12/11/2002

Η απονεύρωση της ελληνικής κοινωνίας.

Μία σταδιακή απονεύρωση αρχίζει να κρεμάται ως Δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ελληνική κοινωνία. Τι άλλο συμπέρασμα μπορεί να βγάλει κανείς αν παρατηρήσει τα τελευταία γεγονότα σε σχέση με την περίπτωση της βραχονησίδας Τσούκα.

Ξεκίνησε από φιλοκυβερνητική εφημερίδα που μας αποκάλυψε ότι αναγράφεται σε επίσημους ελληνικούς στρατιωτικούς χάρτες με το Τούρκικο όνομά της. ενώ πληροφορηθήκαμε ότι υπήρχε και ένας Τούρκικος φάρος στη βραχονησίδα. 'Εσπευσαν αμέσως οι αρμόδιοι να μας καθησυχάσουν ότι "η βραχονησίδα είναι Τούρκικη" από την Ιταλο-Τουρκική συμφωνία του 1932. Και όλα αυτά, παρόλο που ελληνικοί αλλά και ξένοι μεταγενέστεροι χάρτες το αποδίδουν σε ελληνική κυριαρχία, καθώς επίσης και ο σχετικός ελληνικό νόμος του 1948 (όπως αποκάλυψε η Εστία) όπου και πάλι ανήκε στην Ελληνική επικράτεια: μας είχε δοθεί από την Ιταλία ως αντάλλαγμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου μαζί με τα Δωδεκάνησα, ανήκει στα Δωδεκάνησα.

Τι μας είπε ακριβώς όμως το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας; Μας είπε ότι βάσει των Συνθηκών και της αρχής της μέσης γραμμής, η συγκεκριμένη βραχονησίδα βρίσκεται κοντύτερα σε Τούρκικη επικράτεια από την Κάλυμνο (3.6 μίλια αντί 4.85 μίλια) (1). Το πρόβλημα όμως έγκειται στο ότι όπως είχαμε πληροφορηθεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης την πρώτη κι όλας ημέρα, η βραχονησίδα απέχει μεν 4.85 μίλια από την Κάλυμνο, όμως απέχει μόνο 2.6 μίλια από την Ψέριμο!! (2). Δεν είναι «περίεργο» που ορίζεται ως αναφορά η Κάλυμνος και όχι η Ψέριμος που βρίσκεται κοντύτερα; Ειδάλλως, θα μπορούσε κάλλιστα να οριστεί ως σημείο αναφοράς η Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα! Άραγε το περίεργο της υπόθεσης αφορά όντως την Ιταλο-Τουρκική συμφωνία του 1932 ή μήπως μόνο τη δήλωση του εκπροσώπου του ελληνικού υπουργείου;

Αυτό είναι το ένα πρόβλημα. Το δεύτερο είναι εκείνο που τέθηκε και ως επερώτηση στη βουλή. Αφού με τον ελληνικό νόμο του 1948 περιλαμβάνονταν διοικητικά στην Επαρχία Καλύμνου, άρα ανήκε στην επικράτειά μας, πότε και πώς ακριβώς αποδόθηκε στην Τουρκία, στην οποία υποτίθεται ότι ανήκει σήμερα σύμφωνα με τη δήλωση του εκπροσώπου του Υπουργείου των Εξωτερικών; (3) Παρεμφερές ερώτημα θα ήταν επίσης και πότε χτίστηκε εκεί ο Τούρκικος φάρος ή και άλλα σχετικά ζητήματα (4). Η επίσημη απάντηση στα ερωτήματα αυτά παρέπεμπε στις αρχικές δηλώσεις του κ. Μπεγλίτη. Δηλαδή την περιβόητη "αρχή της μέσης γραμμής"! Ουδέν όμως για την ουσία (5).

Το θέμα όμως είναι άλλο. Αν μη τι άλλο, τα παραπάνω συνιστούν υπόνοιες ότι ενδεχομένως έχει παραχωρηθεί (κάποια στιγμή από το 1948 ως σήμερα) με περίεργο και κρυφό τρόπο η βραχονησίδα αυτή από την Ελλάδα στην Τουρκία. Προσοχή! Μιλάω μόνο για υπόνοιες και για ενδεχόμενο, που λογικά όμως θα ήταν αρκετά να προκαλέσουν θύελλες αντιδράσεων επιζητώντας άμεσες εξηγήσεις και πλήρη σαφήνεια για το θέμα. Όπως και να έχει οφείλονται ορισμένες εξηγήσεις διότι είναι πάρα πολύ σοβαρό για να ξεχνιέται την επομένη έχοντας όλοι τη συνείδησή τους ήσυχη. Και η επίσημη σιωπή δυσχεράνει την κατάσταση.

