Η κουρδική και η τουρκική παράμετρος της εισβολής στο Ιράκ

Στη μνήμη του Yusuf Akinci,

106ου νεκρού των τουρκικών λευκών κελιών.

Του Φάνη Μαλκίδη

 15/4/2003

Η ιστορία, η ηθική και το δίκαιο

Πολλές φορές στην παγκόσμια ιστορία δοκιμάστηκε η δημοκρατία, η ηθική και οι ανθρώπινες αξίες, αλλά όχι όπως συμβαίνει τώρα στο Ιράκ ή όπως συνέβη τα τελευταία χρόνια, ειδικά στην περιοχή μας. (Κύπρος, Σερβία, Κοσσυφοπέδιο). Ο χώρος του πανεπιστημίου ήταν πάντοτε ένας από τους αυτούς που βρισκόταν στην πρωτοπορία σχετικά με τη διαφύλαξη των ανθρώπινων αξιών και αρχών, αλλά και στην καταδίκη αυτών που τις παραβίαζαν. Εν μέρει υπάρχει αυτό σήμερα στην Ελλάδα και αναπτύσσεται δίπλα στο μεγάλο κίνημα που αναπτύσσεται πανελλαδικά, πανευρωπαϊκά και παγκόσμια σε ότι αφορά την ειρήνη και την καταδίκη αυτών που δείχνουν περιφρόνηση προς το δίκαιο και την ανθρώπινη ζωή. Ωστόσο μία παράμετρος που δεν έχει αναλυθεί τόσο, ή έχει αποσιωπηθεί ίσως και τεχνητά είναι η κουρδική και η τουρκική πλευρά της εισβολής στο Ιράκ.

Το Κουρδιστάν, χώρα 150.000 τετρ. χιλ. από τον Καύκασο ως τη κεντρική Μ. Ασία κατοικείτο πριν 2000 χρόνια απ' τους Καρδούχους, τους οποίους αναφέρει ο Ξενοφών. Ο συγγραφέας της "Κύρου Ανάβασης" μετά τη δολοφονία των Ελλήνων στρατηγών απ' τον Τισσαφέρνη ανέλαβε αρχηγός των "Μυρίων" και συνετέλεσε ώστε οι μισθοφόροι διερχόμενοι να υπερνικούν δυσκολίες έως ότου απεφασίσθη η "Κάθοδος" στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Γράφει σχετικά ο Ξενοφών: "Ηυλίσθησαν εν ταις κώμαις ταις υπέρ του πεδίου του παρά τον Κεντρίτην ποταμόν, εύρος ως δίπλεθρον, ός ορίζει την Αρμενίαν και την χώραν των Καρδούχων" (Ξεν. Κυρ. Αν. Δ' γ' §1). Ο Κεντρίτης είναι παραπόταμος του Τίγρη στα σύνορα μεταξύ Αρμενίας και της χώρας των Καρδούχων. Οι Καρδούχοι λαός πανάρχαιος, νομαδικός, με δική του γλώσσα που συνεχώς αγωνίζεται για την συγκρότηση δικού του κράτους. Το Κουρδιστάν μοιρασμένο στο ιρακινό, το τουρκικό και ιρανικό- τμήμα του Κουρδιστάν μπορεί να θεωρηθεί και ένα κομμάτι της βορειανατολικής Συρίας, όπου η αναλογία του κουρδικού πληθυσμού είναι μεγάλη- ποτέ δεν κατόρθωσε να αποκτήσει την ανεξαρτησία του. Το Κουρδιστάν, βρισκόταν υπό περσική, ελληνική επί Αλεξάνδρου, ρωμαϊκή, βυζαντινή, αραβική επιρροή και στο τέλος το μοιράστηκαν οι Τούρκοι δυτικά και οι Πέρσες ανατολικά. Το 1880 οι Κούρδοι της Περσίας επαναστάτησαν αλλά η εξέγερσή τους απέτυχε. Το 1920 με τη συνθήκη των Σεβρών (άρθρα 62-64) η Τουρκία υποχρεώθηκε να παραχωρήσει αυτονομία στο τμήμα του Κουρδιστάν που απέμεινε σ' αυτήν μετά την δημιουργία του κράτους των Αρμενίων. Η συνθήκη εφαρμόσθηκε και οι Κούρδοι επαναστάτησαν ξανά, το κίνημά τους όμως το 1925 και 1938 κατεστάλη από τους κεμαλικούς.

