Γενοκτονίες ποὺ ἀξιώνουν διεθνῆ ἀναγνώριση
Ἡ γενοκτονία τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ

Κωνσταντῖνος Σ. Ναλμπάντη, Κολωνία
Konstantin.nalbantis@t-online.de
Ἀντίβαρο, Μάιος 2006


Τὸ 1908 ἀποφασίζεται ἀπὸ τὴν τριάδα Ἐνβέρ, Ταλάατ καὶ Τζεμὰλ στὴ Θεσσαλονίκη τὸ ἀπάνθρωπο σχέδιο ἐξοντώσεως τῶν χριστιανῶν τῆς πρώην Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ κίνημα τῶν Νεότουρκων, τὸ 1908 ἀποτελεῖ τὴν ἀντεπανάσταση τῶν Τούρκων ἐνάντια στὰ προοδευτικὰ κινήματα. Οἱ Νεότουρκοι ἀρνιοῦνται πὼς ὑπάρχει ἐθνικὸ ζήτημα στὴν Τουρκία καὶ ἐπιλέγουν τὴν πολιτικὴ βίαιης ἀφομοίωσης τῶν πληθυσμῶν. Ἐκτὸς τῶν Τούρκων ὅλα τὰ ἄλλα στοιχεῖα νὰ ἐξοντωθοῦν, ἄσχετα σὲ ποὶα θρησκεία ἢ πίστη ἀνήκουν, εἶναι ἐπιταγὴ τῶν Νεότουρκων.

Τὸ 1915 ἀπὸ τοὺς πέντε τουρκικοὺς συλλόγους γιὰ τὴν ἔνοπλη ἀντίσταση ἐναντίον τῶν μειονοτήτων οἱ τρεῖς ἤτανε προσανατολισμένοι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων καὶ οἱ δυὸ ἐναντίον τῶν Ἀρμενίων…

To ἀπάνθρωπο σχέδιο ἐπεκτείνεται καὶ στοὺς ἑλληνορθόδοξους ποντίους σὲ ἀντίποινα τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ κινήματός τους καὶ τῆς συμμαχίας τους μὲ τὴν Ρωσία ὦς προστάτιδας τῶν Χριστιανῶν τῆς πρώην Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὶς δυνάμεις τῆς Ἀντὰντ στὸν Ἃ παγκόσμιο πόλεμο. / Κατὰ τὸν Γ. Χόρτον σ.31 ἀπὸ τὸ 1822-19Ο4 ἔσφαξαν οἱ Τοῦρκοι 328.477 Χριστιανούς. Ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ σταθεροῦ προγράμματος ἐξόντωσης τῆς χριστιανοσύνης ἀπὸ ὅλο τὸ μῆκος καὶ τὸ πλάτος τῆς παλιᾶς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς ἐξολόθρευσης δηλαδῆ ἑνὸς ἀρχαίου χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ, ὁ ὁποῖος εἶχε ξεκινήσει μία θαυμαστὴ ἀνάπτυξη καὶ μία πνευματικὴ ἀνανέωση, ἀρχίζει νὰ ἐντείνεται ἀπὸ τὸ 1911 καὶ φθάνει σὲ πλήρη ἔξαρση μέχρι τὴ συνθήκη τοῦ Μούδρου τὸ 1918 καὶ ἐπανεμφανίζεται καὶ πάλι μετὰ τὰ συνέδρια τοῦ Ἐρτζεροὺμ καὶ τῆς Σεβάστειας τὸ 1919, παίρνοντας μέχρι τὸ 1922 τὴν ἔκταση τῆς γενοκτονίας, ποὺ σήμερα εἶναι γνωστὴ ὦς ὁλοκαύτωμα τῶν Ποντίων.( τὸ 1916 ἄρχισε ἡ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων στὸν Πόντο μὲ 350.000 νεκροὺς ὦς τὸ 1924, ἐνῶ στὶς περιοχές τους δὲν ἔγινε ποτὲ πόλεμος μεταξὺ Ἑλλάδας καὶ Τουρκίας). Ἐκτελεστές του σχεδίου ἐξοντώσεως τῶν Ποντίων ἦταν ἀρχικὰ τὰ στελέχη τῶν Ἰττπιχάτ: Ἐνβέρ, Ταλαὰτ Πασὰς καὶ Τζεμὰλ Πασὰς καὶ μετέπειτα ὁ πιστὸς φίλος καὶ συνεργάτης τοῦ Κεμὰλ Τοπὰλ Ὀσὰλ .

Ἰδίως μὲ τὸ λεγόμενο Σεφερπεγλὶκ τὸ 1914, ἐπιστρατεύεται καὶ ὅλος ὁ ἄρρενες, μὴ μουσουλμανικὸς πληθυσμὸς τοῦ Πόντου καὶ κυρίως ΄Ἕλληνες καὶ Ἀρμένιοι ποὺ στέλνονται στὰ τάγματα καὶ ἐκεῖ πεθαίνουν ἀπὸ τὴν πείνα δίψα καὶ τὶς κακουχίες.

0ι μὴ καταταγέντες ἀπαγχονίζονται. Διατάσσεται ἡ ἐκτόπιση ἀπὸ πόλεις καὶ χωριὰ χιλιάδων γυναικόπαιδων καὶ ἡ ἐξορία τους σὲ ἄγνωστους τόπους, ἀκόμη καὶ ἡ ἐκκένωση ὁλόκληρων πόλεων. 0ι ἀποστολὲς αὐτὲς ἐννέα καὶ πλέον τὸν ἀριθμὸ γυναικόπαιδων (σεφκιάτ) ὁδηγοῦνται μέσα σὲ παγετῶνες κάτω ἀπὸ φρικιαστικὲς συνθῆκες ἀπὸ τόπο σὲ τόπο, ἐπιβιώνοντας ἐλάχιστοι ἀπὸ αὐτοὺς ἀπὸ τὶς κακουχίες, τοὺς βιασμοὺς καὶ ἐπιθέσεις τῶν Τούρκων. Οἱ ὀργανωμένες καὶ αὐθόρμητες βιαιότητες, οἱ βιασμοὶ καὶ οἱ δολοφονίες μὲ μεγάλη βαρβαρότητα ἦταν στὴν ἡμερήσια διάταξη.

