Μία σειρά άρθρων αφιερωμένη στο Κυπριακό από τον
Κωνσταντίνο Σ. Ναλμπάντη, Κολωνία
1. Η ΚΥΠΡΟΣ ΜΕΛΟΣ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ;
2. ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΥΝ ΠΕΡΙ ΚΥΠΡΟΥ.
ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ
ΕΠΑΝΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΛΥΣΗ;
3. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ
ΚΥΠΡΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ
ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ
ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ
4. ΚΥΠΡΟΣ
ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
5. Η ΚΥΠΡΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗ
ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ
6.ΚΥΠΡΟΣ
-Ο ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 1192 ΜΕΧΡΙ ΤΟ
1878
Η ΚΥΠΡΟΣ ΜΕΛΟΣ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ;
Τα υπέρ και τα κατά της
έναρξης των νέων συνομιλιών
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη,
Κολωνία
konstantinnalbantis@t-online.de
-- www.kn-megalexandros.gr
Πρώτο Μέρος
Προλεγόμενα:
Μόλις προ ημερών επέστρεψα
από ένα πρώτο μου ταξίδι στο Νησί της
Αφροδίτης, την Κύπρο. Μετά την
περιήγησή μου στο μαρτυρικό
διχοτομημένο νησί και τις πολλαπλές
γνωριμίες και ανταλλαγή απόψεων
παντού και πάντοτε με συνέλληνες,
αισθάνομαι την υποχρέωση και την
ανάγκη να συνεχίσω να γράφω περί
Κύπρου, όπως στο παρελθόν και μάλιστα
να περιγράψω σε μια σειρά νέων άρθρων
μου το ταξίδι μου την πνοή των
συνανθρώπων μας, τις εμπειρίες μου
και την νοσταλγία της Πατρίδας και
της ειρηνικής συμβίωσης.
Ιστορική Ανασκόπηση
Αν η Τουρκία ζητήσει στην
Κύπρο με 18% Τουρκοκυπρίους ίσα
δικαιώματα αυτόνομου κράτους ή
ομοσπονδιακού κράτους, τότε γιατί
δεν εφαρμόζει και στις κουρδικές
περιοχές με 90% κούρδους με συνολικό
πληθυσμό 12 εκατομμύρια τα ίδια
δικαιώματα για την πολιτιστική
ταυτότητα των κούρδων και άλλων
μειονοτήτων;
Όπως γνωρίζουμε από το
παρελθόν οι ελληνικές μειονότητες
της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου
και της Τενέδου έπρεπε να αποκτήσουν
αυτοδιοίκηση, τίποτε όμως δεν
εφάρμοσαν οι Τούρκοι
Κατά τον Ερντογάν, « Η
Κύπρος επιτρέπεται να γίνει μόνο
τότε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν
συγχρόνως και η Τουρκία επίσης
συμπεριληφθεί στην Ευρωπαϊκή
Οικογένεια» Erdogan, Neue Zürcher Zeitung, Zürich,
18.11.02, S. 3.
Ενώ τώρα ο Γκιούλ δήλωσε,
ότι «Σε περίπτωση που θα
επαναρχίσουν οι συνομιλίες, θα
καταβληθεί προσπάθεια ώστε να μπορεί
να γίνει δεκτό το σχέδιο Ανάν». Η
ΣΗΜΕΡΙΝΗ, Λευκωσία, 05.02.2004.
Κατά τον Λυγερό: Η τουρκική
ηγεσία ελίσσεται διπλωματικά, με
σκοπό να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα:
την κατοχική στρατηγική της στη
Μεγαλόνησο με τις ευρωπαϊκές
φιλοδοξίες της φιλοδοξίες. Τάσσεται
υπέρ της έναρξης των συνομιλιών και
δηλώνει την επιθυμία της για επίλυση
του κυπριακού πριν από τον Μάιο. Από
την άλλη μεριά όμως αποδέχεται το
σχέδιο Αναν ως «σημείο αφετηρίας»
και όχι ως «βάση διαπραγματεύσεων»
.
Για την ελληνική πλευρά όμως, το
σημαντικότερο είναι η συμβατικότητα
με το κοινοτικό κεκτημένο. Με απλά
λόγια, η λύση να είναι ευρωπαϊκών
προδιαγραφών. Αυτό θα πεί, ότι από το
σχέδιο Ανάν θα πρέπει να αφαιρεθούν
τα μετααποικιακά στοιχεία. Ο Πολίτης,
Λευκωσία, 01.02.04, αναφέρει ότι
ανεξάρτητα από ποια στάση θα
τηρήσουν οι Τούρκοι, ως το τέλος,
υπάρχει η δική μας ευθύνη κα
καθορίσουμε τη δική μας στάση. Ο
πρόεδρος και η κυβέρνησή μας, με τη
στήριξη του ΑΚΕΛ έχουν, όπως δείχνουν
τα πράγματα, επιλέξει τη στάση της μη
ανταπρόκρισης στους όρους του ΓΓ. Του
ΟΗΕ, παρόλα που δηλώνουν ότι είναι
έτοιμοι για συνομιλίες και λύση. Δεν
θεωρούν ότι πρέπει να δεσμευτούμε με
δημοψηφίσματα, ούτε ότι μας συμφέρει
η λύση, πριν ενταχθούμε στην Ε.Ε.,
γιατί μετά θα μπορούμε να απαιτούμε
πλήρη εφαρμογή του κοινοτικού
κεκτημένου. Κατά την γνώμη του
σχολιαστή του Πολίτη, δεν θέλουν λύση
και επιλέγουν την προοπτική της
διχοτόμησης από τη διζωνική
δικοινοτική ομοσπονδία, που θα
εδράζεται στην πολιτική ισότητα των
δύο κοινοτήτων... και ερωτά γιατί
σήμερα οι ηγέτες της τωρινής
αντιπολίτευσης σιωπούν; Και ο λαός τι
θα γίνει; Θα ζει μέσα στη σιωπή των
αμνών; Ο Γιάννος Κ. Ιωάννου, στο
Φιλελεύθερο, Λευκωσία 31.01.04, γράφει,
Ναι, λύση στη βάση των
πραγματικοτήτων! Αυτών που βάζει ο
Ντενκτάς ως μέγιστες επιδιώξεις ή
στη βάση των σκληρών γεγονότων; Και
τα γεγονότα ευνοούν όσους θέλουν
λύση και σιγουρα όχι τον Ντενκτάς.
Αναφέρει εννιά βασικά επιχειρήματα
δράσης μας και καταλήγει, θέλει τις
πραγματικότητες ο κύριος Ερντογκάν;
Αντί να παραπονιόμαστε και να
μουρμουρούμε ας του πούμε «Κανένα
πρόβλημα, κόπιασε να μιλήσουμε στη
βάση των πραγματικοτήτων - αυτών που
βλέπει όλος ο κόσμος. Και όποιος
αντέξει κ. Ερντογάν!».
Αρχίζει ήδη στην Κύπρο η
καθιέρωση εκδηλώσεων που θα
αποσκοπούν στη γνωριμία των Κυπρίων
με τους άλλους 24 εταίρους της Κύπρου
στην ΕΕ. Στόχος είναι η διοργάνωση
μιας εκδήλωσης ανά εξάμηνο, με
πρόθεση τη γνωριμία των Κυπρίων με τη
χώρα που ασκεί της προεδρία της ΕΕ,
όπου η πρώτη εκδήλωση θα
πραγματοποιηθεί στις 16. Μαρτίου,
παραμονή της εθνικής εορτής της
Ιρλανδίας και η επόμενη εκδήλωση θα
είναι αφιερωμένη στην Ολλανδία, που
θα παραλάβει την προεδρία της ΕΕ από
την Ιρλανδία.
Από τη μια μεριά, η ελληνική
και κυπριακή κυβέρνηση όμως
αναφέρουν, ότι η λύση θα πρέπει να
είναι συμβατή με το κοινοτικό
κεκτημένο, και από την άλλη μεριά οι
αγγλοαμερικανοί λύσσαξαν
κυριολεκτικά να βρεθεί λύση μέχρι
τις 30.Απριλίου; επειδή γνωρίζουν ότι
μετά την 1η Μαϊου το
εκτρωματικό Σχέδιο Ανάν θα είναι
άχρηστο, αφού πολύ καλά ξέρουν ότι
συγκρούεται με ό,τι σχετίζεται με το
κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο αλλά
και με τη χάρτα του ΟΗΕ, που ο Ανάν
υποτίθεται ότι οφείλει να προασπίσει,
Είναι
αδιαλλαξία να διεκδικούμε τα
αυτονόητα γράφει η εφημερίδα: «Η
ΣΗΜΕΡΙΝΗ» της Λευκωσίας, 05.02.2004. «Το
παρασκήνιο των τελευταίων ημερών δρα,
για την προσπάθεια επανέναρξης των
συνομιλιών με στόχο το «κλείσιμο»
του κυπριακού, ενδεχομένως να
οδηγήσει σε νέες περιπέτειες την
πορεία επίλυσης του προβλήματος με
βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο»
Ενθύμηση του παρελθόντος
Μην ξεχνάμε, ότι η Τουρκία
δημιουργήθηκε με την αρπαγή των
περιουσιών μετά την εξαφάνιση και
την εκδίωξη των Αρμενίων, των Ελλήνων
και άλλων μειονοτήτων και ετούτη η
στρατηγική εξακολουθεί να εφαρμόζει
και τώρα στην Κύπρο.
Ακόμα και σήμερα οι Τούρκοι
καταπατούν βάναυσα το σεβασμό των
διεθνών συνθηκών και του Διεθνούς
Δικαίου και συνεχίζουν τις τουρκικές
προκλήσεις στο Αιγαίο και την
αύξηση των πιθανοτήτων μιας
στρατιωτικής σύρραξης. Ακόμα και
σήμερα απαγορεύουν την ανεξιθρησκία
και το άνοιγμα της θεολογικής σχολής
της Χάλκης.
Από δε την συνθήκη για την
Αυτοδιοίκηση των ελληνικών
μειονοτήτων της Κωνσταντινούπολης
της Ίμβρου και της Τενέδου δεν
κράτησαν οι Τούρκοι τίποτε απολύτως.
Ακόμα και σήμερα στην ίδια
τους τη χώρα παραβιάζουν βάναυσα τα
ανθρώπινα δικαιώματα και φυλακίζουν
τους Κούρδους, απαγορεύουν τη γλώσσα
τους και εκτοπίζουν τον άμαχο
πληθυσμό καταστρέφοντας τα χωριά
τους. Aκόμα και σήμερα οι τούρκοι χαρακτηρίζουν
και καταπολεμούν τους κούρδους ως
τρομοκράτες και στα ίδια χωριά και
πόλεις τους, πού εκεί αποτελούν κατά
90% του πληθυσμού.
Ακόμα και σήμερα οι τούρκοι
με τη βοήθεια των ʼγγλων και των
Αμερικανών ονειρεύονται την
κατάκτηση και κατοχή των πετρελαιοπηγών
του Βορείου Ιράκ. Ακόμα και σήμερα οι
τούρκοι με το Νέο Μοντέλο του Νάτο,
που χαρακτηρίζει ως απειλή την
τρομοκρατία, την οργανωμένη
εγκληματικότητα, την διακοπή
προμήθειας πρώτων υλών και τα μη
ελεγχόμενα ρεύματα των προσφύγων,
προσπαθεί με την υποστήριξη της
Αμερικής εναντίον του Αφγανιστάν,
να αποκτήσει κατοχικά δικαιώματα,
στο Ιράκ, στην Κύπρο, στο Αιγαίο και
στη Θράκη.
Η Ελλάδα μέσα ή έξω από την
Ευρωπαϊκή ΄Ένωση απειλείται κάθε
στιγμή από την Τουρκία και από τις
δεσμεύσεις της ΕΕ απέναντι της
Τουρκίας για τον σχηματισμό της
δικής της δύναμης, που για την Ελλάδα
είναι θανάσιμη η εξωτερική της
πολιτική και η δύναμη δεν μπορεί να
προσφέρει καμιά ευνοϊκή
συμπαράσταση. Οι εγγυήσεις και των
Αμερικάνων και των ʼγγλων δεν μας
σώζουν από την καταστροφή και
παραδείγματα έχουμε τον πρώτο
παγκόσμιο πόλεμο και την Κύπρο.
Οι επιδιώξεις μας
«Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ», εφημερίδα της
Λευκωσίας, αναφέρει, ότι πολιτική μας
είναι, οι επίσημα διακηρυγμένες
θέσεις μας, οι οποίες οφείλουν να
στοχεύουν στην αναζήτηση συμβατής με
το κοινοτικό κεκτημένο, το διεθνές
δίκαιο και τις περί Κύπρου αποφάσεις
διεθνών δικαστηρίων. Πολιτική μας
είναι η αλλαγή του Σχεδίου Ανάν, ώστε
η λύση να είναι βιώσιμη και το κράτος
λειτουργικό. Οι Τούρκοι όμως
αξιώνουν υποταγή μας στις κατοχικές
«πραγματικότητες», που θα οδηγήσουν
στην κατάλυση της Κυπριακής
Δημοκρατίας και στη νομιμοποίηση της
τουρκοκρατίας εσαεί, στην Κύπρο.
Πιστές στις διακυρύξεις του και στην
επίσημη γραμμή, ο πρόεδρος
απορρίπτει τους εκβιασμούς και οι
συνομιλίες οδηγούνται σε νέο ναυάγιο
Οι Τούρκοι απαιτούν διάλυση της
Κυπριακής Δημοκρατίας, νομιμοποίηση
της κατοχής και του εποικισμού. Και
αναγνώριση των λεγόμενων «πραγματικοτήτων»
.. Ο τουρκικός λύκος της αρπαγής δεν
άλλαξε, επειδή το βαθύ τουρκικό
κράτος είναι εδώ στην Κύπρο, αυτό
αποφασίζει και χαράζει πολιτική.
Πάμε σε συνομιλίες και μερικοί
αφελείς, αναφέρει ο Ιακωβίδης, σε
αυτόν τον τόπο καμώνονται να
λησμονούν ότι σε 80 ημέρες η ΚΥΠΡΟΣ θα
είναι πλήρες και ισότιμο μέλος της ΕΕ,
και αυτό βέβαια σημαίνει ότι είμαστε
υποχρεωμένοι να σεβαστούμε και να
εφαρμόσουμε το κοινοτικό κεκτημένο,
που στηρίζεται στους κανόνες δικαίου
και διακρατικής δημοκρατικής και
ελεύθερης συμπεριφοράς, αρχές που η
Τουρκία βδελύσσεται και απορρίπτει.
Εδώ όμως υπάρχει ένα πανίσχυρο όπλο
σε 80 ημέρες, μερικοί το ξεχνούν και οι
αγγλοαμερικανοί λύσσαξαν
κυριολεκτικά να βρούμε λύση ως τις 30.
Απριλίου. Επειδή γνωρίζουν ότι μετά
την 1η Μαϊου το άθλιο και εκτρωματικό
Σχέδιο Ανάν θα είναι άχρηστο, αφού
πολύ καλά ξέρουν ότι συγκρούεται με
το κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο.
Πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί μία λύση,
μια βιώσιμη λύση και ένα λειτουργικό
κράτος, που δεν θα είναι ξανά εστία
προστριβών και νέων συγκρούσεων,
πρέπει να είναι συμβατά με το
κοινοτικό κεκτημένο, το διεθνές
δίκαιο και τις περί Κύπρου αποφάσεις
διεθνών δικαστηρίων. Είναι αρχή, που
πρέπει να σεβαστεί η Τουρκία, αν
κάποτε θελήσει να εισέλθει στην ΕΕ
και εμείς αυτά διεκδικούμε και είναι
αυτονόητα
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Και ο σχολιαστής στην πρώτη
σελίδα της ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ καταλήγει:
Γιατί πάμε, λοιπόν, σε συνομιλίες; Για
να προσφέρουμε χρήσιμο άλλοθι στις
ΗΠΑ και στην Τουρκία για να
διαρρήξουν την πόρτα της Ευρώπης,
αναλώμασι της ελληνικής πλευράς;
Βέβαια ο πρόεδρος της Δημοκρατίας
οφείλει να ανταποκριθεί σε νέα
πρόσκληση του Ανάν. Και να προσέλθει
στο διάλογο έτοιμος να συζητήσει.