Οι σχέσεις Η.Π.Α. -Τουρκίας και το κουρδικό εθνικό ζήτημα

Μετά την ένταση στις σχέσεις των κεμαλιικών (οι πιστοί στο Ισλάμ ήταν από την αρχή αντίθετοι στον πόλεμο αφού κατανοούν τους πραγματικούς λόγους που εκπορεύονται από την διαμάχη στην κατεχόμενη Παλαιστίνη) και ΗΠΑ ήρθε η «αποκατάσταση» της αρμονικής «ειδικής σχέσης», η οποία άνοιξε και το βόρειο μέτωπο. Χαρακτηριστικό δείγμα της στάσης της κεμαλικής κάστας είναι άποψη της «Τουσίαντ», της πανίσχυρη βιομηχανικής ένωσης του στρατού που προειδοποίησε ότι η Τουρκία θα «πάει είκοσι χρόνια πίσω, αν θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με τις Η.Π.Α.».

Στο ιρακινό αλλά και στο τουρκοκρατούμενο Κουρδιστάν εδώ χρόνια ένθεν και ένθεν των συνόρων δολοφονούνται Κούρδοι, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι. Το τουρκικό κράτος έχει ήδη ισοπεδώσει 3000 χωριά στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας, όταν από την άλλη πλευρά ο Σαντάμ δολοφονούσε άγνωστο αριθμό ανθρώπων κουρδικής καταγωγής.

Η διαβεβαίωση των Η.Π.Α., προς την Τουρκία είναι ότι παρά το γεγονός ότι οι αμερικανικές δυνάμεις στο Bόρειο Iράκ συνεργάζονται με τους Kούρδους του Μπαρζανί (Δημοκρατικό Κόμμα Κουρδιστάν (ΚDP) και Ταλαμπανί (Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν (PUK) - οι κόντρα γκερίλα των Τούρκων ενάντια στο ανίκητο ΡΚΚ- , δεν θα υπάρξει κουρδικό κράτος, άρα οι Kούρδοι δεν θα ελέγξουν τις πετρελαιοφόρες περιοχές του Kιρκούκ και της Mοσούλης. Το Συμβούλιο της Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) ανακοίνωσε «η Τουρκία δεν μπορεί να δεχθεί να περιέλθει το πετρέλαιο της περιοχής σε ανεύθυνα χέρια», ενώ ο Ερντογάν συμπλήρωσε πως «η κατάληψη των πετρελαιοπηγών της Μοσούλης και του Κιρκούκ από τους Κούρδους θα αποτελούσε λόγο επέμβασης του τουρκικού στρατού στον ιρακινό βορρά». Παράλληλα μ΄ αυτά ήρθε και η έγκριση δανείου ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων προς την Tουρκία - περιλαμβάνει την εξαγωγή τουρκικών προϊόντων στο μέτωπο του Ιράκ αξίας 750 εκατ. δολαρίων- ώστε αυτή να καταθέσει το ποσό ως εγγύηση, προκειμένου να αποσπάσει επιπλέον πιστώσεις, τελευταία η πρόταση του Mπους για 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ωστόσο σήμερα η Τουρκία θέλει να αποστείλει τουρκικά στρατεύματα στο Ιρακινό Κουρδιστάν, υπαγομένων σε τουρκική και όχι αμερικανική διοίκηση, παρ’ ότι η Βρετανία και η Γερμανία προειδοποίησαν την Tουρκία να μην εισβάλει με το πρόσχημα της αναχαίτισης προσφυγικού κύματος στο ιρακινό έδαφος - όπου από το 1991 διατηρεί στρατεύματα, λόγω PKK, όπου ήδη εκεί έχουν αναπτυχθεί 3.000 έως 17.000 Tούρκοι στρατιώτες. Για να ενισχυθεί η τουρκική θέση σχετικά με τους Κούρδους, σύμφωνα με έκθεση των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών που επιδόθηκε από την τουρκική κυβέρνηση στον Κόλιν Πάουελ. το ΡΚΚ επέλεξε 35 γυναίκες για "επιθέσεις αυτοκτονίας". Στην έκθεση προστίθεται ότι το ΡΚΚ- KADEK, το οποίο διατηρεί ένοπλη δύναμη 4.500 ανδρών στο Βόρειο Ιράκ στην περιοχή του όρους Καντίλ, διαίρεσε τη δύναμη αυτή σε δυο ομάδες εκ των οποίων ομάδα 900 ανδρών παραμένει στην εν λόγω περιοχή, οι δε υπόλοιποι 3.600 άνδρες εστάλησαν σε διάφορες περιοχές του Βορείου Ιράκ και συγκεκριμένα στις περιοχές Metina, Haftanin, Zap, Avasin-Baysan και Hakurk.

