Σχέδιο «Olof Palme» γιὰ τὸ Λίβανο

Χρῆστος Κηπουρὸς
πρώην βουλευτὴς

Ἀντίβαρο, Αύγουστος 2006

«Μία τέτοια εἰρηνευτικὴ πρωτοβουλία μὲ ὀνομασία προέλευσης εἶναι τὸ πρῶτο βῆμα. Οὔτε Νάτα οὔτε ἄλλες νοθεύσεις μὲ τὴ συμμετοχὴ στὴν ἀποστολὴ μὴ μελῶν τῆς Ε.Ε. Μεταξὺ τῶν ἄλλων θὰ ἀνακουφιστεῖ ἀκόμη καὶ ὁ ΟΗΕ, ποὺ σημειωτέο, δὲν εἶναι ἀρνητικός. Ἐκτὸς καὶ ἂν κάποιοι εἶναι Ὀηεδέστεροι τῶν Ὀηέδων. Γιατί ὑπάρχουν τέτοιοι στὴν περιοχή. Ὅπως καὶ στὴ χώρα μας, ἀπὸ παλιὲς καὶ νέες δοσοληψίες μὲ ἀξιωματούχους τοῦ Ὀργανισμοῦ στὶς ὁποῖες χειρίζονται τὴν τραγωδία τοῦ Λιβάνου ὡς πλυντήριο γιὰ τὰ κοινά τους ἄπλυτα ὡς πρὸς τὴν κάθαρση τῆς Κυπριακῆς τραγωδίας».

Χ. Κ.


Α. Εἰσαγωγὴ

Τοῦ πρώην Βουλευτῆ Χρήστου Κηπουροῦ

Ναὶ μὲν τὸ ἐπίθετο «μέσος-η-ὂν» ἐνυπάρχει ὡς συνθετικὸ καὶ στὰ τρία τοπωνύμια τῆς περιοχῆς, στὴν Μέση Ἀνατολή, τὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο καὶ τὴ Μεσοποταμία, ὅμως δὲν συμβαίνει τὸ ἴδιο μὲ τὴ μέση ὁδό, τὴ γνωστὴ ἀπὸ τὴν Ἀριστοτέλεια παιδεία καὶ λογικὴ γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν χρόνιων προβλημάτων ποὺ ἀναπαράγονται καὶ ποὺ διαρκῶς ἀναφύονται νέα. Ἀπὸ τὸν κανόνα αὐτὸ ἑξαιρεῖται ὁ χρόνος.


Ὅταν π.χ. κάποιοι λένε, νέα Μέση Ἀνατολή, ἐννοοῦν νέο μεσαίωνα. Ὑποκρίνονται καὶ ὅταν ἀκόμη συλλυποῦνται. Ἄλλωστε ἔδειξαν τὸ πόσο ἐκτιμοῦν τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἀξίες τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Εἰρήνης καὶ τῆς Δημοκρατίας. Δὲν εἶναι ὅμως οἱ μόνοι. Ἐπίσης ὑποκρίνονται πολλοὶ ἄλλοι, ἀκόμη καὶ μὲ τὸν πληθωρισμὸ τῆς λέξης «ἄμεση», ὅταν διατείνονται τὴν ἄμεση κατάπαυση τοῦ πυρός. Δὲν εἶναι τόσο τὸ ὅτι ἡ ἴδια αὐτὴ λέξη ποὺ παράγεται ἀπὸ τὸ στερητικὸ «ἃ» καὶ τὴ «μέση» εἶναι ἕνα εἶδος χρόνου καὶ ἑπόμενα ὑπάγεται στὴν ἐξαίρεση ποὺ ἔλεγα. Ὑποκρίνονται διότι παράλληλα εἶναι γνωστοὶ θιασῶτες τῶν πρώτων, τῶν ἐμπνευστῶν τοῦ νέου μεσαίωνα μετὰ τῶν ὅποιων θεσμικῶν παρελκομένων. Εἴτε εἶναι διεθνεῖς ὀργανισμοὶ εἴτε σκέτο Διεθνεῖς. Μικρὴ δὲ σημασία ἔχει ἂν ἀνήκουν στὴ μία ἢ τὴν ἄλλη μεγάλη πολιτικὴ διεθνῆ ἀφοῦ ὡς διὰ ταῦτα τοὺς παραμένει τὸ ἴδιο στιχάκι: ἄμεση κατάπαυση τοῦ πυρὸς ἢ ἄμεση ἐκεχειρία κλπ., ποῦ ἐπίσης περίπου τὸ ἐπαναλαμβάνουν καὶ οἱ μικρὲς διεθνεῖς.