Πληθυσμοὶ ὁλόκληρων πόλεων καὶ χωριῶν, ὄπως τῆς Πάφρας, τῆς Τριπόλεως, τῆς Σάντας κ.ἅ. ξεκληρίζονται ὁλοκληρωτικά. Ἐκτελοῦνται ἄρχοντες (πρόκριτοι),βουλευτές, δημοσιογράφοι, καθηγητές, δάσκαλοι, ἀκόμα καὶ μαθητὲς γυμνασίων καὶ κληρικοί, πυρπολοῦνται πόλεις καὶ χωριὰ καὶ γίνονται ὁμαδικὲς σφαγές, πολιορκοῦνται καὶ λεηλατοῦνται μοναστήρια καὶ ἐκκλησίες. Ὑπῆρχε ἡ ἐφαρμογὴ πολιτικῆς βίας ἐνάντια στὶς γυναῖκες, τὴν ἁρπαγὴ γυναικῶν καὶ τὸν ἐγκλεισμὸ σὲ χαρέμια τῶν τούρκων, βίαιο ἐξισλαμισμό, μαζικοὺς βιασμοὺς καὶ μαζικὲς ἐγκυμοσύνες. Εἴχαμε σφαγὴ ἐγκύων γυναικῶν, ἁρπαγὴ παιδιῶν, βρεφῶν ἀπὸ τὶς τουρκικὲς οἰκογένειες. Εἴχαμε μαζικὴ διακόρευση κοριτσιῶν ἡλικίας ἀπὸ 6 ὦς 1Ο ἐτῶν, τὴ σφαγὴ μικρῶν παιδιῶν. Τὸ σύνολο τῶν θυμάτων τῆς γενοκτονίας ὑπολογίζεται σὲ 3ΟΟ.ΟΟΟ - 35Ο.ΟΟΟ περίπου. ΄0πως ἀναφέρει καὶ ὁ Ἐνεπεκίδης, ἡ γενοκτονία ἀλλὰ Τούρκα εἶναι βουβή, πονηρή, ἀνατολίτικη δὲν ἔχει θεωρητικὰ βάση, ἀλλὰ μᾶλλον πρακτικά, πλιατσικολογικά.

0ι καλούμενες ἐντοπίσεις, ἐξορίες τῶν κατοίκων ὁλόκληρων χωριῶν, οἱ ἐξοντωτικὲς κεῖνες ὁδοιπορίες μέσα στὸ χιόνι τῶν γυναικόπαιδων καὶ τῶν γερόντων - οἱ ἄνδρες βρίσκονται ἤδη στὰ καταναγκαστικὰ τάγματα ἐργασίας ἢ στὸ στρατὸ - δὲν ὁδηγοῦν φυσικὰ σὲ κανένα Auschwitz μὲ τοὺς διαβολικὰ ὀργανωμένους μηχανισμοὺς τῆς φυσικῆς ἐξόντωσης τοῦ ἀνθρώπου καὶ εἶναι ὅμως ἕνα φρικιαστικὸ Auschwitz ἐν ροῇ, οἱ ἄνθρωποι πέθαιναν κάθ΄ ὁδό, δὲν περπατοῦσαν γιὰ νὰ φτάσουν κάπου, περπατοῦσαν ἀπὸ ὑποχρέωση γιὰ νὰ πεθαίνουν ἀπὸ τὶς κακουχίες, τὴν παγωνιά, τὸν ἐξευτελισμὸ τῆς ἀνθρώπινης τιμῆς καὶ ἀξιοπρέπειας. Δὲν ὑπῆρχε στὸ τέρμα κανένα γιατί γιὰ τοὺς περισσότερους δὲν ὑπῆρχε τέρμα. Ἕνα μέρος τοῦ Ἑλληνορθόδοξου πληθυσμοῦ τοῦ Πόντου ἐξαναγκάζεται σὲ ἐξισλαμισμό. Παρὰ τὶς συστηματικὲς ἐπιχειρήσεις ἀφελληνισμοῦ ζοῦσαν μέχρι τὸ 1922 στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ Πόντου καὶ τῆς Νότιας Ρωσίας περίπου 1.5ΟΟ.ΟΟΟ ΄Ἕλληνες πόντιοι. Οἱ ΄Ἕλληνες στὴ Μικρὰ Ἀσία ( Πόντο, Ἰωνία καὶ Καππαδοκία ) καὶ στὴν Ἀνατολικὴ Θράκη ἦταν 2.601.312 πρὶν ἀπὸ τὸ 1914 μὲ βάση τὶς ὀθωμανικὲς στατιστικές, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ συνολικὸς πληθυσμὸς μόλις πλησίαζε τὰ 9.5 ἑκατομμύρια. Ἡ ἑπόμενη καταμέτρησή τους ἔγινε στὴν Ἑλλάδα τὸ 1928, ὦς προσφύγων αὐτὴ τὴ φορά, καὶ βρέθηκαν νὰ εἶναι 1.221.849.΄Ὀπως προαναφέραμε ἡ μοίρα τοὺς εἶχε προδιαγραφεῖ ἀπὸ τὸ 1908, μετὰ τὸ κίνημα τῶν Νεότουρκων. Οἱ Νεότουρκοι ἀρνήθηκαν ὅτι ὑπῆρχε ἐθνικὸ ζήτημα στὴν Τουρκία καὶ ἐπέλεξαν τὴν πολιτικὴ τῆς βίαιης ἀφομοίωσης τῶν ἐθνικῶν κοινοτήτων. Τὸ 1911 ἀποφάσισαν σὲ συνέδριό τους τὴν ἐξόντωση τῶν μὴ τουρκικῶν ἐθνοτήτων.
0ι ἀνθελληνικοὶ διωγμοὶ

Ἡ συστηματικὴ ἐπιδιωκόμενη ἐξόντωση τῶν Ἑλλήνων ἐνετάθηκε κυρίως τὶς παραμονὲς καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ πρώτου παγκόσμιου πολέμου. Ἢ ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 1914 ἄρχισε κάτ΄ ἐντολὴ τοῦ Κεντρικοῦ Κομιτάτου τῶν Νεότουρκων τῆς ΄Ἑνώσεως καὶ προόδου, ποὺ εἶχε τὴν ἕδρα του στὴν Κωνσταντινούπολη, ὁ ἐμπορικὸς ἀποκλεισμὸς κατὰ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐμπορίου.

