Οὔτε Σκύλα οὔτε Χάρυβδη – Πολυκεντρικὴ Ἀνατολία
ὁμιλία κατὰ τὰ ἀποκαλυπτήρια του μνημείου τῆς Ποντιακῆς Γενοκτονίας στὴν Φιλαδέλφεια τῶν ΗΠΑ

Μιχάλης Χαραλαμπίδης

Ἀντίβαρο, Σεπτέμβριος 2006

Στὸν μυθικό μας κόσμο ὁ Πόντος εἶναι παρὼν μὲ τὸν Προμηθέα, τοὺς Ἀργοναῦτες, τὸν Ἰάσωνα, τὶς Ἀμαζόνες.
Σύμφωνα μὲ τὴν Ἑλληνικὴ ἀντίληψη γιὰ τὴν γέννηση τοῦ κόσμου εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ συστατικά της δημιουργίας του.

Στὸν ἱστορικό μας κόσμο εἶναι παρὼν μὲ τὶς Ἑλληνικὲς πόλεις – κράτη Σινώπη –Ἀμισσὸς - Τραπεζοὺς – Κερασούς. Τοὺς Μιθριδάτες Βασιλεῖς τοῦ Πόντου. Ὁ Μιθριδάτης ὁ Στ΄ ὁ Εὐπάτωρ ἔστησε ἄγαλμα τοῦ Πλάτωνα στὴν Ἀκαδημία ποὺ δημιούργησε στὴν Ἀθήνα ὁ μεγάλος φιλόσοφος.

Στοὺς Κομνηνοὺς αὐτοκράτορες τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Τραπεζοῦντος (1204 – 1461). Στοὺς Ὑψηλάντες ἡγέτες τῆς Ἑλληνικῆς καὶ Βαλκανικῆς Ἐπανάστασης ἐνάντια στὸ Ὀθωμανικὸ παρασιτικό, φεουδαρχικὸ καθεστὼς τὸν 19ο αἰώνα. Μία νέα Δημοκρατία γιὰ νὰ τιμήσει τὰ ἰδανικὰ καὶ τὸν ἀγώνα τοὺς ταυτιζόμενη μὲ αὐτὰ ἔδωσε σὲ μία ἀπὸ τὶς νέες πόλεις τῆς τὸ ὄνομά τους. Τὸ Ὑψηλάντη στὸ Μίτσιγκαν. Ἡ Δημοκρατία αὐτὴ ἦταν οἱ ΗΠΑ.

Ἐπὶ χιλιετίες ὁ Πόντος ἦταν Οἰκονομικὸ καὶ Ἐμπορικὸ κέντρο ἀλλὰ καὶ κέντρο Πολιτισμοῦ. Ὁ φιλόσοφος Διογένης αὐτὸς ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴν λέξη «κοσμοπολίτης» ἐξ οὗ καὶ τὸ Cosmopolitan, ὁ γεωγράφος καὶ ἱστορικὸς Στράβων, ὁ σωτήρας τῆς Ἑλληνικῆς κλασσικῆς γραμματείας, τῶν βιβλίων ἀπὸ τὴν Ὀθωμανοϊσλαμικὴ ὁλοκληρωτικὴ βαρβαρότητα καὶ μεγάλος πατέρας τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ καὶ Δυτικοῦ Πολιτισμοῦ ὁ Βησσαρίων, ἦταν Πόντιοι.