Ὅμως καὶ ἂν ἀκόμη ἦταν ἀλλιῶς τὰ πράγματα καὶ ὅλες αὐτὲς ἢ ἔστω κάποιες, ὄντως ἦταν εἰλικρινεῖς τότε, μὲ πρώτη τὴ διεθνῆ ποῦ ἔχει ἡμεδαπὸ Πρόεδρο, πῶς ἐξηγοῦν τὸ ὅτι ἡ «ἄμεση ἐκεχειρία» εἶναι τελικὰ σὰν νὰ μὴν ἔχει καν λεχθεῖ ἀφοῦ τὰ θύματα συνεχίζουν νὰ περισσεύουν; Καὶ γιατί δὲν σκέπτονται ἄλλες λύσεις; Γιατί ἔστω δὲν λένε δημόσια ὅτι δὲν ἔχουν νὰ ποῦν κάτι καινούργιο ποῦ νὰ μπορεῖ νὰ πιάσει τόπο; Ἡ ἀπάντηση σὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ ἤδη συζητεῖται ἀπὸ ὄχι καὶ λίγους ἀνὰ τὴν Εὐρώπη πολίτες καὶ ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴ Δημοκρατική, αὐτὴ καὶ μόνο αὐτὴ θὰ καθορίσει καὶ τὸ πεδίο τῶν πρωτοβουλιῶν γιὰ τὴ λύση τοῦ παλιοῦ αὐτοῦ ὅσο ὅμως καὶ νέου διεθνοῦς γόρδιου.

Ἂν ἐπιχειρήσει κανεὶς νὰ ἐξετάσει τὴν περιοχὴ δὲν θὰ ἀποφύγει νὰ περάσει ἀπὸ ἕνα κοινὸ τόπο. Τὴν κοιλάδα Μπεκάα στὸ Λίβανο. Δὲν γνωρίζω ἂν ἡ πηγὴ ποὺ κατὰ μία ἐκδοχὴ σημαίνει τὸ ὄνομά της, σχετίζεται μὲ φυσικοὺς ποταμοὺς ἢ ποταμοὺς αἵματος καὶ δακρύων ποὺ χύθηκαν στὴ διάρκεια τῆς ἱστορίας. Στὴν παλιότερη ὅσο στὴν πρόσφατη, σὲ γειτονικές της περιοχές. Ἀπὸ τὴ σφαγὴ τοῦ 1982 στὴ Σάμπρα καὶ Σατίλα ἕως ἐκείνη τῆς Κανὰ τῶν μικρῶν παιδιῶν. Ἐγὼ πάντως τὴν ὀνομάζω κοιλάδα τῶν κινημάτων, γιατί πῆγαν ἐκεῖ καὶ ἐκπαιδεύτηκαν κατὰ καιροὺς ὅλα σχεδὸν τὰ κινήματα ποὺ ὑπάρχουν στὸ συγκεκριμένο τρίγωνο.


Μόνο βέβαια ἡ γέννηση, ἡ ὕπαρξη καὶ ἡ ἐξάπλωσή τους δὲν ἀρκεῖ. Οὔτε καν ὁ πρωταγωνιστικός τους ρόλος. Τὸ ὅτι ἐξαναγκάστηκαν νὰ διαλέξουν τὸν πλέον δύσκολο δρόμο ποὺ μάλιστα εἶναι γεμάτος θυσίες, δὲν σημαίνει ὅτι μποροῦν νὰ περιφρονήσουν τὶς ὑπόλοιπες ἀξίες. Γιατί πέραν τῶν ἀγώνων γιὰ τὴν Ἐλευθερία τῶν λαῶν τους, ὁ πυρήνας τῆς παιδείας τοὺς ὀφείλει νὰ εἶναι ἡ Δημοκρατία. Τόσο σὰν σκέψη, ὅσο καὶ σὰν πράξη. Καὶ ὄχι μόνο αὐτὴ ἀλλὰ καὶ μετὰ τῶν ἀπαιτήσεων τὶς ὁποῖες θέτει ὥστε νὰ ὑπάρξει στοιχειωδῶς. Ἀπὸ τὴν ἱκανότητα πρὸς συνεννόηση καὶ τὴ συνδιαλλαγὴ ἕως τὴν προστασία ἀπὸ μεταφυσικὲς προεκτάσεις, ὅπως ἡ θεοκρατία, ποὺ γυρίζει τὸ ρολόι τῆς ἱστορίας σὲ προηγούμενους αἰῶνες ἂν ὄχι στὸ μεσαίωνα.