Αὐτὸν ὅμως τὸν ἀποκλεισμὸ τὸν ματαίωσαν οἱ ἐντόπιοι τοῦρκοι ἔμποροι τῆς Τραπεζούντας, γιατί φοβήθηκαν ἀντίποινα τῶν ἑλληνικῶν ἐμπορικῶν καὶ τραπεζικῶν οἴκων καὶ σὲ περίπτωση ἀλλαγῆς καθεστῶτος. Ὅταν ὅμως ἄρχισε ὁ πόλεμος, οἱ Τοῦρκοι, ὑποκινούμενοι καὶ ἀπὸ τοὺς φίλους τους Γερμανούς, οἱ ὁποῖοι τοὺς ἐνέπνεαν τὸν κίνδυνο, τὸ ὁποῖον διέτρεχε ἡ ἀσφάλεια τῶν παραμεθορίων καὶ παραλίων περιοχῶν τῆς Τουρκίας, ἄρχισαν καὶ ἐφάρμοζαν τοὺς ὁμαδικοὺς ἐκτοπισμοὺς τῶν Ἑλλήνων πρὸς τὰ ἐσωτερικά της χώρας. Οἱ γονεῖς καὶ ὁ παππούς μου ποὺ προερχότανε ἀπὸ τὰ παράλια της Προύσας εἶχαν ἐκτοπιστεῖ τὸ 1911 ὦς τὸ 1914 καὶ ἀπὸ τὸ 1914 ὦς τὸ 1918 πρὸς τὰ ἐσωτερικά της χώρας. Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ καὶ σὲ ὅλη τὴν Μικρὰ Ἀσία καὶ στὸν Πόντο, ἐπεκτάθηκαν καὶ οἱ σφαγὲς ἐναντίον τῶν Ἀρμενίων, κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ὁποίων ὁ μητροπολίτης τῆς Τραπεζούντας Χρύσανθος ὦς καὶ πολλοὶ πρόκριτοι ΄Ἕλληνες, ἐνήργησαν μὲ κάθε τρόπο, ὄπως σώσουν ὅσους Ἀρμενίους ἤτανε δυνατόν. Κατὰ τὴ διάρκεια μάλιστα τοῦ Ἀπριλίου 1916 τῆς κατάληψης τῆς Τραπεζούντας ἀπὸ τὸ Ρωσικὸ στρατό, ὁ Τοῦρκος γενικὸς διοικητής, ὅταν ἀναχώρησε, ἄφησε τὴ διοίκηση τῆς χώρας σὲ προσωρινὴ μικτὴ κυβέρνηση κάτω ἀπὸ τὴν προεδρία τοῦ μητροπολίτη. ΄0ταν τὴν 5. Ἀπριλίου τοῦ 1918 ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴ πλευρὰ εἰσῆλθε στὶς περιοχὲς τοῦ Πόντου ὁ ρωσικὸς στρατὸς στὴν Τραπεζούντα, ἡ ὀρθόδοξος ἐκκλησία αὐτῆς τῆς ἐπαρχίας μερίμνησε , ὥστε νὰ μὴν μείνει ἡ χώρα ἀκυβέρνητη, ἀλλὰ νὰ μπορέσει νὰ συνταχθεῖ ὦς αὐτόνομο κράτος, καὶ νὰ διοικεῖται ἀπὸ ΄Ἕλληνες καὶ Μουσουλμάνους. Μετὰ ὅμως τὴ ρωσικὴ ἐπανάσταση, ἀντιλήφτηκαν οἱ Τοῦρκοι, ὅτι ὁ ρωσικὸς στρατὸς δὲν ἐπρόκειτο νὰ πολεμήσει καὶ ἐξαπέλυσαν ἐναντίον τῶν Ρώσων στὴν Τραπεζούντα ὁμάδες ἄτακτων «Τσέτηδων» , ὅπου ἐναντίον τῶν ὁποίων ἀντεπεξῆλθαν τὰ ἑλληνικὰ χωριὰ τῆς Τραπεζούντας. Μετὰ τὴν ἀποχώρηση τῶν Ρώσων οἱ τουρκικὲς ἀρχὲς ἐγκαταστάθηκαν ἐκ νέου στὴν Τραπεζούντα.

Ἡ ἀποχώρηση τοῦ ρωσικοῦ στρατοῦ ἔδωσε τὸ σύνθημα σὲ ἀνθελληνικοὺς διωγμούς, ἂν καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ρωσικῆς κατοχῆς ὁ Ἕλληνας μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος εἶχε προστατεύσει καὶ ὑπερασπιστεῖ καὶ Τούρκους, οἱ ὁποῖοι καὶ τὸ ἀνεγνώρισαν καὶ μετὰ εὐγνωμοσύνης. Οἱ διωγμοὶ αὐτοὶ ἐντάθηκαν κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἐπιχειρήσεων τῆς ἑλληνικῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας.

΄0ταν στὸ τέλος τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 1918 κλείστηκε ἀνακωχὴ μεταξὺ τῶν συμμάχων καὶ τῆς Τουρκίας, ἡ ἐκκλησία τῆς Τραπεζούντας πίστευε ἀκόμα στὶς δοθεῖσες ἐπαγγελίες πρὸ τοῦ πολέμου ἀπὸ μέρους τῆς Ἀγγλίας καὶ Ἀμερικῆς καθὼς ἐπίσης καὶ στὶς προκηρύξεις τοῦ Προέδρου τῶν ἡνωμένων Πολιτειῶν Οὐίλσον, καὶ ἐξακολουθοῦσε νὰ πιστεύει σὲ μία καλύτερη τύχη τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ τοῦ πόντου. Ἡ Προέλευση τῶν ΄Ἀγγλων ἀνάγκασε τοὺς Τούρκους νὰ συνθηκολογήσουν. Ὁ ἀφοπλισμὸς ὅμως τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ, ἐτέθη ἀτυχῶς στὸν στρατηγὸ Μουσταφὰ Κεμάλ, ὁ ὁποῖος εἶχε στασιάσει κατὰ τῆς κυβέρνησης τοῦ σουλτάνου στὴν Κωνσταντινούπολη.

