Εισήγηση στο ετήσιο σεμινάριο της ΣΦΕΒΑ

Γκούρα, 25 Ιουλίου 2003

Σεβασμιώτατε, αγαπητοί συναγωνιστές, το θέμα το οποίο επιφορτίσθηκα να σας παρουσιάσω αποτελεί ίσως το κλειδί για την κατανόηση και το ρεαλιστικότερο σχεδιασμό της πολιτικής μας, ως εθνικής οργάνωσης, για το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Οι κοσμογονικές μεταβολές και η συνεχιζόμενη αστάθεια στα Βαλκάνια απαιτούν επαναπροσδιορισμό της πολιτικής μας βούλησης καθώς και σαφή οριοθέτηση του τρόπου προώθησής της.

H νευρικότητα και η αστάθεια παραμένουν οι βασικοί δείκτες της σημερινής καταστάσεως στο χώρο των Βαλκανίων. Η Σερβία ρέπει προς τον ολοκληρωτισμό, η Bουλγαρία και η Pουμανία προσβλέπουν σε ένα ρόλο δορυφόρου των HΠA στην Eυρώπη, η Aλβανία επιμένει να κυριαρχείται από κύματα μεγαλοϊδεατισμού και στα Σκόπια η καντονοποίηση είναι πια μονόδρομος για τη χώρα.

Πυρήνας όλων αυτών των διεργασιών είναι το γεγονός πως «η Ουάσιγκτον καταλαμβάνει θέσεις για να δημιουργήσει στα Bαλκάνια ένα ορμητήριο για τη Mέση Aνατολή». Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η σοβαρή ισπανική εφημερίδα «Eλ Παΐς» με δημοσίευμά της στις αρχές Απριλίου.

Πρίν από ένα μήνα περίπου πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων : Αλβανία, Βοσνία -Ερζεγοβίνη, Κροατία, Σκόπια και Σερβία - Μαυροβούνιο. Η Ε.Ε. δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα Δυτικά Βαλκάνια, γεγονός που σχετίζεται άμεσα με τις επιδιώξεις της Αμερικής στο χώρο.

Σχετικώς με την κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, διπλωματικές πηγές στη Θεσσαλονίκη υποστηρίζουν ότι (α) η κατάσταση μόνο επιφανειακά παρουσιάζει σταθεροποίηση, (β) ο «αλβανικός παράγων» επαναδραστηριοποιείται τόσο στην πΓΔΜ όσο και στο Μαυροβούνιο, και (γ) η EE δεν πρόκειται «να εκταμιεύσει» τα ποσά που υπόσχεται αν δεν υπάρξει «ουσιαστική ανταπόκριση» από τις ενδιαφερόμενες χώρες

Στα καθ’ημάς, η κλιμακούμενη κρίση στη Βαλκανική ενδέχεται να αναδειχθεί σε πρόβλημα πολύ σοβαρότερο από την απειλή της Τουρκίας, η οποία ούσα συντεταγμένο κράτος, με ανακλαστικά δυνάμενα να προβλεφθούν, και στρατηγική σαφή εδώ και πολλές δεκαετίες, συνιστά κίνδυνο αντιμετωπίσιμο, εν συγκρίσει με την επικρατούσα άναρχη κατάσταση στα βορειοδυτικά σύνορα της χώρας. Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να οχυρώνεται πίσω από την κοινή δράση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και του ΝΑΤΟ, που δια ρητορικών αφορισμών επιχειρούν να επιβάλλουν τη συμμόρφωση των αντιμαχόμενων μερών και υπόσχονται οικονομική στήριξη, δίχως μέχρις στιγμής να έχουν προχωρήσει σε εκταμιεύσεις των απαιτούμενων χρηματικών ποσών.

Η νομιμότητα στα νοτιοδυτικά Βαλκάνια έχει πλέον σχετική αξία και μπορεί βέβαια στο πολιτικό επίπεδο και ύστερα από σωρεία σφαλμάτων να κατέστη εφικτή η σταδιακή αποκατάσταση λειτουργικών σχέσεων με τις κυβερνήσεις των ομόρων προς την Ελλάδα χωρών της νοτιοδυτικής Βαλκανικής, αυτό όμως δεν ενισχύει το αίσθημα ασφαλείας, όπως θα ήταν λογικώς αναμενόμενο, διότι οι εξελίξεις δεν καθορίζονται από τις κυβερνήσεις, αλλά από τα ακραία στοιχεία των Αλβανών, που με τη δράση τους έχουν συμβάλλει και στην ενίσχυση του εθνικισμού των Σλαβομακεδόνων.

Ας δούμε όμως όσο το δυνατόν πιο σύντομα κάποια ενημερωτικά στοιχεία για τις περιοχές που μας ενδιαφέρουν και πρώτα την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο.

1. Κατάσταση:

Τελικά ποιο ήταν το επίτευγμα των «ανθρωπιστικών» βομβαρδισμών στην Γιουγκολαβία; Μήπως η ασφάλεια και η σταθερότητα στην ευαίσθητη περιοχή του Κοσσυφοπεδίου ή η περίφημη πολύ-πολιτισμική συνύπαρξη; Τέσσερα χρόνια μετά η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο παραμένει ασταθής, με δύναμη εξουσίας τους Αλβανούς μαφιόζους, με τα οράματα ανεξαρτησίας να γίνονται σιγά σιγά πράξη και με την εκ των πραγμάτων αναγκαία για λόγους ασφαλείας εθνοφυλετική καντονοποίηση.

Η παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης του ΝΑΤΟ (UNMIK) δεν έχει καταφέρει ακόμη να φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα και να δημιουργήσει τις απαραίτητες εκείνες συνθήκες ώστε οι πρόσφυγες (σχεδόν αποκλειστικά Σερβικής καταγωγής) να επιστρέψουν στις εστίες τους.

Οι Σέρβοι και οι υπόλοιποι μειονοτικοί λαοί στο Κοσσυφοπέδιο είναι φυλακισμένοι στο ίδιο τους το σπίτι, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κοσσυφοπέδιο, που δημοσιοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα, πάλι, με τις εκτιμήσεις της UNMIK, στην επαρχία κατοικούν 1.800.000 ως 2.400.000 άνθρωποι, δηλαδή 300 άνθρωποι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, γεγονός που την καθιστά ως την πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ευρώπης. Το Κοσσυφοπέδιο κατέχει και το υψηλότερο ποσοστό γεννητικότητας (πρόκειται κυρίως για γεννήσεις Αλβανών).

Στην Πρίστινα σήμερα κατοικούν περίπου 500.000 Αλβανοί, ενώ το 1999 ο πληθυσμός της δεν ξεπερνούσε τις 250.000. Από τους 40.000 Σέρβους που το 1999 κατοικούσαν στην πρωτεύουσα σήμερα έχουν απομείνει μόνο 170.

Ο Βλάντιμιρ Μπόζοβιτς, διευθυντής του τμήματος δικαιοσύνης του συντονιστικού σώματος για το Κοσσυφοπέδιο, ερωτηθείς για ζήτημα των προσφύγων ανέφερε χαρακτηριστικά «Εχουν επιστρέψει μόνο 125 Σέρβοι, αλλά πιο πολλοί είναι αυτοί που συνεχίζουν να εγκαταλείπουν την επαρχία. Πριν από την άφιξη της UNMIK στην Πρίστινα ζούσαν 20.700 Σέρβοι, ενώ σήμερα μόνο 100. Αρα πρόκειται για κλασική περίπτωση εθνικής εκκαθάρισης».

