Δρ. Δημήτριος Κ. Γερούκαλης, ISA, ISPP, SCTPLS

Διερχόμεθα περίοδο μεγάλης κρίσης και πολλαπλών συγκρούσεων. Είναι ίσως ευκαιρία να θυμηθούμε ότι σ’ αυτές τις περιόδους αυξάνουν οι βαθμοί «ελευθερίας» και επειδή το «μέλλον» δεν είναι γραμμική προέκταση του παρόντος και του παρελθόντος, να ενεργοποιηθούμε για να το «εφεύρουμε».

Ο Κονδύλης μας θυμίζει ότι «χώρες ανήμπορες να ανταποδώσουν, έστω και με λίγα, αλλά επώδυνα πλήγματα από μακριά, τα πολλά πλήγματα που θα δέχονταν από κοντά, θα ήταν αθύρματα στα χέρια του πλανητικού ηγεμόνα και θα μεταβάλλονταν σε πεδίο άσκησης της στρατιωτικής τεχνολογίας. Έτσι, σύντομοι και εντατικοί, οιονεί χειρουργικοί πόλεμοι, όπου η υψηλή στρατιωτική τεχνολογία θα εκδηλώνει ανεμπόδιστα τις δυνατότητες της και θα κρίνει αποκλειστικά την έκβαση του πολέμου, είναι πιθανοί μονάχα όταν ο ένας από τους δύο εμπολέμους, ο χειρούργος υπερέχει συντριπτικά.

Ο ασθενέστερος μόνον μία δυνατότητα έχει, να μεταφέρει ( εν μέρει) τον πόλεμο στο έδαφος του ισχυρότερου με την τρομοκρατία και τη δολιοφθορά».

Ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός θέτουν σαφείς ιδεολογικούς στόχους. Σε αντίθεση η Ορθοδοξία εκφράζει την οντολογική προτεραιότητα του τρόπου ύπαρξης.

Ο Δυτικός πολιτισμός, βασισμένος στη ρωμαιοκαθολική εκκλησία και τον προτεσταντισμό, προσδιορίζει τις ηθικές και κανονιστικές αρχές και θωρακίζει τα «άτομα» με ατομικές πεποιθήσεις.

Το μείζον πρόβλημα του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού είναι το πελώριο ανθρωπολογικό έλλειμμα, η απρόσωπη αναγνώριση δικαιωμάτων στο απρόσωπο άτομο. Έτσι παραβιάζεται η υπαρκτική πραγματικότητα του ανθρώπου και αλλοτριώνεται η εμπειρική αλήθεια, όπως αυτή προκύπτει από την προσωπική ετερότητα και την κοινωνική προϋπόθεση.

Στη Δύση, ο ατομικός πελάτης της υπεραγοράς έχει μόνον ελευθερίες επιλογών, όχι ευθύνες μετοχής σε σχέσεις άμεσης κοινωνίας στα κοινωνικά γεγονότα. Έτσι το «άτομο» διαμορφώνεται ως παθητικό και αδιαφοροποίητο.

Ακραία περίπτωση στρέβλωσης είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Πρόκειται για μια άκρως συντηρητική και αυταρχική κοινωνία και ιδεολογικά καικοινωνικοπολιτικά. Υπηρετεί την ατομική οικονομική ελευθερία και νεωτερισμό, αρνούμενη ή εμποδίζοντας τις κοινωνικές και ηθικές ελευθερίες.

Έτσι διαμορφώνεται το παράδοξο να επικρατεί ΑΝΑΡΧΙΑ στην οικονομία και ΥΠΕΡ - ΕΛΕΓΧΟΣ (LEVIATHAN) στην κοινωνία.

