Μετά το 12ο Συνέδριο της ΟΛΜΕ Χαρακτηριστικά και προοπτικές Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας σύνεδρος 12ου συνεδρίου της ΟΛΜΕ 10 July 2005 Μετά το 12ο Συνέδριο της ΟΛΜΕ: Χαρακτηριστικά και προοπτικές*. Το 12ο συνέδριο της ΟΛΜΕ ανήκει πια στο παρελθόν. Οι 483 σύνεδροι και οι 11 εκπρόσωποί μας στην ΟΛΜΕ συνευρέθηκαν από 28-6 έως και 1-7-2005 στο ξενοδοχείο Νοβοτέλ με ανοιχτές τις πόρτες. Κατά πόσο όμως μπόρεσαν να αναλύσουν και να συνθέσουν; Οι εκτιμήσεις διίστανται. Επομένως η δική μου δεν παύει να είναι και υποκειμενική και παραταξιακή. Τα «κουκιά» και οι συσχετισμοί. Το ότι το συνέδριο λειτούργησε, άνοιξε ζητήματα και κάποιες προοπτικές φαίνεται και από τα «κουκιά» και από το ότι ψηφίστηκε τελικά σχετικά ελπιδοφόρο «πολιτικό» πλαίσιο. Το πρώτο σημαντικό στοιχείο ήταν η κατά πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή στις εκλογές από το 11ο συνέδριο. Αυτή εκφράστηκε με αύξηση των συνέδρων κατά 18,7%! Η αύξηση αυτή έχει να κάνει με μια κινητικότητα κυρίως γύρω από την κυβερνητική παράταξη (ΔΑΚΕ) λόγω και μιας πορείας εξατομίκευσης και των καθηγητών, αλλά και λόγω αντανάκλασης στις άλλες παρατάξεις. Ας δούμε την αρχική και τελική δύναμη των παρατάξεων, όπως διαμορφώθηκε για το ΔΣ της ΟΛΜΕ, κάνοντας και κάποιες παρατηρήσεις: 1). Η ΔΑΚΕ (ΝΔ) από το προηγούμενο (11ο) συνέδριο με 108 αντιπροσώπους, λόγω της δυναμικής της ΝΔ και της ομηρίας των στελεχών της από το ΥΠΕΠΘ, βρέθηκε πολύ ψηλά (+9,3%) στους 173 και πήρε τελικά 172 (-1) και φυσικά με άνεση 4 έδρες (από 3). 2). Η ΠΑΣΚ (ΠΑΣΟΚ) ήταν ουσιαστικά διχασμένη και τραυματισμένη από το προηγούμενο συνέδριο (132 αντιπρόσωποι), όπου οι «εκσυγχρονιστές» με ειδική μέθοδο πήραν και τις 4 έδρες στο ΔΣ (που της αναλογούσαν) εις βάρος των «παλαιοκομματικών». Στο συνέδριο όμως αυτό ο διχασμός πήρε και εκλογική διάσταση, με ελάχιστες απώλειες (1 άκυρο, 1 διαρροή). Πρέπει να επισημάνουμε πως δεν ήταν ένα απλό τέχνασμα για να κλέψουν την έδρα που θα έχαναν λόγω μείωσης ποσοστών (-4,15%) στο ΔΣ της ΟΛΜΕ. Πρόκειται για βαθιές εσωτερικές πολιτικοσυδικαλιστικές διαφορές, που ολοκληρώνονται μακριά από την εξουσία με ακραίο τρόπο. Τελικά η «ορθόδοξη» και κυρίαρχη ΠΑΣΚ πήρε 2 έδρες (84 αντιπροσώπους) και οι «αντάρτες» ΠΑΣΚΚ-ΚΔΕ 1 έδρα (50). Δηλαδή έχασαν ως ΠΑΣΚ μία έδρα για πρώτη φορά μετά την εποχή της «αλλαγής»!!! Να σημειωθεί όμως πως πάλι οι παρατάξεις του δικομματισμού είχαν το γνωστό άθροισμα τω 7 εδρών (στις 11), αλλά με τρία και με άλλη δυναμική κέντρα τώρα, άλλους στόχους και πιθανά διαφοροποιημένες τακτικές και θέσεις. Αυτό ευνοεί κατ’ αρχήν τις υπόλοιπες παρατάξεις της «αριστεράς», υπό όρους το συνδικαλιστικό κίνημα των καθηγητών και υπό ουσιαστικές προϋποθέσεις τα ανοικτά ζητήματα του σχολείου, των μαθητών, των εκπαιδευτικών, άρα και των λαϊκών στρωμάτων. 