Συνολικά 75.000-77.000 σπίτια έχουν γίνει αντικείμενο σφετερισμού και άλλα 30.000 σπίτια έχουν λεηλατηθεί και μετά πυρποληθεί στο Κοσσυφοπέδιο από χέρια Αλβανών, σύμφωνα πάλι με τα επίσημα στοιχεία της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών (UNMIK), τα οποία έδωσε στη δημοσιότητα το πρακτορείο Tanjug.

2. Τι επιδιώκουν οι Αλβανοί για το Κοσσυφοπέδιο

Το αίτημα για πλήρη Ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου αποτελεί πάγια επιδίωξη

των Αλβανών. Οι βουλευτές των τριών αλβανικών κομμάτων του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και οι βουλευτές του συνασπισμού των βοσνίων μουσουλμάνων, στήριξαν με κοινό ανακοινωθέν το Φεβρουάριο του 2003 την πρόταση 42 Αλβανών βουλευτών για υιοθέτηση ψηφίσματος για την ανεξαρτησία.

Δύο μήνες νωρίτερα, προς τα τέλη Δεκεμβρίου του 2002, το κόμμα «Ενωση για το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου», το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση της επαρχίας, υιοθέτησε πολιτική διακήρυξη με την οποία ζήτησε από Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να κηρύξει το Κοσσυφοπέδιο ανεξάρτητο. Η πολιτική διακήρυξη, όπως τονίζεται σε ανακοίνωση του κόμματος, αντιπροσωπεύει την από αιώνων επιθυμία του αλβανικού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία.

Χαρακτηριστικό εξάλλου των διαθέσεων των Αλβανών είναι και η άρνηση της κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου να αποδεχτεί το σύνταγμα της νέας ένωσης «Σερβία και Μαυροβούνιο» ζητώντας από τη διεθνή κοινότητα να μεσολαβήσει ώστε από το προοίμιο του συντάγματος να αφαιρεθεί η διάταξη η οποία αναφέρει το Κοσσυφοπέδιο ως αναπόσπαστο τμήμα της Σερβίας.

Αλλά και οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές προσωπικότητες των Αλβανών έχουν ζητήσει και έχουν εκφρασθεί υπέρ της ανεξαρτησίας. Σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που πραγματοποιήθηκε το Μάϊο του 2003 στην Πρίστινα, παρουσία εκπροσώπων των διεθνών αποστολών στο Κοσσυφοπέδιο, ο Θάτσι δήλωσε ότι το Κοσσυφοπέδιο θα πρέπει να διαχωριστεί από τη Σερβία βάσει του μοντέλου που ακολούθησαν η Σλοβακία και η Τσεχία και τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει επιτέλους να ορίσει προθεσμία για τον προσδιορισμό του οριστικού καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου.

Στις 21 Ιουνίου 2003 και με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. και Δυτικών Βαλκανίων στη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Ιμπραήμ Ρουγκόβα, μας προσέφερε και μία ακόμη οπτική γωνία του θέματος υπογραμμίζοντας ότι η επίσημη αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου θα βοηθούσε σημαντικά τόσο στις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη δημιουργία των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν στο Κοσσυφοπέδιο να ενταχθεί στην ΕΕ, όσο και στην οικονομική ανάπτυξη και εδραίωση της ασφάλειας και ηρεμίας στην περιοχή.

Σχετική παρέμβαση είχε κάνει μερικούς μήνες νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2003, και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας Πασκάλ Μίλο σε συνέντευξή του στην αλβανόφωνη εκπομπή της "Ντόιτσε Βέλλε". Ο Πασκάλ Μίλο εξέφρασε την άποψη ότι το Κοσσυφοπέδιο θα ενταχθεί μακροπρόθεσμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση κατά τον ίδιο τρόπο που εντάχθηκε και η Κύπρος. "Το Κοσσυφοπέδιο δεν θα ενταχθεί ως συστατικό της Σερβίας αλλά ως ξεχωριστή οντότητα", τόνισε ο πρώην υπουργός.

Δεν είναι πάντως τυχαίο το γεγονός ότι στη Σύνοδο Κορυφής στη Θεσσαλονίκη παρίστατο και Αλβανική αντιπροσωπία από το Κοσσυφοπέδιο «Για πρώτη φορά το Κοσσυφοπέδιο συμμετείχε σε μια ευρωπαϊκή συνάντηση και αυτό αποτελεί πολύ σημαντικό γεγονός για τους Αλβανούς", τονίζει χαρακτηριστικά η εφημερίδα Αλμπάνια.

3. Οι αντιδράσεις των Σέρβων

Η κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία στη Σερβία στηρίζει τις ελπίδες της στο ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ . Το σημείο κλειδί του ψηφίσματος 1244 που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ασφαλείας τον Ιούνιο του 1999 εμπεριέχεται στο παράρτημα 1 και στην υποπαράγραφο 6 όπου γίνεται λόγος για προώθηση «πολιτικής διαδικασίας με στόχο την θεμελίωση ενός προσωρινού πλαισίου πολιτικής συμφωνίας που θα εξασφαλίζει αληθινή αυτοδιοίκηση στο Κόσσοβο, λαμβάνοντας υπόψη πλήρως (take full account of) τις συμφωνίες στο Ραμπουαγιέ και τις αρχές της εθνικής κυριαρχίας και την εδαφική ακεραιότητα της Ο.Δ. της Γιουκοσλαβίας»

Δηλωτικό των προθέσεων της Ε.Ε. αποτελεί σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές το γεγονός ότι στη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης και στο κείμενο συμπερασμάτων που υιοθετήθηκε, γίνεται αναφορά μεταξύ άλλων, στην προσήλωση στο ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ για το Κοσσυφοπέδιο και στη δέσμευση για την επιστροφή των προσφύγων. Τη σημειολογία αυτή έσπευσε να αναγνωρίσει και ο πρωθυπουργός της Σερβίας Ζόραν Ζίβκοβιτς, στις δηλώσεις που έκανε μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής.

Από την άλλη πλευρά δεν είναι λίγοι και εκείνοι που διαβλέπουν ως σίγουρη και οριστική την απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου. Μέσα από το πρίσμα αυτό κινούνται προς την κατεύθυνση κυρίως της προστασίας της Σερβικής μειονότητας στο Κοσσυφοπέδιο με αίτημα την απόσχιση και τη διχοτόμηση του Κοσσυφοπεδίου. Η λύση αυτή ικανοποιεί μεγάλη μερίδα του πολιτικού κόσμου, κάτι που επεσήμανε και ο δολοφονηθείς ηγέτης της Σερβίας και γνωστός φιλο-δυτικιστής Ζόραν Τζίντζιτς, καθώς από το να χάσουν τα πάντα στο Κοσσυφοπέδιο βλέπουν προτιμότερη τη διχοτόμηση.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Σερβίας, μάλιστα, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Vesti» που εκδίδει στην Φρανκφούρτη η σερβική ομογένεια στις 27 Φεβρουαρίου 2003, λίγο καιρό πριν τη δολοφονία του, πρότεινε τη δημιουργία ομοσπονδίας στο Κοσσυφοπέδιο, με δύο εθνικές κοινότητες -σερβική και αλβανική- με ισότιμα δικαιώματα και υποχρεώσεις.

