Η Ελλάδα, η Ευρώπη, η Τουρκία, η Κύπρος και ο Μ. Δούντας Θεόδωρος Μπατρακούλης Μέλος ΣΕΠ Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, Δικηγόρος Αντίβαρο, Δεκέμβριος 2006 Αρχικά, το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, η Ευρωπαïκή Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση προόδου για την Τουρκία, αλλά - για πρώτη φορά στην ιστορία της Ε.Ε. - χωρίς συστάσεις/εισηγήσεις για τα μέτρα που θα ληφθούν εναντίον της εφόσον δεν εφαρμόσει το πρωτόκολλο της Αγκυρας για την τελωνειακή ένωση (βλ. Κύπρος). Με δεδομένη την τουρκική αδιαλλαξία το πρόσθετο χρονικό περιθώριο δόθηκε ουσιαστικά στην φινλανδική Προεδρία και στους υποβολείς της ώστε να εντείνει τις προσπάθειές της για την προώθηση της ομώνυμης φόρμουλας. Στις 29.11 η Κομισιόν εισηγήθηκε στο επικείμενο Ευρωπαïκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου μερική αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας-Ε.Ε. στα κεφάλαια που σχετίζονται με την τελωνειακή ένωση (εκτιμώντας ότι αυτά είναι οκτώ, ενώ το Λονδίνο υποστηρίζει ότι είναι μόνο τρία, και άλλοι ανέβαζαν τον αριθμό τους μέχρι και στα τριάντα δύο) των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας-Ε.Ε. Στις 5.12 Γερμανία και Γαλλία πρότειναν να συντάξει η Κομισιόν έκθεση για την ένταξη της Τουρκίας και να την παρουσιάσει το χρονικό διάστημα ανάμεσα στις τουρκικές βουλευτικές εκλογές (φθινόπωρο 2007) και στις επόμενες ευρωεκλογές (άνοιξη 2009). Kι όλα αυτά ενώ ο έλεγχος της ‘‘Ευρασίας’’ βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ανταγωνισμού. Και σε κλίμα ‘‘θρηνολογίας’’ και πιέσεων υπέρ της ένταξης της Τουρκίας προς τις Βρυξέλλες μέσω σειράς δημοσιευμάτων στον αμερικανικό και βρετανικό τύπο. Η ηγεσία της Τουρκίας δέχθηκε με δυσαρέσκεια την απόφαση της Κομισιόν. Η νεοοθωμανική Τουρκία, που κατέχει το 38% του εδάφους της Κύπρου, επιδιώκει να συνδεθεί η ενταξιακή πορεία της στην Ε.Ε. με την πρόοδο στη λύση του Κυπριακού. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τ. Παπαδόπουλος, η αποδοχή αυτής της σύνδεσης θα είχε ίσως μη αναστρέψιμες συνέπειες. Η Κύπρος θα είναι όμηρος της Τουρκίας, η οποία θα έχει άριστο πρόσχημα να μην εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της. Η ελληνική υποστήριξη στην ευρωπαïκή προοπτική της Τουρκίας υποτίθεται ότι παρέχεται υπό τον όρο ότι η Αγκυρα θα ανταποκριθεί στις ευρωπαïκές υποχρεώσεις της. Ειδικά έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, η κυβέρνηση του κ. Ερντογάν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Αποδεικνύεται στην πράξη ότι οι διπλωματικές διευκολύνσεις που προσφέρει η Αθήνα στην ʼγκυρα δεν επηρεάζουν θετικά την τουρκική εξωτερική πολιτική. Αντί λοιπόν να στείλουμε ένα μήνυμα πατριωτικής και ευρωπαϊκής συνέπειας, ξεκαθαρίζοντας στους κυβερνώντες στη νεοοθωμανική Τουρκία Ισλαμιστές ότι δεν μπορούν να διεκδικήσουν την ένταξη της στην Ε.