Προπάντων, να υποστηρίξει τις
ξεκάθαρες θέσεις και τη γραμμή μας
όπως αυτές συναποφασίστηκαν από το
Εθνικό Συμβούλιο και την Αθήνα. Όμως,
η δυναμική της ευρωπαϊκής προοπτικής
μας δεν μπορεί να θυσιαστεί στο βωμό
μιας εκβιαστικής συναλλαγής, απλώς
για να εξυπηρετηθεί ο Αττίλας και να
καταστραφεί η Κύπρος.
ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΥΝ ΠΕΡΙ ΚΥΠΡΟΥ
ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗΣ
ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΛΥΣΗ;
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη,
Κολωνία
konstantinnalbantis@t-online.de
, www.kn-megalexandros.gr
Μέρος Δεύτερο
Προλεγόμενα
Είχα αναφερθεί σε
προηγούμενο άρθρο, ότι για την
ελληνική πλευρά το σημαντικότερο
είναι η συμβατικότητα με το
κοινοτικό κεκτημένο και γι αυτό η
λύση πρέπει να είναι ευρωπαϊκών
προδιαγραφών και οπωσδήποτε από το
σχέδιο Ανάν θα πρέπει να αφαιρεθούν
τα μετααποικιακά στοιχεία. Πρέπει
οπωσδήποτε να βρεθεί μια λύση, μια
βιώσιμη λύση και ένα λειτουργικό
κράτος, που δεν θα είναι ξανά εστία
προστριβών και νέων συγκρούσεων,
πρέπει να είναι συμβατό με το
κοινοτικό κεκτημένο, το διεθνές
δίκαιο και τις περί Κύπρου αποφάσεις
διεθνών δικαστηρίων.
Οι ρίζες της φιλονικίας
μεταξύ των χριστιανών Ελληνοκυπρίων
και των μωαμεθανών Τουρκοκυπρίων των
κατοίκων της Μεγαλονήσου φθάνουν
προς τα πίσω ως τον 16.αιώνα. Η
οθωμανική Αυτοκρατορία παρέλαβε
τότε την Νήσο από την Πόλη -Κράτος της
Βενετίας και το εποίκησε με όλο και
περισσότερους Τούρκους. Μετά από τον
Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο που ήλθαν οι
Έλληνες κάτω από την βρετανική
κυριαρχία, άρχισαν οι ισχυρές
αξιώσεις των Ελλήνων για μια Ένωση με
την Μητρόπολη. Εξαιτίας των
απελευθερωτικών εξεγέρσεων της
δεκαετίας του 50 κατέληξε το 1960 η
Κύπρος ως ανεξάρτητη Δημοκρατία. Οι
Τούρκοι αποτραβιότανε όλο και
περισσότερο πίσω στο Βόρειο Μέρος.
Έλληνες εθνικιστές και με τη βοήθεια
της ξενοκίνητης χούντας των
συνταγματαρχών της Αθήνας με το
πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου το
1974 κατάλαβαν την αρχή. Από την
φροντίδα προ μιας Ένωσης με την
Ελλάδα έστειλε η Τουρκία στρατεύματα
στη Βόρεια Κύπρο, όπου από τότε
καταλαμβάνουν 37% του Κυπριακού
εδάφους και από τον Νοέμβριο του 1983
ανακήρυξαν την Τουρκική Δημοκρατία
της Βορείου Κύπρου που διεθνώς δεν
είναι αναγνωρισμένη.
Η διεθνής πίεση σε βάρος
της Τουρκίας στο προβληματισμό για
την επίλυση του Κυπριακού έχει
μεγαλώσει τον τελευταίο καιρό. Η ΕΕ,
το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, τα Ηνωμένα
Έθνη και οι ΗΠΑ αξιώνουν από την
Τουρκία, όχι μόνο να προβαίνει σε
προειδοποιήσεις, αλλά επίσης να
αρχίσει ολοφάνερη διαπραγμάτευση,
για να υπερπηδήσουν το διαμελισμό
της Κύπρου και μάλιστα προ της 1.
Μαϊου, την περίοδο εισδοχής της
Μεγαλονήσου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βέβαια προσανατολίζονται οι
Ελληνοκύπριοι σύμφωνα με την έννοια
των Ηνωμένων Εθνών, την έννοια της
Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων χωρών,
που βλέπουν το σχέδιο Ανάν ως βάση
μιας συνένωσης, αν και σε πολλά
σημεία χρειάζονται ραγδαίες και
απαραίτητες αλλαγές
ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει
προστεθεί στις συνομιλίες για την
Ένωση της Κύπρου αναφέρει η Frankfurter
Rundschau, 14.02.04, όπου επήλθε μια συμφωνία
για την αφετηρία διαπραγματεύσεων
για την πολιτική επανένωση στην άνω
των τριάντα ετών διχοτομημένη χώρα.
Αυτές οι διαπραγματεύσεις οφείλουν
να λάβουν χώρα, όχι μόνο κάτω από τη
συμμετοχή της Ελλάδας και της
Τουρκίας, αλλά επίσης και της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ η Neue Zürcher
Zeitung, 13.02.04, της Ζυρίχης, αναφέρει ότι
το νέο τουρκικό σχέδιο για την Κύπρο,
προβλέπει ότι κατ΄ αρχάς η
ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή
αντιπροσωπεία θα πρέπει να
προσπαθήσουν από την Πέμπτη, 19.
Μαρτίου να λύσουν μόνοι τους τις
διαφορές τους, αν όμως δεν το
κατορθώσουν, οφείλει ο γενικός
γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών μαζί
με την συνεργασία της Ελλάδας και της
Τουρκίας να βρουν μια λύση στις
διαφιλονικούμενες διαφορές. Κατ΄
αυτόν τον τρόπο έδειξε ο Ντενκτάς για
πρώτη φορά μετά την αποτυχία του
περασμένου χρόνου, να αποδεχτεί ως
τελευταία αρχή το σχέδιο του Ανάν για
τα διαφιλονικούμενα ερωτήματα
,
ώστε να βρεθεί μία λύση προ της 1ης
Μαϊου
Όταν την περασμένη
εβδομάδα στην Νέα Υόρκη ο
τουρκοκύπριος ηγέτης διέκοψε τις
συνομιλίες, τον προειδοποίησε ο
Ερντογάν, ότι σε μια αποτυχία των
συνομιλιών θα πληρώσουν οι Τούρκοι
του Νησιού ένα μεγάλο τίμημα, ο δε
Γκούλ, του τηλεφώνησε «Κύριε
Ντενκτάς συνεχίστε .., θα περάσετε
στην ιστορία».DER SPIEGEL, No.8/16.02.2004.
Εντωμεταξύ κατά τη
διαδικασία των συνομιλιών θα φανεί,
αν ο Ερντογάν θα μπορέσει να
διαπεράσει την πολιτική του. Το
τίμημα μιας αποτυχίας θα ήτανε για
την τουρκική πλευρά πολύ μεγάλη και
γι΄ αυτό τώρα μετά από αυτό το βήμα
συναίνεσης διαπραγμάτευσης ρίχνουν
την μπάλα στην ελληνική πλευρά. Η
Kölner Stadt-Anzeiger, 16.02.04, αναφέρει
Έλληνες και Τούρκοι στην Κύπρο
διαπραγματεύονται γύρω από την
επανένωση του νησιού και είναι
καταδικασμένοι στην επιτυχία.
H Süddeutsche Zeitung, 13.02.04, του
Μονάχου αναφέρει, ότι με έκπληξη ο
τουρκοκύπριος ηγέτης, παρουσίασε ένα
με τρία επίπεδα σχέδιο για την
επανένωση του Νησιού προ της 1ης
Μαϊου, έτσι ώστε κατά το σχέδιο
επιπέδων κατ΄ αρχάς θα προσπαθήσουν
η ελληνική και τουρκική πλευρά της
Κύπρου να βρουν μια λύση μεταξύ 15. ως
και 20. Μαρτίου κάτω από την συμμετοχή
και συνεργασία του απεσταλμένου των
Ηνωμένων Εθνών, Αλβάρο ντε Σότο.
Ως βάση διαπραγμάτευσης θα
τεθεί το σχέδιο του γενικού
γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Ανάν .
Αν συνεχίζουν οι διαφορές, οφείλουν
τότε να συμπεριληφθούν η Ελλάδα και η
Τουρκία. Μετά από αυτή τη διαδικασία
οφείλει ο Ανάν να λάβει τη δυνατότητα
να αποφασίσει ως διαιτητής γύρω από
υπάρχοντα αντιμαχόμενα ερωτήματα.
Αυτή η τελευταία λύση θα ανοίξει το
δρόμο για μεμονωμένα δημοψηφίσματα
την 21. Απριλίου για την επανένωση. H
Süddeutsche Zeitung, αναφέρει, ότι η
ελληνική κυβέρνηση μέχρι τώρα
απέρριπτε διμερείς συνομιλίες, διότι
δεν ήθελε να μιλά στο όνομα της
ανεξάρτητης Κύπρου.
Σε ένα άλλο δημοσίευμα της
ίδιας εφημερίδας του Μονάχου,
αναφέρεται, ότι η AMNESTY
επαινεί την ʼγκυρα και
εκτός των άλλων στο ερώτημα, αν η ΕΕ
τον Δεκέμβριο πει το ναι για τις
διαπραγματεύσεις εισδοχής της
Τουρκίας, η τουρκική μεταρρυθμιστική
πορεία πρέπει να υποστηριχθεί. Μία
άρνηση διαμέσου της ΕΕ θα μπορούσαν
να ισχυροποιηθούν πάλι οι
αντιδραστικές δυνάμεις. Όπως είναι
γνωστό το χριστιανοδημοκρατικό
κόμμα είναι εναντίον καθορισμού των
διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την
Τουρκία. Επίσης ενδέχεται να λάβουν
θέση και άλλες χώρες και η ευρωπαϊκή
Επιτροπή εναντίον των
διαπραγματεύσεων εισδοχής της
Τουρκίας, αν δεν εφαρμόσουν την
ανεξιθρησκία, την αναγνώριση της
γενοκτονίας των Αρμενίων και
επιστροφή αρμενικών εδαφών στη
Δυτική Αρμενία
την λύση προβλημάτων
των Κούρδων. ..
Η Frankfurter Allemeine Zeitung, FAZ,13.02.04,
στη μακροσκελή ανάλυσή της με τίτλο,
Η διεθνής πίεση φαίνεται ότι έδειξε
αποτέλεσμα στα διαφιλονικούμενα
μέρη στη Κύπρο με στόχο την επανένωση
της Δημοκρατίας της Νήσου προ της
εισδοχής στην ΕΕ την 1. Μαϊου.
Ενώ ο πρόεδρος της
Κυπριακής Δημοκρατίας Παπαδόπουλος,
ως το πραγματικό αμοιβαίο μέρος,
απέναντι του τουρκοκυπριακού ηγέτη,
έλαβε θέση την Πέμπτη και είπε, ότι
κατ΄ αρχάς θα λάβουν χώρα
συμβουλεύσεις μεταξύ του γενικού
γραμματέα των ΗΕ και της ΕΕ, η πρόταση
του Ντενκτάς είχε στον Ανάν θετική
απήχηση. Τόνισε βέβαια ο γενικός
γραμματέας κατ΄ επανάληψη τις
τελευταίες ημέρες, ότι στα βασικό του
σχέδιο για την επανένωση δεν θ΄
αφήσει να αλλάξουν ακόμα περισσότερα.
Σύμφωνα με το σχέδιο του,
ούτε λίγο ούτε πολύ θα γίνει ως μια
Ελβετία στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι
δύο εθνικές ομάδες οφείλουν να
αναπτύξουν κατά το μοντέλο της
Ελβετίας τις σχέσεις μεταξύ
Ομοσπονδίας και Καντονίων. Θα πρέπει
να ανακύψει μια «άλυτη συνέταιρος
σχέση » σε μια κοινή κρατική οντότητα
με δύο επιμέρους κράτη, όπου όχι
πλέον θα προσανατολίζονται
περισσότερο ως έννοια, όπως
πλειοψηφία και μειοψηφία.
Αυτό θα πει από τους
Έλληνες του νησιού, που προέρχεται το
84% του πληθυσμού, θα αναμένεται
μελλοντικά να αντιμετωπίζονται
σύμφωνα με την οδηγία της πλήρους
ισότητας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και
Τουρκοκυπρίων, θα αναμένεται από
τους Τούρκους του νησιού, που
αποτελούν ένα ποσοστιαίο μέρος από 13%
στο συνολικό πληθυσμό από 767.000, να
υπολογίζονται από τους Έλληνες με
δικαιώματα πλήρους ισότητας, FAZ.
Θα υπάρχουν και θα
κυματίζουν τρεις κρατικές σημαίες
και θα αντηχούν τρεις εθνικοί ύμνοι:
κάθε φορά ένας για τα δύο συστατικά
κράτη και τον συλλογικό του
κεντρικού κράτους.
Το περιοδικό DER SPIEGEL,
αναφέρει ότι οι Τούρκοι αποτελούν το
15% του πληθυσμού και ελέγχουν από το
1974 το 37% της συνολικής εδαφικής
έκτασης, όπου θα πρέπει να αποδώσουν
πίσω το ένα πέμπτον. Η σπουδαιότερη
συγκατάθεση των Ελλήνων είναι η αρχή
της «Διζωνικής». Οι Έλληνες που
εξεδιώχθησαν από το 1974 από τη Βόρεια
Κύπρο δεν μπορούν απεριόριστα να
επιστρέψουν στην Πατρίδα τους.
Το σχέδιο Ανάν αξιώνει από
τις δύο πλευρές την ανώτατη
ευεργετική συμπεριφορά. Το σχέδιο
αυτό απαιτεί και από τα δύο μέρη, αν
είναι δυνατόν, να φέρουν την Κύπρο ως
το δικό τους συλλογικό σπίτι, να
φροντίζουν, ώστε τα τραγικά γεγονότα
να μην επαναληφτούν ποτέ και για
πάντα να αποφεύγουν την απειλή ή την
έκφραση βίας ενόρκως, και αντί αυτού
να επιδιώκουν για ένα »μέλλον στη
Φιλία, Ειρήνη, Ασφάλεια και ευημερία
σε μια ανεξάρτητη ενωμένη Κύπρο»
Αμφότερες οι λαϊκές ομάδες, οφείλουν
να κλείσουν μέσα στην καρδιά τους να
διατηρούν «ιδιαίτερες φιλικές
σχέσεις» με την Ελλάδα και την
Τουρκία συγχρόνως για τα
ενδιαφέροντα ενός ειρηνικού
περίγυρου στην Ανατολική Μεσόγειο
και να μην χάνουν από τα μάτια τους
την ισορροπία μεταξύ της Αθήνας και
της ʼγκυρας. Τελικά αναφέρεται ακόμα,
ότι αμφότερες οι πλευρές μπορούν να
ατενίζουν με αισιοδοξία την εισδοχή
της Κύπρου στην ΕΕ καθώς επίσης «και
την ημέρα που η Τουρκία και επίσης
και αυτή θα κάνει το ίδιο».
Σχηματισμός της
Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης και τα
ανακύπτοντα προβλήματα
Μετά τη δυνατή συνένωση θα
κυβερνάτε η Κύπρος από δύο πρόεδρους,
τρεις σημαίες και τρεις εθνικούς
ύμνους..
