Ο επερχόμενος Αναν-άνθρωπος
Παναγιώτης Ήφαιστος
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων
Αντίβαρο, Φεβρουάριος 2008
Όσο περίεργο και αν ακούεται αυτό το επιχείρημα, μάλλον ούτε ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους των κυπριακών Προεδρικών της 17ης Φεβρουαρίου δεν γνώριζε τι ακριβώς διακυβεύεται. Σίγουρα οι περισσότεροι θα άκουσαν για τα σχέδια απόλυτου στρατηγικού ελέγχου του νησιού, που με τόση ακρίβεια κατέγραψε το σχέδιο Ανάν. Ελάχιστοι ή κανείς, εντούτοις, πρόσεξαν ότι η επαναφορά της φιλοσοφίας του σχεδίου Ανάν -αυτό βασικά ήταν η ουσία των συζητήσεων και όχι τα πρόσωπα που θα καθίσουν στην προεδρική καρέκλα- θα καταστήσει τους Κυπρίους πειραματόζωα στην πιο στενόχωρη και διεστραμμένη κοινωνικοπολιτική κατασκευή της σύγχρονης ιστορίας. Ποτέ μέχρι τώρα δεν σταθεροποιήθηκαν οι προϋποθέσεις μιας ανθρωπολογικά στέρεα θεμελιωμένης πολιτειακής δομής.
Κουτσά - στραβά, όμως, και παραπαίοντας κάποιες κοινωνίες ενίοτε ορθοποδούν πριν βυθιστούν ξανά στο βούρκο των αντιφάσεών τους. Τα κριτήρια είναι πολλά και σύνθετα, τα μεταξύ τους ζεύγη άπειρα, η ρευστότητά τους μόνιμο στοιχείο αστάθειας και η χρυσή συνταγή των πιθανών συνδυασμών «ιστορικό μυστικό». Κτίζοντας τις δυτικές και τις ανατολικές κοινωνίες τους τελευταίους αιώνες διαρκώς συγκρούονταν ανθρωπολογικά πρότυπα χωρίς ποτέ να έχει σταθεροποιηθεί ένα μείγμα νομικών, θεσμικών, οικονομικών, φυλετικών ή άλλων κριτηρίων και παραγόντων του κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι: α) Ο Ιστορικός άνθρωπος (συνείδηση, μνήμη, ταυτότητα, πολιτισμός, φυλετικά χαρακτηριστικά, κτλ), β) Ο πνευματικός άνθρωπος (θρησκεία, μεταφυσική πίστη, κάθε άλλου είδους μετα-φυσική ετερότητα). γ) Ο οικονομικός άνθρωπος (οικονομικές συναλλαγές, προσδοκίες υλικού οφέλους, χρησιμοθηρία, συμφεροντολογικές προσδοκίες ατομικού κέρδους). δ) Θεσμικός άνθρωπος (ατομοποίηση του δημόσιου βίου, νομικά επιβεβλημένη κοινωνική συνοχή, είδος δημοκρατίας, βάθος λαϊκής κυριαρχίας, χρηστικές ιδεολογίες, είδος κοινωνικής δικαιοσύνης, πνευματικά θεμελιωμένες κοσμοθεωρίες). ε) Τεχνόμορφος άνθρωπος (τεχνολογία, διαδίκτυο, μηχανιστικές ανταλλακτικές σχέσεις). Κτλ. Ποιο μείγμα, λοιπόν, είναι αυτό που εγκαθιδρύει πνευματική αρμονία και αισθητή λειτουργικότητα μεταξύ Κοινωνικού υπόβαθρου και Πολιτειακού εποικοδομήματος; Κοιμούνται ύπνο βαθύ όσοι πιστεύουν ότι υπήρξε ποτέ οτιδήποτε συγκρίσιμο με το μέγα ανθρωποκεντρικό επίτευγμα της κλασικής Πόλης. Απλώς, Δύση και Ανατολή, τους τελευταίους αιώνες, ταλαντεύονται ακανόνιστα, συγκρούονται στο εσωτερικό και διακρατικά και κτίζουν νομικούς πύργους στην άμμο μιας ανθρωπολογικά ρευστής δυτικής Ευρώπης.
