Δὲν ξεχνῶ τὸν Καραολὴ

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικὸς Ἐπιστήμων

Ἀντίβαρο, Ἰούνιος 2006

Λευκωσία, Κεντρικὲς Φυλακές. Ξημερώνοντας 10 Μαίου 1956. Πρὶν ἀπὸ 50 ἀκριβῶς χρόνια. Οἱ κρατούμενοι ἀγωνιστὲς τῆς ΕΟΚΑ δὲν κοιμοῦνται. Ὅλοι μένουν ξάγρυπνοι περιμένοντας κάτι σημαντικό. Μισῆ ὤρα μετὰ τὰ μεσάνυχτα τὸ μήνυμα διαδίδεται ἀπὸ θάλαμο σὲ θάλαμο. Οἱ Ἄγγλοι στρατιῶτες ἄνοιξαν τὸ κελλὶ τοῦ μελλοθανάτου καὶ τὸν μεταφέρουν στὴν ἀγχόνη. Εἶναι ὁ Μιχαλάκης Καραολής, ὁ πρωτομάρτυρας τοῦ Κυπριακοῦ Ἀγῶνος. Ἀγέρωχος καὶ ψύχραιμος ὁδηγεῖται πρὸς τὸ μαρτύριο. Λίγο πρὶν εἶχε ἐξομολογηθεῖ στὸν ἱερέα τῶν Φυλακῶν καὶ εἶχε κοινωνήσει. Τὴν ὥρα ποὺ ὁ Τουρκοκύπριος δήμιος ἀνοίγει τὴν μακάβρια καταπακτὴ οἱ Φυλακὲς σείονται ἀπὸ συνθήματα καὶ ἀπὸ τὸν Ἐθνικό μας Ὕμνο. Λίγο ἀργότερα ἡ διαδικασία ἐπαναλαμβάνεται. Νέα ἀγωνία, νέα συνθήματα, πάλι ὁ Ἐθνικὸς Ὕμνος. Αὐτὴ τὴν φορὰ τὸ παλληκάρι ποὺ ὁδηγεῖται στὴν ἀγχόνη λέγεται Ἀνδρέας Δημητρίου. Ἀπὸ τότε οἱ δυό τους ἀποτελοῦν ἀχώριστο δίδυμο στὴν ἱστορικὴ μνήμη καὶ στὴν καρδιὰ τῶν Νεοελλήνων. Ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Κύπρος γέμισαν δρόμους κι πλατεῖες μὲ τὸ ὄνομα Καραολὴ καὶ Δημητρίου. Κι ὁ Ἀγώνας φούντωσε. Τὸ παράδειγμα τῶν δυὸ νέων ποὺ ἔδωσαν τὴν ζωή τους γιὰ τὴν Ἐλευθερία καὶ τὴν Αὐτοδιάθεση-Ἕνωση χαλύβδωσε πολλοὺς ἄλλους. Ὁ Ἑλληνισμὸς ὁλόκληρος ὀφείλει εὐγνωμοσύνη σ’ αὐτὰ τὰ παιδιὰ καὶ σὲ ὅλη τὴν γενιὰ τῶν ἀγωνιστῶν τῆς ΕΟΚΑ τοῦ 1955-59. Μᾶς χάρισαν τὴν τελευταία ἔνδοξη σελίδα τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας. Ἀνεδείχθησαν πρότυπα ἡρώων γιὰ τὶς παροῦσες καὶ τὶς μέλλουσες γενεές.