Ἡ πρώτη αἰτία στὴν ὁποία ὀφείλεται ἡ ἀπουσία τῆς εἰρήνης εἶναι ἡ ἀπουσία τῆς Δημοκρατίας. Καὶ ἡ εὐθύνη ἐδῶ εἶναι ἐξ ἀδιαιρέτου. Ἡ Δημοκρατικὴ ὀπτικὴ εἶναι τὸ κύριο ἀναλυτικὸ ἐργαλεῖο στὰ κείμενα ποὺ ἀκολουθοῦν. Εἰρήνη διαμέσου Δημοκρατίας. Μὲ ἄλλα λόγια, ἐπιστροφὴ στὸ διάλογο. Μία τέτοια ἐξέλιξη δὲν ἀρκεῖ κανεὶς νὰ τὴν εὔχεται ἀλλὰ νὰ δίνει καὶ πολιτικὴ προοπτική. Σὲ αὐτὴ τὴ σφαίρα καλεῖται νὰ προσφέρει τὶς καλές της ὑπηρεσίες ἡ Εὐρώπη.


Τὸ πρῶτο λοιπὸν κείμενο ἀναφέρεται στὸ τί μπορεῖ νὰ κάνει ἡ Γηραιὰ Ἤπειρος στὸ Λίβανο. Τὸ δεύτερο περιγράφει τὸ ρόλο τοῦ μπορεῖ νὰ παίξει ὁ Ἑλληνισμός. Τὸ τρίτο ἐξετάζει μερικὲς πτυχὲς τοῦ Κουρδικοῦ κλείνοντας μὲ τὸ Παλαιστινιακό.




1. Σχέδιο «Olof Palme» γιὰ τὸ Λίβανο



Πέραν τῶν ἀνθρωπιστικῶν κινήσεων ποὺ ἔκαναν, ἡ Κύπρος καὶ ἡ Ἑλλάδα μποροῦν νὰ προβοῦν καὶ σὲ ἄλλες. Μία νέα κίνηση εἶναι ἡ ἐνθάρρυνση τῆς ἐξελισσόμενης πρωτοβουλίας νὰ ἀναλάβουν ρόλους εἰρηνευτικῆς δύναμης στὸ νότιο Λίβανο, οἱ εὐρωπαϊκὲς δυνάμεις. Μάλιστα νὰ καλυφθεῖ ἡ δαπάνη ἀπὸ τὸ Εὐρωπαϊκὸ ταμεῖο, στὴν ὁποία νὰ προστεθεῖ καὶ νὰ ἐνσωματωθεῖ ἕνα ἀναγκαῖο ἀναπτυξιακὸ σχέδιο γιὰ τὴ μαρτυρικὴ αὐτὴ μεσανατολικὴ χώρα. Νὰ ὑπάρξει δηλαδὴ ἕνα εἶδος υἱοθεσίας. Ἀπὸ ἀποπαίδι ὁ Λίβανος νὰ γίνει ψυχοπαίδι. Εἶναι μία συμβολικὴ πράξη μὲ στοιχεῖα ἱστορικῆς αὐτοκριτικῆς ἐνῶ συνιστᾶ καὶ ἔμπρακτη ἀποδοκιμασία στὶς νέες, ὑπερπόντιες καὶ ἀκόμη πιὸ χειρότερες αὐτὴ τὴ φορὰ σταυροφορίες στὴν εὐρύτερη περιοχή. Καὶ κυρίως προωθεῖ τὴν ἴδια τὴν πολιτικὴ λύση ποὺ ἄλλωστε ὑπάρχει καὶ βρίσκεται μέσα στὶς Εὐρωπαϊκὲς ἀρχὲς καὶ ἀξίες. Οὔτε σὲ κάνες ὅπλων βρίσκεται οὔτε ὅμως σὲ προσευχές.


Ἕνα τέτοιο σχέδιο «Olof Palme» θὰ ἀποτελέσει καὶ τὸ πιὸ οὐσιαστικὸ μνημόσυνο στὰ φετινὰ εἰκοσάχρονα ἀπὸ τὴ πολὺ βρόμικη ἐκείνη δολοφονία τοῦ εἰρηνιστῆ Σουηδοῦ πρωθυπουργοῦ ποὺ διακόνησε τὴν εὐρωπαϊκὴ καὶ τὴν παγκόσμια εἰρήνη μὲ λόγια καὶ μὲ ἔργα καὶ μὲ τὴν ἴδια τὴ ζωή του.


Δὲν νομίζω ὅτι εἶναι κανεὶς ποὺ θὰ τὸ δεῖ μὲ ἄσχημο μάτι. Εἴτε στὴν Εὐρώπη εἴτε στὴ Μέση Ἀνατολὴ εἴτε στὸν ὑπόλοιπο κόσμο. Εἰδικὰ δὲ οἱ Εὐρωπαῖοι θὰ αἰσθανθοῦν ὑπερήφανοι γιὰ τὸ ρόλο αὐτὸ τῆς Ἕνωσής τους. Γιατί θὰ εἶναι καὶ ἕνας νέος ρόλος πολιτικῆς ἰσχύος πέραν τῆς ταυτόχρονης εἰρηνευτικῆς ἐπίβλεψης. Καὶ θὰ εἶναι καὶ τὸ βάπτισμα τοῦ πυρὸς γιὰ τὴ Γηραιὰ Ἤπειρο. Δὲν μιλῶ βέβαια γιὰ Pax Europeana ἀλλὰ γιὰ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὴν οἰκονομικὴ καὶ καταναλωτικὴ δύναμη στὴν πολιτικὴ δύναμη.