Ένας λαός, μία χώρα, το
σλόγκαν των Ελλήνων και Τούρκων
Κυπρίων εδώ και μήνες για την
επανένωση του Νησιού τους και γι΄
αυτή την γνήσια έννοια της λέξης δεν
υπάρξει επανένωση με το σχέδιο
συνένωσης του Γενικού Γραμματέα των
Ηνωμένων Εθνών. Το σχέδιο
συντάγματος του Ανάν προβλέπει δύο
συστατικά μέρη κράτη για τις δύο
λαϊκές ομάδες κάτω από μία συλλογική
κεντρική κυβέρνηση, που οι
αρμοδιότητές της θα είναι
περιορισμένες. Και οι δύο ομάδες,
δηλαδή Ελληνοκύπριοι και
Τουρκοκύπριοι οφείλουν να λάβουν
εκτενείς δικαιώματα Αυτοδιοίκησης.
Για κάθε μέρος κράτος από τα δύο
οφείλει να έχει ένα δικό του σύνταγμα,
δική του Βουλή και μία δική του
κυβέρνηση . Στο επίπεδο της
συλλογικής Πολιτείας θα υπάρχει Κάτω
Βουλή, όπου οι Τουρκοκύπριοι θα
κατέχουν το Ένα Τρίτον των εδρών, και
προβλέπεται επίσης μία ʼνω Βουλή,
όπου θα αντιπροσωπεύονται κατά το
ήμισυ οι δύο εθνικότητες. Kölner
Stadt-Anzeiger, 16.02.2004.
Και η FAZ αναφέρει , ότι μια
ομοσπονδιακή κυβέρνηση στη Λευκωσία
οφείλει να φροντίζει, ώστε η Κύπρος
να μιλά και να διαπραγματεύεται με
μια φωνή. Βέβαια θα επιτρέπεται το
επιμέρους κράτος να διατηρεί
εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις
με τον εξωτερικό κόσμο με τη δική του
αιγίδα. Αν και για τους
Ελληνοκυπρίους και τους
Τουρκοκυπρίους θα υπάρχει μόνο μια
και μοναδική κυπριακή υπηκοότητα,
αφήνεται στη διάθεση των δύο μερών
κρατών να εφοδιάζουν περαιτέρω τον
καθένα πολίτη συμπληρωματικά με ένα
«εσωτερικό στάτους».
Η νομοθετική εξουσία της
Ομοσπονδιακής Πολιτείας οφείλει να
είναι και θα αποτελείται από μία
Γερουσία, ʼνω Βουλή, όπου αμφότερες
οι λαϊκές ομάδες θα
αντιπροσωπεύονται (ισότιμα) από τη
καθεμιά με 24 αντιπροσώπους. Αυτό θα
πει το 84% του πληθυσμού θα στέλνει 24
αντιπροσώπους, (ισότιμα) με 13% του
πληθυσμού που θα στέλνει και αυτό
επίσης 24 αντιπροσώπους.
Σε αυτό συμπληρώνει ένα
βουλευτικό σώμα με επίσης 48
αποσταλμένους που πρέπει να
συνθέτονται αναλογικά στον πληθυσμό,
αν έχει το λιγότερο ένα τέταρτο των
θέσεων από κάθε ένα των δύο μερών-κρατών
και είναι εξασφαλισμένα. Με το μέχρι
εδώ μοντέλο θα παραμείνει σε μια
προεδρική δημοκρατία από έξι
εκλεγμένα μέλη, οι τέσσερις θα είναι
Έλληνες και δύο Τούρκοι, που
συγχρόνως θα χρησιμεύουν και ως
ομοσπονδιακοί υπουργοί. Αυτοί
οφείλουν εναλλακτικά να θέτουν τον
πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο ως κάθε
ένας δέκα μήνες από τη δική τους
πλευρά. Έχει βέβαια προβλεφτεί, ότι
μετά την ισχύ του σχεδίου Ανάν για
μια μεταβατική περίοδο τριών ετών
κατ΄ αρχάς οι ηγέτες των δύο ομάδων
θα διευθύνουν το συλλογικό κράτος ως
δύο συνεργαζόμενοι πρόεδροι στην
κορυφή της συλλογικής Πολιτείας.
Δικαστική εξουσία -
αποστρατιωτικοποίηση και οι
προβληματισμοί λύσεων
Στη δικαστική εξουσία πάλι
θα υπάρχει ένα ανώτατο δικαστήριο,
που θα προϊσταται και θα αποτελείται
από τη σύνθεση κάθε φορά από τρεις
δικαστές ελληνοκυπριακής και τρεις
τουρκοκυπριακής προέλευσης καθώς
επίσης και από τρεις δικαστές ξένης
υπηκοότητας, αν δεν είναι πολίτες των
λεγόμενων εγγυητριών δυνάμεων της
Ελλάδας, Τουρκίας και Μεγάλης
Βρετανίας.
Η επανενωμένη Κύπρος
οφείλει ολότελα την
αποστρατιωτικοποίησή της. Για τον
ελληνικό τομέα αυτό θα πει την
απόλυση 10.000 στρατιωτών για τον
τουρκικό την απόλυση 4.000 ανδρών.
Βέβαια η Τουρκία έχει στη
βόρεια Κύπρο ακόμα 38.000 κατοχικούς
στρατιώτες, που σύμφωνα με το σχέδιο
Ανάν πρέπει να μειωθούν ως το ανώτερο
σε αριθμό 6.000
Μία στρατιωτική
παρουσία θα καθοριστεί σε παρόμοια
βάση στο Νότιο της Νήσου για την
Ελλάδα, περίπου 4.000. Στην Κύπρο θα
παραμείνουν οι εκεί σταθμευμένοι από
δεκαετίες δυνάμεις των Ηνωμένων
Εθνών, που την παρούσα στιγμή
περικλείουν περίπου 2.000 δύο χιλ.
στρατιώτες. Το μεγαλύτερο μέρος και
το επίσης πολύπλοκο καθώς επίσης και
περιπλεγμένων του σχεδίου Ανάν
κάνουν οι διακανονισμοί των
ερωτημάτων ιδιοκτησίας, που
προέκυψαν εδώ και τρεις δεκαετίες
αναχώρησης ή εκδίωξης των Τούρκων
από τον Νότο και την βίαιη έξοδο των
Ελλήνων από τη Βόρεια Κύπρο.
Όχι λιγότερο προβληματική
εμφανίζεται η πρόβλεψη εδαφικών
αλλαγών μεταξύ των δύο επιμέρους
συστατικών κρατών. Από το διαμελισμό
του νησιού βρίσκονται όχι λιγότερα
από 36% του συνολικού εδάφους των 9251
τετρ. χιλ. κάτω από την τουρκική
κατοχική διοίκηση, δηλαδή αποτελούν
κατοχική ιδιοκτησία που είναι οι
Τουρκοκύπριοι μόλις δηλαδή 13% του
συνολικού πληθυσμού. Πρέπει και
παραμένει να διευκρινισθεί τι θα
συμβεί εξάλλου με τους λεγόμενους
Τούρκους της στερεάς, που έχουν
μετοικήσει στη Βόρεια Κύπρο τα
περασμένα τριάντα 30 χρόνια , κυρίως
από την Ανατολία στην κατοχική Κύπρο.
Οπωσδήποτε είναι ακόμα πάρα πολύ
εργασία, αν θα πρέπει να
αποτελειώσουν όλα ως την 1η Μαϊου, αν
θέλουν δηλαδή να κάνουν από την Κύπρο
μία Ελβετία., βλέπε: FAZ,13.02.2004.
Η Neue Zürcher Zeitung της Ζυρίχης,
20.02.04 σε άρθρο της στην πρώτη σελίδα
αναφέρει: Ελπίδα για την επανένωση
της Κύπρου και περιγράφει τις
διαφορές που πρέπει να υπερπηδηθούν
για την επανένωση της Κύπρου και τις
φροντίδες του Ντενκτάς από την
επανένωση με την ευημερούσα Νότιο
Κύπρο και την οικονομία των
κατεχόμενων περιοχών, και ζητά
μεταβατικές περιόδους για να
προφυλαχθεί η οικονομία από την
καταστροφή, περαιτέρω ζητά να
παραμείνει ο τουρκικός στρατός και
μετά την εισδοχή στην ΕΕ, όπως λέει
από ψυχολογικές αιτίες, ενώ ο
Παπαδόπουλος εξήγησε, ότι οι
αξιώσεις του Ντενκτάς βρίσκονται σε
αντίθεση στο σχέδιο του ΟΗΕ. Σε
μακροσκελές σχόλιο της ίδιας
εφημερίδας στη σελίδα 3, σχολιάζει με
επικεφαλίδα: Μία τελευταία ευκαιρία
για την Κύπρο και αναφέρει, ότι στη
παρούσα στιγμή είναι όλα ευνοϊκά. Η
εξωτερική πίεση είναι μεγάλη, όσο
ποτέ. Σε περίπτωση αποτυχίας θα γίνει
την 1. Μαίου DE JURE όλη η Κύπρος μέλος
της ΕΕ, πραγματικά όμως μόνο ο
ελληνικός Νότος. Αυτό θα είχε μια
σταθεροποίηση της διχοτόμησης ως
αποτέλεσμα
Αν αποτύχουν οι
κυπριακές συνομιλίες εξαιτίας της
τουρκικής ξεροκεφαλιάς, οι τουρκικές
φιλοδοξίες θα κακό εκτεθούν, επίσης
και το ελληνικό μέρος του νησιού σε
μία τέτοια περίπτωση ως μέλος της ΕΕ
θα είχε τη δυνατότητα, να θέση ένα
ΒΕΤΟ εναντίον της αφετηρίας
διαπραγματεύσεων εισδοχής με την
Τουρκία, μία εχθρική προοπτική για
την ʼγκυρα.
Επίσης μεγάλο
ενδιαφέρον δείχνει για μια επανένωση
και η ΕΕ. Αν δεν βρεθεί μια πολιτική
λύση, ήδη οι Βρυξέλλες έρχονται
αντιμέτωπες με μια συγκεχυμένη
κατάσταση
. Μέρος ενός μέλους
κράτους της ΕΕ που κατέχεται από μια
υποψήφια εισδοχής με παρανομία του
διεθνούς δικαίου με στρατιωτικά μέσα
κατοχής. Επίσης τίθεται το βασικό
ερώτημα, πώς μπορούν ν΄ αρχίσουν
διαπραγματεύσεις εισδοχής με μια
χώρα, που δεν αναγνωρίζει μέλη κράτη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης
. Και όμως το
σχέδιο Ανάν απαιτεί από τους
Τούρκους του νησιού οδυνηρές
παραχωρήσεις, στα εδάφη, εκτεταμένη
αποστρατικοποίηση, και να αποδεχθούν
μία περιορισμένη ελευθερία
εγκατάστασης και όμως αν οι
διαπραγματεύσεις αποτύχουν το κύριο
βάρος των συνομιλιών βαρύνουν τους
Τουρκοκυπρίους.. Επίσης μεγάλη
αντίσταση στο σχέδιο του Ανάν
υπάρχει και από τους Ελληνοκυπρίους
και κατά τη γνώμη τους ο σχηματισμός
της Πολιτείας δεν είναι λειτουργικός.
Αυτοί φοβούνται αποκλεισμούς σε όλα
τα επίπεδα.. Κριτικάρεται επίσης η
σύνθεση και η συχνή αλλαγή του
προεδρικού Συμβουλίου καθώς και το
πραγματικό δικαίωμα ΒΕΤΟ της
τουρκικής μειονότητας σε σπουδαίες
αποφάσεις. Με τις μέχρι τώρα
διαπραγματεύσεις λογάριαζαν οι
Ελληνοκύπριοι με τις πολιτικές
κωλυσιεργίες του Ντενκτάς, τώρα
πρέπει να δείξουν ενεργά, είναι
πραγματικά έτοιμοι για μια διανομή
της εξουσίας, αφού μάλιστα το
Ελληνικό Μέρος την 1. Μαϊου θα
εισέλθει έτσι και αλλιώς στην ΕΕ ; Η
εξωτερική πίεση μόνο δεν αρκεί.
Βρίσκεται μόνο στους πολιτικούς της
Κύπρου να υπερπηδήσουν την ίδια τους
τη σκιά . Μία δεύτερη ευκαιρία για την
Επανένωση δεν πρόκειται να έλθει
τόσο γρήγορα. Ο λαός το έχει
αποδείξει, από το άνοιγμα των
εσωκυπριακών συνόρων τον Απρίλιο που
πέρασαν πολλοί Ελληνοκύπριοι και
Τουρκοκύπριοι την πράσινη γραμμή.
Αυτό είναι ένα δείγμα για την
ετοιμότητα, να ξεπεραστεί επιτέλους
ο εθνικός διαχωρισμός. Neue Zürcher Zeitung,
20.02.04.
Ολόκληρη η σελίδα 2, της
Frankfurter Rundschau, FR, της Φρανκφούρτης,
21.02.04, είναι αφιερωμένη στην Κύπρο
ασχολείται με διαφορετικά θέματα.
Κατ΄ αρχάς ο ανταποκριτής της άνω
εφημερίδας από την Αθήνα, Gerd Höhler,
περιγράφει τρία θέματα: Πορτραίτο
του Περουάνου μεσολαβητή Αλβάρο ντε
Σότο με επικεφαλίδα: αισιοδοξία, που
η Τουρκία είχε ανεπιτυχώς απαιτήσει
να τον αποσύρουν, αλλά ο Ανάν κράτησε
τον Σότο, γιατί κανένας ξένος
διπλωμάτης δεν γνωρίζει το πρόβλημα
της Κύπρου τόσο καλά, όσο ο
αισιόδοξος Σότο. Ένα δεύτερο
μακροσκελές άρθρο του ανταποκριτή
των Αθηνών, επεξεργάζεται το θέμα,
ότι η διχοτομημένη Κύπρος μπορεί να
ελπίζει στην συνένωση και ασχολείται
την πρόοδο που θα είχε η τουριστική
ανάπτυξη του νησιού από την συνένωση.
Σε άλλο του άρθρο ασχολείται ο
ανταποκριτής με την αναζήτηση
συμβόλων και την απουσία σημαίας και
εθνικού ύμνου, αναφερόμενος με τις
μέχρι σήμερα πρακτικές εφαρμογές του
διχοτομημένου νησιού. Ο ανταποκριτής
των Βρυξελλών, Martin Winter, ασχολείται με
το θέμα: Πίεση από τις Βρυξέλλες.
Ακόμα είναι αβέβαια, ποια Κύπρος θα
εισέλθει στην ΕΕ την 1. Μαϊου
Αναφέρει εκτός των άλλων, ότι οι
Βρυξέλλες συνεργάζονται με τον
μεσολαβητή του ΟΗΕ για το
προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο,
ώστε να μην έρχεται σε αντίθεση με
τις ευρωπαϊκές αρχές, όπως ελεύθερη
διακίνηση και εγκατάσταση. Μόνο αν
αποδεχθούν και τα δύο μέρη με
δημοψηφίσματα τα διαπραγματευθέντα
αποτελέσματα, μπορεί να εισέλθει η
συνολική Κύπρος στην ΕΕ την 1.Μαϊου,
αν δεν συμβεί την 1. Μαϊου, αναφέρει
τότε η Βόρεια Κύπρος θα γίνει περιοχή
της ΕΕ, αν με το διεθνές δίκαιο
δεσμευτικά ενωθεί με τον Νότο, όπου
στο Βορρά μέχρι τότε η είσοδος στην
Ευρωπαϊκή αγορά θα παραμείνει
κλειστή. Με ζημίες σε μια καθυστέρηση
πρέπει να λογαριάζει και η Τουρκία. Η
ΕΕ δεν μπορεί σχεδόν καθόλου να
ανοίξει διαπραγματεύσεις εισδοχής
με μια χώρα, που ένα άλλο μέρος, ενός
άλλου Μέλους της ΕΕ κατέχει
στρατιωτικά. Τέλος ο ανταποκριτής
Herbert Fritz, αναλύει την τουριστική
κίνηση και στην περιοχή γέννησης της
Αφροδίτης και ότι μία επανενωμένη
Κύπρος θα ήτανε τουριστικά ένα
κέρδος. Ο Νότος έχει τελευταία 2,3
εκατομμύρια επισκέπτες ήδη επιτυχία.