4. Διεθνής Κοινότητα και εξωγενείς παράγοντες

Από την πλευρά του, ο ΟΗΕ, κρατάει στάση επιφυλακτική προς το παρόν. Ο ύπατος διοικητής του ΟΗΕ στην περιοχή, Γερμανός Μίκαελ Στάινερ, δήλωσε στις 6 Μαΐου πως δεν υπάρχει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα ενδεχόμενο πλήρους ανεξαρτησίας, πλην ίσως ενός καθεστώτος ευρείας αυτονομίας.

Ενώ και πριν από ένα μήνα περίπου αναφερόμενος στο διάλογο που πρόκειται να ξεκινήσει τον Ιούλιο ανάμεσα σε Πρίστινα και Βελιγράδι, θέλοντας να διασκεδάσει τους φόβους των Σέρβων, τόνισε πώς «μετά από μία πενταετία θα αρχίσουν οι διαβουλεύσεις για το οριστικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου».

Ωστόσο πολλές είναι εκείνες οι ενδείξεις πως τελικά στην Ευρωαντλαντική Συμμαχία και ιδίως στην Ουάσινγκτον κυοφορείται ως ιδανική λύση ένα ανεξάρτητο Αλβανικό Κοσσυφοπέδιο, που θα μπορέσει να λειτουργήσει ως προτεκτοράτο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Κι αυτό γιατί παρά τις φιλότιμες φιλο-αμερικανικές χειρονομίες της νέας ηγεσίας της Γιουγκολαβίας, οι Σέρβοι επιμένουν σε μια πιο ανεξάρτητη εθνική πολιτική ενώ παράλληλα η καχυποψία και ο αντιαμερικανισμός που προκλήθηκε με τους βομβαρδισμούς παραμένει βαθιά ριζωμένος στον ψυχισμό του λαού.

Μία σοβαρή ένδειξη αποτελεί και η απόφαση για έναρξη της διαδικασίας για την εκχώρηση περισσοτέρων αρμοδιοτήτων στα προσωρινά όργανα διοίκησης του Κοσσυφοπεδίου, την οποία κήρυξε ο επικεφαλής της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών, Μίκαελ Στάινερ, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των Σέρβων της επαρχίας, αλλά και της ηγεσίας του Βελιγραδίου, η οποία προσεφύγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η UNMIK θα διατηρήσει την αρμοδιότητα για θέματα άμυνας, ασφάλειας, εξωτερικής πολιτικής, δικαιοσύνης και για θέματα που αφορούν τις οικονομικές σχέσεις με το εξωτερικό.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Τάιμς" του Λονδίνου ο κ. Τζίντζιτς είχε κατηγόρησε τους διεθνείς θεσμούς στο Κόσοβο ότι προωθούν την ανεξαρτησία της επαρχίας με το να μεταφέρουν αρμοδιότητες τους στα θεσμικά όργανα του Κοσσυφοπεδίου.

Η Ε.Ε. υποστηρίζει την πλήρη εφαρμογή της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για το Κοσσυφοπέδιο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδίκασε το ψήφισμα για την απελευθέρωση και την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου που υιοθέτησε το Φεβρουάριο η προσωρινή Βουλή της επαρχίας και απηύθυνε έκκληση προς όλες τις πλευρές στο Κοσσυφοπέδιο να μην προβαίνουν σε μονομερείς κινήσεις που μπορούν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και να πλήξουν τις προσπάθειες για οικοδόμηση πολυεθνικής δημοκρατικής κοινωνίας.

Ένα μήνα αργότερα, στις 25 Ιουνίου 2003, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης με ψήφισμα (η λογική του ψηφίσματος έχει ειδική βαρύτητα και για το Βορειοηπειρωτικό) που υιοθέτησε πρότεινε την παραχώρηση καθεστώτος ειδικής αυτονομίας στο Κοσσυφοπέδιο, υποστηρίζοντας ότι το καθεστώς αυτό θα εξασφάλιζε τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μειονοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο και θα διασφάλιζε την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Σερβίας-Μαυροβουνίου.

«Πολλά ευρωπαϊκά κράτη κατάφεραν να μειώσουν τις εσωτερικές εντάσεις με τη δημιουργία πολιτισμικών και εδαφικών αυτόνομων οντοτήτων, που παρέχουν πολλές επιλογές για την επίλυση των εσωτερικών συγκρούσεων. Οι θετικές εμπειρίες των αυτόνομων περιοχών λειτούργησαν ως πηγή έμπνευσης για την επίλυση των διενέξεων στην Ευρώπη» τονίζεται στο ψήφισμα που υιοθετήθηκε.»

Με επίσημες αλλά και ανεπίσημες μεθοδεύσεις η Αμερική προωθεί την ανεξαρτησία των Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο, διότι αυτό εξυπηρετεί τα σχέδια της στο χώρο της Βαλκανικής. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:

· Στις 19 Μαϊου 2003 ο γερουσιαστής Τζόζεφ Μπάιντεν κατέθεσε πρόταση

ψηφίσματος στη Γερουσία των ΗΠΑ, με το οποίο η Ουάσιγκτον καλείται να στηρίξει το δικαίωμα των κατοίκων του Κοσσυφοπεδίου να επιλέξουν, μέσω δημοψηφίσματος, το οριστικό καθεστώς της επαρχίας.

· Στις 29 Μαϊου 2003 ο Αμερικανός μεγαλοεπιχειρηματίας Τζορτζ Σόρος, κατά

τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Βελιγράδι ζήτησε από την πολιτική ηγεσία της Σερβίας την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. Ο κ.Σόρος δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι αν η Σερβία αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, θα διευκολύνει την πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.

· Την οικονομική ενίσχυση της Γιουγκοσλαβίας με αντάλλαγμα την ανεξαρτησία

του Κοσσυφοπεδίου, προτείνει ως ενδεδειγμένη λύση ο Αμερικανός Αναπληρωτής Διευθυντής του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (Council of Foreign Relations), David L. Phillips.

Μιλώντας από το βήμα ημερίδας που διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (ΙΜΧΑ) και το Ελληνο-αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στις 6 Φεβρουαρίου 2003 , ο κ. Phillips διατύπωσε την πρόταση να δοθεί στη Γιουγκοσλαβία οικονομική βοήθεια ύψους 2,5 δισ. δολαρίων -μιας και, όπως είπε, έχει ανάγκη από κονδύλια για την ανασυγκρότησή της- και ως αντάλλαγμα να παραχωρήσει στο Κοσσυφοπέδιο την ανεξαρτησία του.

· Στις 14 Ιανουαρίου 2003 οι γερουσιαστές Χένρι Χάιντ και Τομ Λάντος

κατέθεσαν πρόταση στο αμερικανικό Κογκρέσο για αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, γεγονός που προκάλεσε την οξύτατη αντίδραση της γιουγκοσλαβικής ηγεσίας. Ο επικεφαλής του συντονιστικού σώματος της σερβικής κυβέρνησης για το Κοσσυφοπέδιο, Νέμποϊσα Τσόβιτς έκανε λόγο για φιλοαλβανικό λόμπι το οποίο προωθεί την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου προκειμένου να δημιουργήσει εκνευρισμό και εντάσεις στο Βελιγράδι.