Γύρω στὶς ἀρχὲς τοῦ 1919 ὁ μητροπολίτης Χρύσανθος ἐκλήθη στὸ Παρίσι, ὄπως ἐργαστεῖ σὲ μία Ἐπιτροπὴ μὲ ἀντιπροσώπους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὴν εὐόδωση τῶν πόθων τοῦ ἀλύτρωτου Ἑλληνισμοῦ. Ὅλες οἱ ἐνέργειες ποὺ ἔγιναν ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ δὲν ἀπέκλειε κατὰ τὴν Ἰσοπολιτεία σύμπραξη καὶ Συνδιοίκηση τοῦ Πόντου μὲ τὸ ὦς τότε ἀποτυχῶν σχέδιο Ἀρμενίας ὑπὸ τὸν τύπο ὁμοσπονδίας.

Στὴ συνέχεια αὐτῶν τῶν σχεδίων, ὅταν ἐπέστρεψε ὁ Χρύσανθος στὴν Κωνσταντινούπολη, τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1919, δὲν ἀρνήθηκε νὰ διαπραγματευθεῖ μὲ τοὺς Τούρκους γνωστῶν του, τοῦ πρώην Βαλῆ τῆς Τραπεζούντας Νετζμῆ βέη καὶ ἄλλων γιὰ τὴν ἰσοτιμία Ἑλλήνων καὶ Μουσουλμάνων αὐτονομίας τοῦ Πόντου ἢ καὶ ὅλης της Τουρκίας…Σὲ αὐτὲς τὶς συζητήσεις συμμετεῖχαν καὶ ὁ πρώην πρωθυπουργὸς τῆς Τουρκίας Ἰζζὲμ πασὰς καὶ ὁ Καρὰ Βασὴφ βέης, ἀμφότεροι ἐκ τῶν σπουδαιότερων συνεργατῶν τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ πασᾶ.

Οἱ ὄροι τῆς συνεννόησης ἔγιναν μετὰ ἀπὸ ἔγκριση τοῦ ὑπευθύνου χειριζόμενου τὶς τύχες τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους Ἐλευθερίου Βενιζέλου καὶ προέβλεπαν:

1. Στὴν ὑπόλοιπη Τουρκία μετὰ τὴν εἰρήνη θὰ γίνει δεκτὴ ἡ ἐντολὴ τῆς κοινωνίας τῶν ἐθνῶν,

2. θὰ δοθεῖ ἐλευθερία τῆς ἀνάπτυξης τῶν ἐθνοτήτων,

3. οἱ δίκες ἐπὶ προσωπικῶν καταστάσεων θὰ ὑπάγονται στὸ οἰκεῖο δικαστήριο κάθε κοινότητας,

4. τὰ πολιτικὰ καὶ ποινικὰ δικαστήρια θὰ ἀπαρτίζονται ἐξ ἠμισείας ἀπὸ μουσουλμάνους καὶ ΄Ἕλληνες,

5. ἡ ἐκλογὴ τῶν βουλευτῶν θὰ γίνεται ἀναλογικὰ κλπ.

΄0ταν τὸ Δεκέμβριο τοῦ 1919 ἐπανῆλθε ὁ Χρύσανθος στὴν Τραπεζούντα, μετέβη στὴν Τιφλίδα, πρωτεύουσα τῆς τὰ τότε ἱδρυθείσης δημοκρατίας τῆς Γεωργίας καὶ μετὰ ἀπὸ ἐκεῖ στὸ Ἐριβᾶν, πρωτεύουσα τῆς Ἀρμενικῆς Δημοκρατίας καὶ μετὰ ἀπὸ μακρὲς διαπραγματεύσεις συνῆψε τὴν 10 / 16 Ἰανουαρίου 1920 μὲ τὴν κυβέρνηση τῆς Ἀρμενίας συμφωνίας περὶ Πόντο / Ἀρμενικῆς Ὁμοσπονδίας, τὴν ὁποία ἐπακολούθησε σύναψη στρατιωτικῆς συμφωνίας, ὅτι ὅταν τὰ ἑλληνικὰ στρατεύματα θὰ ἀποβιβαζότανε στὴν Τραπεζούντα θὰ προέλαυναν μέχρι Ἐρζιντζᾶν καὶ Ἐρβερούμ, ὄπως προστατεύσουν τοὺς Ἕλληνες τοῦ Πόντου καὶ ἀντιμετωπίσουν κάθε κίνδυνο, ποὺ θὰ προερχότανε ἀπὸ τὰ τουρκικὰ στρατεύματα τακτικῶν ἢ ἄτακτων, ἐνῶ ὁ ἀρμενικὸς στρατὸς θὰ παρεῖχε τὴ συνδρομή του στὰ σύνορά του Καυκάσου καὶ στὸ Ἐρζερούμ.
΄0λα ὅμως αὐτὰ ματαιώθηκαν ἀπὸ τὴ στάση τῶν Μεγάλων Συμμάχων Δυνάμεων, μόνο καὶ μόνο γιὰ τὰ δικά τους συμφέροντα. Ἐνῶ εἶχαν καθηλώσει ὁλόκληρες μῆνες σὲ ἀκινησία τὸν ἑλληνικὸ στρατό, ποὺ ἀποβιβάστηκε στὴν Σμύρνη 2/15/1919, παρέλυσαν κυριολεκτικὰ τὸ ἔργο αὐτοῦ, κατὰ τὴ στιγμὴ μάλιστα ποὺ ὁ Μουσταφὰ Κεμὰλ ὀργάνωνε τὸν στρατό του. Ἐν τῷ μεταξὺ ὁ ἀρμενικὸς στρατός, ἐπιχείρησε νὰ δράσει μόνος του καὶ ἐνῶ προέλαυνε πρὸς τὸ Ἐρζερούμ, συνετρίβη ἀπὸ τὶς ὑπερδυνάμεις τῆς ἐκεῖ ἑδρεύουσας στρατιᾶς τοῦ Κιαζὶμ Καρᾶ Μπεκὶρ πασᾶ κατὰ τὶς μάχες ποὺ διεξήχθησαν ἀπὸ τὸν Ἰούνιο μέχρι τοῦ Νοεμβρίου 1920.