Ὁ Πόντος ἦταν πρότυπο ἁρμονικῶν σχέσεων ἀνάμεσα στὸ φυσικό, ἀνθρώπινο ἀρχιτεκτονικὸ τοπίο. Ἀνάμεσα στοὺς λαούς, τοὺς πολιτισμούς, τοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὴ ἡ ἁρμονία διαταράχθηκε βίαια ἀπὸ ὁλοκληρωτικὲς ἰδεολογίες. Αὐτὸ τὸ ἱστορικὸ Πολιτισμικὸ κέντρο δολοφονήθηκε καὶ ρίχθηκε στὴν ὑπανάπτυξη. Αὐτὸ σήμαινε ἡ Ὀθωμανικὴ Τουρκικὴ κατάκτηση, τὸ Σουλτανικὸ καθεστώς, τὸ πλέον βάρβαρο καθεστὼς ποὺ γνώρισε ἡ Ἀνθρωπότητα. Τὸ τελικὸ ὅμως χτύπημα δόθηκε ἀπὸ μία ἰδεολογία τοῦ θανάτου ποὺ ἀντιπροσώπευε καὶ ἀντιπροσωπεύει ὁ Κεμαλισμός. Ἀκόμη καὶ τώρα καὶ ἄλλοι λαοὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας γνωρίζουν αὐτὸν τὸν γενοκτονικὸ ρατσισμὸ διαρκείας.

Ὁ Πόντος σήμερα εἶναι ἐρείπια ἐκκλησιῶν, μοναστηριῶν, ἀνακτόρων, παλατιῶν, κυβερνείων, κατοικιῶν, ἐκπαιδευτηρίων, χωριῶν, πόλεων, κάστρων ποὺ ἀπετέλεσαν ἐκλεκτὰ δημιουργήματα τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ. Ἂν δὲν δολοφονοῦνταν θὰ ἦταν ὡραιότερα ἀπὸ τὴν Τοσκάνη, τὴν Βουργουνδία, τὴν Ἀνδαλουσία. Τὸ σουλτανικὸ τουρικικὸ ἰσλὰμ ὅμως ἦταν πολὺ διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ τῆς Ἀνδαλουσίας, ἦταν βάρβαρο καὶ καταστροφικό.

Σὲ κανένα μέρος τοῦ κόσμου δὲν συναντᾶς τόσα ἐρείπια μνημείων. Ἐδῶ οἱ Ταλιμπᾶν προϋπῆρξαν κατὰ περιόδους, δολοφονοῦσαν ἀνθρώπους καὶ μνημεῖα, ἦταν περισσότερο βάρβαροι καὶ τὸν προηγούμενο αἰώνα εἶχαν τὴν ὑποστήριξη καὶ τῆς Εὐρώπης καὶ τῶν Σοβιέτ. Μία ἀνήθικη συμμαχία.

Μέσα σὲ αὐτὰ τὰ ἐρείπια συναντᾶς σήμερα τοὺς τελευταίους φύλακες, τοὺς ἀπόγονους αὐτοῦ του πολιτισμοῦ ποὺ μετὰ ἀπὸ αἰῶνες ὁλοκληρωτικῶν καὶ ρατσιστικῶν τυφώνων ἐπιμένουν νὰ ὁμιλοῦν τὴν πλησιέστερη πρὸς τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ ὁμιλούμενη σήμερα γλώσσα. Εἶναι οἱ μεγάλοι αὐτόχθονες πληθυσμοὶ τῶν ἐξισλαμισμένων ἀκόμη καὶ κρυπτὸ Χριστιανῶν Ποντίων ποὺ ἔμειναν στὸν Πόντο.

Μέσα ἀπὸ τὰ ἐρείπια ἀναδεικνύονται οἱ μελαγχολικὲς καὶ ταυτόχρονα γλυκὲς φιγοῦρες τῶν μικρῶν παιδιῶν ποὺ στὸ ἐρώτημα : «πῶς λὲν τὸν κύρης καὶ τὴν μάνας» ἀπαντοῦν ὅπως ἀπαντοῦσε ἕνα παιδὶ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁμήρου. «Εἰς Ἀϊσὲ ἀκούει εἰς Μωαμέτ». Ὁ Ὅμηρος στοὺς στίχους τοῦ ἔλεγε. «Τὸ ὄνομα τοῦ ἄκουγε Ἀχιλλέας, Ὀδυσσέας, Αἴαντας». Δὲν λέει τὸν ἔλεγαν Ἀχιλλέα. Αὐτῆς τῆς γλώσσας τὸ σύγχρονο Τουρκικὸ κράτος ἀρνεῖται τὴν ὕπαρξη. Αὐτὴ ἦταν ἡ ἀπάντηση τοῦ Τούρκου ἐκπροσώπου στὸν ΟΗΕ Altay Genciger* στὴν παρέμβασή μας στὴν Ἐπιτροπὴ Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων τοῦ Ὀργανισμοῦ (Φεβρουάριος 2002) γιὰ τὰ δικαιώματα τῶν ἐξισλαμισμένων Ποντίων στὸν Πόντο σήμερα.