3). Η παράταξη που βγήκε ηττημένη αυτή την φορά, ήταν η νικήτρια του προηγούμενου συνεδρίου, δηλαδή η Συνεργασία (ΣΥΝ). Όχι μόνο δεν αύξησε τους αντιπροσώπους της, αλλά πήρε και 6 λιγότερους από όσους θεωρούσε «δικούς» της (-5,43). Να σημειωθεί πως στα δυο αυτά χρόνια, για πρώτη φορά, είχε επί της ουσίας την ευθύνη της ΟΛΜΕ! Είναι αξιοσημείωτο πως της έφυγε, νομίζω οριστικά, η κίνηση «Δ. Γληνός» (ΑΚΟΑ), αλλά συγκράτησε για άλλη μια φορά την «Χ.Ε.Κ.» στις εκλογές για το ΔΣ της ΟΛΜΕ. Φυσικά έχασε τον πρώτο ρόλο στις πρωτοβουλίες εντός και εκτός συνεδρίου, πράγμα που κατείχε δικαιωματικά στο προηγούμενο. 4). Η ΕΣΑΚ-ΔΕΕ (ΚΚΕ) παρουσιάστηκε (47 συνέδρους) με ελάχιστη πτώση (-0,34%) και έφυγε στα ίσα (48) με την 1 έδρα. Για άλλη μια φορά, αλλά αυτή την φορά χωρίς καμιά ουσιαστική δικαιολογία, έπαιξε τον διαχωριστικό, καταγγελτικό και εν πολλοίς σεχταριστικό της ρόλο με φύλλο συκής το ΠΑΜΕ και τις «καθαρές» θέσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως η μόνη φορά που ΔΕΝ ψήφισε σε ψηφοφορία μαζί με την ΔΑΚΕ, ήταν η καταψήφιση του απολογισμού της ΟΛΜΕ, που την κύρια ευθύνη είχε η Συνεργασία (ΣΥΝ)!!! Φυσικά επιχειρήματα και δικαιολογίες είχε πολλές, η κυριότερη ήταν: «ελάτε στο ΠΑΜΕ»!!! 5). Το δύκτιο των Αγων. Παρεμβάσεων, Συσπειρώσεων, Κινήσεων κατάφερε να ξεπεράσει για άλλη μια φορά τις αδυναμίες του και να παίξει ηγεμονικό ρόλο στο συνέδριο, αλλά περιορισμένης κλίμακας. Τα τρία συνδικαλιστικά ρεύματα στο εσωτερικό τους κατάφεραν να συγκροτήσουν τελικά πρόταση συνθετική τόσο αγωνιστικής, όσο και συνδικαλιστικής συνεννόησης με πολύ μεγάλη εσωτερική αποδοχή. Έφτασε στο συνέδριο με 38 συνέδρους (+0,24%), δηλαδή 5 λιγότερους από το μέτρο (43). Ενόψει της εκλογικής διάσπασης της ΠΑΣΚ είχε άμεσο κίνδυνο να βρεθεί εκτός ΔΣ της ΟΛΜΕ, αλλά αυτό δεν το οδήγησε σε έκπτωση θέσεων, απλά απομόνωσε στο εσωτερικό του φωνές τύπου «ΠΑΜΕ» και επιβεβαίωσε πως η προοπτική είναι «ανοιχτά μυαλά, ανοιχτά χέρια, ανοιχτές καρδιές». Αλλά αυτό φυσικά πάει διαλεκτικά δεμένο και με την δική του συνοχή. Η ηγεμονία του επομένως εκφράστηκε με την λήψη του μέτρου (43, δηλαδή +1,04%) και επομένως δικαιωματική συμμετοχή στο ΔΣ της ΟΛΜΕ. Εκεί καλείται να διαχειριστεί και πάλι την λεγόμενη «έκτη και καταραμένη» ψήφο! Έκτη, γιατί σ’ αυτή τη φάση η ΔΑΚΕ έδειξε τεράστια φιλοκυβερνητική τακτική και λόγω ομηρίας του λαϊκού κομματιού της. Καταραμένη, γιατί η ΕΣΑΚ-ΔΕΕ ποτέ (μετά το «βρώμικο» 1989) σχεδόν δεν ψηφίζει στο ΔΣ της ΟΛΜΕ και πάντα προστίθεται στις 4 της φιλοκυβερνητικής παράταξη, αφού απλά καταγγέλλει τους άλλους για υποχώρηση!!! 