[Διαβάστε το σε μορφή pdf]
Περιοδικό Τόλμη, Σεπτέμβριος 2002
Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων
Ἡ εὐχάριστη
εἴδηση μᾶς ἔρχεται ἀπό τήν Κάτω Ἰταλία καί τήν διαβάσαμε στόν ἑλληνικό Τύπο.
Κατά τήν διάρκεια συνεδρίου, πού πραγματοποποιήθηκε στά τέλη Ἰουνίου, οἱ
ἐκπρόσωποι τῶν ἑλληνοφώνων τῆς Ἀπουλίας καί τῆς Καλαβρίας ἀνεκοίνωσαν στούς
παρισταμένους Ἰταλούς καί Ἕλληνες γλωσσολόγους ὅτι ἀπεφάσισαν ἐπιτέλους νά
δώσουν καί γραπτή μορφή στό γλωσσικό τους ἰδίωμα. Ὡς γνωστόν οἱ λίγοι ἀλλά
ἡρωικοί αὐτοί ἄνθρωποι ἐπιμένουν νά μιλοῦν μεταξύ τους ἕνα γλωσσικό ἰδίωμα
ἑλληνογενές μέ σαφεῖς τίς ἐπιδράσεις τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς. Τώρα, γιά νά
διασώσουν αὐτή τήν λαλιά ὥστε νά μήν χαθεῖ μέ τό πέρασμα τοῦ χρόνου, θέλουν νά
τήν καταστήσουν καί γραπτή γλῶσσα. Καί προτιμοῦν τό ἑλληνικό ἀλφάβητο ἀπό τό
ἰταλικό, τό ὁποῖο οὔτως ἤ ἄλλως διδάσκονται στά Σχολεῖα τους, διότι θεωροῦν ὅτι
μόνον ἡ ἑλληνική γραφή μπορεῖ νά ἀποδώσει σωστά καί μέ ἀκρίβεια μία ἑλληνογενῆ
διάλεκτο.
Τό γεγονός αὐτό μᾶς συγκινεῖ ἰδιαιτέρως καί ἔρχεται νά αὐξήσει τήν
γλωσσική μας αὐτοπεποίθηση. Θυμόμαστε, ὅταν ἄρχισε ἡ συζήτηση γιά τήν ἔνταξη τῆς
χώρας μας στήν Ἑνωμένη Εὐρώπη, ὅτι πολλοί ἀνησυχοῦσαν γιά τήν ἐπιβίωση τοῦ
ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου καί τῆς γλώσσας μας γενικότερα μέσα σέ ἕναν ὠκεανό λατινικῆς
γραφῆς. Δέν εἶχαν ἄδικο νά ἀνησυχοῦν, ὅπως δέν ἔχουν ἄδικο καί ἐκεῖνοι πού
φοβοῦνται τίς συνέπειες μιᾶς ἰσοπεδωτικῆς παγκοσμιοποιήσεως. Ὅμως ἡ ἑλληνική
γλῶσσα ἐπιβιώνει. Καί ἄν κινδυνεύει κατά καιρούς τοῦτο δέν ὀφείλεται σέ
ἐξωτερικούς παράγοντες, ἀλλά σέ λάθη καί ἀφέλειες Ἑλλήνων. Ἕλληνες κατήργησαν
τήν παραδοσιακή ὀρθογραφία καί ἐπέβαλαν τό μονοτονικό σύστημα, τό ὁποῖο
ἀποκόπτει τούς νέους μας ἀπό τήν γλωσσική μας συνέχεια. Ἕλληνες, ἔστω καί
ἐλάχιστοι, εἶναι ἐκεῖνοι πού κατά καιρούς προτείνουν μεγαλύτερη "ἁπλούστευση"
τῆς γραφῆς φθάνοντας μέχρι καί τό λατινικό ἀλφάβητο! Εὐτυχῶς πού ἦλθε σέ
κατάλληλη στιγμή ἡ ἀνακοίνωση τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν-πρό δύο ἐτῶν -γιά τόν κίνδυνο
τῆς ἐπιβολῆς τοῦ λατινικοῦ ἀλφαβήτου. Καί εὐτυχῶς πού ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ
ὁποία ὄχι ἁπλῶς διασώζει στά ἔντυπά της τήν ὀρθή παραδοσιακή καί ἐθνικῶς
ἐπιβεβλημένη γραφή μέ τόνους καί πνεύματα, ἀλλά μέσα ἀπό τίς Ἱερές Ἀκολουθίες
μᾶς διδάσκει τήν συνέχεια καί τήν ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Μάθημα ἐς ἀεί.
Ἄς ἐπανέλθουμε, ὅμως, στούς συμπαθεῖς ἑλληνοφώνους τοῦ Νοτίου Ἰταλικοῦ
χώρου. Εἶναι σωστό καί ἐπιβεβλημένο, πιστεύω, νά τούς ποῦμε ὅλην τήν ἀλήθεια.
Δέν εἶναι ἁπλῶς ἀπόγονοι Ἑλλήνων καί ἑλληνοφώνων, ἀλλά καί Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Βεβαίως ἡ παρουσία Ἑλλήνων στήν Νότιο Ἰταλία καί Σικελία χρονολογεῖται ἀπό τήν
ἐποχή τῶν ἀποικισμῶν τῆς Ἀρχαίας Ἑλλάδος. Ἀλλά ἐπί 16 ὁλόκληρους αἰῶνες μετά
Χριστόν οἱ περιοχές αὐτές κατοικήθηκαν ἀπό πολυάριθμους Ὀρθοδόξους Ρωμηούς
κληρικούς καί λαϊκούς πιστούς στόν πνευματικό καί στόν κοσμικό ἄρχοντα τῆς
Ρωμανίας, τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Διάφορες περιπέτειες καί καταπιέσεις τούς
ἀνάγκασαν σήμερα νά εἶναι Παπικοί ἤ Οὐνίτες. Ἐλάχιστοι εἶναι σήμερα Ὀρθόδοξοι. Ἡ
ἀλήθεια πάντως πρέπει νά λέγεται. Καί ἡ Ἱστορία νά μήν λησμονεῖται. Μία Ἱστορία,
τήν ὁποία συνεχίζει σήμερα, διακριτικά καί μέ σεβασμό στίς ἰδιαιτερότητες τῆς
περιοχῆς, ἡ Ὀρθόδοξη Μονή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεριστοῦ στό Μπιβόντζι τῆς
Καλαβρίας. Ὅταν μιλοῦμε, λοπόν, γιά τήν Μεγάλη Ελλάδα τῆς Κάτω Ἰταλίας δέν
πρέπει νά ἀναφερόμαστε μόνον σέ μνῆμες ἑλληνοφωνίας, ἀλλά καί σέ μνῆμες
Ὀρθοδοξίας. Καί εἶναι βέβαιον ὅτι ἄν εἶχαν
παραμείνει Ὀρθόδοξοι αὐτοί οἱ πληθυσμοί, σήμερα οἱ ἑλληνόφωνοι
δέν θά ἦσαν λίγες χιλιάδες, ἀλλά ἑκατομμύρια. Διότι σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς
Ἱστορίας μας ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἦταν καί εἶναι ἐκείνη πού διέσωζε καί συνεχίζει
νά διασώζει τήν ἑλληνική γλῶσσα. Τήν ἐθνική γλωσσική μας ταυτότητα, ἡ ὁποία
ξεπηδᾶ σήμερα μέσα ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων στά χωριά τῶν ἑλληνοφώνων ἀδελφῶν μας
τῆς Κάτω Ἰταλίας.
Κ.Χ.
2/7/2002