Οι Μπαρζανί και Ταλαμπανί ενώ όπως τονίζεται στην έκθεση δεν βοηθούν τους πρόσφυγες, ευελπιστούν ότι στη νέα τάξη η συνεργασία με τα στρατεύματα εισβολής δεν θα αποδειχθεί ευκαιριακή, όπως στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, δηλαδή θα επιτύχουν ισχυρή αυτονομία.

Οι τουρκικές φοβίες και οι προοπτικές για το κουρδικό λαό

Οι κεμαλιστές στην Άγκυρα φοβούνται εξαιρετικά τα νέα δεδομένα στο Κουρδιστάν για δύο λόγους. Ο πρώτος και εμφανής λόγος είναι το ενδεχόμενο με την αποστολή επιπλέον τουρκικών στρατιωτικών μονάδων στο Βόρειο Ιράκ να αφήσουν οι Κούρδοι τις ιρακινές δυνάμεις και να στρέψουν τα όπλα τους εναντίον των τουρκικών στρατευμάτων. Σ' αυτή την περίπτωση ενδέχεται να διασκορπιστούν οι δυνάμεις του (αμερικανόφιλου) συνασπισμού στο Βόρειο Ιράκ, αλλά και να υπάρξει τουρκο-κουρδική σύγκρουση που θα διαταράξει πάρα πολλές ισορροπίες. Ο δεύτερος λόγος είναι το γεγονός πως "ιδρύεται κουρδικό κράτος", ειδικά όταν οι Κούρδοι επιχειρήσουν να καταλάβουν το Κιρκούκ.

Οι προβλέψεις ωστόσο είναι δυσοίωνες για τους Κούρδους, τόσο για τους αμερικανόφιλους όσο και για αυτούς που πολεμούν τον τουρκικό φασισμό. Από την μία πλευρά σε ότι αφορά Κούρδους του Ιράκ προκειμένου να αποφευχθεί ο διαμελισμός του Ιράκ, οι ΗΠΑ θα εγκαταστήσουν μια κεντρική κυβέρνηση με διευρυμένες εξουσίες, η οποία, θα ασκεί ασφυκτικό έλεγχο στις (πετρελαιοπαραγωγικές) περιοχές τους. Από την άλλη οι Κούρδοι της Τουρκίας θα συνεχίσουν να ζουν υπό το ασφυκτικό περιβάλλον του επίσημου τουρκικού ρατσισμού που δεν επιτρέπει την ελεύθερη χρήση της γλώσσας, της προβολής της ιδιαίτερης εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα οι επίσημοι μιλούν για ρεαλισμό και «εθνικό συμφέρον»…

*Μέρος της ομιλίας σε εκδήλωση που διοργάνωσαν φοιτητές στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης


http://www.antibaro.gr