Πολλοὶ μιλοῦν γιὰ αὐτό, ὅμως τὸ θέμα εἶναι τί κάνουν. Καὶ δὲν κάνουν πολλά. Μία τέτοια εἰρηνευτικὴ πρωτοβουλία μὲ ὀνομασία προέλευσης εἶναι τὸ πρῶτο βῆμα. Οὔτε Νάτα οὔτε ἄλλες νοθεύσεις μὲ τὴ συμμετοχὴ στὴν ἀποστολὴ μὴ μελῶν τῆς Ἕνωσης. Μεταξὺ ἄλλων θὰ ἀνακουφιστεῖ ἀκόμη καὶ ὁ ΟΗΕ, ποὺ σημειωτέο, δὲν εἶναι ἀρνητικός. Ἐκτὸς καὶ ἂν κάποιοι εἶναι Ὀηεδέστεροι τῶν Ὀηέδων. Γιατί ὑπάρχουν τέτοιοι στὴν περιοχή. Ὅπως καὶ στὴ χώρα μας, ἀπὸ παλιὲς καὶ νέες δοσοληψίες μὲ ἀξιωματούχους τοῦ Ὀργανισμοῦ στὶς ὁποῖες χειρίζονται τὴν τραγωδία τοῦ Λιβάνου ὡς πλυντήριο γιὰ τὰ κοινά τους ἄπλυτα ὡς πρὸς τὴν κάθαρση τῆς Κυπριακῆς τραγωδίας.


Καὶ ἐπιτέλους, ὅπως ἀλλοῦ, ἔτσι καὶ ἐδῶ, ναὶ μὲν ἐπαναλαμβάνεται ἀπὸ ὅλους τὸ αἴτημα τῆς ἐκεχειρίας ὅμως κανεὶς δὲν προτείνει κάτι τί τὸ χειροπιαστό. Παραμένουν τὰ εὐχολόγια ἄντε καὶ οἱ ἐπισκέψεις ἐπὶ τόπου τοῦ δράματος ἢ καὶ ἄλλα διεθνῆ ταξίδια, οἱ βόμβες ὅμως παραμένουν βόμβες. Ἐπὶ τῆς οὐσίας, μηδὲν εἰς τὸ πηλίκο. Καλὲς οἱ ἐπισκέψεις ἀλλὰ οἱ σκέψεις ἀκόμη πιὸ καλές. Πολλοὶ λοιπὸν εἶναι αὐτοὶ ποὺ μποροῦν νὰ στραφοῦν πρὸς τὴν Εὐρώπη. Ἡ ὁποία εἶναι καιρὸς νὰ ἀρχίσει μία νέα περίοδο σχέσεων μὲ ὅλους. Καὶ ἐφόσον οἱ ὑπερδυνάμεις ἢ οἱ ἐντεταλμένοι διεθνεῖς ὀργανισμοὶ ἢ ἀκόμη καὶ οἱ διεθνεῖς της πολιτικῆς ἀπέτυχαν στὴν ἀποστολή τους, ἂς ψάξει νὰ βρεῖ ἡ ἴδια, ὡς ἐγγυήτρια δύναμη τῆς Δημοκρατίας τὸν τρόπο πὼς νὰ τοὺς χωρίσει. Ἐν ἀνάγκη ἀντὶ νὰ πηγαίνουν ἕνας-ἕνας οἱ ὅποιοι ταγοὶ τῆς ἂς πάει ἡ ἴδια ἐκεῖ ὡς διεθνὴς φορέας, ὡς προπομπὸς τῆς εἰρηνευτικῆς της δύναμης ποὺ θὰ ἀκολουθήσει. Ἀλλιῶς τὸ μερίδιο τῆς εὐθύνης δὲν θὰ εἶναι εὐκαταφρόνητο. Ὅπως δὲν ἦταν, καὶ δὲν εἶναι. Γιατί τὸ νὰ βλέπει ἐκ τοῦ μακρόθεν καὶ νὰ συλλυπεῖται τὴν ὕπαρξη θυμάτων δὲν διαφέρει πολὺ ἀπὸ τὸν ὁρισμὸ τῆς ὑποκρισίας.