Η ελληνική κοινωνία, παρόλα αυτά, δεν αντιδρά. Αντίθετα, δείχνει σημάδια πλήρους απονεύρωσης. Αρκέσθηκε να το ανάγει σε πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων μία βραδυά, και από κει και πέρα, το θέμα ξεχάστηκε εντελώς. Ούτε καν υπήρχε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την επομένη! Περιέργως, όλοι οι έχοντες δημόσιο λόγο το έθαψαν βιαστικά και προχώρησαν σε άλλα θέματα που θα έπρεπε να απασχολήσουν την ελληνική κοινωνία (όπως για παράδειγμα τα διάφορα κουτσομπολίστικα ή τα λεγόμενα "ρεάλιτυ σόου").

Αυτές τις ημέρες, δύο εβδομάδες αργότερα, ένα άλλο μεγάλο εθνικό θέμα βρίσκεται στο επίκεντρο, με την τελική πρόταση των Ηνωμένων Εθνών για την οριστική λύση του Κυπριακού. Πώς μπορεί να απαντήσει κανείς στους υπερβολικά καχύποπτους που λένε ότι προέβη μία κυβερνητική εφημερίδα στην ανακίνηση αυτού του ζητήματος για να ελεγθούν τα αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας σε κάτι σοβαρό, ώστε να προχωρήσουν ακάθεκτοι σε άλλα, πιο σοβαρά (πχ. Κυπριακό);

Το μείζον πρόβλημα κατά την άποψή μας είναι η ίδια η κοινωνία και οι μηχανισμοί της να θέτουν ερωτήματα και να αιτούν απαντήσεις από την εξουσία. Και το πρόβλημα αυτό επιδεινώνεται και από την ανύπαρκτη αντιπολίτευση που δείχνει να πορεύεται απομονωμένη και τελείως αδιάφορη. Έχουμε δηλαδή το φαινόμενο σύμπασα η ηγεσία της χώρας (συμπεριλαμβανομένου και του κυρίαρχου τύπου) να ελέγχει και να καθησυχάζει την κοινή γνώμη, και την κοινωνία να βρίσκεται στο περιθώριο ανήμπορη να θέσει ένα θέμα, ζωτικό για αυτήν. Το μεγάλο ερωτηματικό βέβαια είναι αν αντιλαμβάνεται κι όλας τι είναι ζωτικό ή κρίσιμο και τι όχι. Και μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, προχωράνε τα μεγάλα εθνικά μας θέματα προς οριστικές λύσεις... 

Δυστυχώς, δεν διαφαίνεται σχεδόν κανένας μέτοχος στο δημόσιο λόγο που να θέτει στην πόλιν τα πράγματα και τις λεπτομέριες των κρίσιμων ζητημάτων όπως θα τους άρμοζε. Δυστυχώς, η απονευρωμένη κοινωνία, δείχνει να γίνεται έρμαιο των ολίγων που ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης και να αλλάζει πάρα πολύ γρήγορα αλλά και πάρα πολύ εύκολα το κυρίαρχο και ημερίσιο (πια) θέμα συζήτησης.

Σημειώσεις

1. Ελευθεροτυπία 5/11/2002:
Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών Π. Μπεγλίτη: 
«Τα θέματα, τα οποία αφορούν στα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας έχουν επιλυθεί βάσει των υφισταμένων Διεθνών Συνθηκών. Η νησίδα στην οποία αναφέρεται το δημοσίευμα τη εφημερίδας «Το Εθνος της Κυριακής», μετά από την έρευνα στην οποία προχώρησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες, είναι στην πραγματικότητα η νησίδα Ατσακί (Atsaki) απέναντι από την Κάλυμνο.  Η νησίδα αυτή αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιταλοτουρκική οριοθέτηση ως τουρκικό έδαφος για τον καθορισμό της μέσης γραμμής, ειδικότερα δε αποτελεί το σημείο 29 στο κείμενο της σχετικής Ιταλοτουρκικής Συμφωνίας του 1932, σύμφωνα με το οποίο η μέση γραμμή ορίζεται «από τη μέση απόσταση μεταξύ του ακρωτηρίου Καραψιλή στην Κάλυμνο και της νησίδας Atsaki στην Ανατολία».  Πέραν αυτού, υπάρχει ύφαλος με το όνομα Τσούκα νοτιοανατολικότερα της πρώτης, στην αυτή περιοχή, η οποία επίσης αποτελεί τουρκικό έδαφος βάσει της ανωτέρω ιταλοτουρκικής οριοθέτησης, που έγινε το 1932 σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης».