Ο ισλαμισμός δεν πρόκειται για πηγαία και αποτελή ιδεολογία. Πρόκειται για μονοθεϊστική θρησκεία, με ιδρυτή τον Μωάμεθ. Έχει σημασία να τονισθεί ότι οι ʼραβες δεν εμφανίσθηκαν αιφνίδια και μετεωριτικά στην παγκόσμια ιστορία. Προηγήθηκε η παρακμή της Ρωμανίας και η διαίρεση των χριστιανών. Γενικώς το έργο του Μωάμεθ χαρακτηρίζεται ως υπανάπτυκτο, κενό πνευματικής ποιότητας και υπερβολικά πλήρες από πρωτόγονες και δυναμικές ενέργειες.

Στο Κοράνι, ΙΙ, 186-7, διαβάζουμε: «και απολεμάτε τους εχθρούς, μην επιτεθείτε ποτέ πρώτοι, γιατί ο Θεός μισεί τους επιτιθέμενους, σκοτώστε τους εχθρούς σας, διώξτε τους από το φως».

Είναι δεδομένη η κοινή ιεροκρατική νοηματοδότηση της πολιτικής στη Δύση και στο Ισλάμ. Η νεωτερικότητα παράγει τον άθρησκο ανεκτικό (?) πλουραλισμό και τη φυσιοκεντρική πολιτική και υποστηρίζει την αναβίωση του θρησκευτικού φανατισμού.

Ο άθρησκος πολιτισμός της δυτικής νεωτερικότητας είναι παγιδευμένος σε θρησκευτικές μήτρες (νομικισμός, ατομοκρατία, παράγωνα θρησκειοποίησης του εκκλησιαστικού γεγονότος στη Δύση).

Κάθε νομικιστική θρησκευτικότητα (βατικάνεια, καλβινική, πουριτανική, μουσουλμανική) που υποτάσσει την πίστη και την ηθική στο εγωτικό συμφέρον της ατομικής σωτηρίας, δικαιολογεί, αν δεν ιεροποιεί, τη φυσική εξόντωση των αντιφρονούντων.

Στη Δύση και στο Ισλάμ παρατηρείται σύγκλιση της ιεράρχησης των σχέσεων της μεταφυσικής με την πολιτική. Η πολιτική προηγείται και υποτάσσει τη μεταφυσική σε χρηστικές αποκλειστικές σκοπιμότητες.

Στην Ορθοδοξία η πολιτική υπηρετεί το «υπαρκτικό αιτούμενο των σχέσεων κοινωνίας».

Η Δύση και το Ισλάμ, αντίπαλα στην πράξη, ιεροκρατικά στην καταγωγή κοινωνικοπολιτικά μοντέλα, διαμορφώνουν το μεν Ισλάμ, τον Ιερό Νόμο, τη δε Δύση την εξουσιαστική χρήση του ορθολογισμού, με φετιχιστική εκδοχή το νόμο της ελεύθερης αγοράς και θρησκειοποιημένο λάτρεμα το ατομικό δικαίωμα. Έτσι διαμορφώνουν ιερές φαρισαϊκές απάνθρωπες σκοπιμότητες.

Η αντιπαλότητα εξαντλείται στο είδος του ιερού κώδικα (πολιτικής και πρακτικής) που το καθένα θέλει καθολικά να επιβάλλει.

Στη Δύση ως δημοκρατία θεωρείται η παθητική εκδοχή της ελευθερίας και δικαιωμάτων μέσω κοινωνικών συμβολαίων. Στο Ισλάμ το ιεροκρατικό πολιτικό μοντέλο, επιβάλλει την παθητική εκδοχή της ελευθερίας ως υποταγή στο ιερατείο.

Απουσιάζουν η δυναμική εκδοχή της ελευθερίας ως υπαρκτική γνησιότητα, ως κοινωνία σχέσεων και η ανάδειξη του Προσώπου.

Στη Δύση και στο Ισλάμ όσο περισσότερο «νομοταγής» είναι ο πολίτης τόσο συμπαγέστερη είναι η φονική του βούληση. Γιατί αρνείται τον ʼλλον. Πρόκειται για θεατρική συμπεριφορά με ιδιοτελείς προθέσεις. Το οντολογικό περιεχόμενο του ιδιωτικού είναι το ΜΗΔΕΝ. Το ιδιωτικό (κλειστό) άτομο δεν είναι πραγματικό. Υφίσταται οντικά, αλλά δεν έχει οντολογικό αντίκρυσμα. Είναι φορέας του μηδέν και του θανάτου και όχι της ύπαρξης και της ζωής.