Τώρα θα μπορούσε να προστεθεί ο
Βορράς με τις μη ανοικοδομημένες
ακτές, που αντί επενδυτές στέλνει η
Τουρκία άεργους αγρότες από την
Ανατολία. Βλέπε: Frankfurter Rundschau,21.02.2004.
Θα συνεχιστεί προσεχώς
Ευπρόσδεκτος σε κάθε
Αντίλογο
konstantinnalbantis@t-online.de,
www.kn-megalexandros.gr
Πηγές:
Frankfurter Allgemeine Zeitung, FAZ, 13.02.04
Frankfurter Rundschau, 13.02.04, 21.02.2004.
Ναλμπάντης Σ. Κων/νος:
www.kn-megalexandros.gr, βλέπε:
Η ΚΥΠΡΟΣ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ;
Τα υπέρ και τα κατά της
έναρξης των νέων διαπραγματεύσεων.
Neue Zürcher Zeitung, 13.02.04, 20.02.04
Süddeutsche Zeitung, 13.02.04
Kölner Stadt-Anzeiger, 16.02.04
DER SPIEGEL, Das deutsche Nachrichten-Magazin,
16.02.04
Κύπρος, το νησί της
Αφροδίτης, Αθήνα 1999
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ
Μέρος Τρίτο
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σ. ΝΑΛΜΠΑΝΤΗ,
Κολωνία
Προλεγόμενα:
Οδεύει το Κυπριακό προς «νέα
Ζυρίχη»; Υπάρχουν δυνατότητες
απαγκίστρωσης από τις διαδικασίες
που επέβαλε ο Κόφι Ανάν;
Την 11.Φεβρουαρίου 1959, οι
πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της
Τουρκίας Κ. Καραμανλής και Α.
Μεντερές υπογράφουν την τραγική
συνθήκη της Ζυρίχης για την Κύπρο.
Την 18. Φεβρουαρίου 1959 Πολυμελής
αντιπροσωπεία 35 Ελληνοκυπρίων
συνοδεύει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο,
ο οποίος έχει κληθεί στο Λονδίνο για
να προσυπογράψει την τραγική συνθήκη
της Ζυρίχης, την οποία είχαν ήδη
υπογράψει την 11. Φεβρουαρίου οι δύο
αναφερόμενοι πρωθυπουργοί. Σαράντα
πέντε χρόνια αργότερα, 13. Φεβρουαρίου
του 2004, ο πρόεδρος Τάσος Παπαδόπουλος
υπέκυψε άνευ όρων στο τελεσίγραφο
του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι
Ανάν για την υιοθέτηση μιας
διαδικασίας χωρίς επιστροφή, που θα
οδηγήσει στην αποδοχή μιας λύσης του
Κυπριακού χειρότερης από εκείνη που
προέβλεπαν ακόμα και οι συνθήκες
Ζυρίχης και του Λονδίνου. Η χρονοβόρα
παραμέληση του ΟΗΕ απόφασης
δραστικών μέτρων από τις πολλαπλές
αποφάσεις σε βάρος των κατοχικών
στρατευμάτων και της καταπάτησης των
αρχών των Ηνωμένων Εθνών και η χλιαρά
στάση των μεγάλων δυνάμεων αποβαίνει
και πάλι σε βάρος του
Ελληνοκυπριακού λαού και της Ελλάδας,
αν ολότελα εφαρμοστεί το σχέδιο Ανάν.
Η παντελής έλλειψη
συζήτησης δεν έχει επιτρέψει τη
συζήτηση των συνεπειών της αποδοχής
του Σχεδίου Ανάν, αφού χρόνια τώρα ο
διεθνής οργανισμός δεν έπραξε τίποτε
θετικότερο.
Με την αποδοχή του Σχεδίου
εξαφανίζονται τα υποτιθέμενα οφέλη
από την επικείμενη ένταξη της Κύπρου
στην ΕΕ. Μετά την ένταξη θα
διαπραγματευόταν πολύ καλύτερη λύση
του Κυπριακού, αφού θα είχε πίσω της
την ισχύ της Ευρώπης των «25», της
οποίας θα αποτελούσε ισότιμο μέλος
και θα είχε και το δικαίωμα του Βέτο.
Τώρα βέβαια έγινε το αντίθετο και
ίσως να υπάρξουν σε ένα μήνα
προοπτικές άρνησης της Κυπριακής
Δημοκρατίας να αποδεχθεί μια τέτοια
αποικιακή και αναχρονιστική λύση του
ΟΗΕ, και ίσως η άρνηση θα είναι
ελαφρότερης βαρύτητας με αυτή που
πράττουν οι Τούρκοι για την άρνηση
επίλυσης των αποφάσεων των Ηνωμένων
Εθνών από το 1974
Κριτική εισαγωγή
Την παρούσα στιγμή η
ελληνοκυπριακή πλευρά αξιώνει:
Η λύση να είναι συμβατή με
το κοινοτικό κεκτημένο και το έδαφος
που θα επιστραφεί να τεθεί κάτω από
τον έλεγχο του ΟΗΕ.
Το Προεδρικό Συμβούλιο να
είναι 9μελές, αποτελούμενο από 6
Ελληνοκύπριους και 3 Τουρκοκύπριους.
Η προεδρική θητεία να διαρκεί έξι έτη
/ τέσσερα υπό Ελληνοκύπριο πρόεδρο
και δύο υπό Τουρκοκύπριο.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά
αξιώνει:
Να επιστρέψουν λιγότεροι
Ελληνοκύπριοι. Να διασφαλιστεί
μικρότερη αλλά συνεχιζόμενη
στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας
στο νησί - με άλλα λόγια να
παραμείνουν για πάντα κατοχικά
στρατεύματα στην Κύπρο. Να υπάρξουν
παρεκκλίσεις από το κοινοτικό
κεκτημένο.
Το ζήτημα της Κύπρου άρχισε
να γίνεται πρόβλημα από την στιγμή
που ξένοι εισβολείς εισέβαλαν στην
Κύπρο και έφεραν με αυτό ένα σωρό
φιλονικίες, που διαταράσσουν την
Ειρήνη στην Εγγύς Ανατολή. Αυτές τις
αρνητικές επιδράσεις τις γνωρίζει
ολόκληρος ο κόσμος..
Αφού ήρθε στην πρώτη γραμμή
της διεθνούς ειδησεογραφίας για
πολλές φορές ασχολήθηκαν τα Ηνωμένα
Έθνη και άλλες διεθνείς οργανώσεις .
Σε αυτόν τον ενδιάμεσο χρόνο από το
1959 ήτανε ο ΟΗΕ ενεργά απασχολημένος
για την εξεύρεση μιας δίκαιας και
διαρκούς λύσης. Η αποτυχία των
ενδιάμεσων διαδικασιών των
μεσολαβητικών διαπραγματεύσεων
αφορά στην σκληροτράχηλη στάση της
Τουρκίας, όπου διαρκώς έφερνε
προβλήματα για την τήρηση και
εφαρμογή των αποφάσεων των Ηνωμένων
Εθνών. Από την άλλη μεριά όμως οι
σύμμαχοί μας και οι Μεγάλες Δυνάμεις
δεν εξάσκησαν αρκετή πίεση στην
Τουρκία για να αλλάξει την επιθετική
της πολιτική απέναντι σε μια μικρή
χώρα. Τα γεγονότα της στρατιωτικής
εισβολής του Ιουλίου και Αυγούστου
του 1974 σε μια ανεξάρτητη χώρα, μετά
την αποτυχία πραξικοπήματος της
ξενοκίνητης χούντας σε βάρος του
Μακαρίου και την στρατιωτική βίαιη
κατάληψη περίπου 40% του Κυπριακού
εδάφους, είχε ως αποτέλεσμα την
εκδίωξη περίπου 200 000 Ελληνοκυπρίων
και την καταστροφή της σημαντικής
ευημερίας και της προοπτικής
ανάπτυξης του νησιού που είχαν
επακόλουθα για την συλλογική
ανθρωπότητα να δραστηριοποιηθούν
για να θέσουν ένα τέλος της κυπριακής
φιλονικίας.
Πολλές χώρες διαμέσου των
Ηνωμένων Εθνών αξίωσαν την αποδοχή
και εφαρμογή των αρχών των Ηνωμένων
Εθνών, που έχουν αποφασίσει διαμέσου
του Συμβουλίου Ασφαλείας και της
γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ: Οι ξένες
επεμβάσεις και οι στρατιωτικές
αναμίξεις πρέπει να σταματήσουν και
ότι θα πρέπει η Κύπρος να
διευκρινίσει τα προβλήματά της μόνη
της. Η Τουρκία όμως όλα αυτά τα χρόνια
ήτανε απέναντι στη διεθνή κραυγή
κουφή, όπου αγνοεί ψηφίσματα και
αρχές διεθνούς δικαίου και
ανθρωπίνων δικαιωμάτων - και έφερε
μια κατάσταση, όπου
αμφιταλαντεύονται οι βασικές αρχές
και η ύπαρξη των Ηνωμένων Εθνών και
άλλων παγκόσμιων οργανισμών.
Περαιτέρω έχουν παραβιάσει
οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις όλες
τις διεθνείς ανεγνωρισμένες αρχές
και ορισμούς όπως ανθρώπινα
δικαιώματα που στο κατοχικό μέρος
παραμείνοντας ελληνοκυπριακός
πληθυσμός διώχνεται συστηματικά, και
συγχρόνως εισάγονται αγρότες
τούρκοι από την στερεά και Ανατολία,
για να εγκατασταθούν στα
εγκαταλειμμένα σπίτια και να
εποικίσουν στα κατεχόμενα εδάφη και
για να αλλάξουν τη δημογραφική δομή
του νησιού, ως πρώτο βήμα για τη
διχοτόμηση του νησιού και
ενδεχομένως την προσάρτηση..
Και όμως μια τέτοια
γειτονική χώρα που αρνείται την
ανεξιθρησκία των μειονοτήτων και
διατηρεί κλειστή τη θεολογική σχολή
της Χάλκης και κρατά ως όπλο τον
εκφοβισμό σε βάρος των χριστιανών
και «κρυπτοχριστιανών, που
παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα
σε βάρος των μειονοτήτων και
αρνείται την Αυτονομία και τη γλώσσα
των Κούρδων, επιθυμεί να γίνει μέλος
της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μην ξεχνάμε,
ότι μπροστά από δεκαετίες υπήρξε στη
Τουρκία η Γενοκτονία σε βάρος των
Αρμενίων και των Ελλήνων, που ακόμα
αρνείται να αναγνωρίσει, η εξαφάνιση
και εκδίωξη τριών εκατομμυρίων
Ελλήνων και Αρμενίων, όπου
πραγματοποιήθηκε η «ομοιογένεια»
των Τούρκων και η αρπαγή των
περιουσιών των μειονοτήτων .. . Και
εκεί που απέμεινε Ελληνισμός σύμφωνα
με διεθνείς συνθήκες, έπρεπε να έχουν
την Αυτοδιοίκησή τους, όπως στην
Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την
Τένεδο, και όμως σχεδόν όλος ο
πληθυσμός εξεδιώχθη
και τίποτε δεν
εφαρμόστηκε και η διεθνής κοινωνία
μας αγνόησε. Μήπως με τα υπερβολικά
δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων θα
έχουμε ακόμα χειρότερα αποτελέσματα;
Τι κατορθώσαμε με τις
πολυετείς αποφάσεις των Ηνωμένων
Εθνών σε βάρος της Τουρκίας και της
τουρκικής εισβολής και κατοχής της
Βορείου Κύπρου;
Και τι έπραξε
αποτελεσματικότερο από τις
αποφάσεις του ΟΗΕ μέχρι τώρα ο
γενικός γραμματέας;
Μήπως μια και μοναδική
άρνησή μας απέναντι στο γενικό
γραμματέα του ΟΗΕ θα έφερε
γονιμότερα αποτελέσματα μετά την
εισδοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας
στην ΕΕ;
Ευπρόσδεκτος σε κάθε
Αντίλογο
konstantinnalbantis@t-online.de
,
www.kn-megalexandros.gr
θα συνεχιστεί
1.Λευκωσία. Θα είναι η
μοναδική διχοτομημένη κυπριακή
πρωτεύουσα της ΕΕ, ο
κατοχικός τουρκοκυπριακός τομέας
Φωτο:Κωνσταντίνου Σ.
Ναλμπάντη
2. Ματιές στην νεκρά ζώνη
της διχοτομημένης Λευκωσίας
Φωτο: Κωνσταντίνου Σ.
Ναλμπάντη
ΚΥΠΡΟΣ ΣΥΝΤΟΜΗ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ
Από Περιήγησή μου στο
Νησί της Αφροδίτης
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σ. ΝΑΛΜΠΑΝΤΗ,
Κολωνία
Μέρος Τέταρτο
Προλεγόμενα:
Η πολιτιστική κληρονομιά
αποτελεί το σημαντικότερο ζωντανό
θησαυρό ενός λαού. Μέσω αυτής
διαπλάθεται και εκφράζεται η
ταυτότητά του και η επίγνωση της
ιστορικής του συνέχειας μέσα στο
χρόνο.
Η Κύπρος είναι το τρίτο σε
μέγεθος νησί της Μεσογείου.
Βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών
ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας και
της Αφρικής. Η γεωγραφικής της θέση
καθόρισε από τα πανάρχαια χρόνια την
πολύ ταραγμένη ιστορική της μοίρα.
Τους πρώτους κατοίκους διαδέχθηκαν
οι Μυκηναίοι Αχαιοί, πριν 3.500 χρόνια,
εδραιώνοντας τον πολιτισμό τους και
εισάγοντας στο νησί μόνιμα πλέον τις
ελληνικές ρίζες. Από τότε πέρασαν
πολλοί άλλοι λαοί από αυτό το βασικό
σταυροδρόμι, ανάμεσά τους οι
Φοίνικες, οι Ασσύριοι, οι Σταυροφόροι,
οι Ενετοί, οι Τούρκοι και οι Βρετανοί,
που άφησαν πίσω τους σημάδια της
διέλευσής τους.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Οι αρχαιότεροι συνοικισμοί
της Κύπρου χρονολογούνται από την
ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ , (8200-3900 π.Χ.) , σε αυτήν
την εποχή βρίσκονται οι συνοικισμοί
κυρίως κοντά στα Νότια και Βόρεια
παράλια. Στην πρώτη φάση υπάρχουν
μόνο λίθινα αντικείμενα. Περίπου 15
συνοικίες οι καλύτερες διατηρημένες
στη Χοιροκοιτία αποδεικνύουν μία
ανεπτυγμένη κοινωνία της νεολιθικής
εποχής. Μετά την εξαφάνιση του
πολιτισμού της Χοιροκοιτίας
ακολουθεί μετά από περίπου 1500 χρόνια
ο πολιτισμός του Σωτήρα, ονομασθείσα
από μια τοπωνυμία πλησίον στο
Κούριον με τις αφετηρίες της
κεραμικής. Η αγγειοπλαστική
εμφανίζεται μετά το 5000 π.Χ. Από την
ΧΑΛΚΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (3900-2500 π.Χ.)οι
περισσότεροι χαλκολιθικοί
συνοικισμοί βρίσκονται στη δυτική
Κύπρο, όπου αναπτύσσεται η λατρεία
της θεάς της γονιμότητας. Οι κάτοικοι
της Κύπρου ανακαλύπτουν το χαλκό,
αλλά η εκμετάλλευσή του είναι ακόμα
σε πολύ περιορισμένη κλίμακα.