Νὰ τὸ πῶ διαφορετικά. Ὄχι μόνο οἱ Ἕλληνες πολίτες ἀλλὰ οὔτε οἱ ὑπόλοιποι Εὐρωπαῖοι εἶναι Ἀμερικανάκια. Δὲν τὸ γενικεύω ἀλλὰ δὲν εἶναι λίγοι οἱ Ἀμερικανοὶ πολίτες ποὺ σιγοῦν. Ὅσο γιὰ τὴν Εὐρώπη ναὶ μὲν ὑπάρχουν τσιράκια καὶ βαποράκια τῶν ΗΠΑ ἀλλὰ εἶναι μειονότητα. Γιατί παρὰ τὸ ὅποιο Δημοκρατικὸ Σύνταγμα, ἄλλη Δημοκρατία ἔχει στὸ μυαλό του -ποὺ δὲν ἔχει- ὁ Bush, καὶ ἄλλη Δημοκρατία ἡ Εὐρώπη. Ὅσο δὲ καὶ νὰ τὰ ταυτίζουν κάποιοι, ἄλλο πράγμα ἡ φιλοευρωπαϊκὴ Εὐρώπη, ἄλλο ἡ ἀμερικανόφιλη. Τὸ ἴδιο ἰσχύει γιὰ τὴ φιλοευρωπαϊκὴ καὶ τὴν ἀμερικανόφιλη Ἑλλάδα. Ἔστω ἂν στὴν ὑπόλοιπη Εὐρώπη ὅσο κυρίως στὴν Ἑλλάδα ὑπάρχει ἄλλη μία κατηγορία. Ἡ φιλοευρὼ-ἠπα-Ῥκή. Ἡ Ἑλλάδα τῶν εὐχαριστιῶν.


Ἐννοεῖται ὅτι ἡ Εὐρωπαϊκὴ εἰρηνευτικὴ δύναμη θὰ πάει στὸ Λίβανο νὰ ὑπερασπιστεῖ τὶς ἀρχὲς τῆς Εἰρήνης καὶ τῆς Δημοκρατίας. Δὲ θὰ πάει νὰ διευκολύνει τὴ δημιουργία νέων Ἰρὰκ στὴν εὐρύτερη περιοχή. Οὔτε γιὰ νὰ βγάλουν οἱ ΗΠΑ τὰ σπασμένα, νὰ ρεφάρουν, κρατώντας στὸ χέρι τοὺς πολίτες τους, ἂν δὲν τοὺς καθιστοῦν συνεργοὺς ἐνῶ στὴν οὐσία θὰ ἀναπαραγάγουν τὸν ἴδιο αἱματηρὸ καὶ φαῦλο κύκλο, προτοῦ ὁ δικός τους κύκλος ἀρχίσει νὰ κλείνει ὁριστικά. Κάτι ἄλλωστε ποὺ δὲν θὰ εἶναι οὔτε ἡ πρώτη φορὰ οὔτε ἡ τελευταία ἀφοῦ τὰ μνήματα τῆς ἱστορίας εἶναι γεμάτα μὲ Pax.


Ἡ Εὐρώπη ὀφείλει νὰ δεῖ τὸ Λίβανο σὰν αὐτὸ ποὺ πράγματι εἶναι. Καὶ νὰ δείξει μὲ πράξεις ὅτι βρίσκεται δίπλα του ὄχι μόνο ἀνθρωπιστικὰ καὶ ψυχολογικά. Οὔτε μόνο ἀπὸ λόγους ἀλληλεγγύης καὶ ἱστορικῶν σχέσεων. Μετὰ τὴν ἔνταξη τῆς Κύπρου στὴν Ἕνωση, ὁ Λίβανος εἶναι καὶ ὅμορος. Ὅμως ἄλλο ὅμορος, ἄλλο ὅμηρός του ἑνὸς καὶ τοῦ ἄλλου. Εἴτε αὐτὸς λέγεται Ἰσραὴλ εἴτε Hezbollah, ποὺ σημαίνει τὸ κόμμα τοῦ Ἀλλάχ. Εἴτε ἡ Ἀμερικὴ εἴτε καὶ τὸ Ἰρᾶν. Μὲ ἄλλα λόγια, οὔτε Ἰσραὴλ οὔτε Hezbollah. Οὔτε ΗΠΑ οὔτε Ἰρᾶν καὶ Συρία. Οὔτε νέες σταυροφορίες οὔτε καὶ νέες θεοκρατίες.



2. Ἐπιπλέον συγκρίσεις καὶ ὁ ρόλος τοῦ Ἑλληνισμοῦ


Ἡ λύση δὲν βρίσκεται στοὺς βομβαρδισμοὺς καὶ στὴν εἰσβολὴ καὶ κατοχὴ Λιβανικῶν ἐδαφῶν ἀπὸ τὸ στρατὸ τῶν Ἰσραηλινῶν κατὰ τὰ πρότυπα τῶν Ναζὶ ἢ τοῦ Ἀττίλα οὔτε ὅμως στὸ μεταφυσικὸ πεδίο τῆς κατὰ τὰ ἄλλα ἡρωικῆς ἀντίστασης μετὰ ἐπιθέσεων τῶν Λιβανέζων μαχητὼν τοῦ κόμματος τοῦ θεοῦ.