1. Κατάσταση:

Το γιουγκοσλαβικό Κοινοβούλιο το Φεβρουάριο του 2003 ανακήρυξε το νέο κράτος Σερβίας-Μαυροβουνίου το οποίο αντικατέστησε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. «Η διάλυση του πολυεθνικού μορφώματος της Γιουγκοσλαβίας», παρατηρεί σε άρθρο του ο κ. Χολέβας, «και η κατάργηση ακόμη και αυτού του ονόματός της καταδεικνύει την υπερίσχυση του Έθνους, του εθνικού παράγοντος, των εθνικών και πολιτισμικών διαφορών έναντι διαφόρων διεθνιστικών ιδεολογημάτων».

Το νέο κράτος δημιουργήθηκε υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και προσωπικώς του κ. Χαβιέ Σολάνα, υπευθύνου της Κοινής Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής. Κύριος στόχος ήταν η απομάκρυνση του ενδεχομένου να αποσχισθεί το Μαυροβούνιο, όπως τουλάχιστον σημειώνει σε ανάλυσή του το ΒBC. Ο Μαυροβούνιος ηγέτης Τζουγκάνοβιτς δέχθηκε την αναβολή κάθε αποσχιστικής συζητήσεως, όμως το θέμα της παραμονής ή αποσχίσεως θα επανέλθει σε τρία χρόνια.

Πρόεδρος του νέου κράτους εκλέχτηκε από το ενιαίο κοινοβούλιο ο Μαυροβούνιος πολιτικός Svetozvar Marovits, ο οποίος άλλωστε ήταν και ο μοναδικός υποψήφιος. Αμέσως μετά την εκλογή του δήλωσε στο BBC ότι θα χρησιμοποιήσει «τα τρία χρόνια πρίν από το πιθανό δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδων όλων των πολιτών». Τα τρία κόμματα των Αλβανών του Μαυροβουνίου, αν και είχαν τη δυνατότητα να διαθέτουν μία έδρα στο ενιαίο κοινοβούλιο, που αριθμεί 126 έδρες, αποφάσισαν την αποχή σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το προοίμιο του Συντάγματος του νέου κράτους, στο οποίο το Κοσσυφοπέδιο αναφέρεται ως αναπόσπαστο τμήμα της Σερβίας.

Στη Σερβία, τον δολοφονηθέντα Τζίντζιτς διαδέχθηκε ο Zoran Zivkovic ενώ το Φεβρουάριο του 2003 ο Φιλίπ Βουγιάνοβιτς, υποψήφιος του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος, κέρδισε τις προεδρικές στο Μαυροβούνιο συγκεντρώνοντας το 63% των ψήφων. Ο Βουγιάνοβιτς είναι υπέρμαχος της ανεξαρτησίας του Μαυροβουνίου από τη Σερβία, και έχει δεσμευθεί για τη διενέργεια δημοψηφίσματος με θέμα την ανεξαρτησία της χώρας σε τρία χρόνια.

Το αποσχιστικό κίνημα στο Μαυροβούνιο ίσως εκφράζει τα συμφέροντα οικονομικών και θρησκευτικών κύκλων που κινούνται στο περιβάλλον του Προέδρου Τζουγκάνοβιτς, είναι όμως αποδεδειγμένο ότι δεν συγκινεί την πλειοψηφία των Μαυροβουνίων. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολιτικοί κύκλοι, που επιθυμούν την απόσχιση του Μαυροβουνίου από την σερβική οικογένεια, προσπάθησαν να κατασκευάσουν νέα «Αυτοκέφαλη Εκκλησία του Μαυροβουνίου» χωρίς επιτυχία..» , αναφέρει σε άρθρο του ο κ.Χολέβας.

Ο Ζιβαντίν Γιοβάνοβιτς, πρώην υπουργός Εξωτερικών της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Ριζοσπάστης αναφέρει : Το Μαυροβούνιο είναι μικρή χώρα, αλλά έχει πολλές μικρές εθνικές μειονότητες. Αλβανική μειονότητα, μουσουλμανική που αποκαλείται βοσνιακή, κροατική μειονότητα καθολικού θρησκεύματος. Θα ψηφίσουν για απόσχιση οι Αλβανοί, που θα δουν και θα βρουν την ευκαιρία να πάρουν ένα κομμάτι του Μαυροβουνίου για να το προσαρτήσουν στο σχέδιο της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας». Εχουν, ήδη, δημοσίως ταχθεί υπέρ της απόσχισης. Οι μουσουλμάνοι, που αυτοαποκαλούνται Βόσνιοι, θέλουν κάποιες περιοχές του Μαυροβουνίου να αποσχιστούν και να ενωθούν με το Σαράγεβο. Οι Κροάτες θέλουν μετά την απόσχιση να αποχωρήσουν και να ενωθούν με την Κροατία.»

Η εσωτερική κατάσταση και των δύο περιοχών κρίνεται ασταθής, οι οποίες ρέπουν προς τον ολοκληρωτισμό. Στη Σερβία, μετά την δολοφονία Τζίντζιτς επεβλήθη στρατιωτικός νόμος ενώ στο μαυροβούνιο όλα τα media ελέγχονται από την κυβέρνηση και υπάρχει μηδενική ελευθεροτυπία.

2. Εκτιμήσεις για το μέλλον

Η Ελλάδα πρέπει με κάθε τρόπο να στηρίξει την βιωσιμότητα του νέου κράτους «Σερβίας- Μαυροβουνίου» . Σε αντίθετη περίπτωση θα επιταχυνθεί η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου, την οποία επιδιώκει ο αλβανικός αλυτρωτισμός, και γενικότερα θα αρχίσει νέος κύκλος αναταραχής στην βαλκανική γειτονιά μας.

Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και οι προσπάθειες της Ε.Ε. Η επικεφαλής της επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου αρμόδιας για τις σχέσεις με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Ντόρις Πάκ σε συνέντευξή της στη σερβική εφημερίδα «Glas Javnosti» το Ιούνιο του 2003 προέτρεψε το Βελιγράδι και την Ποντγκόριτσα να διατηρήσουν την ενότητα της Σερβίας-Μαυροβουνίου. «Αν μετά από το πέρας της τριετούς συνύπαρξής σας επιλέξετε τον δρόμο της ανεξαρτησίας, τότε όλο το έργο σας θα πάει χαμένο» τόνισε η κυρία Πακ, εξηγώντας ότι όλες οι προσπάθειες που κάνει σήμερα η Σερβία-Μαυροβούνιο για να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ενωση θα πέσουν στο κενό. Αυτό ίσως και να αποτελεί και τον ισχυρότερο μοχλό πιέσεως για τους Μαυροβούνιους.