Από το 2500-1050 π.Χ., ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ
ΧΑΛΚΟΚΡΑΤΙΑΣ γίνεται σε
μεγαλύτερη έκταση εκμετάλλευση του
χαλκού που φέρνει πλούτο στην Κύπρο.
Δημιουργούνται εμπορικές σχέσεις με
την Εγγύς Ανατολή, την Αίγυπτο και το
Αιγαίο. Μετά το 1400 π.Χ. Μυκηναίοι από
την Ελλάδα αφικνούνται στην Κύπρο
σαν έμποροι. Κατά τη διάρκεια του 12.
και 11. αιώνα διαδοχικά κύματα Αχαιών
Ελλήνων εγκαθίστανται στην Κύπρο.
Φέρνουν μαζί τους την ελληνική
γλώσσα, τη θρησκεία και τα έθιμά τους
και ιδρύουν πόλεις-βασίλεια με
επιβλητικά μνημεία και εντυπωσιακά
κυκλώπεια τείχη, όπως η Πάφος, η
Σαλαμίνα το Κίτιο και το Κούριον. Οι
Αχαιοί εξελληνίζουν την Κύπρο.
Η εμφάνιση ΠΟΛΕΩΝ -
ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ εμφανίζεται το 1050-750 π.Χ.
Ο ελληνικός πολιτισμός απλώνεται σ΄
όλη την Κύπρο. Στο νησί υπάρχουν δέκα
πόλεις βασίλεια. Φοίνικες
εγκαθίστανται στο Κίτιο. Ο 8. π.Χ.
αιώνας είναι η εποχή της μεγάλης
ευημερίας. Είναι η εποχή που άρχισε
και στην Ελλάδα η πραγματική
αναγέννηση και η έξοδος των Ελλήνων
για τον αποικισμό της Δυτικής
Ευρώπης.
Η ακμή των ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ
ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ και η εποχή της
ευημερίας (750-325 π.Χ.) συνεχίζεται αλλά
η Κύπρος γίνεται λεία διαφόρων
κατακτητών. Τα Κυπριακά Βασίλεια
αγωνίζονται να διατηρήσουν την
ανεξαρτησία τους αλλά υποτάσσονται
διαδοχικά σε ξένους ισχυρούς
κατακτητές: στους Ασσυρίους, που
υποχρεώνουν την Κύπρο να πληρώνει
φόρο υποτέλειας, τους Αιγυπτίους και
τους Πέρσες. Στην εποχή του βασιλιά
της Σαλαμίνας Ευαγόρα του Α΄ (411-474 π.Χ.)
η Κύπρος γίνεται ένα από τα
σπουδαιότερα πολιτικά και
πολιτιστικά κέντρα του Ελληνικού
κόσμου. Ο Ευαγόρας Α΄ επαναστατεί
εναντίον των Περσών και ενώνει όλη
την Κύπρο. Ύστερα από πολύχρονο
πόλεμο αναγκάζεται να συνάψει ειρήνη
με την Περσία και χάνει τον έλεγχο
της Κύπρου. Όπως γράφουν οι ιστορικοί:
Τον χειμώνα του 499/98 προ Χριστού
δοκίμασαν οι ελληνικές Πόλεις-Κράτη
στη Δυτική Ακτή κάτω από την αρχηγία
της Μιλήτου, εκτός της ΑΜΑΘΟΥΣ , την
εξέγερση εναντίον της υπερδύναμης
της Περσικής Κυριαρχίας. Στην Ελλάδα
τελείωσαν οι περσικοί πόλεμοι μετά
από είκοσι χρόνια με την νίκη των
Ελλήνων στην ναυμαχία της Σαλαμίνας
το 480 π.Χ. και τη νίκη των Πλαταιών 479 π.Χ.,
επίσης να αναφέρουμε και την νίκη των
Ελλήνων εναντίον των Καρχηδονίων το
480 στην Ιμέρα της Σικελίας, λέγεται
ότι η επίθεση των Καρχηδονίων
εναντίον της Ιμέρας της Σικελίας
έγινε με σύμπνοια με τον Πέρση
βασιλιά Ξέρξη, με την ταυτόχρονη
επίθεση εναντίον της Ελλάδας, όπου
ασχολήθηκα σε προηγούμενες
περιηγήσεις μου στη Μεγάλη Ελλάδα .
Είχαν προετοιμαστεί αυτές οι νίκες
από τη νίκη στη μάχη του Μαραθώνα το
490 προ Χριστού.
Η Κύπρος, σύμφωνα με την
ξένη βιβλιογραφία, δεν μπόρεσε να
αντέξει την υπερδύναμη και αντίπαλο
Περσία.. Η Περσία νίκησε τον χειμώνα
του 498/97 π.Χ. σε μία μάχη στη στερεά και
στη ναυμαχία της Κυπριακής Σαλαμίνας
τα ηνωμένα βασίλεια Πόλεων-Κρατών . 17
χρόνια αργότερα - κάτω από την
αβάσταχτη επιρροή και το βάρος της
περσικής υπερδύναμης και
δεσμευτικής πολιτικής - και σύμφωνα
με τον Ηρόδοτο άλλαξαν μέτωπα οι
Κύπριοι.
Η Κύπρος συμμετείχε παρ΄
όλα αυτά με 150 πλοία στην επιδρομή του
Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας. Και όμως
ποια μεγάλη ειρωνεία της ιστορίας: Αν
και αυτήν την φορά ήτανε από την
πλευρά του ισχυρότερου ανήκε η
Κύπρος και πάλι στους ηττημένους:
Στην ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ.
νικήθηκαν καταστροφικά από τον
αθηναϊκό στόλο κάτω από τον
Θεμιστοκλή.
Μετά αυτές τις μεγάλες
μοιραίες νίκες των Ελλήνων στη μάχη
των Πλαταιών, της ναυμαχίας της
Σαλαμίνας και την καταστροφικής
ήττας των Καρχηδονίων στην Ιμέρα της
Σικελίας, γιόρταζαν οι νικητές τον
θρίαμβό τους με μεγαλειώδεις
ανεγέρσεις ναών - και κράτησαν για
γενιές ολόκληρες την επιτυχή, ιδίως
και κυρίως στις πόλεις της Σικελίας, -
πολιτειακή μορφή της τυραννίδας
.
Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Κατά τη μεγάλη νικηφόρα
εκστρατεία του Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (333
- 325 π.Χ.), βασιλιάς της Μακεδονίας
κατακτά την Περσία στη μάχη του Ισσού
και εντάσσει την Κύπρο στην
αυτοκρατορία του. Τα Βασίλεια της
Κύπρου αγωνίζονται έκτοτε στην
πλευρά του Αλεξάνδρου. Κατά την
ελληνιστική εποχή (325-58 π.Χ.) ύστερα
από τους πολέμους διαδοχής ανάμεσα
στους στρατηγούς του Μεγάλου
Αλεξάνδρου και τη διαίρεση της
αυτοκρατορίας του, η Κύπρος
περιλαμβάνεται στα όρια του
ελληνιστικού βασιλείου των
Πτολεμαίων της Αιγύπτου και κατ΄
επέκταση στον Ελληνικό Αλεξανδρινό
κόσμο. Ο Σώτερ είναι ο νέος βασιλιάς
και η Πάφος η νέα πρωτεύουσα. Για την
Κύπρο αυτή η εποχή ήταν περίοδος
πλούτου και ακμής. Τα Κυπριακά
Βασίλεια καταργούνται και το νησί
ενώνεται κάτω από τους Πτολεμαίους,
με πρωτεύουσα, όπως αναφέραμε την
Πάφο. Οι εκεί βασιλικές νεκροπόλεις
συνδέουν ελληνικά και αιγυπτιακά
αρχιτεκτονικά στοιχεία.
58 π.Χ. - 330 μετά Χριστών -
ΡΩΜΑΊΚΗ ΕΠΟΧΗ
Κατά τη διάρκεια των
πολέμων ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη
Ρώμη οι τύχες της Κύπρου εμπλέκονται
στη μεγάλη αναμέτρηση. Η Κύπρος
ανακτάται από τη Ρώμη. Κατά τη
διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (49-45)
επιστρέφεται η Κύπρος από τον
Καίσαρα στη σύμμαχό του Κλεοπάτρα,
που είναι κληρονόμος της
αυτοκρατορίας των Πτολεμαίων. Μετά
την δολοφονία του Καίσαρα την 15.
Μαρτίου του 44 και την ήττα του
Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στο
ʼκτιο (31 π.Χ./- 27 π.Χ. ) η Κύπρος γίνεται
οριστικά τμήμα της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας και διοικείται από
έναν Ρωμαίο ανθύπατο που εδρεύει
στην Πάφο.
2./3. αιώνα μετά Χριστών ως
έκφραση της ρωμαϊκής κυριαρχίας
είναι τα αμφιθέατρα της Σαλαμίνας,
του Κούριο , της Πάφος και Σόλοι καθώς
επίσης πολυάριθμα μωσαϊκά σε
οικήματα των πλουσίων. Κατά τη
διάρκεια της πρώτης περιοδείας των
Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα (45 μετά
Χριστών), ο ανθύπατος της Κύπρου
Σέργιος Παύλος δέχεται τον
Χριστιανισμό και η Κύπρος γίνεται η
πρώτη χώρα με χριστιανό διοικητή.
Ισχυροί σεισμοί κατά τον 1. π.Χ. και 1.
μετά Χριστών αιώνα καταστρέφουν
πολλές πόλεις οι οποίες
ξανακτίζονται. Το 313 με το Διάταγμα
του Μεδιολάνου παρέχεται ελευθερία
λατρείας στους Χριστιανούς. Το 325
Κύπριοι Επίσκοποι λαμβάνουν μέρος
στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της
Νίκαιας.
Βιβλιογραφία: Θα
παρουσιαστεί στο τέλος της σειράς
Η σειρά της Κύπρου θα
συνεχιστεί
Ευπρόσδεκτος σε κάθε
Αντίλογο
konstantinnalbantis@t-online.de,
www.kn-megalexandros.gr
1. Φωτογραφία: ΠΕΤΡΑ ΤΟΥ
ΡΩΜΙΟΥ (ΒΡΑΧΟΣ ΄Η ΑΚΤΗ ΤΗΣ
ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ
Δρόμος Πάφου-Λεμεσού, 25
χλμ. Από την Πάφο
Μια υποχρεωτική ματιά
στις ωραιότερες ακτές της Κύπρου με
έξοχη φυσική ομορφιά όπου κατά τον
θρύλο, αναδύθηκε (γεννήθηκε) από τα
κύματα η Αφροδίτη, η θεά της
Ομορφιάς και του Έρωτα. Από αυτό το
γεγονός συρρέουν χιλιάδες
επισκέπτες στην τοποθεσία που πήρε
το όνομα Βράχος ή Ακτή της Αφροδίτης.
Το όνομα Πέτρα του Ρωμιού,
εμπρόσθια βράχια, συνδέεται με το
Διγενή Ακρίτα, το θρυλικό βυζαντινό
ήρωα. Κάποτε στα χρόνια των αραβικών
επιδρομών (7.-10. αιώνα μ.Χ.) ο Διγενής
άρπαξε ένα τεράστιο βράχο και με
υπεράνθρωπη δύναμη το έριξε πάνω
στους Σαρακηνούς που προσπαθούσαν
να αποβιβαστούν στην ακτή. Ο βράχος
μένει από τότε εκεί και έδωσε σ΄ όλη
την περιοχή το όνομα Πέτρα του
Ρωμιού (του Διγενή)
Φωτο: Κωνσταντίνου Σ.
Ναλμπάντη
2. Φωτογραφία: Το θαυμάσιο
μαρμάρινο άγαλμα της Κύπριας
Αφροδίτης προέρχεται από τους
Σόλους, 1ου αιώνα και
κοσμεί το Κυπριακό Μουσείο στη
Λευκωσία. Η Παφία θεά Αφροδίτη
λατρευόταν ως η κατ΄ εξοχή θεότητα
όλης της αρχαίας Κύπρου.
3.Φωτογραφία: Ο Διόνυσος
και η Ακμή, ψηφιδωτό από την «οικία
του Διονύσου»,
οικία του Θησέα και οικία
του Αιώνα. Κάτω Πάφος. Επαύλεις
ευγενών του 3.-5. μετά
Χριστών αιώνα με θαυμάσια
ψηφιδωτά πατώματα που θεωρούνται
από τα ωραιότερα
της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι σκηνές είναι κυρίως παρμένες από
την ελληνική
μυθολογία και είναι
αριστουργηματικές στην εκτέλεση
Φωτο: Κωνσταντίνου Σ.
Ναλμπάντη
4. Φωτογραφία: Το Ωδείο
της Κάτω Πάφου. Είναι ένα μικρό
Ωδείο του 2ου μ.Χ. αιώνα, ρωμαϊκοί
χρόνοι. Χρησιμοποιείται τακτικά
για μουσικές και θεατρικές
παραστάσεις. Κοντά στο Ωδείο
βρίσκεται το Ασκληπιείο και τα
κατάλοιπα της Ρωμαϊκής Αγοράς.
Φωτο: Κ.Σ. Ναλμπάντη
5. Φωτογραφία: Από
ξενάγηση ιερέων στα ψηφιδωτά της
οικίας του Διονύσου.
Φωτο Κ. Σ. Ναλμπάντη
Η ΚΥΠΡΟΣ ΜΕΣΑ
ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ
Μέρος Πέμπτο
Κωνσταντίνου Σ.
Ναλμπάντη, Κολωνία
Προλεγόμενα
Την τωρινή
απασχόλησή μου με την προβληματική
του Κυπριακού ζητήματος την οφείλω
σε ένα μου αυθόρμητο ταξίδι τέλη
Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου 2004
στην Κύπρο, όπου άρχισαν
συμπτωματικά ακριβώς τώρα οι
διαπραγματεύσεις συζήτησης για το
σχέδιο Ανάν μεταξύ του κατοχικού
ηγέτη και της Έλληνο- κυπριακής
κυβέρνησης. Έτσι ασχολήθηκα με τα
υπέρ και τα κατά του σχεδίου Ανάν και
περαιτέρω με τις ευρωπαϊκές
ανταποκρίσεις και συνοπτικά ανάλυση
των τελευταίων εξελίξεων. Μετά
ασχολήθηκα με την ιστορική
ανταπόκριση από την νεολιθική εποχή,
την εποχή της Χαλκοκρατίας και την
ελληνιστική εποχή και επίσης την
Ρωμαϊκή εποχή από το 58 π.Χ. ως το 330
μετά Χριστών.
Όπως αναφέραμε
σε προηγούμενο άρθρο μας μέσα στους
πολέμους 58 π.Χ.- 330μ.Χ. ανάμεσα στην
Αίγυπτο και τη Ρώμη, ανακτάται η
Κύπρος από τη Ρώμη και από το 31 -27 π.Χ.
οριστικά στη Ρώμη. Το 27 το τέλος της
ρωμαϊκής Δημοκρατίας και αφετηρία
της αυτοκρατορικής εποχής. Στο
τωρινό μου άρθρο επιθυμώ να
παρουσιάσω όλη τη διαδρομή της
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως 1453 άλωση
της Κωνσταντινούπολης σε σχέση με
τον ελληνικό πολιτισμό και την
καταδίωξη των φιλοσόφων με τις
επαγγελματικές απαγορεύσεις και το
κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών.