6). Χρειάζεται μια ειδική μνεία σε κάποιες λεγόμενες μικρές παρατάξεις. Η κίνηση «Δ. Γληνός» (2 σύνεδροι) φαίνεται να αποδεσμεύεται σε επίπεδο συνεδρίου της ΟΛΜΕ από το άρμα της Συνεργασίας, ενώ η ΧΕΚ (1 σύνεδρος) το έκανε δειλά μόνο στο με ελάχιστη πολιτική σημασία ζήτημα των αντιπροσώπων της ΑΔΕΔΥ. Η συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο της Συνεργασίας της «εργατικής αριστεράς» (Κ.Ο.Ε., πρώην Α-συνέχεια) δεν έχει καμιά συνδικαλιστική σημασία. Δεν εξέλεξαν ούτε ένα αντιπρόσωπο και επομένως συμβολίζει την κριτική στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ και τη ενεργό συμμετοχή της στο «κοινωνικό φόρουμ». Η συντεχνιακή κίνηση «Ανεξάρτητη Κίνηση εκπαιδευτικών» (Α.Κ.Ε.) υπό την καθοδήγηση μιας μεγάλης μερίδας «16μηνιτών», που πια έχουν όλοι διοριστεί μόνιμοι και τον έλεγχο ενός μεγάλου κομματιού της Π.Ε.Α (Πανελλήνια Ένωση Αναπληρωτών) μειώθηκε. Οι 5 σύνεδροι έγιναν 3 φέτος με μεγαλύτερη συμμετοχή (-50%). Επί πλέον ήταν αυτή τη φορά τελείως άφωνη, αλλά όμως συμπαγής. Επομένως στρατηγικά ή θα αποκτήσει (λίγο αργά βέβαια) ολιστική θεώρηση και στρατηγική για την εκπαίδευση ή μοιραία ως κίνηση θα απορροφηθεί από τις δυνάμεις της εξουσίας. Προοπτικές. Ανεξάρτητα από το πώς θα γίνει η συγκρότηση στο ΔΣ της ΟΛΜΕ και ποια ακριβώς θα είναι η Καλοκαιρινή επίθεση σε α/θμια και β/θμια εκπαίδευση της νέας εξουσίας, τέσσερις βασικοί παράγοντες θα καθορίσουν την «θερμοκρασία» του Χειμώνα. 1). Το ξεδίπλωμα της εκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης στο ζήτημα των διπλών εξετάσεων στις δυο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και των τριών του Γυμνασίου με φόντο το επαγγελματικό Λύκειο. 2). Ο βαθμός κατοχύρωσης των κερδών του εκπαιδευτικού κινήματος από το 1997 μέχρι σήμερα στην πρόταση του ΥΠΕΠΘ για την αθλιότητα της τεχνικής –επαγγελματικής εκπαίδευσης από τη μια και οι παγίδες του από την άλλη. 3). Η πολιτική τακτική της κυβέρνησης στο επίπεδο ενάντια στη μονιμότητα στο χώρο του σχολείου με επίκεντρο την «μονιμότητα» των στελεχών εκπαίδευσης, το ωρομίσθιο, την «διάθεση στο ΠΥΣΔΕ», την «κατηγοριοποίηση» των σχολείων. Δούρειος ίππος γι’ αυτό το σχέδιο σ’ αυτή τη φάση, η λεγόμενη «αξιολόγηση». Γιατί για τους μάχιμους (εκπαιδευτικούς της τάξης) πάει να λειτουργήσει ως φόβητρο. Για τους καθοδηγητές (στελέχη εκπαίδευσης) ως θέλγητρο. Για τους (νεοταξίτες) πολιτικούς ως ο «απόλυτος έλεγχος» της γνώσης. Και για τους καπιταλιστές ως το «μέσο» για το νέο καταμερισμό της εργασίας τόσο στο χώρο του σχολείου, όσο και δι’ αυτού στην κοινωνία. 