Τὸ λέω αὐτὸ γιατί κι οἱ Κοῦρδοι ἀγωνιστὲς εἶναι μουσουλμάνοι, ὅμως ποτὲ δὲν εἶπαν γιὰ τὴν Τουρκία, κάτι ἀνάλογο μὲ αὐτὰ ποὺ λένε οἱ Σιίτες γιὰ τὸ Ἰσραήλ. Καὶ αὐτὸ παρὰ τὸ ὅτι ἡ Τουρκία ναὶ μὲν ἀλλοῦ ὑστερεῖ, π.χ. ὡς πρὸς τὴν οἰκονομία, ὅμως σὲ ὅλα τὰ ὑπόλοιπα εἶναι ἑκατὸ ἂν ὄχι περισσότερα Ἰσραὴλ σὲ ἕνα μέρος. Τόσο ὡς ἱστορία τριῶν τουλάχιστον γενοκτονιῶν εἰς βάρος τῶν ἱστορικῶν λαῶν τῆς περιοχῆς, ὅσο ὅμως καὶ ὡς παρὸν μὲ τέσσερεις χιλιάδες βομβαρδισμένα καὶ καμένα Κουρδικὰ χωριὰ καὶ μὲ τὸν Ἀττίλα ποὺ ἐπὶ τρεῖς καὶ πλέον δεκαετίες παραμένει ὡς εἰσβολέας κατέχοντας τὴ μισὴ περίπου Κύπρο.


Σὲ ὅλα τὰ μέρη τῆς γὴς ἡ λύση βρίσκεται στὴ Δημοκρατία. Εἴτε λέγεται Μέση Ἀνατολὴ εἴτε λέγεται Κύπρος εἴτε λέγεται Κουρδικό. Δημοκρατία καὶ μόνο Δημοκρατία. Ὅπως στὰ μαθηματικὰ λέμε, τότε καὶ μόνο τότε. Γιὰ αὐτὸ καὶ μίλησα γιὰ Εὐρωπαϊκὴ λύση στὴν Κύπρο, πολὺ πρὶν τὸ Δημοψήφισμα τῆς 24ης Ἀπριλίου τοῦ 2004. Γιατί, τὸ Plan Annan δὲν τὴν προωθοῦσε. Ἀντίθετα τὴν καταργοῦσε. Ἀπὸ τὴν ἄλλη δὲν ὑπῆρξε ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας.


Ὑπάρχει ὅμως καὶ τὸ οὐδὲν κακὸν ἀμιγὲς καλοῦ. Ὁ ἱστορικὸς νόμος τῆς περιοχῆς, ποὺ θέλει τὴν τραγικότητα νὰ γεννᾶ ἀκόμη καὶ ἐλπίδες. Συμβαίνει αὐτὸ συχνά. Τὸ βλέπει κανεὶς στὴν εἰσβολὴ καὶ κατοχὴ τοῦ Ἰρὰκ καὶ στὴν ἐκεῖ ταυτόχρονη ἐξέλιξη τοῦ Κουρδικοῦ. Ἔτσι ἄλλωστε ἔγινε καὶ μὲ τὴν Κυπριακὴ τραγωδία ποὺ γέννησε τὴν Ἑλλαδικὴ μεταπολίτευση καὶ τὴ Δημοκρατία τοῦ ‘74. Τὸ ἴδιο κάνει ἡ ἱστορία ποὺ κλείνει καὶ σήμερα τὸ μάτι στὸν Ἑλληνισμὸ λέγοντας τὸν ὅτι ἡ μεσανατολικὴ τραγωδία, ἔστω καὶ ἂν εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸ τὴν Κυπριακὴ τραγωδία, τοῦ προσφέρει ἕνα νέο γεωοικονομικὸ καὶ γεωπολιτισμικὸ ρόλο. Νὰ ἐξελιχθεῖ σὲ ἕνα νέο κόμβο -Logistics- ἀφοῦ τὸ οἰκόπεδό του βρίσκεται στὸν πιὸ πολυσύχναστο δρόμο τῆς γής: Εὐρώπης καὶ Ἀνατολικῆς Μεσογείου γωνία.