Πόσο διαφέρουν οι κρίσεις των
πατέρων της εκκλησίας γύρω από τον
Ελληνισμό, πόσο διφορούμενες επίσης
ήτανε οι σχέσεις μεταξύ της
χριστιανικής σκέψης και της
ελληνικής παράδοσης, δείχνουν επίσης
οι εσω-χριστιανικές διαφωνίες,
αμφισβητήσεις. Ο Ιουστίν , για να
καταπολεμήσει , τους ως ασύμπτωτα
εκτιμηθέντα Στρώματα, βρήκε τον
ορισμό «αίρεση», το κεντρικό κομμάτι
μηχανισμού για τον έλεγχο φρονημάτων
.Boulluec,S.770.
Ρωμαϊκή
Αυτοκρατορία / Θέση του Ελληνισμού
και ο Χριστιανισμός
Το 29; Θάνατος
του Ιησού του Ναζωραίου. Το 37-41 ο
Φίλων από την Αλεξάνδρεια ως
αποσταλμένος στον Καλίγκουλα.
Γενικά η πρώτη
ρωμαϊκή εποχή της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας άρχισε από την αρχή
κιόλας με αντιμαχόμενες πολιτικές
και θρησκευτικές τάσεις, που μπορεί
να περιγραφεί μεταξύ Φιλελλήνων
Ρωμαίων, προωθητές της ελληνικής
Παιδείας και φιλοσοφίας και Ρωμαίων
εχθρών των «εθνικών» και επίσης και
άλλων εναντίον της νέας χριστιανικής
θρησκείας. Από τους μεγαλύτερους
εχθρούς των χριστιανών θεωρείται ο
Νέρων 54/68 μ.Χ., όσο καιρό είχε κατ΄
αρχάς τον στοϊκό Σένεκα ως παιδαγωγό
και μετά είχε δύο σοφούς του
συμβούλους τον στοϊκό Σένεκα και τον
Βούρο ήτανε η διακυβέρνηση συνετή
,
προτού υποχρεωθεί ο Σένεκα από τον
Νέρων να αυτοκτονήσει. Μετά
εξαπέλυσε τον αφανισμό με διάφορους
τρόπους στους εγγύς συγγενείς του
και τους επιδιώκοντας τον θρόνο αλλά
και πλουσίους πολίτες, των οποίων
δήμευε τις περιουσίες. Κατά την
τεράστια πυρκαγιά στη Ρώμη το 64, που
διάρκεσε επτά μέρες σε επτά
συνοικίες, ο Νέρων παρακολουθούσε το
θέαμα πάνω από την στέγη του
ανακτόρου του, παίζων την λύρα του
και ψάλλοντας ομηρικούς στίχους, που
περιέγραφαν την αποτέφρωση του Ιλίου.
Κατηγόρησε μετά ως εμπρηστή τους
χριστιανούς. Τότε άρχισε ο πρώτος
διωγμός εναντίον των οπαδών της νέας
θρησκείας ρίπτονταν στα άγρια θηρία
ή τους αλειφόμενοι με πίσσα ή ρητίνη
καίονταν εν είδει ζωντανών λαμπάδων,
φωτίζοντας νύχτες οργίων και
ακολασίας. Όταν αποκαλύφτηκε
συνομωσία εναντίον του έδωσε αφορμή
σε νέες εκτελέσεις
..Ο Νέρων μιλούσε
ελληνικά , διάβαζε τα ποιήματα του
Ομήρου και είχε μία μανία για κάθε
ελληνικό, χειριζότανε με Έλληνες
συμβούλους, ανάγειρε στη Ρώμη ένα
Γυμνάσιο σε ελληνικό στιλ. Με το
ταξίδι του το 66/67 στην Ελλάδα
παρουσιάστηκε ο Νέρων ως αθλητής και
μουσικός στους αγώνες, και
ανακοίνωσε στα Ίσθμια την
ανεξαρτησία της πρώην ρωμαϊκής
επαρχίας της Αχαϊας. Απογύμνωσε όμως
όλων των θησαυρών των ναών και
πολύτιμων αναθημάτων τους
. Το 60 ο
πλατωνικός Αμμώνιος διδάσκει στην
Αθήνα.
Ο αυτοκράτορας
Δομιτιανός, 71-96 , της Ρώμης
ανοικοδόμησε την Ρώμη μετά την
πυρκαγιά του 80 μ.Χ., ανέγειρε μεταξύ
άλλων τον ναό του Καπιτωλίου Διός, το
Πάνθεον, τις Θέρμες του Αγρίππα και
έχτισε νέο ανάκτορο πάνω στο λόφο του
Παλατίνου. Μετέχων της ελληνικής
παιδείας και θεωρών τον εαυτόν του
γιο της Αθήνας, δέχθηκε το 93 μ.Χ.
αξίωμα του επωνύμου άρχοντα των
Αθηνών και θέσπισε την κατά την
τετραετία τέλεση αγώνων στη Ρώμη,
ελληνικού τύπου, τα λεγόμενα
Καπιτώλεια
Καταδίωξε τους
Ιουδαίους και τους χριστιανούς ως
και αυτούς τους συγγενείς του, και
έναν εξ αυτών και τον εξάδελφό του
Φλάβιο Κλήμεντα ως Χριστιανίζοντας
και τελικά απεδείχθη σκληρότερος και
από τον Νέρωνα.
93-94 απέλαση των
φιλοσόφων από τη Ρώμη διαμέσου του
Δομιτιανού. Επίκτερ 55-135 δημιουργεί
μια σχολή στην Νικόπολη τη ελληνικής
Αδριατικής ακτής. 110: ο Πλούταρχος
συμβουλεύει κατ΄ αρχάς τον Τραγιανό
και μετά τον Αδριανό σε ελληνικές
υποθέσεις. 120: οι χριστιανοί
απολογητές προσπαθούν να
παρουσιάσουν τον χριστιανισμό ως μια
φιλοσοφία. 150 διδασκαλικός (
γκρέμισμα του Πλατωνισμού) του
Αλκινόου.
Ο αυτοκράτορας
Μάρκος Αυρήλιος, 161-180, ασχολούνταν με
την ρητορική και την φιλοσοφία.
Πρώτος διδάσκαλός του υπήρξε ο
Κορνήλιος, που προσπάθησε να τον
ελκύσει στην αττικίζουσα σοφιστική
ρητορική, και όμως όταν γνώρισε τον
στωϊκό φιλόσοφο Ιούνιο Ρούστικο
εστράφη στην στωϊκή φιλοσοφία,
επιδοθείς στη μελέτη των δογμάτων.
Έγραψε δώδεκα βιβλία στην ελληνική
γλώσσα στον εαυτό του (εις εαυτόν )
και έλεγε «Τα κράτη ανθίζουν μόνο, αν
ή οι φιλόσοφοι κυριαρχούν ή αν οι
κυρίαρχοι φιλοσοφούν»
Διέδωσε την
ελληνική κλασική αρχιτεκτονική
τέχνη. Ο αυτοκράτορας ίδρυσε στην
Αθήνα έδρες για τα σπουδαιότερα
φιλοσοφικά στρώματα: Για τον
ΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΣΜΟ, ΣΤΟΪΣΜΟ,
ΕΠΙΚΟΥΡΙΣΜΟ.
Αν και
αποστρέφονταν τον πόλεμο, όμως
αναγκάστηκε ως αυτοκράτωρ να διέλθει
όλη του την ζωή σε πολέμους. Δύο
βαριές σκιές πέφτουν σε αυτόν τον
υπερβολικά μορφωμένο άνδρα: Την
περίοδο της διακυβέρνησής του
υπήρξαν δύο χριστιανικές διώξεις - με
επιφανείς θύματα τον Ιουστίνο και
τον Πολύκαρπο - από την άλλη μεριά
καθόρισε ως διάδοχό τον ανίκανο γιο
του Κομμόδους., βλέπε και Marc Aurell:
Selbstbetrachtungen, από τα ελληνικά: Otto
Kiefer,Insel,Frankfurt/M. 1997
177: Ο
Πλατωνικός Κέλσους κάνει πολεμική
εναντίον των χριστιανών
. Το 198: Ο
περιπατητής Αλέξανδρος από την
Αφροδισία διδάσκει στην Αθήνα. Το 200 ο
Διογένης ο Λαίτιος εκδίδει: γύρω από
τη ζωή και τη διδασκαλία των
φιλοσόφων. Το 244 ΠΛΩΤΙΝΟΣ
(205-269) ιδρύει
μια σχολή στη Ρώμη. Το 260 ίδρυση της
Σχολής της Αντιόχειας . Το 263: ο
Πορφύριος γίνεται μαθητής του
Πλωτίνου: εκδίδει γύρω στα 301 τις
εννεάδες του.
Ο Gallienus 253-268 ως
φιλέλληνας και οπαδός του Πλωτίνου
προώθησε τον Νεοπλατωνισμό και τα
θρησκευτικά μυστήρια της Ελευσίνας.
Θεωρούσε ως περιττές περαιτέρω τις
διώξεις των χριστιανών.
Ο Διοκλητιανός
Γάϊος Αυρήλιος Βαλέριος,
αυτοκράτορας της Ρώμης, γεννηθείς το
230 στη Διόκλεια της Δαλματίας, τον
ανακήρυξαν το 284 στην Χαλκηδόνα
αυτοκράτορα.Μεταξύ 303-305 μ.Χ.
εξαπέλυσε τον μεγαλύτερο διωγμό κατά
των χριστιανών και με την
καταστρεπτική πυρκαϊά στην
Νικομήδεια αποδόθηκε από τον καίσαρα
Γαλέριο στους χριστιανούς. Διετάχθη
το κλείσιμο των εκκλησιών ή
καταστροφή των ιερών βιβλίων και η
εξορία των κληρικών και των
επιφανέστερων χριστιανών στα
μεταλλεία της Κυζίας και της
Παλαιστίνης.
Ο αυτοκράτορας
Κωνσταντίνος το 312 γίνεται
χριστιανός, το 313 με έδικτο του
Μιλάνου: Η χριστιανοσύνη γίνεται
ανεκτική (ανεξιθρησκεία) στην
Αυτοκρατορία. Το 313 ο Ιάμβλιτος (250-325)
ιδρύει στην Απάμεια ΝΕΑ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ
ΣΧΟΛΗ. Το 314 πρώτη διχοτόμηση της
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. ΄Εργα του
Βασιλείου από την Καισαρεία, του
Γρηγορίου από το Νάζιανός και
Γρηγορίου από την Νύσσα. Το 320 ο
Πάππος από την Αλεξάνδρεια σχολιάζει
τον Πτολεμαίο και Ευκλείδη.
361-363: Κάτω από
την κυριαρχία του Ιουλίου Αποστάτα
που καθομολογείται ως Νεοπλατωνικός
έρχεται σε μία αντιχριστιανική
αντίδραση. Ο Θέων από την Αλεξάνδρεια
αναλαμβάνει ως διάδοχος του Πάππου
ως δάσκαλος των μαθηματικών.
Το 380: Ο
χριστιανισμός γίνεται στην Ρωμαϊκή
Αυτοκρατορία η θρησκεία του κράτους.
Το 386: προσηλυτισμός του Αυγουστίνου.
Αυτός γράφει γύρω στα 400 τις
θρησκείες και περίπου το 413-426 την
κρατική θρησκεία του Θεού. Το 410:
λεηλασία της Ρώμης διαμέσου του
Αλάριχου. Το 438 ως διάδοχος του
Συριανού θα γίνει ο Πρόκλος
διευθυντής της ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ.
Θάνατος της Υπαθίας, κόρη του Θέωνος,
μαθηματικός και
Από τις
σπουδαιότερες προσωπικότητες της
Νεοπλατωνικης Σχολής, βλέπε τα αίτια
και σε προηγούμενα άρθρα μου. Το 476:
Τέλος της Δυτικο-ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας. Μαρκιανός 450-457
Ασχολήθηκε με τα θρησκευτικά και
εκκλησιαστικά ζητήματα, προήδρευσε
δε κατά Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της
Χαλκηδόνας, όπου καταδικάστηκε η
αίρεση του Ευτυχούς και του
Νεστορίου και τέλος περιόρισε την
παντοδυναμία του μοναχικού κλήρου
και την ανάμιξη των μοναχών των
υποθέσεων της εκκλησίας και της
πολιτικής του κράτους.
Ο Αναστάσιος
491-518 είχε γονείς αιρετικούς,
ανήκοντες στην αίρεση του Ευτυχίου,
αλλά ο μέλλων να στεφθεί αυτοκράτωρ
επέδωσε ιδιόχειρο έγγραφο ομολογία,
δια της οποίας αναγνώριζε τις
αποφάσεις της συνόδου της Χαλκηδόνας
του 451 μ.Χ. και έδιδε υπόσχεση να μην
προβεί σε καινοτομίες ή
μεταρρυθμίσεις στη θρησκεία, όμως
συνεχείς θρησκευτικές έριδες μεταξύ
των δύο μερίδων των άκρων.
Αλλεπάλληλοι εξεγέρσεις στον
ιππόδρομο 491,497,503 με αιματηρούς
ανταγωνισμούς μεταξύ πρασίνων και
Βενέτων. Από τα μεγάλα του έργα είναι:
η κατάργηση του «χρυσαργύρου» και
αντιλαϊκού φόρου, η διάταξη του να
μην ρίχνονται οι κατάδικοι στα θηρία,
η ανέγερση των Αναστασιακών τειχών.
Το 520: Ως
διάδοχος του Ζενόδοτου γίνεται ο
Δαμάσκιος Διευθυντής της
Νεοπλατωνικής Σχολής. Το 529: Ο
Ιουστινιανός κλείνει τη Σχολή των
Αθηνών. Επτά Νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι
δραπετεύουν στην αυτοεξορία στην
Περσία ( κάτω από αυτούς και ο
Σιμπλίτσιος και Δαμάσκιος) . Σε όλη
την αυτοκρατορία υπάρχει για τους
φιλοσόφους , ελληνίζοντας,
ειδωλολάτρες και «εθνικούς»
επαγγελματική απαγόρευση. .
Ασφαλώς
παραιτήθηκα να αναφερθώ αναλυτικά σε
άλλους Ρωμαίους Αυτοκράτορες
προωθητές της ελληνικής παιδείας,
γραμμάτων και τεχνών, αλλά και σε
άλλους εχθρικά τοποθετημένους
εναντίον της νέας θρησκείας του
χριστιανισμού. (Τραγιανός, Γαλέριος,
Αδριανός, Μαρκιανός, Αναστάσιος,
Βαλεριανός, Νικηφόρο Φωκά, κλπ. κλπ.
Ανατολική
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία - Νέα Ρώμη ΚΑΙ
ΚΥΠΡΟΣ
Με το χωρισμό
της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε
Ανατολικό και Δυτικό κράτος, η Κύπρος
γίνεται τμήμα του Ανατολικού
Ρωμαϊκού Κράτους, Ανατολικής Ρώμης,
που δύο περίπου αιώνες μετά την ʼλωση
είναι γνωστό στην ιστορία με τα
ονόματα Βυζάντιο και Βυζαντινή
Αυτοκρατορία.
Το Βυζάντιο
ήτανε στην αρχαιότητα εμπορική πόλη
στο Βόσπορο, η ελληνική αποίκηση
έγινε περίπου
το 660 π.Χ. από Μεγαρείς και
Χαλκηδόνιους . Το 330 μετά Χριστών ο
Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος
την έκανε πρωτεύουσα της
αυτοκρατορίας του ως Nova Roma /Νέα Ρώμη,
Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο
Κωνσταντίνος ο Μέγας στις 28
Οκτωβρίου 312 έγινε χριστιανός σε μια
μάχη.. Το 313 στο Μιλάνο συμφώνησαν με
τον Λικίνιους σε ένα πολιτικό και
θρησκευτικό πρόγραμμα, που προέβλεπε
για τον χριστιανισμό καθώς επίσης
και τον πολυθεϊσμό / ειδωλολατρικό
πολιτισμό θρησκευτική ελευθερία και
ευνόησε ειδικά τις χριστιανικές
κοινότητες. 324 άρχισε στην αρχαία
αποικία των Ελλήνων το Βυζάντιο να
τελειοποιείται ως έδρα και το
Βυζάντιο έλαβε το όνομα
Κωνσταντινούπολις και το 330
εγκαινιάστηκε. Η δημιουργία μιας
δεύτερης Ρώμης έγινε από
στρατηγικούς λόγους, συγχρόνως όμως
σημαίνει στροφή στον
ελληνοχριστιανικό κόσμο. Ο
Κωνσταντίνος κράτησε σταθερά την
θρησκευτική ελευθερία για
χριστιανούς και ειδωλολάτρες (εθνικούς)
αλλά θεωρούσε πάντα τον σκοπό του, τη
Χάρη του Χριστού ως Θεού, που απέδιδε
τις νίκες του, να κρατήσει την
Αυτοκρατορία.
