Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου στο πανεπιστήμιο
Με αφορμή το Παγκόσμιο Συνέδριο του Ποντιακού Ελληνισμού
Φάνης Μαλκίδης
Λέκτορας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Αντίβαρο, Ιούλιος 2006
Όταν πριν δύο χρόνια είχε ολοκληρωθεί το μνημειώδες έργο του καθηγητή Κ. Φωτιάδη για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, είχαμε προτείνει η παρουσίασή του- η πρώτη στην Ελλάδα- να πραγματοποιηθεί στη Θράκη. αν η ατμόσφαιρα, οι άνθρωποι, οι προσφυγικές μνήμες που συνηγορούσαν για την πρότασή μας. Παράλληλα το πανεπιστήμιο, ως τόπος ελευθερίας, δημοκρατίας και ανταλλαγής απόψεων ήταν ο κατάλληλος χώρος. Στην πρωτοβουλία μας, η οποία υλοποιήθηκε μήνα Μάιο, το μήνα της σταύρωσης του Ποντιακού Ελληνισμού, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στην Κομοτηνή, είχαμε μαζί μας φορείς και κοινωνικούς πρωταγωνιστές. Το Σύλλογο Φοιτητών του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του ΔΠΘ, το Σύλλογο Φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας -Εθνολογίας του ΔΠΘ, το Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών Κομοτηνής, τους Συλλόγους Ποντίων του Νομού Ροδόπης, τη εφημερίδα Αντιφωνητής της Κομοτηνής. Στην εκδήλωση είχαν παραστεί εκατοντάδες πολίτες της Θράκης, Πόντιοι και μη, καθώς και συμπατριώτες μας μουσουλμάνοι, τουρκόφωνοι, Ρωμά, Πομάκοι. Αυτοί που τολμούν να αντισταθούν σε εθνικιστικές πολιτικές και καταπίεση και προτάσσουν τη δημοκρατικότητά τους και την προοδευτικότητά τους. Μάλιστα ο γράφων είχε αναφέρει ως χαρακτηριστικό δείγμα προάσπισης της ιστορικής αλήθειας από ανθρώπους που ζουν υπό καθεστώς σιωπής, τον Αλί Ερτέμ τον Τούρκο διανοούμενο που αγωνίζεται για την αναγνώριση του εγκλήματος εξαφάνισης των ιστορικών λαών της περιοχής, ο οποίος συγκέντρωσε 11.000 περίπου υπογραφές για την αναγνώριση της γενοκτονίας, τις οποίες και έστειλε στο τουρκικό κοινοβούλιο. Ο Αλί Ερτέμ είχε επίσης την τόλμη να γράψει ένα εκτενές ανθρώπινο και αποκαλυπτικό προλογικό σημείωμα, για το έργο του Κ. Φωτιάδη, το οποίο δημοσιεύεται στον πρώτο τόμο.
Μία σημαντική εξέλιξη
Η συνέχεια ήταν ενθαρρυντική. Η επιστημονική συζήτηση και ο διάλογος που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια στην διεθνή πανεπιστημιακή κοινότητα - ο γράφων τα γνωρίζει από τη συμμετοχή του στη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών για την μελέτη των γενοκτονιών- για τα μαζικά εγκλήματα και της διδασκαλίας τους στο πανεπιστήμιο ως αυτοτελούς μαθήματος- «έδρες ολοκαυτώματος»- θα μπορούσε να έχει την ελληνική της παράμετρο. Οι 14 τόμοι του έργου, τα αρχεία των υπουργείων εξωτερικών Ελλάδος, του Οθωμανικού κράτους, της Μ. Βρετανίας, της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Γαλλίας, του Βατικανό, της Ιταλίας, της Κοινωνίας των Εθνών, και του γαλλικού στρατού ήταν ένα ισχυρό εφόδιο. Απέμενε η βούληση να υλοποιηθεί στα πλαίσια ενός μαθήματος στο ελληνικό πανεπιστήμιο, να εισαχθεί στην Ελλάδα αυτό που γίνεται εδώ και καιρό σε διεθνές επίπεδο. Κυρίως για το εβραϊκό και το αρμενικό ολοκαύτωμα, αλλά και για το ελληνικό (ομιλίες της συγγραφέως Θέας Χάλο σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, και στο Σίδνευ στην Αυστραλία από τον Π. Διαμάντη).
Σήμερα στο ελληνικό πανεπιστήμιο η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και μαζί οι διώξεις των Ελλήνων της Ιωνίας, της Θράκης, διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινα) και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Κομοτηνή). Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από το σχολικό έτος 2005-2006 η ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού έχει εισαχθεί και στο μάθημα της ιστορίας του Λυκείου. Είναι γεγονός ότι η αναγνώριση της γενοκτονίας από το ελλαδικό κράτος, καθυστέρησε πολύ, ίσως σε επίπεδο που να μην αντιστρέφονται πολλά πράγματα. Είναι επίσης παραδεκτό ότι έχουν γίνει ελάχιστες ενέργειες προς την κατεύθυνση της διεθνοποίησής της και αυτές από μη κυβερνητικές οργανώσεις, και μέλη κοινοβουλίων του εξωτερικού, Έλληνες και μη. Έτσι μέχρι σήμερα την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου σε επίπεδο κρατικής οντότητας έχει αναγνωρίσει μόνο η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και σε επίπεδο ομοσπονδιακό οι πολιτείες των ΗΠΑ, Νέα Υόρκη (19/5/2002), New Jersey (2/9/2002), Columbia (8/12/2002), South Carolina (10/1/2003), Georgia (3/2/2003), Pennsylvania (12/12/2003), Cleveland (11/5/2005).
Την υπόθεση έχει απασχολήσει, μετά από παρεμβάσεις Διεθνών μη κυβερνητικών οργανώσεων όπου συμμετέχει ο πρωτεργάτης της αναγνώρισης της γενοκτονίας Μ. Χαραλαμπίδης το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (44th, 58th , 60th UN Committee Session on Human Rights- Economic and Social Council (1998, 2002, 2004), ενώ αντίστοιχη παρέμβαση έγινε και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (1998). Επίσης την 6η Μαΐου 2006 η ελληνίδα Υπουργός Δικαιοσύνης της πολιτείας Βικτόρια της Αυστραλίας Τζένη Μικάκος έθεσε το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας στο κοινοβούλιο, ανάλογο αίτημα έκανε η ελληνική κοινότητα Βερολίνου την 26η Μαΐου προς το Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας, ενώ την 1η Ιουνίου ο βουλευτής του σουηδικού κοινοβουλίου Τάσος Σταφιλίδης ζήτησε από το Σουηδό Υπουργό των Εξωτερικών την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ενώ αντίστοιχο αίτημα υπέβαλλε με ομιλία του την 20η Ιουνίου στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο Βρετανός βουλευτής Steve Pound.
Η εισαγωγή της μελέτης της γενοκτονίας στο ελληνικό πανεπιστήμιο αποτελεί σημαντική εξέλιξη και συμβαδίζει με την έρευνα για τη διεθνοποίηση, την αποδοχή τέλεσης του εγκλήματος από την Τουρκία. Μία αναγκαιότητα, δηλαδή την αναγνώριση της διάπραξης του εγκλήματος από το τουρκικό κράτος, ως συνθήκη για την ειλικρινή φιλία, την ειρηνική συνύπαρξη και τη συναδέλφωση του ελληνικού και του τουρκικού λαού και την απελευθέρωση των εθνοτήτων και των λαών της περιοχής.
Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.
|