Καὶ δὲν μιλῶ ἁπλὰ μόνο γιὰ τὴ ναυτιλιακὴ ροὴ καὶ τὴ θαλάσσια γεωοικονομία. Μιλῶ γιὰ τὴ ροὴ καὶ διάχυση τῶν ἀναπτυξιακῶν καὶ πολιτισμικῶν ρευμάτων τῆς Εὐρωπαϊκῆς Δημοκρατικῆς παιδείας. Ἐπίσης, γιὰ τὸν ἠθικὸ κόμβο logistics. Τὴν ἀγκαλιὰ τῆς Λάρνακας καὶ τῆς Πάφου, τὴ δεκάδες φορὲς μεγαλύτερη ἀπὸ ἄλλες ἔστω κι ἂν ἡ Κύπρος δὲν χάρηκε μὲ τὰ συγχαρητήρια της ὑπόλοιπης Εὐρώπης καὶ τοῦ κόσμου ὅλου, μηδὲ ἑξαιρουμένων τῶν ἐξαναγκασθεισῶν σὲ αὐτὰ ΗΠΑ. Αὐτὸ διότι τὴν ἐμποδίζει τὸ κοινό της τραγωδίας. Διότι, πέραν τῶν δεκάδων χιλιάδων Εὐρωπαίων καὶ ἄλλων προσφύγων, ἤθελε νὰ ἀνοίξει ἀκόμη πιὸ πολὺ τὰ χέρια της, πρὸς τὶς ἑκατοντάδες χιλιάδες Λιβανέζων προσφύγων. Γιὰ τοὺς ὁποίους μόνο μία ἀγκαλιὰ τὸ μπορεῖ καὶ ποὺ ὁ Ἑλληνισμὸς ὀφείλει νὰ προτείνει. Τὸ σχέδιο «Ὄλαφ Πάλμε». Γιὰ αὐτὸ στὸ σκάφος «Europe» τῆς ἀφίσας «Reyen Dirken 1947» ποὺ ὑπάρχει στὸ ἔργο τοῦ J.M. Gailard, «Οἱ μεγάλες ἡμέρες τῆς Εὐρώπης», ἔβαλα πάνω-πάνω τὴ σημαία τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας.




Στὴν κοιλάδα τῶν κινημάτων


Τὸ Σεπτέμβριο τοῦ 1988 μία ὁμάδα Ἑλλήνων ἐπισκεφθήκαμε τὴν κοιλάδα Μπεκάα, στὸ Λίβανο. Συγκεκριμένα τὸ στρατόπεδο ἐκπαίδευσης τῶν Κούρδων μαχητὼν τοῦ P.K.K. ὅπου πρὶν ὑπῆρξαν οἱ ἐγκαταστάσεις τῆς Ὀργάνωσης γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Παλαιστίνης καὶ ἄλλων κινημάτων ἀργότερα, ὅπως τῆς Hezbollah. Ἀπὸ τὴ μία, ἦταν ἡ κοιλάδα τῶν κινημάτων. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ τόπος στὸν ὁποῖο κτίστηκε ἡ ἱστορικὴ ὅσο ἡ μαρτυρική τους συνέχεια.


Σήμερα ὁ Ἀμπντουλὰχ Ὀτζαλᾶν, ὁ ἱστορικὸς ἡγέτης τοῦ Κουρδικοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἐξαναγκάσθηκε νὰ ἀποχωρήσει τὸ 1998 ἀπὸ τὴν κατεχόμενη τότε ἀπὸ τὴν Συρία κοιλάδα, γιὰ νὰ περιπλανηθεῖ ἐπὶ μῆνες καὶ παραπλανηθεῖ, προτοῦ παραδοθεῖ ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ κυβέρνηση, μέσω Κένυας, στὴν Τουρκία, παραμένει φυλακισμένος ἔκτοτε στὸ Ἰμραλί. Τὸ κίνημα ὅμως ποὺ δημιούργησε, καὶ ποὺ πολλοὶ ἐδῶ ἔλεγαν ὅτι ἔκλεισε ὁ κύκλος του, ζεῖ. Βρίσκεται δὲ παντοῦ. Ἀπὸ τὴν Ἀνατολία καὶ τὸ Κουρδιστᾶν ὡς στὶς Εὐρωπαϊκὲς μεγαλουπόλεις καὶ τὶς Τουρκικές, ὅπως στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ζοῦν ἑκατομμύρια Κούρδων, πρόσφυγες οἱ πιὸ πολλοὶ ἀπὸ τὰ πυρπολημένα τοὺς χωριὰ τῆς Ἀνατολίας.