Ἀφοῦ ἐγκαταλείφθηκαν μόνοι τους οἱ Ἀρμένιοι ἀναγκάστηκαν τὴν νύχτα 2/3 Δεκεμβρίου νὰ ὑπογράψουν μὲ τὴν κυβέρνηση τοῦ μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν συνθήκη τοῦ Γκιουμροῦ, τὴν πρώτη αὐτὴ συναφθεῖσα διεθνῆ πράξη, κατὰ τὴν ὁποία ἡ Ἀρμενικὴ Δημοκρατία τοῦ Καυκάσου ὑποχρεώθηκε νὰ παραχωρήσει στοὺς Τούρκους τὶς περιοχὲς Κὰρς καὶ τοῦ Ἀρδαχᾶν, ποὺ εἶχαν κατακτηθεῖ ἀπὸ τὴν Ρωσία κατὰ τὶς ἐπιχειρήσεις τοῦ πολέμου τοῦ 1877/1878 Ἐνῶ συνέβαιναν ὅλα αὐτὰ καὶ ἄλλα χειρότερα φαινότανε στὸν ὁρίζοντα, ὅπου ὁ Πρόεδρος τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς

6. Οὐίλσον εἶχε ἀποστείλει ἤδη ἀπὸ τὶς 2. Αὐγούστου 1919 μία Ἐπιτροπὴ στὸν Καύκασο καὶ τὴν Τουρκία γιὰ νὰ μελετήσει τὴν κατάσταση καὶ νὰ ἀναλάβει ἡ Ἀμερικὴ τὴν ἐντολὴ γιὰ τὴν Ἀρμενία καὶ τὸν Πόντο. Ἡ Ἐπιτροπὴ περιόδευσε στὸν Καύκασο, τὸν Πόντο καὶ ἄλλες ἀνατολικὲς περιοχὲς τῆς Τουρκίας καὶ μετὰ μετέβη στὴ Σεβάστεια, ὅπου συνομίλησε μὲ τὸν Μουσταφὰ Κεμάλ, ὁ ὁποῖος σὲ εἰδικὴ ἔκθεση λέει, ὅτι ἀνάπτυξε στὸν Πρόεδρο τῆς Ἐπιτροπῆς στρατηγὸ Τζαίιμς Χάρμπορτ τοὺς σκοποὺς καὶ τὴν ὀργάνωση τοῦ κινήματός του.

7. Σχεδὸν συγχρόνως οἱ ΄Ἀγγλοι ἀπέσυραν τὰ στρατεύματά τους ἀπὸ τὸ Μερζιφοῦν τοῦ Πόντου καὶ μετὰ ἀπὸ ὀλίγον ἐκκένωσαν καὶ τὴν Σαμψούντα καὶ ἐξεδήλωσαν φιλία πρὸς τὸν Μουσταφὰ Κεμάλ.

8. Συνέπεια αὐτῆς τῆς ἐξέλιξης τῆς κατάστασης στὴ Μικρὰ Ἀσία ἦταν οἱ ἀπηνεῖς διωγμοὶ τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν στὶς πόλεις τοῦ Πόντου καὶ ὁ ἀγώνας ἐξοντώσεως αὐτῶν ποὺ κατέφυγαν στὰ ὅρη τοῦ Πόντου . Βλέπε: τόμος 16., Ἔγκ. Λεξικὸ Ἡλίου. Στὶς 15.Μαίου 1919 ἔγινε ἡ ἀποβίβαση τῶν ἑλληνικῶν ναυτικῶν δυνάμεων στὸ λιμάνι τῆς Σμύρνης μὲ τὴν παρότρυνση καὶ συγκατάθεση τῶν τριῶν Μεγάλων Δυνάμεων, χωρὶς βέβαια νὰ τοὺς προκαθορίσουν τὴν περιοχὴ καὶ τὴν κατοχὴ τῆς Σμύρνης. Ἡ κατάληψη τῆς Σμύρνης ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ στρατὸ συνετελέσθη μέσα σὲ ἀτμόσφαιρα φρενιτιωδῶν ἐκδηλώσεων ἐνθουσιασμοῦ τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς πόλης. Τὸ διάγγελμα τοῦ μητροπολίτη τῆς Σμύρνης Χρυσοστόμου, ἡ ἄφιξη στὶς 22. Μαίου 1919 τοῦ ΄Ἕλληνα ὕπατου Ἁρμοστῆ καὶ τὰ συμβάντα ἐπεισόδια τῶν Ἑλλήνων στὴν Σμύρνη καὶ ἡ ἀρνητικὴ διασυμμαχικὴ ἔκθεση σὲ βάρος τῆς Ἑλλάδας, ἔτσι ὥστε ἀπὸ τὸν Μάϊο ὦς τὸν Ὀκτώβριο εἶχε ἀρχίσει σφοδρὰ διπλωματικὴ πολεμικὴ τῶν ἐχθρικὰ διακειμένων Δυνάμεων καὶ κυρίως τῆς Ἰταλίας ἐναντίον τοῦ Βενιζέλου.
Παρουσιάστηκαν δηλαδὴ διενέξεις μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ συμμάχων στὸ Παρίσι περὶ τοῦ καθορισμοῦ τῶν συνόρων τῆς ἑλληνικῆς ζώνης καὶ περὶ τῆς ἰδέας ἀντικατάστασης τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ διὰ διασυμμαχικοῦ ἢ τοῦ περιορισμοῦ αὐτοῦ μόνο στὸ ἐσωτερικό της πόλης.