Δολοφονεῖ ἀντὶ νὰ προστατεύει μία γλώσσα ποὺ ἀποτελεῖ θεμέλιό της Παγκόσμιας Πολιτισμικῆς Κληρονομιᾶς. Τὰ μικρὰ παιδιὰ στὰ σχολεῖα τῆς Τραπεζούντας τρομοκρατοῦνται γιὰ νὰ μὴν τὴν ὁμιλοῦν.

Ἐπὶ ὀκτὼ περίπου δεκαετίες τὸ ἔγκλημα τῆς γενοκτονίας ποὺ διαπράχθηκε στὸν Πόντο ἀπὸ τοὺς Νεοτούρκους καὶ τοὺς Κεμαλικοὺς συνεχίσθηκε, γιὰ γεωπολιτικοὺς λόγους, μὲ τὸ ἔγκλημα τῆς σιωπῆς. «Ἡ Τουρκία δὲν ἔπρεπε νὰ ἐνοχληθεῖ».

Οἱ φωνὲς τῶν ἐπιζησάντων, τὸ ἕνα δεύτερό του πληθυσμοῦ, σκεπάστηκαν. Αὐτοὶ ποὺ σώθηκαν διαφεύγοντας πρὸς τὴ Ρωσία, μετὰ τὸν Κεμαλισμὸ γνώρισαν τὸν Σταλινισμὸ ἐκτοπισμένοι στὴν κεντρικὴ Ἀσία, τὴν πατρίδα τῶν Τούρκων. Πρόκειται γιὰ μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἀνωμαλίες τῆς ἱστορίας.

Ἐμεῖς ὅμως ἡ νέα γενιὰ τῶν Ποντίων εἴμαστε παιδιὰ τῆς θεᾶς Μνημοσύνης καὶ τῶν Μουσῶν. Αὐτὲς ποὺ μᾶς ἔδωσαν τὶς λέξεις Μουσική, Μουσεῖο, ὅπως τὸ Metropolitan Museum.

Τὶς τελευταῖες δεκαετίες διεκδικήσαμε τὴν ἀνάκτηση τῆς σχέσης μας μὲ τὴν Μνημοσύνη καὶ τὶς Μοῦσες διεκδικώντας τὸ δικαίωμά μας στὴν Μνήμη. Ὅπως ὅλοι οἱ λαοὶ ποὺ ὑπέστησαν πολιτικὲς βίας, καθιερώσαμε μία ἡμέρα μνήμης τοῦ Ποντιακοῦ Ὁλοκαυτώματος, τὴν 19η Μαΐου. Τιμᾶ τὴν Πολιτεία τῆς Νέας Ὑόρκης, τὸν κυβερνήτη τῆς George Pattaki, ἡ ἀναγνώριση τοῦ ἐγκλήματος καὶ ἡ ταύτισή του μὲ τὴ δική μας μνήμη (19 Μαΐου 2002). Εἶναι πλέον κοινὴ ἡ μνήμη μᾶς ἐνάντια στὴν ὁλοκληρωτικὴ βία τοῦ ἰσλαμικοῦ φονταμενταλισμοῦ ποὺ γνώρισε ἡ πόλη τῆς Νέας Ὑόρκης.