2. <http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=416110>
"Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, η Τσούκα βρίσκεται 4,85 ν.μ. νοτιοανατολικά της Καλύμνου και 2,63 ν.μ. βορειοανατολικά της Ψερίμου, ενώ απέχει 3,6 ν.μ. από τις τουρκικές ακτές. Η βραχονησίδα πέρασε στην ελληνική κυριαρχία μαζί με τα Δωδεκάνησα με την ελληνο-ιταλική Συμφωνία μετά το τέλος του Β'Παγκοσμίου Πολέμου."

3.  http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=417199&lngDtrID=244 
Με ερώτηση του προς τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου ο ανεξάρτητος βουλευτής Στέφανος Μάνος ζητά να ενημερωθεί «βάσει ποιου νόμου, μεταγενέστερου του ν.547/1948, αποδόθηκε η βραχονησίδα Τσούκα στην Τουρκία». Ο βουλευτής επικαλείται δημοσίευμα της εφημερίδας Εστία, το οποίο αναφέρει ότι «στο Νόμο 547/1948 "Περί διοικήσεως της Δωδεκανήσου" η βραχονησίδα Τσούκα καταγράφεται ως ελληνική. Περιλαμβάνεται στον πίνακα 'Νήσων, Νησίδων και Νησιδίων Δωδεκανήσου' (ΦΕΚ 39Α/14.2.1948) και ανήκει στην Επαρχία Καλύμνου». Ο κ. Μάνος κατέθεσε την ερώτηση μετά την τοποθέτηση του εκπροσώπου Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών Πάνου Μπεγλίτη στις 4 Νοεμβρίου, σύμφωνα με την οποία η εν λόγω βραχονησίδα αποτελεί τουρκικό έδαφος βάσει της ιταλοτουρκικής οριοθέτησης που έγινε το 1932, σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης. Ο κ. Μπεγλίτης επανήλθε σήμερα στο θέμα, με αφορμή το δημοσίευμα και την ερώτηση του Στ.Μάνου, λέγοντας ότι «εμείς παραμένουμε στην ανακοίνωση του Υπουργείου. Μετά την εξέταση όλων των στοιχείων από τις αρμόδιες υπηρεσίες θεωρούμε το θέμα λήξαν».

 4. Έθνος 4/11/2002 <http://www.ethnos.gr/pages/2002/nov/4/p020101.htm>
Oυδείς όμως είναι μέχρι στιγμής σε θέση να δώσει απαντήσεις για τις λεπτομέρειες της υπόθεσης:
- πότε ανακινήθηκε το θέμα της Tσούκας
- πώς μια βραχονησίδα, η οποία έστω και αν υποθέσουμε ότι καθ' υπέρβαση των ιταλοτουρκικών χαρτών εμφανίζεται τουλάχιστον από το 1941 (γερμανικός χάρτης) μέχρι τουλάχιστον το 1972 (ρωσικός χάρτης) με το ελληνικό όνομα και εντός ελληνικών συνόρων, «διολίσθησε» στην τούρκικη κυριαρχία
- ποτέ έθεσε θέμα Tσούκας η Tουρκία
- ποια αρμοδία ελληνική υπηρεσία χειρίσθηκε το θέμα
- ποιος από την ελληνική πλευρά και πότε έλαβε την απόφαση να «αποδοθεί» στην τουρκική κυριαρχία η μέχρι τότε ελληνική βραχονησίδα.
H υπόθεση της Tσούκας αποδεικνύει απλώς ότι το θέμα των βραχονησίδων και των «γκρίζων ζωνών» στο Aιγαίο δεν προέκυψε ως «κεραυνός εν αίθρια» με το επεισόδιο των Iμίων, αλλά επρόκειτο για σχέδιο καλά μελετημένο, που τέθηκε σε εφαρμογή αρκετά χρόνια πριν από το 1996, και μάλιστα υπό τη σιωπηρή ανοχή των ελληνικών αρχών

5. Ελευθεροτυπία 8/11/2002
http://www.enet.gr/online/online_p1_text.jsp?dt=08/11/2002&c=110&id=63043440 

Ανδρέας Σταλίδης

http://www.antibaro.gr