Στὴ συνδιάσκεψη τῆς Βουλώνης ἡ Ἑλλάδα ἐξουσιοδοτήθηκε νὰ κινήσει τὸν στρατὸ τῆς ἔξω ἀπὸ τὴ ζώνη τῆς Σμύρνης, ἐντὸς τῆς ὁποίας κρατιόνταν μέχρι τότε καὶ νὰ ἐπιτεθεῖ κατὰ τῶν Κεμαλικῶν. Ἀλλὰ τὴν στιγμὴ ἐκείνη 9/22 Ἰουλίου 1920 ἡ Ἰταλία κατήγγειλε τὴ συμφωνία Τιττόνι / Βενιζέλου, ἐπικαλούμενη τὸ 7ο ἄρθρο, τὸ ὁποῖο ἔδιδε σὲ αὐτὴν τὸ δικαίωμα αὐτό, διότι δὲν εἶχε ἐπιτύχει τὴν ἱκανοποίηση τῶν διεκδικήσεών της στὴ Μικρὰ Ἀσία. Παρόλα ὅμως αὐτὰ στὶς 28/10 Αὐγούστου 1920 ὑπεγράφη ἡ συνθήκη τῶν Σεβρῶν, τῆς ὁποίας τὰ ἄρθρα 65/83 ἀφοροῦν τὴν Σμύρνη καὶ τὴν ἐνδοχώρα της. Τὴν 18)31 Αὐγούστου 1920 ἡ Ἑλλάδα ἐγκαταστάθηκε στὸ Οὐσάκ, στὶς ἀρχαῖες Τημένου Θύρας, τὴν Φλαβιόπολη τῶν Βυζαντινῶν, 287 χιλιόμετρα ἀπὸ τὴ Σμύρνη καὶ ἐπὶ τῆς σιδηροδρομικῆς γραμμῆς ἀπὸ Σμύρνη πρὸς Ἀφιὸν Καραχισάρ, ἐπιμένουσα, ὄπως ἐπιβάλλει τὴν συνθήκη στὸν Κεμάλ.

Ἡ Γαλλία ἦρθε στὶς 5)18 Σεπτεμβρίου σὲ συμφωνία μὲ τὴν κυβέρνηση τῆς Ἀγκύρας καὶ ἔδιδε διαταγὴ γιὰ τὴν ἐκκένωση τῆς Κιλικίας ἀπὸ τὰ γαλλικὰ στρατεύματα. Ἀμέσως ἄρχισαν νὰ φεύγουν οἱ Ἀρμένιοι γιὰ νὰ γλιτώσουν ἀπὸ τὴν ἐκδίκηση τῶν Τούρκων… Δυὸ μέρες μετὰ τὴν ὑπογραφὴ τῆς συνθήκης τῶν Σεβρῶν διεπράχθη ἀπόπειρα δολοφονίας τοῦ Βενιζέλου στὸ σταθμὸ τῆς Λυὼν ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ἀνῆκαν στὴν ἀντίθετη πολιτικὴ παράταξη.

Στὶς 25 Αὐγούστου 1920 πρότεινε ὁ Βενιζέλος ἐκλογὲς πρὸς ἀνάδειξη τῆς Ἐθνικῆς Συνέλευσης, ὥστε νὰ ἀναθεωρηθεῖ τὸ Σύνταγμα…. Τὴν 10ην Σεπτεμβρίου διαλύθηκε ἡ Βουλὴ καὶ στὶς 25 Ὀκτωβρίου 1920 ἔγιναν οἱ ἐκλογές, καὶ ἐνῶ οἱ Βενιζελικοὶ ἀναμένανε μεγάλη ἐκλογικὴ νίκη, τὸ ἀποτέλεσμα τῶν ἐκλογῶν ὑπῆρξε συντριπτικὸ γιὰ τὸ Βενιζελικὸ κόμμα.

Τὴν παραμονὴ τοῦ ἑλληνικοῦ δημοψηφίσματος ὑπὲρ τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου οἱ τρεῖς Δυτικοὶ Σύμμαχοι Δυνάμεις, ἡ Ἀγγλία, ἡ Γαλλία καὶ ἡ Ἰταλία, ἀπεύθυναν τὴν ἱστορικὴ διακοίνωση μὲ ἡμερομηνία 3 Δεκεμβρίου 1920, ποὺ δήλωναν:

« ἡ ἀποκατάστασις ἐπὶ τοῦ θρόνου ἡγεμόνος, οὗτινος ἡ ἀνειλικρινὴς στάσις καὶ ἡ διεξαγωγὴ ἔναντι τῶν Συμμάχων κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ πολέμου ἀπέβησαν δί΄ αὐτοὺς πηγὴ δυσχερειῶν καὶ σοβαρῶν ἀπωλειῶν, δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ θεωρηθῆ ὕπ΄ αὐτῶν ἄλλο τί παρὰ ἡ ὑπὸ τῆς Ἑλλάδος ἐπικύρωσις τῶν ἐχθρικῶν πράξεων τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου. Τὸ γεγονὸς τοῦτο θὰ ἐδημιούργει νέαν κατάστασιν δεσμενὴ διὰ τᾶς μεταξὺ τῆς Ἑλλάδος καὶ τῶν Συμμάχων σχέσεις, ἐν τῇ περιπτώσει δὲ ταύτη οἱ τρεῖς κυβερνήσεις δηλούσιν, ὅτι ἐπιφυλάσσουν εἷς ἑαυτὰς πλήρη ἐλευθερίαν ἐνεργείας πρὸς διευθέτησιν τῆς ἐν λόγῳ καταστάσεως». Παρόλα ποὺ ὑπῆρχε μία τέτοια προειδοποίση τῶν συμμαχικῶν δυνάμεων, τὸ ἀποτέλεσμα ἤτανε ἕνας μεγάλος θρίαμβος γιὰ τὸν βασιλιὰ Κωνσταντῖνο καὶ μὲ αὐτὸ ὅμως ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ μία μεγάλη ἥττα γιὰ τὸν ἑλληνικὸ λαὸ καὶ μία ἀσύλληπτη συμφορὰ γιὰ τὴν ἐπερχόμενη μικρασιατικὴ καταστροφή. Ὁ μὲν βασιλιὰς ἐπανῆλθε στὴν Ἀθήνα, ἐνῶ στὴ Γαλλία ὁ Τύπος ἄρχιζε νὰ ἐρεθίζει τὴν γαλλικὴ κοινὴ γνώμη κατὰ τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου καὶ κατὰ τῆς Ἑλλάδας ὁλοκλήρου. Ἤτανε μία ἐκδήλωση ἀνεξήγητου φανατισμοῦ ὑπὲρ τῶν Τούρκων καὶ ὁ ὁποῖος παρέσυρε τὴ γαλλικὴ κυβέρνηση σὲ διπλωματικὰ λάθη καὶ τὰ ὁποία στράφηκαν κατόπιν κατὰ τῶν οἰκονομικῶν συμφερόντων, καὶ γιὰ τὰ ὁποία νόμιζαν, ὅτι ἀγωνίζονται. Πηγή: Τόμος 13ος Ἐγκυκλοπαιδικὸ Λεξικὸ Ἡλίου Ὁ Κεμὰλ παρακολουθοῦσε μὲ ἀκρίβεια αὐτὴν τὴν ἐξέλιξη καὶ ἀποφάσισε νὰ διασπάσει τὸ μέτωπο τῶν Δυνάμεων τῆς συνθήκης τῶν Σεβρῶν. Ἀρχὲς τοῦ 1921 πρόσφερε στὴν Ἰταλία ἐνδιαφέρουσες οἰκονομικὲς παραχωρήσεις στὴν Νοτιοανατολικὴ Ἀνατολία. Τὸν Μάρτιο τοῦ 1921 ἀποδέχεται ἡ Ἰταλία καὶ ἀποσύρει τὰ τελευταῖα στρατεύματα καὶ ὑπόσχεται νὰ βοηθήσει καὶ νὰ ὑποστηρίξει διπλωματικὰ τὸν Κεμὰλ γιὰ νὰ ξανακερδίσει τὴν Σμύρνη καὶ τὴ Θράκη.

Μία χαρακτηριστικὴ ἡμέρα γιὰ τὸν Ποντιακὸ Ἑλληνισμὸ 19.Μαίου 1919 0 Μουσταφὰ Κεμὰλ πασάς, ἕνας ἐκτουρκισμένος \" ντολμὲ \" ἑβραῖος γεννημένος στὴ Θεσσαλονίκη καὶ ἀξιωματικός του ὀθωμανικοῦ στρατοῦ, ξεκινάει γιὰ τὸν Πόντο, γιὰ τὴν καταστολὴ τοῦ ποντιακοῦ κινήματος μὲ τὴν ἄδεια τοῦ Σουλτάνου καὶ τὴν ἐπικύρωση τῶν ΄Ἀγγλων. Στὶς 19.Μαίου 1919, μπροστὰ ἀπὸ 83 χρόνια, πατᾶ τὸ πόδι του στὴν Σαμψούντα. Ἀπὸ τὴν ἐπαύριο τῆς ἄφιξής του, ὀργανώνει τὶς τουρκικὲς συμμορίες μὲ ἐπικεφαλὴ τὸ βαρκάρη Τοπὰλ Ὀσμᾶν, ἐνάντια στὸ ποντιακὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα. Ἡ 19η Μαίου 1919 εἶναι ἡμέρα σημαδιακὴ γιὰ τὸν ποντιακὸ ἑλληνισμὸ καὶ θεωρεῖται ὦς ἀπαρχὴ τῆς μεγάλης γενοκτονίας τῶν Ποντίων ποὺ ἀκολούθησε. Οἱ Πόντιοι μάταια εἶχαν ζητήσει τὴν ἀποστολὴ ἑλληνικῆς μεραρχίας στὸν Πόντο. Ἀκόμα καὶ ἡ ἐπικράτηση τῶν Μπολσεβίκων ἤτανε ἐξ ὁλοκλήρου καταστροφικὴ γιὰ τὸν Ἑλληνισμό. Οἱ ἐγκληματίες ὦς ὑποστηριχτὲς τῆς Πολιτείας

Ἀμέσως μετὰ τὴν ἀνακωχὴ τὸν Νοέμβριο τοῦ 1918 σχηματίστηκαν παντοῦ στὴ χώρα Σύλλογοι γιὰ τὴν προφύλαξη τῶν δικαιωμάτων, (Mudafa-i Hukuk),ποὺ ὄφειλαν νὰ γίνουν φορεῖς τοῦ ἐθνικοῦ ἀγώνα. Σὲ λίγο φανερώθηκαν ὅμως, ὅτι εἶχαν ὦς στόχο τὴν περιφρόνηση. Ὁ κύριος στόχος τῶν Συλλόγων ἤτανε νὰ καταπολεμήσει τοὺς παραμείναντες ΄Ἕλληνες καὶ νὰ ἐμποδίσει τοῦ Ἀρμενίους στὴν ἐπιστροφή τους. Γί΄ αὐτὸ τὸν λόγο δημιουργήθηκαν Σύλλογοι, ἐκεῖ, ὅπου ὑπῆρχε μία «ἀρμενικὴ ἢ ἑλληνικὴ ἀπειλῆ». Ὁ πολὺ ἐνωρὶς δημιουργούμενος «Σύλλογος τῆς προφύλαξης τοῦ ἐθνικοῦ δικαιώματος τῆς Τραπεζούντας» ἔγραφε στὸ καταστατικό του εὐδιάκριτα «τὴν ἔνοπλη ἀντίσταση ἐναντίον τῶν μειονοτήτων» ἴσα, ἴσα σὲ ἐκείνη τὴν πόλη Τραπεζούντα, οἱ ἐγκληματίες τῆς γενοκτονίας τὸ 1915 ἄσπλαχνα δολοφόνησαν περισσότερο, ἀπὸ ὅπου ἀλλοῦ.