Οἱ δικοί μας νεκροὶ γιὰ γεωπολιτικοὺς λόγους ἔμειναν ἐπὶ δεκαετίες χωρὶς μνημεῖα, χωρὶς τάφους, μία καὶ χάθηκαν στὶς πορεῖες θανάτου στὸ ἐσωτερικό της Ἀνατολίας καὶ τοῦ Κουρδιστᾶν, στὰ Ἄουσβιτς, στὰ Μαουντχάουζεν ἐν ροή.

Σήμερα ὅμως τὴν 10η Σεπτεμβρίου 2006 αἰσθάνονται ἰδιαίτερη ἀγαλλίαση, ἰδιαίτερα αὐτοὶ τῶν ὁποίων οἱ ἐπιζήσαντες ἔφτασαν στὶς ΗΠΑ, κατ’ εὐθείαν ἀπὸ τὸν Πόντο χωρὶς νὰ περάσουν ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Αὐτοὶ μιλοῦν Ποντιακὰ καὶ Ἀμερικάνικα.

Ἔχει ἰδιαίτερη βαρύτητα ποὺ τὸ μνημεῖο αὐτό, τὸ πρῶτο στὶς ΗΠΑ, δημιουργήθηκε σὲ μία πόλη ποὺ τὸ ὄνομα τῆς ἐκπέμπει μηνύματα μίας ἰδεολογίας τῆς ζωῆς, τῆς φιλίας, τῆς ἀδελφοσύνης. Αὐτὸ σημαίνει στὰ Ἑλληνικὰ Φιλαδέλφεια. Ἡ πόλης σᾶς ἐκ τοῦ ὀνόματος τῆς εἶναι ἀντίθετη μὲ τὶς ἰδεολογίες τοῦ θανάτου ποὺ ἐκφράζουν ὁ Ναζισμός, ὁ Κεμαλισμός, ὁ ἰσλαμικὸς ὁλοκληρωτικὸς φονταμενταλισμὸς ποὺ δίνει μία προοπτικὴ παρακμῆς στοὺς ἴδιους τους Μουσουλμανικοὺς λαούς. Οἱ Ἕλληνες, οἱ Πόντιοι εἴμαστε ἕνας λαὸς ποὺ τοὺς γνώρισε ὅλους. Σταυροφορίες καὶ Ἱεροὺς πολέμους, Ναζιστὲς καὶ Κεμαλιστές. Γὶ αὐτὸ ὁ λόγος μᾶς εἶναι ἕνας λόγος ἀλήθειας. Ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ πόλις, ἡ Δημοκρατία, ἀποτελοῦν τὴν ἐλπίδα γιὰ ὅλους τους λαούς, τοὺς πολιτισμοὺς καὶ τὶς θρησκεῖες. Μὲ τοὺς θεοὺς τοῦ πολέμου θὰ σκοτωθοῦν ὅλοι οἱ θεοί. Ἤδη ἀπὸ τὸν Πόντο ἔφυγαν οἱ θεοὶ τὴν περίοδο 1916 – 1923. Ὅπως σκέπτονται νὰ φύγουν, ἂν δὲν ἔφυγαν ἤδη, ἀπὸ τὸ Λίβανο, τὸ Ἰσραήλ, τὴν Παλαιστίνη. Μὲ τὸ ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ θὰ γίνουν ὅλοι οἱ λαοὶ τυφλοί.
Ἀπὸ τὴν ἵδρυση τῆς αὐτὴ ἡ Πόλη, ἡ Φιλαδέλφεια, ὡς πρωτεύουσα μίας νέας Δημοκρατίας, ταυτίστηκε μὲ τὰ ἰδανικὰ τῆς Ζωῆς, τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ἀνεξαρτησίας, τῆς Δημοκρατίας.