4). Μεγάλη σημασία θα έχει ιδιαίτερα η συνοχή των ΔΣ των κατά τόπους 85 ΕΛΜΕ της Χώρας. Η ανάδειξη των λεγομένων μικρομεσαίων ζητημάτων θα καθορίζει την κινητικότητα, συνειδητοποίηση και από-εξατομίκευση των συναδέλφων. Η συνεργασία τους σε επίπεδο εκπαιδευτικών περιφερειών (13 σήμερα) που μπορεί να γονιμοποιεί και συντονίζει τις ΕΛΜΕ. Η καθοριστική συνεργασία με το ΔΣ της ΟΛΜΕ με βάση το πολιτικό πλαίσιο που ψηφίστηκε και το πλαίσιο απόφασης του Φθινοπώρου του 2003 στην σύνοδο των προέδρων. Η ταυτόχρονη συμμαχία σε επίπεδο κοινωνίας (γονείς, μαθητές, διανοούμενοι), αλλά και σε επίπεδο των βασικών πυλώνων του δεύτερου κύκλου του δημόσιου χώρου (παιδεία σε όλες τις βαθμίδες, αλλά και υγεία-πρόνοια-καθαριότητα). Τα κρίσιμα ζητήματα. Ο καθοριστικός ρόλος των υποκειμένων (προσωπικών και συλλογικών), που πρωταγωνιστούν τόσο σε θεωρητικό όσο και πρακτικό επίπεδο είναι νομίζω το κρισιμότερο ζήτημα σ’ αυτή τη φάση. Στην σημερινή εποχή που οι εργάτες είναι λίγοι και οι καταναλωτές πολλοί, ο κλήρος πέφτει σε κουρασμένες πλάτες, αλλά και έμπειρες και δοκιμασμένες. Η ανάδειξη νέων ηγετών-εργατών θα ήταν ότι πιο πολύτιμο για τη νέα γενιά που έχει ήδη μπει στη εκπαίδευση (50% από το 1997). Τα νέα και παλιά ζητήματα που ανοίγουν θα ιδωθούν λοιπόν σε μια ενότητα; Τα ζητήματα της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της άρσης της μονιμότητας, της αξιολόγησης, του μισθού, της ασφάλισης-σύνταξης, των διορισμών, του σχολείου μας προκαλούν! Κατά πόσο θα περάσουν στην ευρύτερη κοινωνία και τα λαϊκά στρώματα υπό το πρίσμα ενός ενιαίου, δημοκρατικού, ανοικτού στους συλλογικούς φορείς και τις νέες γνώσεις και κλειστού στην επιχειρηματική άλωσή του, παιδαγωγικά ελεύθερου είναι ακόμη ζητούμενο. Ενός σχολείου της ζωής, της δημιουργικότητας, της συλλογικότητας, της γνώσης, της αντιστάθμισης, της ανοχής. Ενός σχολείου της επιστημονικότητας και όχι απλά μιας διαθεματικότητας και επιστημονισμού. Ενός σχολείου του όλου μυστηρίου της ζωής και όχι απλά μιας θρησκευτικότητας και ενός ανορθολογικού μυστικισμού. Ένα τέτοιο σχολείο δεν μπορεί παρά να είναι δημόσιο, δωρεάν και υποχρεωτικό. Θα πάμε λοιπόν ενάντια στο σχολείο της αμάθειας, της πληροφορίας, της απάθειας, της ακραίας εξατομίκευσης, του «επιχειρείν»; Ένα τέτοιο σχολείο δεν μπορεί να είναι δημόσιο, δωρεάν, υποχρεωτικό. Αυτό το σχολείο θα είναι αναγκαστικά ακραία ταξικό, αγοραίο, ελιτίστικο. Εν τέλει θα γίνεται δυναμιτιστικό του ανθρωπιστικού ιδεώδους και στήριγμα του νεοκαπιταλιστικού προτύπου, του μεταλλαγμένου ανθρώπου της νέας τεχνολογίας. Εμείς (οι εκπαιδευτικοί) για άλλη μια φορά καλούμαστε απλά διαλέξουμε το (δύσκολο) μονοπάτι και της εκπαιδευτικής - συνδικαλιστικής ζωής ή (την εύκολη) ατομικιστική λεωφόρο της επιβίωσης ενός παρακμασμένου δημόσιου υπάλληλου. Ας βαδίσουμε το μονοπάτι περισσότεροι. Είναι σίγουρα πιο ενδιαφέρον…… Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα, συνέδρου του 12ου συνέδριου της ΟΛΜΕ. Πάτρα 8-07-2005. πρώτη δημοσίευση