Το όνομα
Βυζαντινή αυτοκρατορία για την
Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
σχημάτισαν οι Ουμανιστές με το
αρχαίο όνομα της Κωνσταντινούπολις,
Βυζάντιο. Τα ονόματα Βυζάντιον,
Βυζαντινός, Βυζαντίνος , Βυζαντιακός
ουδέποτε χρησιμοποιήθηκαν από τους
Έλληνες των μέσων Αιώνων με την
σημασία που έχουν σήμερα. Γι ΄ αυτούς
Βυζάντιον ήτανε η Κωνσταντινούπολις
και Βυζάντιον ο κάτοικος αυτής. Ο
όρος Βυζάντιο με την σημερινή έννοια
χρησιμοποιήθηκε στην λατινική κατά
τον 15ο αιώνα και εισήχθηκε στην
επιστημονική ορολογία από του έτους
1567, δηλαδή 114 χρόνια μετά την άλωση
της Πόλης, όπου εξεδόθηκε στην
συναγωγή ιστορικών και χρονογράφων
στο Παρίσι με τον τίτλο: Corpus universae
historiae praeserlim byzantinae» και βραδύτερα
έκδοση της «Βυζαντίδος του Λούβρου
από το 1648, (δηλαδή 195 εκατόν ενενήντα
πέντε χρόνια μετά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης του 1453) και εφεξής
Historia Byzantinae του Du Cange 168O καθόρισαν
οριστικά το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος.
Δηλαδή από το Βυζάντιο έγινε
Κωνσταντινούπολη, Νέα Ρώμη και από:
εις την Πόλη Istanbul.
Οι ΄Έλληνες
χριστιανοί αυτοκράτορες της
Ανατολικής Ρώμης θεωρούσαν τους
εαυτούς τους ως διαδόχους των
Ρωμαίων, προσηγορευότανε δια του
τίτλου Αύγουστος μέχρι των
τελευταίων χρόνων της δυναστείας των
Κομνηνών, οπότε η προσωνυμία αυτή
εγκαταλείφτηκε. Τουναντίον το όνομα
Έλλην συνδεθέν με την σημασία του
πολυθεϊσμού, ειδωλολάτρη (εθνικού)
περιήλθε σε αφάνεια, ουδέποτε
αντικαταστάθηκε στην επίσημη
ορολογία. Αυτοί οι κάτοικοι της
κύριας Ελλάδας ονομάζονται
Ελλαδικοί ή Κατωτικοί των νότιων
περιοχών. Νωρίς όμως μετά την ίδρυση
του κράτους του Καρόλου του μεγάλου
το 800 το όνομα Graeci χρησιμοποιείται
ευρέως από δυτικούς συγγραφείς και
καθιερώνεται στις διπλωματικές
σχέσεις. Οι ηγεμόνες της Δύσης και ο
πάπας προτιμούν την χρήση του
ονόματος Ρωμαίος προς δήλωση των
Ελλήνων αυτοκρατόρων
μεταχειριζότανε τον τίτλο:imperator Romeorum
αντί του imperator Romanorum το οποίο
επεφύλασσαν για μόνους τους
αυτοκράτορες της Δύσης. Στην
ανατολική Ρώμη το όνομα του Έλληνα
αποκαθίσταται ιδίως τον 13ο αιώνα,
οπότε αρχίζει να γίνεται λόγος και
περί Ελλάδας και Ελληνικής
επικράτειας.
Υπό του
Ρωμαϊκού κράτους οι συνεχιστές στην
προσφιλή τους θεωρία περί ρωμαϊκής
παραδόσεως, το κράτος ονομάζεται
κατά κανόνα ρωμαϊκό, οι υπήκοοί του
Ρωμαίοι, οι αυτοκράτορες του ακόμα
και μέχρι του τελευταίου
Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου,
τιτλοφορούνται «πιστοί βασιλείς και
αυτοκράτορες Ρωμαίων».
Το όνομα
Ρωμανία, εισαχθέν κατά τον 4ο μ.
Χριστών αιώνα προς δήλωση του
Δυτικού κράτους, επεκτάθηκε
ενωρίτερα και στο ανατολικό, μετά δε
την κατάλυση του πρώτου (476 ) ο όρος
γενικεύεται. Γι΄ αυτό οι ξένοι λαοί
της Ανατολής και της Δύσης δηλώνουν
το Βυζαντινό Κράτος ή συγκεκριμένες
αυτού περιοχές. Η παράδοση διέσωσε τη
χρήση αυτών. Τα ονόματα Ρωμιός,
ρωμαϊκός και Ρωμανία ( το τελευταίο
σε δημοτικά άσματα του Πόντου) είναι
πράγματι κατάλοιπα των παλαιότερων
εκείνων αντιλήψεων. Όπως αναφέραμε
παραπάνω το όνομα Έλλην
περιέπεσε
σε αφάνεια και ουδέποτε
αποκαταστάθηκε στην επίσημη
ορολογία.
ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΉ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Στην
χριστιανική θρησκεία έχουν πάρει
όλες τις αρχαίες θεωρίες του
ελληνικού πνεύματος, όπως π.χ. είναι η
αλεξανδρινή και η θεολογία της
Αντιοχείας καθώς επίσης και τη
θεωρία του Νεοπλατωνισμού και του
Αριστοτελισμού. Ο Αριστοτέλης με τις
περαιτέρω εξελίξεις έγινε η επίσημη
σχολική φιλοσοφία της καθολικής
εκκλησίας και με την αναγέννηση της
φιλοσοφίας του Αριστοτέλη
συναντάται σήμερα σε διαφορετικές
μορφές. Μην ξεχνάμε, ότι ο
Κωνσταντίνος είχε υποσχεθεί
ισοτιμία και θρησκευτική ελευθερία
σε χριστιανούς και πολυθεϊστές,
εθνικούς, ειδωλολάτρες και ασφαλώς
και τα αρχαία ελληνικά ήθη και έθιμα.
Αλλά οι
Ρωμαίοι αυτοκράτορες της Ανατολικής
Ρώμης, δεν κράτησαν την ιδρυτική
υπόσχεση της Ανατολικής Ρώμης και
ενώ αντέγραψαν την ελληνική παιδεία
και φιλοσοφία., κατήργησαν με τους
Ρωμαίους αυτοκράτορες Θεοδόσιο τον
Α΄, Θεοδόσιο τον Β΄ και τον
Ιουστινιανό τους ολυμπιακούς αγώνες,
έκλεισαν με την απειλή της εξόντωσης
και της βίας τις απανταχού
φιλοσοφικές σχολές και εμπόδισαν την
ομαλή ενοποίηση του χριστιανισμού,
αλλά ήδη ο σπόρος του αρχαίου
ελληνικού πολιτισμού δεν μπόρεσε να
παραμείνει κλεισμένος στα δεσμά της
ανελευθερίας
. Σε αντίθεση με την
Ανατολή βρήκε η Λατινική Δύση στη
δική της θεολογική ιστορική ανάπτυξη
δικές της λύσεις. Πολύ νωρίς
αντέδρασαν σε αυτοκρατορικές
επεμβάσεις σε θεολογικές αποφάσεις.
Μετά το τέλος της Δυτικής
Αυτοκρατορίας αλλά κατείχε η
εκκλησία μια αυτονομία, που αντίθετα
με την Ανατολική εκκλησία πρόσφερε
ελεύθερες δυνατότητες εξέλιξης
.Μακριά
από κάθε εκτίμηση πρέπει να
αναγνωρίσει κανείς , ότι η δογματική
ανέγερση του Χριστιανισμού συνέβη σε
μία ελληνιστική σχέση και ότι η μορφή,
στην ελληνική φιλοσοφία και ελληνική
σκέψη αναφορικά στο θεό, έθεσαν στους
ανθρώπους και τον κόσμο τα ερωτήματά
τους, που αποφασιστικά έχουν
επηρεάσει το χριστιανικό σύστημα
σκέψης
..Boulluec
Αναφορά
αξιοθέατων και ιστορική ανασκόπηση
της Κύπρου
Την ακμή που
γνώρισε η Πάφος κατά την περίοδο αυτή
,
αναγνωρίστηκε από την ΟΥΝΕΣΚΟ , τόσο
τα μνημεία της Παλαιπάφου όσο και τα
μνημεία της Νέας Πάφου των εκλεκτών
Μνημείων της Παγκόσμιας
Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως π. χ :
το Ωδείο , η αγορά, το ασκληπιείο, η
οικία του Διονύσου.
Σεισμοί κατά
τον 4. μ.Χ. αιώνα καταστρέφουν εντελώς
τις κύριες κυπριακές πόλεις, οι
οποίες εγκαταλείπονται πλέον
οριστικά. Εμφανίζονται νέες πόλεις,
πρωτεύουσα γίνεται η Κωνσταντία
κοντά στη Σαλαμίνα και από τον 4-5
αιώνα μ.Χ. αναγείρονται μεγάλες
βασιλικές. Το 488, μετά την ανεύρεση
στη Σαλαμίνα του τάφου του Αποστόλου
Βαρνάβα και του λειψάνου του με το
χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου ο
αυτοκράτορας Ζήνωνας παραχωρεί στην
Εκκλησία της Κύπρου πλήρη αυτονομία
και στον Αρχιεπίσκοπο αυτοκρατορικά
προνόμια, όπως φέρει αυτοκρατορικό
σκήπτρο αντί ποιμαντορική ράβδο, να
φέρει κόκκινο αυτοκρατορικό μανδύα
και να υπογράφει με κόκκινο μελάνι.
Μετά την
απαγόρευση των εθνικών, πολυθεϊστών,
ειδωλολατρών το 391 είναι ο
χριστιανισμός η μοναδική θρησκεία
του κράτους.
Μεταξύ του 4ου
και 7ου αιώνα χτίζονται στην Κύπρο
μεγάλες βασιλικές, στην Σαλαμίνα,
στην Πάφο, στο Κούριον στη
Φαμαγκούστα, στους Σόλους , στην Αγία
Τριάδα με μεγαλοπρεπή μωσαϊκά
δαπέδου. Το 647 οι ʼραβες με αρχηγό το
Μωαβία κάνουν την πρώτη τους
καταστρεπτική επιδρομή εναντίον της
Κύπρου. Εδώ τελειώνει η πρώτη
βυζαντινή άνθιση της Κύπρου. ʼραβες
και πειρατές ταλανίζουν την Κύπρο
για τρεις αιώνες, μέχρι που ο
αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς
κατατροπώνει τους ʼραβες και
ελευθερώνει την Κύπρο το 965. Οι φόροι
πηγαίνουν πότε στην
Κωνσταντινούπολη και πότε στην
Αίγυπτο και πότε και στους δυο μαζί. Ο
υλικός πολιτισμός βρίσκεται σε
κατάπτωση και δεν υπάρχουν σημεία
πολιτιστικής μαρτυρίας.
Μεσαιωνική
Βυζαντινή εποχή από το 965 - 1191
Μετά την Κρήτη
961 κυριεύεται η Κύπρος επίσης από τον
αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρώμης ,Βυζάντιο,
Νικηφόρο Φωκά. Τώρα άρχισε πάλι η
οικονομική και πολιτιστική πρόοδος,
που χαρακτηρίζεται από κτιριακές
εγκαταστάσεις εκκλησιών και
μοναστηριών και είναι: οι εκκλησίες
με πολυπληθείς τρούλους στην Λάρνακα,
Περιστερώνα, Γεροσκήπου και το
μοναστήρι του Βαρνάβα, 1094 ιδρύθηκε το
μοναστήρι του Κύκκου, το κορύφωμα των
τοιχογραφιών.
1105 Η πρώτη
άνθιση της βυζαντινής τέχνης στην
Κύπρο τις θαυμάζει κανείς στις
τοιχογραφίες του Ασίνου, 1183-96
διαμορφώνονται οι τοιχογραφίες των
σπηλαίων των ερημιτών του Νεόφυτου
κοντά στην Πάφο, 1192 των τοιχογραφιών
της Λαγουδέρας.
1185-91 Η
κυριαρχία του Ισαάκ Κομνηνού. Ο
βυζαντινός κυβερνήτης της Κύπρου
διαλύει το Νησί από την Αυτοκρατορία,
ανακηρύσσεται αυτοκράτορας της
Κύπρου και εγκαθιστά μία κυριαρχία
τρομοκρατίας. 1191 ο Richard Löwenherz,
κατά την διάρκεια της τρίτης
σταυροφορίας καθ΄ οδό για τους
Αγίους Τόπους, τελείωσε στην Κύπρο
την κυριαρχία του Ισαάκ Κομνηνού.
Η σειρά περί
Κύπρου θα συνεχιστεί
Η βιβλιογραφία
θα γνωστοποιηθεί στο τέλος της
σειράς
Ευπρόσδεκτος
σε κάθε Αντίλογο
konstantinnalbantis@t-online.de,
www.kn-megalexandros.gr
1. Φωτογραφία:
Περίπατο στο λιμάνι της Πάφου με το
μικρό Φρούριο που δεσπόζει του
λιμανιού της Πάφου. Πήρε την
σημερινή μορφή κατά την περίοδο
μετά την τουρκική κατάκτηση της
Κύπρου το 1570, οπότε είχε
ανοικοδομηθεί αντικαθιστώντας τα
ερείπια μεσαιωνικού Φρουρίου που
είχε χτιστεί τον 13ο αιώνα. Φωτο:
Κωνσταντίνου Σ.. Ναλμπάντη
2.
ειδωλολατρικά τυπικά. Καθ΄ οδό από
την Κάτω για την Πάνω Πάφο (Κτήμα)
μπροστά από τις αρχικές κατακόμβες
της Αγίας Σολομονής στην κορυφή
υπάρχει ένα ιερό δένδρο που κατά
την παράδοση θεραπεύει τις
ασθένειες και εκπληρώνει τις
επιθυμίες εκείνων που θα κρεμάσουν
ένα προσωπικό τάμα στα κλαδιά του.
Φώτο: Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη
3. Από την
ενδιαφέρουσα εντόπια αγορά στην
Πάνω Πάφο (Κτήμα) Φώτο: Κ.Σ.