Γὶ αὐτὸ ἔχει ἰδιαίτερη σημασία σὲ αὐτὴ τὴν Πόλη νὰ ἐπαναφέρουμε στὴν μνήμη μᾶς δύο μεγάλους ἀνθρωπιστές, διπλωμάτες, φιλάδελφους, φίλους του δικαιώματός μας στὴ ζωὴ καὶ τῆς παρουσίας μας στὶς ἱστορικές μας πατρίδες, ἀνεγείροντας δύο μνημεῖα στὴ μνήμη τους. Ἕνα στὴν Ἀθήνα καὶ τὸ ἄλλο στὶς ΗΠΑ. Ἄργησαν πολὺ οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ Πόντιοι ἀλλὰ καὶ οἱ Ἀρμένιοι καὶ οἱ Ἀσσύριοι νὰ τὸ κάνουν. Ἡ σύγχρονη ἱστορία ὅμως ἐπαναφέρει τὴν μνήμη καὶ τὸ παράδειγμα τῶν δύο μεγάλων Ἀμερικανῶν Διπλωματῶν, τῶν George Horton καὶ Henry Morgenthau. Θεωροῦσαν ἀπὸ τότε ὕβρι νὰ λερώνεται ἡ Ἀμερικανικὴ Δημοκρατία μὲ τὰ Κεμαλικὰ γκουλὰκ καὶ τὰ Κεμαλικὰ ἄουσβιτς ὅπως τὸ Δεβισλὶκ στὸν Πόντο νότια της Τραπεζούντας. Τὸ περιγράφουν σύγχρονοί τους. Καὶ ὁ Χόρτον καὶ ὁ Μοργκεντάου εἶχαν ἀκούσει γιὰ τὴν φρίκη ποὺ σὲ κυρίευε ὅταν τὸ ἀντικρυζες.

Καὶ οἱ δύο Διπλωμάτες ἦταν μὲ τὴ Ζωή, μὲ τοὺς ἀνθρώπους, ὅλους τους ἀνθρώπους, μὲ τοὺς λαούς, ὅλους τους λαούς. Γιατί ἐκτὸς τῶν ἄλλων οἱ λαοὶ ἦταν καὶ εἶναι ὁ ἀγωγοί, τὰ ὑποκείμενα, τὰ χελιδόνια τῆς Δημοκρατίας σὲ αὐτὴν τὴν τραγικὴ καὶ ἱστορικὴ περιοχὴ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

Δὲν εἶναι Δημοκρατία ἡ Σκύλα τοῦ Κεμαλισμοῦ καὶ ἡ Χάρυβδη ἑνὸς εὔκολα χειραγωγούμενου, ἰδιόμορφου, καταστροφικοῦ καὶ βίαιου τουρκικοῦ ἰσλάμ. Οὔτε ἡ σύνθεσή τους ἡ ἔνοχη Σφίγγα. Τὰ δημοκρατικά, πολυκεντρικά, περιφερειακὰ – ὁμοσπονδιακὰ πολιτειακὰ καὶ διοικητικὰ συστήματα, ἀποτρέπουν τὶς ὁλοκληρωτικὲς ἰδεολογίες καὶ ὁδηγοῦν τοὺς λαούς, ὅλους τους λαοὺς ἀνεξαρτήτως θρησκείας καὶ ἐθνικότητας, στὸν ἀλληλοσεβασμό, στὴ συμβίωση, στὴν εὐημερία. Αὐτὸ ἔγινε στὴν Γερμανία μετὰ τὸν Χίτλερ, στὴν Ἰβηρικὴ μετὰ τὸν Φράνκο. Αὐτὸ πρέπει νὰ γίνει στὸ Ἰράκ. Αὐτὸ ἔχουν ἀνάγκη οἱ λαοὶ στὴν Μικρὰ Ἀσία καὶ τὴν Μεσσοποταμία.