Ἀπὸ τοὺς πέντε Συλλόγους οἱ τρεῖς ἤτανε προσανατολισμένοι ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων καὶ οἱ δυὸ ἐναντίον τῶν Ἀρμενίων. Σὲ αὐτὴν τὴν προσπάθειά τους ἀκολούθησαν τὸν Μουσταφὰ Κεμὰλ Ἀτατούρκ, ποὺ στὸ ἐπίσημο ἔγγραφο παραίτησης ἄνοιξε «τὸν ἐθνικὸ ἀγώνα» μὲ τὸν στόχο «νὰ μὴν θυσιάσουν τὴ χώρα στὶς ἀρμενικὲς καὶ ἑλληνικὲς σκευωρίες».

Ἂν καὶ ὁ Κεμὰλ Ἀτατοὺρκ ἔδινε τὴν ἐντύπωση, ὅτι ἤτανε ἀντίπαλος τῶν Νεότουρκων, καὶ ὅμως αὐτὸ ἀπευθυνότανε καὶ ἤτανε μόνο καὶ μόνο ἀπέναντι στοὺς Γάλλους, ΄Ἀγγλους καὶ Ἀμερικάνους, ποὺ δὲν θὰ μποροῦσε κατὰ κανένα τρόπο νὰ ἀντεπεξέλθει σὲ μία νέα πολεμικὴ σύρραξη μὲ αὐτούς….siehe: Taner Akcam, Baskin Oran, W. Gust.

Στὸ ἐσωτερικὸ εἶχε τὴν ὑποστήριξη τῶν ὀπαδῶν τῶν Νεότουρκων, συμπεριέλαβε ὁ Ἀτατοὺρκ ὅλους τους δολοφόνους τῶν Ἀρμενίων καὶ τῶν Ἑλλήνων σὲ βασικὰ καὶ τιμητικὰ πολιτικὰ πόστα. Ὁ Ἀτατοὺρκ ἦρθε γρήγορα σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὸν διαφυγόντα στὴ Γερμανία ἀρχηγὸ τῶν Νεότουρκων Ταλάατ, ὅπου ἐκεῖνος ἔθεσε στὴ διάθεση τοῦ Ἀτατοὺρκ τὸ ἐσωτερικὸ κατασκοπευτικὸ δίχτυο ἀπὸ πιστοὺς μελῶν τοῦ Ittihad, ὅπου καὶ ὁ Μουσταφὰ τὸν εὐχαρίστησε γραπτῶς. Στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ καταπολεμοῦσε ὁ πατέρας τοῦ ἔθνους ὅλα τὰ προγράμματα, ποὺ εἴχανε ὦς στόχο τὴν ἀνεξαρτησία τῆς Ἀρμενίας καὶ ἤτανε μάλιστα πανέτοιμος νὰ δεχθεῖ ἕνα ἀμερικανικὸ μαντάτο πάνω ἀπὸ ὅλη τὴν Τουρκία, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ ἐμποδίσει τὴν ἀποχώρηση ἀρμενικῶν ἐδαφῶν. Ὁ πόλεμος ἐναντίον τῆς Ἑλλάδας, τοῦ ἔδωσε τότε τὴ δυνατότητα, κάτ΄ ἀρχὰς νὰ καταδαμάσει ἢ νὰ κερδίσει μὲ τὸ μέρος του, τοὺς Ἰταλούς, μετὰ τοὺς Γάλλους καὶ τελικὰ τοὺς Βρετανοὺς καὶ ἀμερικανοὺς .βλέπε: Gust, W.:Der Volkermord an den Armeniern,1993.
0 Mustafa Kemal Pascha (Ataturk : 1881-1938) καὶ ἐνεργῆ συμμετοχὴ στὸ πραξικόπημα τῶν Νεότουρκων ἀπὸ τὸ 1908. 1917 Ἀρχηγὸς τοῦ στρατοῦ στὸ μέτωπο τοῦ Καυκάσου. Κάτω ἀπὸ τὸ σύνθημα « κανένα δάκτυλο παραχώρησης γῆς στοὺς Ἀρμενίους», σχημάτισε ἀπὸ τὸν ὑπόλοιπο ὀθωμανικὸ στρατὸ καὶ ἀπὸ ὀπαδοὺς τῶν Νεότουρκων ἄτακτες μονάδες ἐναντίον τῶν εἰρηνικῶν διακανονισμῶν τῶν συνθηκῶν τῶν Σεβρῶν τοῦ 1920. Αὐτὸς ἀπέρριπτε κάθε ἰδέα μίας ἀνεξάρτητης Ἀρμενίας καὶ ὁδήγησε σὲ ἀποφασιστικὸ ἀγώνα μὲ τὶς ὁμάδες τοῦ ἐναντίον τῆς Δημοκρατίας τῆς Ἀρμενίας τὸ φθινόπωρο τοῦ 1920. ΄0ταν τὸ 1923 ἀνακηρύχτηκε ἡ Τουρκία σὲ Δημοκρατία, ἐπέλεξε ὁ λαὸς τὸν Μουσταφὰ Κεμὰλ Ἀτατοὺρκ σὲ πρῶτο πρόεδρό του. Ὁ Κεμὰλ καὶ οἱ διάδοχοί του συνέχισαν τὴν πολιτικὴ τοῦ ἐκτουρκισμοῦ. Μετὰ τὴν ἐκδίωξη καὶ ἐξόντωση τῶν Ἀρμενίων Ἑλληνοπόντιων καὶ Ἑλλήνων κατευθύνθηκε τώρα κυρίως ἐναντίον τῶν κούρδων, ποὺ ἀπὸ ἐδῶ καὶ μπρὸς ἤτανε καὶ σχημάτιζαν τὴν μεγαλύτερη μὴ τουρκικὴ πληθυσμιακὴ ὁμάδα. Ἂν καὶ ἀγωνίστηκαν στὴ πλευρὰ τοῦ Ἀτατοὺρκ ἐναντίον τῶν Ἀρμενίων καὶ Ἑλλήνων ἄρχισε ὁ Κεμὰλ ἀμέσως κιόλας μία βάρβαρη καταπιεστικὴ καὶ ὑπόδουλη πολιτικὴ ἐναντίον τῶν Κουρδων….

 

Αὐτὸ τὸ κείμενο εἶναι γραμμένο σὲ πολυτονικό. Διαβάστε τὴ μονοτονική του ἔκδοση.