Ναλμπάντη
4. Λάρνακα. Η
πολύ ενδιαφέρουσα εκκλησία του
Λαζάρου, 10ο αιώνα. Φώτο:
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη
5. Η
πανέμορφη χειμωνιάτικη άνθιση
φυτών στην Κύπρο είναι ένα ωραίο
αίσθημα απόλαυσης και τον
Ιανουάριο - Φεβρουάριο. Φώτο:Κωνσταντίνου
Σ. Ναλμπάντη
ΚΥΠΡΟΣ -Ο ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ
ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 1192 ΜΕΧΡΙ
ΤΟ 1878
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη,
Κολωνία
Έκτο Μέρος
Προλεγόμενα
Ήδη το 1191 ο Λεονάρδος
πουλάει το νησί στους Τεμπλάριους
για 100.000 δηνάρια, μετά όμως την
επανάσταση των κατοίκων πουλιέται
στη συνέχεια στον Γκυ ντε Λουζινιάν,
ο οποίος εγκαθιστά το φεουδαρχικό
σύστημα, όπου μοιράζει την Κύπρο σε
φέουδα τα οποία παραχωρεί σε
ευρωπαίους ευγενείς, ..με υψηλές
καταβολές φόρων των εντοπίων.., που
οδηγούν στην εξέγερση των χωρικών
,
μετά έρχονται οι Ενετοί και τελικά
κυριεύεται από τους Οθωμανούς, όπου
αποκεφαλίζονται κάτοικοι,
σφαγιάζονται γυναικόπαιδα,
βιάζονται γυναίκες, πωλούνται
νεανίδες, δημεύονται περιουσίες. Μια
κριτική ανάλυση του εκτεταμένου
πλιάτσικου, της ανελευθερίας και
αναξιοπιστίας απέναντι στον ωμό
κατακτητή, που αναστατώνει τις ψυχές,
που περιγράφει ο απόδημος Συνέλληνάς
μας. από τη Γερμανία.
ΡΙΧΑΡΔΟΣ Ο ΛΕΟΝΤΟΚΑΡΔΟΣ
ΚΑΙ ΝΑΪΤΕΣ ( 1191 - 1192 μ.Χ.)
Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος,
βασιλιάς της Αγγλίας παίρνει μέρος
στη Γ΄ Σταυροφορία. Το 1191 ένα από τα
πλοία του με την αρραβωνιαστικιά του
Βερεγγάρια της Ναβάρας, την αδελφή
του και άλλους επίσημους, ναυαγεί
κοντά στη Λεμεσό. Ο Ισαάκιος Κομνηνός,
βυζαντινός διοικητής της Κύπρου, που
είχε αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας
του Νησιού, αρνείται να βοηθήσει τους
ναυαγούς.
Η προσβλητική συμπεριφορά
του Ισαάκιου εξοργίζει το Ριχάρδο
και του δίνει το πρόσχημα να
καταλάβει το Νησί στα 1191. Στη Λεμεσό
παντρεύεται τη Βερεγγάρια και τη
στέφει βασίλισσα της Αγγλίας. Λίγο
αργότερα πουλάει την Κύπρο στους
Ναϊτες Τεμπλάριους για 100.000 δηνάρια.
Αυτοί όμως, μετά την επανάσταση των
κατοίκων εναντίον τους, πουλούν
περαιτέρω την Κύπρο τον επόμενο
χρόνο στο Φράγκο Γκυ ντε Λουζινιάν,
έκπτωτο βασιλιάς των Ιεροσολύμων.
Έτσι, αρχίζει μια νέα περίοδος για
την Κύπρο, η Φραγκοκρατία.
ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ 1192 - 1489
Ο Γάλλος ευγενής Γκυ ντε
Λουζινιάν εγκαθιστά στην Κύπρο το
φεουδαρχικό σύστημα. Μοιράζει την
Κύπρο σε φέουδα τα οποία παραχωρεί σε
Ευρωπαίους ευγενείς. Οι ντόπιοι
κάτοικοι γίνονται δουλοπάροικοι.
Επίσημη εκκλησία αναγνωρίζεται η
Καθολική, η οποία με την σύμπραξη της
πολιτικής εξουσίας, διώκει και
καταπιέζει την ελληνική Ορθόδοξη
Εκκλησία της Κύπρου. Παρόλες τις
πιέσεις όμως, λαός και εκκλησία
μένουν προσκολλημένοι στην
Ορθοδοξία. Οι Λουζινθάνοι το 1233
νικούν τα στρατεύματα του
αυτοκράτορα Φρίντριχ του Β΄ και
σταθεροποιούν με αυτόν τον τρόπο την
κυριαρχία τους.
Το 1372-74 πόλεμος της Γένουας
εναντίον της Κύπρου. Η Φαμαγκούστα
κρατιέται για τα επόμενα 90 χρόνια, ως
την ξανά κυρίευση διαμέσου του Jacques
του Γ΄, κυριευμένη από τη Γένουα. Η
Αμμόχωστος γίνεται μια από τις
πλουσιότερες πόλεις της Εγγύς
Ανατολής. Η Λευκωσία είναι
πρωτεύουσα του Νησιού και έδρα των
Φράγκων βασιλιάδων.
Το 1426 εισχωρούν οι
Μαμελούκοι στη μάχη στα Χιροκίτια . Ο
βασιλιάς Γιάνους μεταφέρεται ως
όμηρος στην Αίγυπτο και δίνει στους
Μαμελούκους τον όρκο του τιμαριώτη.
Υψηλές καταβολές φόρων οδηγούν στην
εξέγερση των χωρικών της Τρόδου. Η
δυναστεία των Λουζιανών τελειώνει
όταν η τελευταία βασίλισσα, η
Αικατερίνη Κορνάρο, χήρα του
τελευταίου Λουζιανού παραχωρεί την
Κύπρο στην Ενετική Δημοκρατία το 1489.
Η ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (
1489-1571)
Η Κύπρος γίνεται επαρχία
της Βενετίας για έναν περίπου αιώνα.
Το 1492 Ανακάλυψη της Αμερικής. Η
μεταγωγή των εμπορικών δρόμων προς
τη Δύση μειώνει το εμπόριο προς την
Ανατολή. Με αυτήν την αλλαγή των
εμπορικών δρόμων έχει προμηνύσει την
παρακμή της Βενετίας. 1494 - περίπου. 1520
Μαρτυρίες από την δεύτερη εποχή
άνθισης βυζαντινής τέχνης που
συναντούμε με τις τοιχογραφίες,
φρέσκες, του Φιλίππου Γκουλ στα
Πλατανίστατα και Λουβάρας (1494-95), Από
το 1502 στην Παναγία Ποδίτου στο Γαλατά.
Το 1517 Μετά την κατάληψη της Αιγύπτου
από τους Τούρκους, είναι
τριγυρισμένη η Κύπρος από τουρκικά
καταληφθέντα εδάφη, και δικαιοδόχος
των Μαμελούκων, υποχρέωση καταβολής
φόρου. Από το 1544 η αυξανόμενη
οθωμανική απειλή αναγκάζει τους
Βενετούς να βελτιώσουν περαιτέρω την
οχύρωση του Νησιού. Στη Λευκωσία, οι
Βενετοί κατεδαφίζουν τα τείχη των
Λουζινιανών και περιορίζουν έτσι την
έκταση της πόλης για να μείνει πιο
αποτελεσματική η άμυνα. Η είσοδος
στην πόλη γίνεται από τρεις πύλες:
την πύλη της Κερύνειας, την πύλη της
Πάφου και την πύλη της Αμμοχώστου. 1570
Οι μωαμεθανοί κάτω από τον Μουσταφά
Πασά αποβιβάζονται στην Κύπρο και
καταλαμβάνουν την Λευκωσία. Αφετηρία
της πολιορκίας της Φαμαγκούστας, που
μετά από έναν χρόνο παραδίδεται.
ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ (1571 -
1878)
Οι νέες οχυρώσεις των
Βενετσιάνων δεν μπόρεσαν να
προστατεύσουν την Κύπρο από τους
Οθωμανούς. Το 1570 τουρκικές δυνάμεις
επιτίθενται εναντίον της Κύπρου,
καταλαμβάνουν τη Λευκωσία για την
οποία γνώριζε ότι περιείχε τους
μεγαλύτερους θησαυρούς της Κύπρου
και θα μπορούσε να ικανοποιήσει
περισσότερο τους λεηλατούντας
γενιτσάρους του και σφάζουν 20.000 από
τους κατοίκους. Ο προβλεπτής
Δάνδολος συνελήφθη από τους Τούρκους
και ο Μουσταφά πασάς διέταξε να τον
αποκεφαλίσουν και έστειλε μάλιστα
την κεφαλή του στον αρχηγό της
ενετικής φρουράς της Κερύνειας , ο
οποίος καταβληθείς από πανικό
παρέδωσε αμαχητί τα φρούρια που
ήτανε κάτω από τις διαταγές του. Με
τον ίδιο άγριο τρόπο θανατώθηκαν οι
περισσότεροι αρχηγοί των Ενετών και
οι απομείναντες στη Λευκωσία Φράγκοι
ιππότες, άρχισε δε αμέσως η τραγική
σφαγή, η οποία διάρκεσε πολλές ημέρες.
Οι τραγικές σκηνές οι οποίες είχανε
διαδραματιστεί κατά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης επαναλήφτηκαν
ακόμα μια φορά. Οι εκκλησίες
εμιάνθησαν, τα άγια εικονίσματα
εξυβρίσθησαν παντοιοτρόπως και τα
γυναικόπαιδα, τα οποία είχαν
καταφύγει εντός των εκκλησιών,
σφαγιάσθηκαν σχεδόν όλα. Οι συνήθεις
σκηνές του βιασμού των γυναικών και
της πωλήσεως των νέων και των
νεανίδων στο παζάρι της Λευκωσίας
επαναλήφθηκαν, ενώ ο Μουσταφάς πασάς
μετέβαλλε τον καθεδρικό ναό της
Αγίας Σοφίας σε τζαμί, όπου και
οργάνωσε μεγάλη γιορτή την 15η
Σεπτεμβρίου για να ευχαριστήσει τον
Αλλάχ για την νίκη του.
Πολιορκούν για έναν
ολόκληρο χρόνο την Αμμόχωστο. Υστερα
από τη γενναία αντίσταση των
υπερασπιστών η Αμμόχωστος
παραδίνεται το 1571 στον Τούρκο πασά
Λαλά Μουσταφά ο οποίος, ενώ είχε
υποσχεθεί ελεύθερη έξοδο στους
πολεμιστές να αποχωρήσουν με τα
πλοία τους από την Κύπρο τελικά τους
κατεπρόδωσε, διατάζει τον άγριο
βασανισμό και τη θανάτωση του
φρούραρχου Μάρκου Αντώνιου
Βραγαδίνου, τον αποκεφαλισμό τον
Έκτορα Μπαλλιόνε και τον σφαγιασμό
των υπολοίπων.
Την 17. Αυγούστου είχε πλέον
εκλείψει και η τελευταία αντίσταση
των χριστιανών στην Κύπρο. Με την
τουρκική κατάκτηση οι Λατίνοι
κληρικοί εκδιώκονται ή
εξισλαμίζονται. Έρχεται παροδική
απαγόρευση της καθολικής πίστης και
μετατροπή των καθολικών εκκλησιών σε
τζαμιά. Τα ανώτερα κοινωνικά
στρώματα των Λατίνων δολοφονούνται ή
σκλαβώνονται και οι περιουσίες τους
εκχωρούνται στους Τούρκους και
παράλληλα με την παροχή κτημάτων και
εποίκηση τούρκων με σκοπό να
εκτουρκίζουν το νησί. Ξαναγεννιέται
μια μεγάλη δυσπιστία, αναξιοπιστία,
καχυποψία και τρομακτική άρνηση
απέναντι στο ωμό κατακτητή
.
Η ορθόδοξη εκκλησία όμως
αποκαθίσταται και ο αρχιεπίσκοπος ως
Εθνάρχης αναγνωρίζεται από την Υψηλή
Πύλη ως αντιπρόσωπος των Ελλήνων
ορθοδόξων κατοίκων, αναγνωρίζεται
όμως και ως αντιπαροχή για τις
φορολογικές επιβαρύνσεις του
ελληνικού πληθυσμού. Στην πλευρά του
Εθνάρχη στέκεται ο Δραγομάνος, η
εγκόσμια κορυφή της ελληνικής millet,
Έλληνας διοικητικός υπάλληλος στις
τουρκικές υπηρεσίες, Είναι ένας
θεσμός που εισάγεται και αποτελεί το
σύνδεσμο των Ελλήνων κατοίκων με την
τουρκική διοίκηση. Σημαντικά
καθήκοντα του δραγομάνου είναι η
καταγραφή της περιουσίας των Ελλήνων,
κατανομή των φόρων και η είσπραξή
τους. Ο πιο σημαντικός από τους
δραγομάνους της Κύπρου ήταν ο
Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος. Είχε
μεγάλη οικονομική ευρωστία και
πολιτική δύναμη και βοήθησε πολύ και
με διαφόρους τρόπους τους υπόδουλους
Έλληνες. Στο τέλος όμως
αποκεφαλίστηκε στην
Κωνσταντινούπολη, πέφτοντας θύμα των
μηχανορραφιών των αντιπάλων του. Οι
Κύπριοι πέρασαν πάρα πολλές
δοκιμασίες στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας.
Οχτώ μόλις χρόνια μετά την
κατάκτηση της νήσου, το 1578, εξερράγη η
πρώτη κατά των Τούρκων επανάσταση,
την οποίαν το 1607 διαδέχθηκε άλλη και
αργότερο πάλι άλλες, κατέληξαν όμως
στο ίδιο αποτέλεσμα.
Το 1821 όταν άρχισε ο
ελληνικός απελευθερωτικός πόλεμος
στην Ελλάδα, για να εμποδίσουν την
επαναστατική εξέγερση στην Κύπρο,
και για εκφοβισμό η Υψηλή Πύλη
αντιδρά με μαζικές εκτελέσεις,
απαγχονίζονται στην Λευκωσία ο
αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, εις τον
οποίον ο Τούρκος διοικητής είχε
υποσχεθεί ότι δεν θα αποκεφαλιστεί,
άλλοι τρεις μητροπολίτες και
εκτελούνται εκατοντάδες πολίτες (9
Ιουλίου 1821) και εξ αυτών 486 των
μεγαλύτερων σε επιρροή Ελλήνων,
κληρικών, πρόκριτων, τον οποίον τον
κατάλογο είχε αποστείλει ο διοικητής
στην Κωνσταντινούπολη. Αρχίζουν οι
σφαγές σε βάρος των Ελλήνων και η
δήμευση των ελληνικών περιουσιών. Ο
καθοδηγητικός ρόλος του δραγομένου
τελειώνει.
Το 1833 τρεις εξεγέρσεις
καταπολεμούνται από τους Τούρκους.
Το 1839 ο σουλτάνος Απντούλ Μεγίφ
χορηγεί πολιτικά δικαιώματα
(Khatt-i-sherif) , αλλά λόγω μιας ελλιπούς
λειτουργικής διοίκησης παραμένουν
οι μεταρρυθμίσεις χωρίς περαιτέρω
επίδραση. Το 1856 περαιτέρω προσπάθεια
μεταρρυθμίσεων (Khatt-i-Humayun), που φέρουν
λίγο δικαιότερη διοίκηση.
Η σφαγή αυτή είχε ως
αποτέλεσμα να μεταβληθεί ριζικά το
καθεστώς, της, έστω και σχετικής,
ανεξαρτησίας. Η κινητή και ακίνητος
περιουσία των σφαγιασθέντων, τα άγια
σκεύη μητροπόλεων, των μονών και
πολλών εκκλησιών κατασχέθηκαν και
πωλήθηκαν σε δημοπρασίες
Κατά τη διάρκεια αυτής της
αναφερόμενης περιόδου πολλοί
χριστιανικοί ναοί μετατράπηκαν σε
τζαμιά, όπως η Αγία Σοφία στη
Λευκωσία και ο Αγιος Νικόλαος στην
Αμμόχωστο. Χτίστηκαν δημόσια λουτρά (χαμάμ)
και χάνια, ενώ αξίζει να αναφερθεί,
ότι μέσα σε τριακόσια χρόνια
Τουρκοκρατίας μόνο ένας
χαλικόστρωτος δρόμος έγινε που
συνέδεε τη Λάρνακα με τη Λευκωσία.
Η σειρά περί Κύπρου
συνεχίζεται
Η βιβλιογραφία θα
γνωστοποιηθεί στο τέλος της σειράς
Ευπρόσδεκτος δε κάθε
Αντίλογο
konstantinnalbantis@t-online.de
www.kn-megalexandros.gr
|