστές θέσεις είναι αυτές που είναι συμφέρουσες για την Ελλάδα και τον κάθε Ελληνα. Συμφέρον για την Ελλάδα είναι να έχει τον πλήρη έλεγχο στην επικράτειά της και να μην είναι υποχρεωμένη κάθε φορά να συνυπολογίζει και την μέσω του πατριαρχείου ευθεία ή πλάγια τουρκική επιρροή στα βόρεια τμήματα της χώρας. Το θέμα των Νέων Χωρών είναι θέμα εθνικό για την Ελλάδα. Το εξήγησαν με δηλώσεις και αρθρογραφήματά τους άνθρωποι με πολιτική σύνεση και κρίση. Και δεν ήταν λίγοι: ο κ. Σαρτζετάκης, ο κ. Εβερτ, ο κ. Μητσοτάκης, ο Κώστας Ιορδανίδης στην "Καθημερινή" και τόσοι άλλοι επώνυμοι.

Θα αντιτάξετε, όπως συνηθίζετε, ότι το θέμα δεν είναι εθνικό διότι το πατριαρχείο είναι θεσμός οικουμενικός και υπερεθνικός. Στα χαρτιά ίσως. Στην πράξη όμως, όπως κατέδειξε ο κ. Σαρτζετάκης, συμβαίνει το αντίθετο. Δεν θα σας κουράσω με σειρά παραδειγμάτων. Θα αναφέρω μόνο ένα: το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Είναι γνωστό ότι η επιδίωξη της επαναλειτουργίας της παραπάνω Σχολής δεν συμφέρει στην Ελλάδα εφόσον οι Τούρκοι δέχονται να συζητήσουν το θέμα αποκλειστικά και μόνο σε "βάση αμοιβαιότητας". Και όμως επιμένετε να συνεχίζετε τα διαβήματά σας στην Αγκυρα και συγχρόνως να πιέζετε το Υπουργείο μας των Εξωτερικών να δεχθεί τις τουρκικές θέσεις. Αδιαφορείτε τελείως αν η Ελλάδα είναι τελικά εκείνη που θα κληθεί να καταβάλει το βαρύ τίμημα αυτής της επαναλειτουργίας με την παραχώρηση ακόμη περισσότερων δικαιωμάτων στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης. Είναι αδύνατο να μην αντιλαμβάνεσθε πόσο επιζήμια θα είναι για την Ελλάδα η παραχώρηση αυτή και τι απρόβλεπτες συνέπειες θα έχει στο μέλλον. Και όμως επιμένετε...

Μην επιμένετε όμως και στο θέμα των "Νέων Χωρών". Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις η πλειοψηφία του Ελληνικού λαού προτιμά οι "Νέες Χώρες" να ανήκουν στην Εκκλησία της Ελλάδος. Η πλειοψηφία της Ελληνικής Ιεραρχίας συμφωνεί με την πλειοψηφία του Ελληνικού λαού. Η Ελληνική Κυβέρνηση, όσο και αν μάχεται τον κ. Χριστόδουλο και όσο και αν σας ενθαρρύνει στην εκστρατεία σας εναντίο του, δεν πρόκειται να εκδηλωθεί δημόσια σε περίοδο προεκλογικού αγώνα. Η αξιωματική Αντιπολίτευση, όσο κι αν αποφεύγει την επίσημη ανάμιξη στην υπόθεση, έχει ξεκαθαρισμένη αντιπατριαρχική θέση. Τελικά, ποιός θα σας στηρίξει; Η "αιχμάλωτη", όπως ευφυώς χαρακτηρίσθηκε, και συνεπώς ανύπαρκτη Ιεραρχία του Θρόνου;

Μην επιμένετε. Είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα αποτύχετε στην προσπάθειά σας. Με τη νέα αυτή αποτυχία σας θα μειώσετε ακόμη περισσότερο το κύρος του πατριαρχείου στην Ελλάδα και στη διεθνή κοινότητα. Σκεφθείτε για μια στιγμή πόσο μοιραία μπορεί ν' αποβεί μια τέτοια παταγώδης αποτυχία για το πατριαρχείο και το ήδη επισφαλές μέλλον του. Η Εκκλησία της Ελλάδος -θα τόχετε καταλάβει ήδη- δεν είναι ούτε Αμερική ούτε Μ. Βρετανία ούτε Αυστραλία...

Υστερα από αλυσίδα εσφαλμένων επιλογών στα διάφορα θέματα που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε στη υπερδεκαετή πατριαρχεία σας, ήλθε επιτέλους η ώρα να αρθείτε στο ύψος του πατριαρχικού αξιώματός σας και να εργασθείτε για την αποκατάσταση του βαρειά τρωμμένου πατριαρχικού σας κύρους. Τερματίστε τις ατέλειωτες συγκρούσεις και διαμάχες που, όπως θάχετε διαπιστώσει και εσείς στο μεταξύ, δεν οδηγούν πουθενά. Εφαρμόστε επιτέλους μια ήπια και φιλειρηνική τακτική απέναντι σ'όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Επαναφέρτε το πατριαρχείο σε τροχειά κανονικότητας, αρχίζοντας με την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής συνόδου από πραγματικούς, όχι τιτουλάριους, μητροπολίτες. Μόνο τέτοιου είδους σύνοδος θα μπορέσει να ανορθώσει το ετοιμόρροπο πατριαρχείο και να το βγάλει απ' την μεγαλύτερη κρίση που γνώρισε στο διάβα της ιστορίας του.

Διορθώστε λοιπόν τα του οίκου σας, παναγιώτατε. Αυτό θα το επιτύχετε με την συνετή εφαρμογή των Ιερών Κανόνων στον εκκλησιαστικό χώρο σας και όχι με την απαίτηση κι άλλων εθνικών παραχωρήσεων από τη χώρα μας η οποία -δεν πρέπει να το ξεχνάτε- έχει ήδη χρυσοπληρώσει τη διατήρηση του ετοιμόρροπου πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη σε βάρος άλλων πολλών εθνικών συμφερόντων της στη Θράκη και την Κύπρο...

Με κάθε προσήκοντα σεβασμό,

Γιάννης Παπαθανασόπουλος,

Θεολόγος