Ε. χωρίς να εκδημοκρατιστεί/εξευρωπαϊστεί. Αντ’αυτού υιοθετούμε συμβιβασμούς που υπαγορεύονται από την Ουάσινγκτον και συγκεκριμένα επιχειρηματικά λόμπι. Ουσιαστικά επιβραβεύουμε την τουρκική αδιαλλαξία, διακινδυνεύοντας να βρεθούμε θεατές χειρότερων εξελίξεων. Η ελληνική διπλωματία υιοθετεί το ψεύτικο «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων μέσω της καθυστέρησης του ανοίγματος του ενός τετάρτου των κεφαλαίων του φακέλου της διαπραγμάτευσης. Εάν μας ενδιαφέρει πραγματικά η ποιότητα της Τουρκίας που φιλοδοξεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. και το είδος της μελλοντικής, διευρυμένης Ε.Ε., θα πρέπει να αναστείλουμε συνολικά τη διαπραγμάτευση έως ότου η ʼγκυρα τιμήσει τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εντυπωσιακό είναι ότι η ελληνική διπλωματία πλησιάζει περισσότερο στις αμερικανικές θέσεις για το θέμα της Τουρκίας, παρά το γενικευμένο αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο Πρόεδρος Μπους. Το ελεγχόμενο από τις ΗΠΑ καθεστώς της Βαγδάτης καταρρέει, η δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδιστάν θεωρείται εξαιρετικά πιθανή, ο ρόλος του Ιράν στην «ειρήνευση» του Ιράκ επισημοποιείται. Και η Αθήνα μένει προσκολλημένη στη νεοταξική στρατηγική που θέλει την Τουρκία στην Ε.Ε.! Μέσα στο τελευταίο εξάμηνο πραγματοποιήθηκαν διαδοχικές συναντήσεις των αρχηγών ΓΕΕΘΑ Ελλάδας και Τουρκίας. Ο στρατηγός Μπουγιούκανιτ, δήλωσε ότι «ο δρόμος είναι μακρύς», για την προσέγγιση των δύο χωρών σε στρατιωτικό επίπεδο. Όμως, «η καλή ημέρα από το πρωί φαίνεται». Στον αέρα, οι παραβιάσεις συνεχίζονται κανονικά, τα μαχητικά αεροσκάφη και των δύο χωρών εξακολουθούν να πετούν οπλισμένα και να εμπλέκονται σε επικίνδυνες κλειστές αερομαχίες μάλιστα ορισμένες φορές και πάνω από ελληνικά νησιά! Στην θάλασσα, η καχυποψία παραμένει κάθε φορά που ένας ψαράς εμφανίζεται στο σύμπλεγμα των βραχονησίδων Ίμια ή στη Ζουράφα! Σ’αυτόν το «μακρύ δρόμο» της στρατιωτικής διπλωματίας δε θα πρέπει να κάνουμε το λάθος της σύγκρισης των δύο Αρχηγών. Για μεν την Ελλάδα, ο Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α. είναι ένας εξέχων δημόσιος υπάλληλος για δε την Τουρκία, είναι ο πανίσχυρος ηγέτης που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει τη στρατηγική της χώρας του. Πρόκειται για δύο μη συγκρίσιμα μεγέθη. Πέθανε στις 2/12/06 ο διπλωμάτης Μιχάλης Δούντας, ο οποίος υπηρέτησε ως πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο από το τέλος του 1974 μέχρι το 1979. Ο Δούντας ήταν ένας προφητικός διπλωμάτης Οι επισημάνσεις του, οι προειδοποιήσεις του για πολλές κακοτοπιές που ακολουθούσε η ελλαδική αλλά και η κυπριακή ηγεσία δυστυχώς επαληθεύτηκαν. Σε απότιση ελάχιστου φόρου τιμής στη μνήμη του, παραθέτουμε απόσπασμα από άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 24 Σεπτεμβρίου 2006. «Η Ελλάς αδυνατεί να ασκήσει πλήρως την κυριαρχία της λόγω ελλείμματος «ανεξαρτησίας». Το πλατύτερα γνωστό παράδειγμα διαφοροποίησης μεταξύ κυριαρχίας και ανεξαρτησίας προσφέρει