Ἀξίζει νὰ προβληματισθοῦμε. Ποιὰ ἦταν τὰ ἰδανικὰ αὐτῶν τῶν παλληκαριῶν; Ποῦ ὀφείλεται ἡ θαυμαστὴ ἀντοχὴ καὶ ψυχραιμία τοὺς μπροστὰ στὰ Δικαστήρια καὶ στὰ βασανιστήρια τῆς βρετανικῆς ἀποικιοκρατίας; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλή. Ἦταν τὰ ἴδια ἰδανικὰ ποὺ ἐνέπνευσαν τοὺς ἀγωνιστὲς ἐπὶ Τουρκοκρατίας καὶ ἐπὶ Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Οἱ ἴδιες ἀρχὲς καὶ ἀξίες ποὺ συνιστοῦν τὴν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Δηλαδὴ ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη, ὁ ἁγνὸς πατριωτισμός, ἡ συνείδηση τοῦ χρέους ἀπέναντι στοὺς προγόνους καὶ στοὺς ἐπιγόνους, ἡ ἀγάπη γιὰ τὴν Ἐλευθερία καὶ τὴν Δημοκρατία, ἡ συνείδηση ὅτι ὑπάρχουν κάποια διαχρονικὰ ἰδανικά, τὰ ὁποῖα βοήθησαν αὐτὸν τὸν λαὸ νὰ μὴν ἐξαφανισθεῖ κάτω ἀπὸ πολυποίκιλες ἐθνικές, θρησκευτικὲς καὶ πολιτιστικὲς καταπιέσεις καὶ ὑποδουλώσεις. Ὁ Μιχαλάκης Καραολής, ἄριστος μαθητὴς στὴν Ἀγγλικὴ Σχολὴ Λευκωσίας ἀρνήθηκε μία ὑποτροφία ποὺ τοῦ προσέφεραν γιὰ νὰ σπουδάσει Ἰατρικὴ , διότι εἶχε μόλις ἐνταχθεῖ στὴν ΕΟΚΑ καὶ ἤθελε νὰ τὰ δώσει ὅλα γιὰ τὴν Ἑλλάδα. Ἤξερε ἀπ’ ἔξω ὁλόκληρα χωρία ἀπὸ Ἀρχαίους Ἕλληνες συγγραφεῖς καὶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη. Ἡ Χριστιανική του πίστη ἦταν βαθειά, ὄπως φαίνεται ἀπὸ τὰ τελευταῖα γράμματα ποὺ ἔστειλε στοὺς συγγενεῖς του. Τὴν ἴδια ἑλληνοκεντρικὴ παιδεία καὶ χριστιανικὴ ὑπομονὴ εἶχε καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν ἀγωνιστῶν, ἀγοριῶν καὶ κοριτσιῶν, τῆς Ἐθνικῆς Ὀργανώσεως Κυπρῖων Ἀγωνιστῶν. Ὅταν ἐπισκεφθεῖ κάποιος τὸ Μουσεῖο Ἀγῶνος στὴν Λευκωσία βλέπει ἰδίοις ὄμμασι τὰ βιβλία καὶ τὰ πνευματικὰ ἐφόδια τῶν νεαρῶν ἡρώων. Ὁ Καραολής, ὁ Δημητρίου καὶ οἱ συνεχιστὲς καὶ συναγωνιστὲς τοὺς ἐξέφρασαν μὲ μαχητικὸ τρόπο τὴν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση, ἡ ὁποία ἔχει τὴν δύναμη νὰ γεννᾶ καὶ νὰ γαλουχεῖ παλληκάρια. Τότε ὁ διάσημος Ἀλμπὲρ Καμὺ ἀφιέρωσε στὸν Καραολὴ εἰδικὸ ἄρθρο σὲ γαλλικὴ ἐφημερίδα. Σήμερα, ὅμως, κάποιοι δὲν θέλουν νὰ παραδεχθοῦν ὅτι τὸν ἀγώνα κατὰ τῆς ἀποικιοκρατίας στὴν Κύπρο τὸν διεξήγαγαν παιδιὰ τοῦ Κατηχητικοῦ καὶ ὄχι ἐμβριθεῖς μελετητὲς τοῦ Μὰρξ καὶ τοῦ Λένιν. Τί νὰ κάνουμε; Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια.

Φαίνεται ὅτι ὁρισμένοι ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλληνισμοῦ θέλουν νὰ σβήσουν ἀπὸ τὴ μνήμη μας τὸν Καραολή. Βλέπουμε ἑλληνικὸ σχολικὸ βιβλίο-τὸ ὁποῖο εὐτυχῶς ἀπεσύρθη- νὰ κατηγορεῖ ὦς «ὑπερσυντηρητικοὺς ἐθνικιστές» τοὺς ἀγωνιστὲς τῆς Κυπριακῆς Ἐλευθερίας. Διαβάζουμε στὸ πανηγυρικῶς ἀπορριφθὲν Σχέδιο Ἀνᾶν παραγράφους ποὺ ἀποσκοποῦσαν νὰ καταργήσουν τὴν ἑλληνικὴ σημαία ἀπὸ τὴν Κύπρο καὶ νὰ ἀφαιρέσουν ἀπὸ τὴν σχολικὴ ὕλη κάθε ἀναφορὰ στὸν Καραολή, στὸν Αὐξεντίου κ.ἅ. Παρατηροῦμε τὴν πρόσφατη πρόταση τῶν ἀμερικανῶν καὶ εὐρωπαίων «σοφῶν» της Διεθνοῦς Ὁμάδος Κρίσεων νὰ προσπαθεῖ νὰ μᾶς πείσει ὅτι τὸ Κυπριακὸ θὰ λυθεῖ ἀρκεῖ νὰ ξεχασθεῖ τὸ αἷμα ποὺ χύθηκε ὑπὲρ τῆς ἑλληνικότητος τῆς Κύπρου. Εἶμαι βέβαιος ὅτι κάθε τέτοια προσπάθεια θὰ ἀποτύχει. Καὶ στὴν Κύπρο καὶ στὴν Ἑλλάδα ἡ μεγάλη πλειοψηφία δὲν λησμονεῖ τοὺς ἥρωες. Ἕνα κομμάτι τῆς ψυχῆς μας ἔχει δηλώσει ὦς τόπο μόνιμης διαμονῆς τὴν διασταύρωση τῶν ὁδῶν Καραολῆ-Δημητρίου καὶ Ἐλευθερίας.

Αὐτὸ τὸ κείμενο εἶναι γραμμένο σὲ πολυτονικό. Διαβάστε τὴ μονοτονική του ἔκδοση.