Ο Ελληνισμός και η Ορθόδοξη Πίστη είναι κομιστές της πρότασης εξόδου από την κρίση.

Έσχατη οντολογική γνώση η αυτογνωσία ως πρόσωπο.

Ας θυμηθούμε πως προσδιορίζει ο Θεόδωρος Ζιάκας την πρόταση εξόδου:

«ικανότητα να αποστασιοποιείται από ανάγκες, τουλάχιστον σε μια «περιοχή» της συλλογικής του ύπαρξης, ώστε να διαμορφωθεί ένα «όργανο» ανάσχεσης της κρίσης και της εκτροπής του κόσμου από τη μοιραία τροχιά του. Σκοπός του βίου, για έναν κρίσιμο αριθμό ανθρώπων, δεν πρέπει να είναι η ικανοποίηση των αναγκών τους, αλλά κάτι έξω και πάνω από αυτές, που να μην υπόκεινται στη σφαίρα της κατανάλωσης και της κυριαρχίας. Έτσι θα μπορέσουν να λύσουν μέσα τους και στη δράση τους την αντίθεση Ελευθερίας και Δικαιοσύνης. Χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν, πάντοτε και εκ συστήματος, στην παρεμβολή αυτόματων μηχανισμών.».

Βιβλιογραφία  

1) Albert Michael, 2001, The war in Afghanistan, www.zmag.org

2) Albert Michael, Shalom Stephen, 2001, Znet’s September 11 talking points, www.zmag.org

3) Bricmont Jean, 2001, The end of the “End of History", www.zmag.org

4) Chomsky Noam, 2001,Composite Interview,#3, www.zmag.org

5) Chomsky Noam, 2001, Chomsky compendium interview from Greek, Spanish and French press, www.zmag.org

6) Chomsky Noam, 2001, Composite interview 2, www.zmag.org

7) Chomsky Noam, 2001, Chomsky interview 5, www.zmag.org ,

8) Clarke Simon, 2001, Projective Identification: from attack to empathy,

9) Φούγιας Μεθόδιος, 1997, Το ελληνικό υπόβαθρο του Ισλάμ, Νέα Σύνορα - Λιβάνη, Αθήνα,

10) Goertzel Ted, 1988, The ethics of terrorism and revolution, Terrorism, v 11, p1,

11) Γιανναράς Χρήστος, 1998, Απανθρωπία δικαιώματος, ΔΟΜΟΣ, Αθήνα,

12) Greider William, 1992, Who will tell the people, TOUCHSONE, USA,

13) Herman Edward, 2001, Folks out there have a distaste of western civilization and cultural values, www.zmag.org

14) Κονδύλης Παναγιώτης, 1998, Θεωρία των πολέμων, Εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ, Αθήνα

15) Mancuso Jim, 2001, Some information about the constructions underlying the horror of 9/11, list Constructivism,

16) Παπαγιαννόπουλος Ηλίας, 2000, Έξοδος θεάτρου, Δοκίμιο οντολογίας, ΙΝΔΙΚΤΟΣ, Αθήνα,

17) Romanides John, 2001, The cure of neurobiological sickness of religion, www.romanity.gr

18) Said Edward, 2001, The clash of ignorance, www.zmag.org

19) Young Robert, 2001, Fundamentalism, http://human-nature.com/rmyoung 

20)Zafirovski Milan, 2001, Between anarchy in economy and leviathan society, Organdi Quarterly, www.geocities.com/organdi

21)Ζιάκας Θεόδωρος, 1997, Σε ποιόν κόσμο και πως θέλουμε να μετάσχουμε, ΙΝΔΙΚΟΣ, τ.8, σελ.89,