Ἂν ἡ Εὐρώπη ξαναδεῖ τὶς ἀρχὲς τῆς χρειάζεται νὰ προσδιορίσει ἐκ νέου κάποιους ὅρους, Π.χ. ὁ χαρακτηρισμὸς τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ λαοῦ τῶν εἴκοσι ἑκατομμυρίων Κούρδων ὡς μειονότητας, μόνον ὡς ὕβρη μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ. Ἂν ἡ Τουρκία πιεστεῖ ἀπὸ τὴν Ε.Ε. νὰ ἀνοίξει παράθυρο στὴ Δημοκρατία, τότε τὰ πράγματα μποροῦν νὰ φτάσουν ἀπὸ τὴν Ἰσπανοποίησή της ἕως τὸ ἀνεξάρτητο Κουρδικὸ κράτος ἢ καὶ τὴν ἕνωσή του μὲ τὸ Νότιο Κουρδιστᾶν, ποὺ σήμερα εἶναι ὁμόσπονδο στὸ Ἰράκ, ἕνα βῆμα πρὶν ἀπὸ τὴν ἀνεξαρτησία. Αὐτὴ σχεδιάζει νὰ ἀκυρώσει, μεταξὺ τῶν ἄλλων, μὲ τὴν εἰσβολὴ ποὺ προετοιμάζει ἡ Τουρκία. Ὅμως μέχρι στιγμῆς ἡ Εὐρώπη δὲν ἔθεσε καν ζήτημα ἀπελευθέρωσης τοῦ φυλακισμένου Κούρδου ἡγέτη. Οὔτε καν ἀνθρωπιστικά. Ἡ ὅλη στάση της στὸ θέμα, δὲν τὴν τιμᾶ.


Φεύγοντας ἀπὸ τὴν κοιλάδα αὐτὴ τῶν κινημάτων Μπεκάα, σκεφτόμουν πὼς θὰ ἦταν ἂν ὁ Λίβανος, ἡ Παλαιστίνη καὶ τὸ Κουρδιστᾶν ξαναβρίσκονταν ἐκεῖ, αὐτὴ τὴ φορὰ ὅλοι μαζί, στὸν ἴδιο τόπο, ὡς ἀνεξάρτητες χῶρες μὲ τὰ κινήματά τους, καὶ φυσικὰ χωρὶς κανένα ἀποκλεισμό. Πέρασαν ἔκτοτε εἴκοσι περίπου χρόνια χωρὶς νὰ καταστεῖ δυνατόν, ὅμως ἐγὼ συνεχίζω νὰ τὸ περιμένω. Ἂν οἱ ἄνθρωποι ἔχουν μία εὐτυχέστερη ἡμέρα στὴ ζωή τους, ἡ δική μου θὰ εἶναι αὐτή. Γιατί θὰ εἶναι μία ἡμέρα χωριστὴ γιὰ ὅλες ἐπίσης τὶς ἀξίες. Ἀπὸ τὴν Ἐλευθερία καὶ τὴν Ἀνεξαρτησία ἕως τὴν Εἰρήνη καὶ τὴ Δημοκρατία. Τόσο γιὰ τὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο καὶ τὴ Μέση Ἀνατολή, ὅσο καὶ τοὺς λαοὺς καὶ τὰ κινήματά τους. Ἀπὸ τὸ P.K.K. καὶ τὴ Hamas ὡς τὴ Hezbollah. Τὰ ὁποία ὡς κυβερνήσεις, θὰ ἔχουν πολὺ μεγαλύτερες εὐθύνες ἀπέναντι στοὺς λαούς. Ἔστω ὅμως καὶ τώρα μποροῦν νὰ δοῦν τὴν ἱστορία καὶ τὸ τί παρέες προτιμᾶ ἡ Δημοκρατία. Καὶ ἂν δὲν βροῦν σὲ αὐτές, δικές τους ἰδέες, ἂς τὸ ξανασκεφθοῦν ἀφοῦ στὴ γῆ ὅλοι ὀφείλουμε νὰ «Γηράσκουμε ἀεὶ διδασκόμενοι». Ὅπως οἱ Ἑβραῖοι ὀφείλουν νὰ δοῦν τὰ δικά τους. Γιατί ἄλλο ἡ Δημοκρατία, ἡ συνύπαρξη, τὸ μαζὶ καὶ ἄλλο τὸ Ναζί.


Ὁ Γιασὲρ Ἀραφὰτ δὲν βρίσκεται ἐν ζωή. Ὅμως καὶ ἡ Παλαιστίνη ποὺ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἔφτασε ἕως τὴ βρύση χωρὶς νὰ μπορέσει νὰ πιεῖ νερό, ἂν συνεχίσει τὸ δρόμο του, ποὺ εἶναι καὶ ὁ μόνος δρόμος, θὰ πιεῖ. Τὸ ἱστορικὸ αἴτημα τοῦ μαρτυρικοῦ λαοῦ τῶν Παλαιστινίων μόνον ἔτσι θὰ δικαιωθεῖ. Αὐτὸ τὸν ἀγώνα ἄλλωστε δίνει καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν κινημάτων ἀλλὰ καὶ τῶν ἐκλεγμένων ἐκπροσώπων του.




__________________



Διδυμότειχο 1 Αὐγούστου 2006,

Αὐτὸ τὸ κείμενο εἶναι γραμμένο σὲ πολυτονικό. Διαβάστε τὴ μονοτονική του ἔκδοση.