Δ. ΣΚΟΠΙΑ

1. Κατάσταση

«Η κατάσταση στα Βαλκάνια είναι δύσκολη, αλλά πάνω απ' όλα ανησυχώ για την ΠΓΔΜ. Κάποιοι εκεί επιδιώκουν να αλλάξουν τα σύνορα»! Αυτή η απαισιόδοξη δήλωση του ειδικού συντονιστή του Συμφώνου Σταθερότητας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Ερχαρντ Μπούσεκ, στην αυστριακή εφημερίδα «Standard» στις 12 Μαϊου 2003, είναι απόλυτα δικαιολογημένη.

Και πράγματι σοβαρούς προβληματισμούς έχει προκαλέσει η συχνότητα εμφάνισης της οργάνωσης "Αλβανικός Εθνικός Στρατός" (ΑΝΑ) στην ευρύτερη περιοχή, γεγονός που αποδεικνύει θνησιμαία την συμφωνία της Οχρίδας. Ο ίδιος άλλωστε Υπουργός Άμυνας των Σκοπίων Βλάντο Μπουτσόφσκι, σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική έκδοση Southeast European Times, εκφράζει φόβους νέας αποσταθεροποίησης στη χώρα του.

Σλαβομακεδόνες ειδικοί στον τομέα διεθνούς δικαίου με υπόμνημά τους συνιστούν στον πρωθυπουργό των Σκοπίων, Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, να ζητήσει από το ΝΑΤΟ, την Ε.Ε., τον ΟΑΣΕ και τις ΗΠΑ γραπτές εγγυήσεις για το αμετάβλητο των συνόρων της χώρας, ώστε να μην δημιουργηθεί πρόβλημα σε περίπτωση αιφνίδιας ανεξαρτητοποίησης του Κοσσυφοπεδίου. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ντνέβνικ» των Σκοπίων, οι ειδικοί εκτιμούν ότι αν το Κοσσυφοπέδιο ανεξαρτητοποιηθεί, θα δημιουργηθεί ένα κλίμα ευφορίας ανάμεσα στους Αλβανούς των Βαλκανίων και στο προσκήνιο θα επανέλθει η φιλοδοξία τους για δημιουργία ενός μεγάλου Κοσσυφοπεδίου ή μεγάλης Αλβανίας, γεγονός που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία των Σκοπίων.

Από την άλλη ο ορατός πια κίνδυνος του αλβανικού αλυτρωτισμού αναζωπύρωσε και το εθνικιστικό φρόνημα των Σλάβο«μακεδόνων»! Πριν από 2 μήνες περίπου το εβδομαδιαίο περιοδικό FOCUS των Σκοπίων δημοσίευσε τέσσερις χάρτες ζητώντας από το κοινό να ψηφίσει σε ποια χώρα προτιμά να ζήσει. Ο πρώτος χάρτης περιλάμβανε την Γιουγκοσλαβία του Τίτο, ο δεύτερος την παλιά Γιουγκοσλαβία χωρίς την Σλοβενία, αλλά με την προσθήκη της Αλβανίας. Ο τρίτος έδειχνε το σημερινό κράτος των Σκοπίων. Και ο τέταρτος παρουσίαζε το κράτος των Σκοπίων να περιλαμβάνει μεγάλο τμήμα της Βορείου Ελλάδος, την οποία η σκοπιανή προπαγάνδα αποκαλεί « Μακεδονία του Αιγαίου» ! Στον τέταρτο αυτό χάρτη, ο οποίος αμφισβητεί την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος, υπήρχε ο τίτλος : « Αυτό δεν είναι δυνατόν;» και η υποσημείωση: « Το ίδιο αδύνατη φαινόταν στους Αλβανούς η ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας πριν αποφασίσουν να την πραγματοποιήσουν»!

Στον πολιτικό τομέα, η Σοσιαλδημοκρατική Ένωση του Μπράνκο Τσερβενκόφσκι πήρε τη σκυτάλη της ηγεσίας από τον Λιούπτσο Γκεορκίεφσκι και το κόμμα του, το δεξιών τάσεων ΒΜΡΟ- ΔΠΜΝΕ. Από τα αλβανικά κόμματα, η Δημοκρατική Ένωση της Ενοποίησης (DUI) του κου Ali Ahmeti, επισήμως καταζητουμένου από τις Σκοπιανές Αρχές, ήλθε πρώτο, συγκεντρώνοντας 16 έδρες.

Στελέχη του UCK και των παρακλαδιών του απέκτησαν κυβερνητικές θέσεις στο κράτος των Σκοπίων για την εδαφική ακεραιότητα του οποίου τρέφουν σαφώς κακές διαθέσεις. Η περσινή αιματηρή εξέγερση με επίκεντρο το Τέτοβο έδειξε ότι οι αλβανικές περιοχές των Σκοπίων εντάσσονται στα σχέδια για την Μεγάλη Αλβανία και οι διαθέσεις αυτές ενθαρρύνονται από την πορεία ανεξαρτητοποιήσεως που έχει πάρει το Κοσσυφοπέδιο. Οι Αλβανοί έχουν ανακηρχθεί κράτος εν κράτει στις δυτικές επαρχίες , τις οποίες αποκαλούν ως αυτόνομη περιοχή « Ιλλυρίντα».

2. Εκτιμήσεις για το μέλλον

Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν σχεδόν βέβαιη τη διάλυση των Σκοπίων, είτε αυτό γίνει σταδιακά μέσω πρώτα μιας μορφής συνομοσπονδίας Σλάβων και Αλβανών είτε με απευθείας προσάρτηση των Δυτικών επαρχιών από το ήδη ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο. Την ίδια θεώρηση έχουν και ο πρώην πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ και αρχηγός του κόμματος VMRO-DPMNE, Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι και ο ηγέτης Αλβανοσκοπιανός κομματικός ηγέτης Αρμπεν Τζαφέρι, όπως εξάγεται από δύο σημαντικά άρθρα τους που δημοσιεύθηκαν το Μάϊο του 2003.

Ο κ.Γκεοργκίεφσκι με άρθρο του στη Σκοπιανή εφημερίδα "Ντβένικ" θεωρεί ανέφικτη τη συμβίωση Αλβανών και Σλάβων σ' ένα ενιαίο κράτος "Με τη συμφωνία της Οχρίδας δεν είμαστε πλέον κυρίαρχο κράτος, διότι δεν ελέγχουμε ορισμένα τμήματα της επικράτειας. Ολα αυτά δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε η χώρα μας να λειτουργεί ως προτεκτοράτο", γράφει χαρακτηριστικά. Το τέλος του ενιαίου της ΠΓΔΜ, κατά τον κ.Γκεοργκίεφσκι, θα αποδειχθεί με την ψήφιση του νόμου περί αποκέντρωσης. "Τότε θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για ένα κράτος κατά το μοντέλο των καντονίων ή της ομοσπονδίας ή κράτος δυο εθνοτήτων (Αλβανών και Σλάβων) «Ενώ εμείς επιθυμούμε την ειρηνική συμβίωση, αντίθετα οι Αλβανοί δεν έχουν διαγράψει το όραμα για τη δημουργία "Μεγάλη Αλβανίας".