Όσο και αν ακούεται περίεργο στ' αφτιά της περιδεούς κυπριακής κοινωνίας, που παθιασμένη ψήφισε κομματικά, το αποκορύφωμα της δυτικής πολιτικής διαστροφής και της δυτικής επιθετικότητας εκδηλώθηκε με το σχέδιο Ανάν: α) Κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας (καταστολή της εσωτερικής-εξωτερικής ανεξαρτησίας, αφοπλισμός, ξένες βάσεις, ξένες «εγγυήσεις», ξένοι στρατοί) και β) εφαρμογή της πλέον ακραίας τεχνόμορφης ανθρωπολογικής κατασκευής που ποτέ επινοήθηκε σε Δύση και Ανατολή. Μηδενισμός κάθε έννοιας ελευθερίας μ' οποιονδήποτε τρόπο και αν νοηματοδοτηθεί και απόλυτος εσωτερικός και εξωτερικός πόλεμος των βρικολάκων της διεθνούς πολιτικής. Επινόησε μια θεσμική κατασκευή φασιστικού μοντέλου «κοινωνικής» ζωής που περιστέλλει τον άνθρωπο σε άθροισμα ωφελιμιστικών και χρησιμοθηρικών λειτουργιών. Ο «ανανάνθρωπος» αγγίζει τα ακρότατα όρια όλων των γνωστών ιδεολογικών διαστροφών. Θεμέλιο της «κοινωνικοπολιτικής» ζωής είναι ο ανθρωπολογικός μηδενισμός: Προϋπόθεση πολιτικής σταθερότητας είναι ο μηδενισμός όλων ανεξαιρέτως, ακόμη και των στοιχειωδών, οντολογικών και ανθρωπολογικών προϋποθέσεων του κοινωνικοπολιτικού βίου.
Ίσαμε τις ακραίες συνέπειες της φιλοσοφίας του «ανανικού κράτους» τα μίζερα πειραματόζωα-«ανανάνθρωποι» σπρώχονται εκεί όπου συναντώνται όλες οι αποτυχημένες αντιλήψεις κοινωνικοπολικής οργάνωσης του παρελθόντος: Μηδενισμός της ιστορικότητας, μηδενισμός των εθνικών ταυτοτήτων, μηδενισμός κάθε άλλης ανθρώπινης ετερότητας, μηδενισμός των συμβόλων, μηδενισμός της λαϊκής κυριαρχίας, μηδενισμός της δημοκρατίας και μηδενισμός ακόμη και αυτών των ελάχιστων που τα ταλαίπωρα δυτικά κράτη προσφέρουν στους πολίτες τους, δηλαδή των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Για να χωρέσει στις στενόχωρες και έξωθεν εξαρτώμενες θεσμικές κατασκευές οι ανανάνθρωπος απαιτείται να στερείται αξιώσεων εθνικής ανεξαρτησίας, ούτως ώστε αδιατάρακτα και παντοτινά η Κύπρος να ελέγχεται στρατηγικά και εταιρικά από τις τρεις ηγεμονικές δυνάμεις που κατόρθωσαν να την εκπορθήσουν: Τη Βρετανία, την Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παθιασμένοι με σκοπούς εκπλήρωσης διεθνοφασιστικών στρατηγικών σχεδίων, ουδόλως ενδιαφέρει τους κάθε Χανεϊκούς αξιωματούχους αυτών των κρατών το γεγονός πως το ανανικό κράτος θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη πολιτική διαστροφή όλων των εποχών. Έχοντας ακόμη λίγα περιθώρια να γλιτώσουν, οι Κύπριοι -Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι- ας διαβάσουν προσεκτικά αυτό που τους προτάθηκε πριν από πέντε χρόνια, το οποίο ενστικτωδώς απέρριψαν και που τώρα κάποιοι ακονίζουν τα μαχαίρια τους για να το σερβίρουν ξανά. Αυτό αποφάσισε, λένε τώρα, η πλειοψηφία!! ή μήπως κάποιοι λάθος κατάλαβαν; Από τη μακρινή Αθήνα, λοιπόν, χαιρετίσματα στη νέα εκκολαπτόμενη και ίσως επερχόμενη πραιτωριανή εξουσία.
* Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων www.ifestos.edu.gr, info@ifestosedu.gr
http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=328756
|