η, για χρόνια τώρα, παρεμπόδιση της Ελλάδας να επεκτείνει νομίμως τα χωρικά της ύδατα μέχρι τα 12 μίλια. Διότι η προς τούτο θέλησή της κάμπτεται ενώπιον της υπέρτερης τουρκικής «πολεμικής ικανότητας» (war capability) και της συναφούς απειλής. Διότι η απειλή πολέμου, έστω και αν δεν διακηρύσσεται, υφέρπει λόγω της ενόπλου υπεροχής της Τουρκίας. Αποτέλεσμα, να προωθούνται «ανεπαισθήτως» και διαχρονικά οι τουρκικές διεκδικήσεις σε όλο το μέτωπο της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Παράπλευρα αυτής της πολιτικής θωπειών και ψευδαισθήσεων περί τις τουρκικές προθέσεις είναι, αφενός μεν, η εξασθένηση του αγωνιστικού φρονήματος του λαού, βοηθούντος και του διάχυτου ευδαιμονισμού. Και αφετέρου, η επικίνδυνη υποβάθμιση του οπλοστασίου του κράτους, ιδίως στους καθοριστικούς τομείς της αεροπορικής, πυραυλικής και ηλεκτρονικής θωράκισης. Προς υποστήριξη αυτής της κατευναστικής πολιτικής συχνά διατυπώνεται το επιχείρημα ότι την ίδια, σε γενικές γραμμές, είχαν εφαρμόσει και προσωπικότητες της περιωπής και προσφοράς του Κωνσταντίνου Καραμανλή ή του χαρίσματος του Ανδρέα Παπανδρέου. Το φαινόμενο εξηγείται: -- Από τη φοβία από την οποία και οι δύο κατετρύχοντο έναντι της Τουρκίας. Δηλαδή την ιδεοληπτική πεποίθηση ότι σε ένοπλη αναμέτρηση των δύο χωρών η Ελλάς είναι «χαμένη από χέρι». -- Επακόλουθο αυτής της μοιρολατρικής εκτίμησης θα έπρεπε να είναι έμφαση στη βελτίωση της αμυντικής μας θωράκισης, ιδίως αεροπορικής, πυραυλικής και ηλεκτρονικής. Ωστόσο, οι τομείς αυτοί με την πάροδο των ετών παραμελήθηκαν. Διότι πολλές και πιεστικές οι ανάγκες ικανοποίησης άλλων κρισίμων παραμέτρων της κρατικής ευθύνης. Και, παράλληλα, οι δυνατότητες της οικονομίας ασφυκτικά περιορισμένες. Παρά ταύτα, το ποσοστό του προϋπολογισμού για τις αμυντικές δαπάνες εκυμαίνετο σε υψηλά επίπεδα. Ομως, όπως μου έλεγε παλαιότερα ξένος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, δεν ήταν τόσο θέμα δαπάνης αλλά επιλογών. Το αμυντικό μας δόγμα σε σχέση με την απειλή και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στον περιρρέοντα χώρο παρουσιάζει ρωγμές, με κυριότερη το έλλειμμα της από αέρος θωράκισης. Σε αυτήν θα ’πρεπε να δοθεί απόλυτη έμφαση. Διότι οι λοιπές συνιστώσες της άμυνας θα μπορούσαν εύκολα να εξουδετερωθούν χωρίς την από αέρος κάλυψη ». Η Ελλάδα δέχεται επίθεση κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, του πολιτισμού της, της ιστορίας της. H κάθε εθνότητα ως ζωντανός οργανισμός επιδιώκει την αυτοσυντήρησή της. Δεν εγκαταλείπει εύκολα συλλογικές μνήμες, γλώσσα, ήθη, έθιμα, θρησκεία. Η κυβέρνηση και η ελληνική διπλωματία χρειάζεται να αλλάξουν πορεία. Οι πολίτες, πρώτα οι διανοούμενοι, πρέπει να πληροφορούνται όσα γίνονται ερήμην τους και, σκεπτόμενοι, να κάνουν ορισμένες λεπτές διακρίσεις και να εκφράσουν τη γνώμη τους με γνώμονα το συμφέρον της Δημοκρατίας και της πατρίδας. Αυτό το κείμενο είναι γραμμένο σε μονοτονικό. Διαβάστε την πολυτονική του έκδοση.