Aνέφικτη, επίσης, θεωρεί τη συμβίωση Αλβανών και Σλάβων, ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανών της ΠΓΔΜ (DPA), Aρμπεν Τζαφέρι, ο οποίος σε συνέντευξή του στην αλβανική εφημερίδα "Κοριέρι", χαρακτηρίζει αποτυχία τη συμφωνία της Οχρίδας και υποστηρίζει ότι η μόνη λύση που απομένει είναι είτε ο διαμελισμός της ΠΓΔΜ είτε η ένωση των Αλβανών σ' ένα εθνικό κράτος. Η ιδέα, μάλιστα, της αυτοδιάθεσης συμπεριελήφθη στη νέα πολιτική πλατφόρμα του Δημοκρατικού Κόμματος και εγκρίθηκε από το ετήσιο συνέδριο του κόμματος.

Πρίν από 20 ακριβώς μέρες ο πρόεδρος του Κόμματος Δημοκρατικής Ευημερίας (PDP), Aμπντουλμέναφ Μπετζέτι, απηύθυνε προειδοποίηση προς την κυβέρνηση ότι αν δεν υλοποιηθεί μέσα σε έξι μήνες η συμφωνία-πλαίσιο της Οχρίδας, τότε το κόμμα του θα συμμεριστεί τις ιδέες περί αυτοδιάθεσης των Αλβανών και περί πολιτικής και εδαφικής αυτονομίας.

Όλα δείχνουν πως τελικά το μέλλον του κρατικού υβριδίου, που λέγεται πΓΔΜ, είναι αρκετά ζοφερό. Πάντως σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα πρέπει καθόλου να μας ξαφνιάσει και το έντονο ενδιαφέρον από Βουλγαρικής πλευράς. Η Βουλγαρία πάντα θεωρούσε τους αυτοαποκαλούμενους, ως Μακεδόνες, Βούλγαρους και θα στέρξει να αγκαλιάσει (καλύτερα προσαρτήσει) το ανατολικό μέρος των Σκοπίων.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το ΒΜΡΟ του Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι χρησιμοποιεί ως έμβλημα τον Ήλιο της Βεργίνας και το λιοντάρι, δηλαδή το εθνικό σύμβολο της Βουλγαρίας. Τούτο οδηγεί πολλούς να πιστεύουν ότι το ΒΜΡΟ, που φέρει μάλιστα το όνομα της οργανώσεως των Βουλγάρων κομιτατζήδων της εποχής του Μακεδονικού Αγώνος, έχει ενσωματώσει φιλοβουλγαρικά στοιχεία και σε μία κρίσιμη στιγμή δεν θα είχε αντίρρηση να διαμοιρασθεί η χώρα μεταξύ Αλβανίας (δυτικές επαρχίες) και Βουλγαρίας (ανατολικές επαρχίες).

Θα αναφέρω στην ομήγυρη κάποια, τα «εκλεκτά» από τα στοιχεία και τα γεγονότα του τελευταίου εξαμήνου, που μιλούν για το όραμα της Μ. Αλβανίας. Ο Αλβανικός αλυτρωτισμός δεν χάνει ευκαιρία να δημιουργεί φασαρία, ώστε να ακούγεται και να συζητιέται το θέμα της Μ. Αλβανίας. Άλλωστε αυτό είναι και το μεγαλύτερο κέρδος όλων αυτών των προκλήσεων για τους Αλβανούς, δηλαδή να κάνει την διεθνή κοινότητα να συνηθίσει στην ιδέα μιας Μ. Αλβανίας. Τακτική που έχει αποδώσει και αποδίδει.

· Το φάντασμα της Μεγάλης Αλβανίας επιδιώκει να ζωντανέψει το αλβανικό

λόμπι στις ΗΠΑ, το οποίο, σύμφωνα με τη σερβική εφημερίδα "Νεντέλνι Τέλεγκραφ", καταστρώνει σχέδια ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για την πραγματοποίηση του στόχου. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, στις αρχές Ιουνίου στην Ουάσιγκτον πραγματοποιήθηκε συνάντηση εκπροσώπων του αλβανικού λόμπι με τρεις Αμερικανούς γερουσιαστές (Τοντ Λάντος, Μπέντζαμιν Γκίλμαν, Τζόζεφ Μπάνστεν), όπου συζητήθηκε η επαναχάραξη των συνόρων στα Βαλκάνια και η συγκρότηση μιας "Ενωσης αλβανικών εδαφών στα Βαλκάνια", με την προσάρτηση στην Ενωση, του Κοσσυφοπεδίου, ενός τμήματος της ΠΓΔΜ και ενός τμήματος της Ελλάδας.

Οι συμμετέχοντες συζήτησαν και για τα σταδιακά βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να προετοιμασθεί το έδαφος για την πραγματοποίηση του οράματός τους, θέτοντας μάλιστα και χρονοδιάγραμμα. Ετσι, το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί μέχρι το 2005 και η ΠΓΔΜ να ομοσπονδιοποιηθεί μέχρι το 2007. Στο μεταξύ διάστημα πρέπει να προκληθούν ταραχές στο βορειοδυτικό τμήμα της Ελλάδας με στόχο την προσάρτησή του στην Αλβανική Ενωση. Το σχέδιο, κατά τους Αλβανούς εθνικιστές, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2010.

· Επιθέσεις στα σύνορα της «Μεγάλης Αλβανίας» ετοιμάζουν Αλβανοί

τρομοκράτες, δήλωσε ο υπουργός Αμυνας της Σερβίας-Μαυροβουνίου, Μπόρις Τάντιτς στις αρχές Ιουνίου. «Διαθέτουμε πληροφορίες ότι τρομοκρατικές οργανώσεις ετοιμάζονται να χτυπήσουν στη συνοριακή γραμμή της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας» και αυτό το χτύπημα πρέπει να το προλάβουμε, διότι στην αντίθετη περίπτωση θα αντιμετωπίσουμε νέες κρίσεις και νέα αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή» είπε ο Τάντιτς στη συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε στο Βελιγράδι

· "Mάρτυρες της πατρίδας", ανακηρύχθηκαν, με απόφαση της αλβανικής

κυβέρνησης,13 Αλβανοί από την πόλη Κούκες, που υπηρέτησαν στις γραμμές του UCK και σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο. Η ανακήρυξη έγινε από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εξωτερικών, Ιλίρ Μέτα σε επίσημη τελετή στο Κούκες στις02 Ιουνίου 2003.

· Η εφημερίδα "Ντνέβνικ" στις 20 Φεβρουαρίου 2003σε δημοσίευμά της αναφέρει

ότι ο ΑΝΑ έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για τη συγκέντρωση χρημάτων από τους Αλβανούς της διασποράς για τη συνέχιση του "ένοπλου αγώνα. Στόχος του ΑΝΑ είναι η απελευθέρωση όλων των αλβανικών εδαφών (Κοσσυφοπέδιο-Νότια Σερβία-ΠΓΔΜ) και η δημιουργία της "Μεγάλης Αλβανίας", τονίζει η εφημερίδα, και αναφέρει ότι αρχηγός της στρατιωτικής πτέρυγας του ΑΝΑ είναι ο Γκαφούρ Αντίλι (με το ψευδώνυμο Βαλντεντ Βαρντάρι) από το Κίτσεβο, ενώ εκπρόσωπος του πολιτικού σκέλους της οργάνωσης, του "Μετώπου για την ένωση των Αλβανών", ο Ιντζέτ Μπεκίρι (με το ψευδώνυμο Αλμπάν Βιόσα), πρώην ηγετικό στέλεχος του Εθνικού Κόμματος Αλβανίας, που είχε στενές σχέσεις με τον Σαλί Μπερίσα.