Ἤμασταν πολὺ μόνοι καὶ λίγοι στὴν Ἑλλάδα καὶ στὴν Εὐρώπη, ὅταν ὁ Σαντὰμ βομβάρδιζε μὲ χημικὰ τὸν αὐτόχθονα ἱστορικὸ λαό, τοὺς Καρδούχους τοῦ Ξενοφώντα. Τὴν πλειοψηφοῦσα ἐθνικὴ ὁμάδα στὴν Μικρὰ Ἀσία σήμερα.

Τὸ αἴτημα τῆς ἀληθινῆς Δημοκρατίας εἶναι πολὺ πιὸ ἰσχυρὸ καὶ πιὸ ὥριμο στὴν Μικρὰ Ἀσία. Δεκαετίες πρὶν εἶπα ὅτι ἀποτελεῖ τὴν βασικὴ προϋπόθεση γιὰ τὴν σταθερότητα, τὴν εἰρήνη, τὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴν εὐημερία στὴν εὐρύτερη περιοχή. Ἄλλο ὅμως Κεμαλικὸ ἀπαρτχάιντ καὶ ἄλλο Δημοκρατία.

Ἱστορικὰ ἡ Μικρὰ Ἀσία, ἡ Ἰωνία εἶναι ἡ γενέτειρα τῆς Δημοκρατίας τόσο τῆς Εὐρώπης ὅσο καὶ τῆς Ἀσίας. Αὐτὸ διδάσκει ἡ ἱστορία.

Οἱ λαοὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τῆς Μεσσοποταμίας ἔχουν δικαίωμα στὴ δική τους Ἄνοιξη καὶ τὴ Δημοκρατία καὶ ἑπόμενα τὴν Εἰρήνη.

Εἰκόνες, ἱστορικὰ πρόσωπα, ἔργα τέχνης μὲ ἀναφορὲς στὸν Πόντο γεμίζουν καὶ κοσμοῦν σήμερα πολλὰ μουσεῖα τῆς Εὐρώπης. Τελευταία ἔμαθα ὅτι σὲ μία ἐκκλησία τῆς Βορείου Ἰταλίας διακρίνει κανεὶς τὸ πρόσωπο τῆς Μαρίας τῆς Κομνηνῆς, πριγκίπισσας τῆς Τραπεζούντας. Ἦταν ἡ ὡραιότερη γυναίκα στὸν κόσμο τὸ 1400. Γράφτηκαν τὸ 18ο αἰώνα ὀπερέττες γὶ αὐτὴν στὴν Εὐρώπη.

Οἱ Πόντιοι ὅμως δὲν εἶναι ἕνας λαὸς τῶν μουσείων. Εἴμαστε τὸ πλέον μαρτυρικὸ κομμάτι τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ τῶν Εὐρωπαϊκῶν λαῶν. Γνωρίσαμε ὅλους τους ὁλοκληρωτισμοὺς Κεμαλισμό, Ναζισμό, Φασισμό, Σταλινισμό. Εἴμαστε σὲ διαρκῆ προσφυγιά. Εἴμαστε ὅμως ἕνας λαὸς ὑπαρκτός, μὲ σάρκα καὶ ὀστᾶ, μὲ ὑψηλὸ αἴσθημα ἀξιοπρέπειας καὶ αὐτοσεβασμοῦ. Εἴμαστε πολὺ περισσότεροι ἀπὸ ὅτι ἤμασταν μετὰ τὴν γενοκτονία καὶ τὸν ξεριζωμό, διασκορπισμένοι σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ὁ Κεμὰλ δὲν ἔλυσε τὸ Ποντιακὸ ζήτημα διὰ τῆς σφαγῆς, ἀπέτυχε. Ὁ Πόντος δὲν ἐξαφανίστηκε ἀπὸ τὸ χάρτη τῆς γὴς ὅπως ἤθελε. Οἱ Πόντιοι ποὺ ἔμειναν στὸν Πόντο εἶναι πολὺ ὑπερήφανοι καὶ εὐτυχισμένοι νὰ λένε ὅτι εἶναι Πόντιοι. Ὅπως οἱ Κοῦρδοι νὰ λένε ὅτι εἶναι Κοῦρδοι. Καὶ σ’ αὐτὸ ἀπέτυχε ὁ Κεμάλ.

