Βιβλιοκριτική
Θυμάμαι μία κριτική γιά τό βιβλίο "Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα" του Χρήστου Γιανναρά - πού τήν διαβασα ; Ελεγε κάποιος ενθουσιασμένος κριτικός πώς τό βιβλίο αυτό του Γιανναρά, είναι μία βραδυφλεγής βόμβα στά θεμέλια των εκσυγχρονισμένων σημερινών επιλογών μας - καί δέν μπορεί, αργά ή γρήγορα θά σκάση - [ ήταν προ εξαθρώσεως καί μπορούσες ακόμα νά μιλάς έτσι ]. Διάβασα αλλού ότι το βιβλίο αυτό "πρέπει να έχει συμβάλλει στο δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια"
Όχι, δέν συζητάνε στούς τάφους οι νεκροί. Τρώνε βρούβες κι αυτές μεταλλαγμένες.
Δέν υπάρχει δημόσιος διάλογος. Καμμία βόμβα δέν έσκασε - καί τότε έσκασε ο πυροκροτητής στα χέρια του Γιανναρά. [Αυτή είναι η βασική αιτία της απάνθρωπης απαγοήτευσίς του. Εργάστηκε χρόνια πολλά και εισέπραξε σιωπή καί χυδαία συκοφαντία. Εφτασε να ζητά τήν αναγνώρησι του .... Πριτέντερη. Δυστυχώς, ζω σέ μία χώρα πού κανείς καί τίποτα δέν μπορεί νά πείση τόν Γιανναρά γιά τήν σπουδαιότητα - καί τήν ομορφιά ! - του έργου του. Αυτο - κυρίως αυτό - λέγεται παρακμή. ]
( Οπως έχει πει ο ίδιος - όταν πήρε τήν έδρα στό Πάντειο, διαδήλωσε εναντίον του - μέ πανώ ! - η ΚΝΕ. Κι έλεγε έκπληκτος ο Γιανναράς : μα δέν πρόκειται γιά έναν δημόσιο διάλογο, γιατί τί άλλο είναι ένα Πανεπιστήμιο ; Θέλουν να με αποκλείσουν ; Υστερα, ή πρίν, δέν θυμάμαι, μέ τόν ίδιο τρόπο, τόν εξεδίωξε από τό ΒΗΜΑ ο Μαρωνίτης. Εγραψε δημοσίως, στήν ίδια σελίδα της εφημερίδος πώς δέν μπορεί αυτός ο μέγας, συγκάτοικο τόν Γιανναρά - ή αυτός ή ο Γιανναράς, να διαλέξουν. Και κράτησαν - φυσικά - τόν Μαρωνίτη. Πρόσθεσε σ αυτά τήν εχθρότητα των συναδέλφων του, τήν σιωπή μέ τήν οποία φάσκιωσαν τό έργο του, τίς συκοφαντίες - τίς οποίες ακολούθησαν οι γνωστές δίκες. Μιά φορά, σέ εκπομπή της ΕΡΤ2, όπου μεταξύ άλλων καί ο Γιανναράς, έπεσε τηλέφνο κυβερνητικό να τόν εξαφανίσουν. Αυτός είναι ο δημόσιος διάλογος.
Έίναι ασφαλώς καί ο χαρακτήρας του. Αλλά καί οι από δω περίπου τά ίδια. Ως καί καλόγερος εξ Αγίου Ορους γυρνούσε σε ραδιόφωνα, συλλόγους και ενορίες - πώς τάχα ο Γιανναράς είναι αιρετικός - περίπου Νεογνωστικός ας πούμε - πού πιστεύει πώς μέ τό Θείο η ένωσι συμβαίνει μέ τόν έρωτα. ] Δημόσιος διάλογος ! Ωραίο τό καλαμπούρι. Ομως τό έργο του υπάρχει κι αν είμαστε τυχεροί καί προλάβουμε - μακάρι ! - θ ανθίση μία ημέρα. Οταν ξαναβγή ο ήλιος. [ Θά σκάση ήθελα να πώ ]
Ανδρέας Φαρμάκης, 20/8/2002