Κατά την εκτίμηση της εφημερίδας, τους στόχους του ΑΝΑ δεν αποκλείεται να υποστηρίζει και ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανών (DPA) Aρμπεν Τζαφέρι, δεδομένων των πρόσφατων δηλώσεών του ότι προτίθεται να αποσύρει την υπογραφή του από την ειρηνευτική συμφωνία της Οχρίδας και ότι ο ΑΝΑ συγκροτείται από ομάδες Αλβανών που είναι δυσαρεστημένοι από τη συμφωνία της Οχρίδας διότι οι Αλβανοί δεν κέρδισαν τίποτε από αυτή.

· Πολιτική οργάνωση, με το όνομα Μέτωπο για Ενοποίηση των Αλβανών

(FBKS) έχει ιδρύσει η παραστρατιωτική οργάνωση Αλβανικός Εθνικός Στρατός (ANA), που δρα στην ΠΓΔΜ από τα μέσα του 2001. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ντνέβνικ» των Σκοπίων το Φεβρουάριο του 2003, το «Μέτωπο» έχει αρχίσει να ιδρύει παραρτήματά της στην Ιταλία, τη Γερμανία, τη Σλοβενία, την Ελβετία και την Αυστρία, όπου ζουν Αλβανοί μετανάστες, με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για τη συνέχιση του αγώνα για δημιουργία της «Μεγάλης Αλβανίας».Σύμφωνα με μυστικούς πράκτορες από το Κοσσυφοπέδιο, πολιτικός γραμματέας της FBKS είναι ο Αλμπάν Βιόσα, ο οποίος σε συνέντευξή του στο αλβανικό περιοδικό «Levizia», που εκτυπώνεται στην ΠΓΔΜ, δήλωσε ότι η χώρα αυτή στην ουσία δεν υπάρχει, διότι δεν εκπληρώνει τα πολιτικά, εθνικά, ιστορικά και παραδοσιακά κριτήρια.

· Στις 29 Μαΐου 2003 η οργάνωση Εθνικό Μέτωπο Αλβανών απέστειλε έκκληση

προς τους Αλβανούς των Βαλκανίων να συσπειρωθούν και να ξεκινήσουν νέο αγώνα για την ένωση των αλβανικών εδαφών. Ο επικεφαλής της οργάνωσης, Ινταγιέτ Μπεκίρι, δήλωσε ότι ο στόχος των Αλβανών παραμένει η Μεγάλη Αλβανία και τόνισε ότι οι Αλβανοί δεν πρέπει πλέον να περιμένουν από άλλους να τους χαρίσουν ένα δικό τους κράτους, αλλά να ανασυνταχτούν και να ξεκινήσουν νέο πόλεμο.

· Tη δημιουργία της "Μεγάλης Αλβανίας", που εκτός από την Αλβανία θα

συμπεριλαμβάνει το Κοσσυφοπέδιο και τμήματα της δυτικής ΠΓΔΜ, επιδιώκουν οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Ισπανό καθηγητή του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, Φραντσέσκο Βέγκα σε άρθρο του στην ισπανική εφημερίδα "El Pais τον Απρίλιο του 2003. Ο κ.Βέγκα θεωρεί ότι οι ΗΠΑ ποτέ δεν παραιτήθηκαν του ηγετικού τους ρόλου στα Βαλκάνια και ότι στους Αμερικανούς συμφέρει περισσότερο στην περιοχή η συμμαχία με τους Αλβανούς, στο πλαίσιο όμως μιας Μεγάλης Αλβανίας. Σύμφωνα με τον κ.Βέγκα "το νέο αυτό κράτος θα περιλαμβάνει την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο και το δυτικό τμήμα της ΠΓΔΜ".

· Tην ιδέα ενοποίησης του Κοσσυφοπεδίου με την Αλβανία, συζήτησαν το

Μάρτιο του 2003, σύμφωνα με την εφημερίδα "Ουτρίνσκι Βέσνικ", στελέχη κομμάτων από το Κόσοβο με τους αρχηγούς των αλβανικών κομμάτων της ΠΓΔΜ. Οπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, ο Εμρους Τζεμαίλι, ο Γκαφούρ Ελσάνι (και οι δυο μέλη του Λαϊκού Κινήματος του Κοσσυφοπεδίου) και ο βουλευτής Χασάν Μέτα, συναντήθηκαν στο Τέτοβο με τους, Αλί Αχμέτι, , Aρμπεν Τζαφέρι και Αμπτουραχμάν Αλίτι, με τους οποίους συζήτησαν τις δυνατότητες ενοποίησης Αλβανίας-Κοσσυφοπεδίου.

· Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Γκεόργκι Καστριότ (Σκεντέρμπεη),

ήρωα της αντίστασης των Αλβανών εναντίον των Τούρκων στα μέσα του 15ου αιώνα (αντιγράφω επακριβώς την είδηση όπως την μετέδωσε το Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων!), έγιναν στις 3 Μαρτίου στην πόλη Ντέμπαρ, στα σύνορα ΠΓΔΜ-Αλβανίας, στο πλαίσιο εκδηλώσεων που οργάνωσε ο δήμος του Ντέμπαρ. Στις εκδηλώσεις παρέστησαν εκπρόσωποι όλων των αλβανικών κομμάτων της ΠΓΔΜ, αντιπροσωπείες κομμάτων από την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο, καθώς και αντιπροσωπεία απόδημων Αλβανών από τις ΗΠΑ. Το άγαλμα, ύψους τριών μέτρων, είναι δωρεά των Αλβανών της διασποράς και των Αλβανών της ΠΓΔΜ.

· Την αντίθεσή του στην πρόταση του προέδρου του Κοσσυφοπεδίου,

Ιμπραχίμ Ρουγκόβα, για την καθιέρωση στο Κόσοβο νέων εθνικών συμβόλων (σημαίας και εμβλήματος) εξέφρασε ο πρώην Πρόεδρος της Αλβανίας, Ρετζέπ Μεϊντάνι, σε ομιλία που εκφώνησε στις 29 Ιανουαρίου στη Βιβλιοθήκη της Πρίστινας. Ο κ.Μεϊντάνι τόνισεότι η αλλαγή των αλβανικών εθνικών συμβόλων θα λειτουργούσε σε βάρος των Αλβανών του Μαυροβουνίου, της ΠΓΔΜ και του Πρέσεβο.

Οι εξελίξεις στα Βαλκάνια και οι διαμορφούμενες τάσεις στο Δυτικό κόσμο μας αναγκάζουν να επαναπροσδιορίσουμε τους πολιτικούς μας στόχους και να ανανεώσουμε την πολεμική - πολιτική μας φαρέτρα. Η σωστή διατίμηση του Αλβανικού αλυτρωτισμού και η έγκαιρη αλλά και έγκυρη προβολή του Βορειοηπειρωτικού συνιστά το δίδυμο της πολιτικής εγρηγόρσεως που πρέπει να μας διακρίνει.