Ἔκφραση αὐτοῦ του αὐτοσεβασμοῦ εἶναι τὸ μνημεῖο τῆς Φιλαδέλφειας, ἔργο ἑνὸς μεγάλου στὸν ψυχικὸ καὶ ἠθικό του κόσμο ἀνθρώπου, τοῦ Βασίλειου Θεοδωρίδη. Χάρις σὲ σᾶς οἱ Ἀμερικανοὶ Ἕλληνες, οἱ Πόντιοι θὰ ἔχουν πλέον στὴν Φιλαδέλφεια τὸ Σῆμα τῆς μνήμης τους, τοῦ αὐτοσεβασμοῦ καὶ τῆς συνέχειάς τους. Ὅπως οἱ Ἀμερικανοί, Νεοϋορκέζοι ἔχουν τὸ δικό τους μνημεῖο.

Οἱ Πολιτειακοὶ ὅμως θεσμοὶ τῶν ΗΠΑ, τὸ Κονγκρέσο καὶ ἡ Γερουσία, θὰ βρίσκονται σὲ ἁρμονία μὲ τὴν κληρονομιὰ τῆς πόλης τῆς Φιλαδέλφειας ὅταν – ὅπως ἔπραξαν ὁρισμένες Πολιτεῖες – ἀναγνωρίσουν τὴν δεύτερη γενοκτονία τοῦ 20ου αἰώνα, τὴν Ποντιακή. Θὰ βρίσκονται σὲ ἁρμονία μὲ τὶς ἀξίες καὶ τὰ ἰδανικὰ ποὺ πρέσβευαν δύο μεγάλοι γνῶστες τῆς περιοχῆς καὶ φίλοι τῶν λαῶν της, οἱ Χόρτον καὶ Μοργκεντάου.
Ἐγὼ προσωπικά, ἀπόγονος ἐπιζησάντων ἀλλὰ καὶ πολλῶν ποὺ ἔμειναν ἄταφοι στὰ χιονισμένα βουνὰ καὶ τὶς πεδιάδες τῆς Ἀνατολίας, τοῦ Πόντου καὶ τοῦ Κουρδιστᾶν, ὀφείλω νὰ συμβάλλω στὴν ἀπόδοση πρὸς αὐτοὺς τῆς θέσης ποὺ τοὺς ἀξίζει στὴν ἱστορικὴ μνήμη τῶν λαῶν μας. Γιατί ἂν ἀποτρέπονταν ἢ καταδικάζονταν τὸ Δεβισλίκ, ὅπως πρότειναν, ὄχι μόνο δὲν θὰ εἴχαμε Ἄουσβιτς ἀλλὰ θὰ διακόπτονταν αὐτὴ ἡ διαρκὴς βία καὶ ὁ θάνατος ποὺ πλημμυρίζει καὶ παραμορφώνει ἐπὶ δεκαετίες τὴν ἱστορική μας περιοχή. Ἡ Μικρὰ Ἀσία καὶ ἡ Μεσοποταμία ἀρνοῦνται πλέον τὴν παραμόρφωση καὶ ζητοῦν τὴν αὐθεντικότητά τους.

* Μιχάλης Χαραλαμπίδης «Τὸ Ποντιακὸ ζήτημα σήμερα – τὸ Ποντιακὸ ζήματα στὸν ΟΗΕ», Ἐκδόσεις ΣΤΡΑΒΩΝ, Ἀθήνα 2005

Αὐτὸ τὸ κείμενο εἶναι γραμμένο σὲ πολυτονικό. Διαβάστε τὴ μονοτονική του ἔκδοση.