Με σημείο αναφοράς τη Βόρειο Ήπειρο και με κύριους συλλογιστικούς άξονες:

i) Ότι το όραμα της Μεγάλης Αλβανίας δεν ανήκει πια στη σφαίρα της

φαντασίας αλλά αντίθετα είναι πολύ πιθανό ενδεχόμενο, δυνάμενο να πραγματοποιηθεί ακόμη και μέσα στην επόμενη δεκαετία.

ii) Ότι η Διεθνής κοινότητα και κυρίως το Συμβούλιο της Ευρώπης

έχει διαπιστώσει, παρά τα κουλτουριάρικα φούμαρα των διεθνιστικών ιδεολογημάτων, ότι η συνύπαρξη στο χώρο της Βαλκανικής είναι δυνατή μόνο σε εθνικά αυτόνομες περιοχές. Ο κ. Γκιεργκιέφσκι έκανε πρόσφατα μια πολύ σημαντική παρατήρηση: «Η συμβίωση, είπε, διαφορετικών εθνοτήτων επιτεύχθηκε μόνο στο Βέλγιο και την Ελβετία. Πουθενά αλλού και ειδικότερα στα Βαλκάνια δεν μπορούν να συμβιώσουν διαφορετικές εθνότητες».

iii) Ότι το Διεθνές Δίκαιο έχει πάψει πια να αποτελεί ή μάλλον ποτέ

δεν απετέλεσε ουσιαστικά ρυθμιστική δικλείδα στις γεωπολιτικές αλλαγές στο χάρτη της Βαλκανικής. Γράφει ο Δάσκαλος Κώστας Ζουράρις αναλύοντας κάποιο χωρίο του Θουκυδίδη: «Πάπαλα το διεθνές δίκαιο. Να μην το εξηγώ εγώ τώρα, το είπε ο Θουκυδίδης: και οποτέροις θάσσον παράσχη ασφάλεια θάρσος, ούτοι πρότεροί τι και παραβήσεσθαι έμμελον!. Αυτό το λέω γιατί μας έχουν πρήξει διάφοροι νεωστί ερχόμενοι του διεθνούς δικαίου ημέτεροι Έλληνες, οι οποίοι μιλάνε για ένα προαπαιτούμενο και μια προΰπαρξη διεθνούς δικαίου.

Εν πάση περιπτώσει έλεος. Το διεθνές δίκαιο ως υπόβαθρο έχει τη

διεθνή πολιτική, δηλαδή κάποιο συσχετισμό δυνάμεων. Έπεται το διεθνές δίκαιο. Επομένως όποιος αισθάνεται πρώτος θάρρος, αυτός και πρώτος μέλλει να το παραβεί-το διεθνές δίκαιο!»( Κ.ζουράρι, ΛΟΚ, σελ 17)

iv) Ότι μόνο μία Αυτόνομη Ισχυρή Βόρειος Ήπειρος μπορεί να αντισταθμίσει το κίνδυνο του Αλβανικού Μεγαλοϊδεατισμού και έτσι πρέπει να το δεί και η Διεθνής Κοινότητα. Η οδός αναχαιτίσεως των Αλβανών εθνικιστών περνάει αναγκαστικά από την Εθνική Κοινότητα της Βορείου Ηπείρου.

Μόνη λύση και μόνη εθνική προοπτική αποτελεί η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου. Κι αυτό δεν πρέπει να το βλέπουμε πια ως ένα γλυκερό εθνικό όνειρο αλλά σαν μια ρεαλιστική πρόταση ζωής, ειρήνης και ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Η σημερινή εποχή, οι συσχετισμοί δυνάμεων και η εμπειρία του παρελθόντος ευνοούν την πραγμάτωση του εθνικού οράματος.

Και η Βόρειος Ήπειρος έχει όλα εκείνα -“ξεχωριστό έθνος που δεν θέλει να αφομοιωθεί, συμπαγής παρουσία γεωγραφική, πολιτική, πνευματική και ανελέυθερο ξένο πλαίσιο το οποίο τις καταδυναστεύει” (Κ. Ζουράρι Λ.Ο.Κ. σελ.150) - και κάτι παραπάνω μάλιστα -τις διεθνείς συνθήκες και το ιστορικό παρελθόν- για να διεκδικήσει τουλάχιστον την Αυτονομία. Και λέμε τουλάχιστον καθώς η πολιτική βαρύτητα της διπλωματικής επι-θέσεως του επιτίμου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Μητσοτάκη, που κάνει λόγο και για εδαφική προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου στην Ελλάδα σε περίπτωση που οι Αλβανοί ζητήσουν το ίδιο και για το Κοσσυφοπέδιο (news.in.gr 20-6-01), δημιουργεί νέα δεδομένα για το Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και το μέλλον του.

Αυτό που απομένει ως επιτακτική ανάγκη είναι η μεθόδευση και ο προσανατολισμός των ενεργειών μας, ως εθνικής οργάνωσης στο βαθμό που μας αναλογούν, αλλά και η κατάλληλη επιχειρηματική πλαισίωση του ιερού αιτήματος. Δεν είναι καιρός για γλυκανάλατες πατριωτικές θέσεις αλλά για ρεαλιστική αντιμετώπιση, υπεύθυνη πολιτική τεκμηρίωση και γενναίες πρωτοβουλίες που θα ανασύρουν το αίτημα για την Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου στην ατζέντα της καθημερινής πολιτικής συνδιαλλαγής.

Δύο βασικές προτάσεις θα καταθέσω κλείνοντας αυτή την εισήγηση, με γνώμονα πάντα την όσο το δυνατόν συχνότερη και εντονότερη προβολή του αιτήματος της Αυτονομίας:

i) Τη διοργάνωση Πανελληνίου Συνεδρίου στην Κόνιτσα, με προσωπικότητες διεθνούς κύρους και καθοδήγηση των εργασιών προς τον επιδιωκόμενο στόχο, δηλαδή την Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να αποδώσουμε στην παρουσία Ελλήνων Ευρωβουλευτών, όπως του κ. Ιωάννη

Μαρίνου και Σταύρου Ξαρχάκου. Η φωνή μας πρέπει να φτάσει μέχρι τα σκαλοπάτια της Ε.Ε.

ii) Την εκπόνηση υπομνήματος όπου θα τεκμηριώνεται με απόλυτα διεθνιστικά πολιτικά κριτήρια η αναγκαιότητα της Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου. Το υπόμνημα αυτό πρέπει να ικανοποιεί τα διεθνή στάνταρτ, ώστε να διαβιβαστεί στα κράτη - μέλη της Ε.Ε. και σε όλους τους Ευρωβουλευτές.

Κακά τα ψέματα, με κανονιές και δηλώσεις μια στο τόσο δεν παράγουμε πολιτική και δεν επιβάλλουμε γραμμή. Αν θέλουμε η φωνή μας να ακουστεί, χρειάζεται οργάνωση, υπέρβαση προσωπικών ανασταλτικών παραγόντων και δυναμική εφόρμηση για τα δίκαια του Ελληνισμού αλλά και για την σταθερότητα και ομαλότητα στην περιοχή. Κλείνω θυμίζοντας την ιερή επιταγή του αειμνήστου Σεβαστιανού ότι ο θεός θα μας ζητήσει να του δείξουμε τι επράξαμε εμείς στην τρέχουσα περίπτωση!

Της οικείας μου γνώμης αυτοκράτωρ και μετά νηφαλίου μέθης!

Παύλος Α. Βαταβάλης

Θεολόγος

http://www.antibaro.gr