Η βοήθεια της Δύσης προς την Τουρκία και η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και κοινωνίας.

 

Του Φάνη Μαλκίδη

29 Σεπτεμβρίου 2003

 

Οι ΗΠΑ και η οικονομική βοήθεια

Είναι γνωστός ο ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ), στο νέο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί από τις ΗΠΑ κυρίως και αποκαλείται σχηματικά παγκοσμιοποίηση. Ρόλος που αποσκοπεί την εξυπηρέτηση των στόχων της υπερεθνικής ελίτ και δραστηριοποιείται παντού και με τους ίδιους κανόνες. Από την Αργεντινή και τη Βραζιλία, μέχρι την Ρουμανία και την Τουρκία. Από τις ιδιωτικοποιήσεις- ξεπούλημα του εθνικού πλούτου, μέχρι την μείωση των μισθών και την περαιτέρω εξαθλίωση μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων. Στην περιοχή μας ενδιαφέρον αποκτά η δράση των οργάνων της πολιτικής των ΗΠΑ, του ΔΝΤ και της ΠΤ, στην Τουρκία. Στην πρόσφατη σύνοδο του ΔΝΤ και της ΠΤ που πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι, έγινε εκτενή αναφορά στην τουρκική οικονομία, με στόχο να δοθεί ακόμη μία ενίσχυση από τις ΗΠΑ προς τη χώρα, ενόψει της κατάστασης στο Ιράκ και άλλων σοβαρών πολιτικών λόγων. Η βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, μετά την κρίση που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ- ο αναλυτής της Bear Stearns στο Λονδίνο Τιμ Ας είπε ότι «η Τουρκία και οι ΗΠΑ είναι και πάλι αγαπημένα ξαδελφάκια, οι Τούρκοι θα πάρουν τα δάνειά τους»- έλαβε πολύ συγκεκριμένη μορφή στη σύνοδο του ΔΝΤ και της ΠΤ. Έτσι στο περιθώριο των συναντήσεων συμφωνήθηκε η χορήγηση δανείου 8,5 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ προς την Τουρκία. Ο υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Τζον Σνόου ανέφερε ότι «το δάνειο δεν δίνεται για να εξασφαλιστεί η αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στο Ιράκ, οι ΗΠΑ όμως θα περίμεναν την «καλή συνεργασία» της Άγκυρας. Στόχος της βοήθειας είναι να στηριχτεί η διαδικασία μεταρρύθμισης που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Τουρκία και να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις (του πολέμου του Ιράκ). Η βοήθεια που προσφέρουν οι ΗΠΑ και η ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων στο Ιράκ είναι δύο ξεχωριστά πράγματα». Ωστόσο, βάσει της απόφασης του Κογκρέσου που ελήφθη τον Απρίλιο, η Τουρκία οφείλει «να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στο Ιράκ» ώστε να εξασφαλίσει νέα βοήθεια, με δεδομένη την απόφαση των ΗΠΑ του Μαρτίου, να «παγώσουν» δάνειο 15 δισ. δολαρίων, μετά την άρνηση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης - οι φίλα προσκείμενοι μουσουλμάνοι του Ερντογάν προς τους Άραβες - να ανοίξει το «βόρειο» διάδρομο προς το Ιράκ για τα αμερικανικά στρατεύματα.

Οι αριθμοί και οι άνθρωποι

Σήμερα το τουρκικό δημόσιο χρέος υπολογίζεται περίπου στα 130 δισ. δολάρια, ο πληθωρισμός εμφανίζει τάσεις υποχώρησης, αλλά στην καλύτερη περίπτωση θα είναι το 2003 στο 26% και το 2004 στο 13,4%- ο πληθωρισμός το 2002 ήταν στο 45%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα τελευταία 25 χρόνια, η Τουρκία έρχεται πρώτη σε πληθωρισμό, μεταξύ των χωρών του Ο.Ο.Σ.Α. Δεδομένης της «μείωσης» του πληθωρισμού, η τουρκική κεντρική τράπεζα μείωσε τα επιτόκια κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, τοποθετώντας τα στο 29%. Οι μειώσεις αυτές αποσκοπούν στην ελάφρυνση του βάρους που δημιουργεί στην τουρκική οικονομία η προσπάθεια εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και στην τόνωση της ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η έκδοση νέου ομολογιακού δανείου 1,2 δισ. δολαρίων, κατά τη διάρκεια του έτους είχε προηγηθεί και η έκδοση διεθνών ομολογιακών δανείων συνολικού ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ, ενώ για το 2004 στόχος είναι η έκδοση ομολόγων αξίας 5,7 δισ. δολαρίων. Ταυτόχρονα υποχωρεί ο ρυθμός ανάπτυξης, αφού το 2002 είχε ανέλθει στο 7,8%, το 2003 σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα φθάσει το 5,3% και το 2004 θα στο 5%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης του ΔΝΤ για την πορεία της τουρκικής οικονομίας που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, η Τουρκία πρέπει να βελτιώσει τις οικονομικές επιδόσεις της και να επιβάλει πειθαρχία στα δημοσιονομικά της αν επιθυμεί να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει για το 2003. Το ΔΝΤ αναφέρει πως ενώ βραχυπρόθεσμα οι συνθήκες είναι σήμερα καλύτερες, τονίζει ότι τα υψηλά επιτόκια αμφισβητούν τη δυνατότητα της κυβέρνησης να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, με αποτέλεσμα οι μακροπρόθεσμες προοπτικές να μην είναι ευοίωνες.

Σε μια διατύπωση της έκθεσης για την Τουρκία το ΔΝΤ επισημαίνει ότι «οι μειωμένες γεωπολιτικές ανησυχίες ωφελούν την τουρκική οικονομία, αν και προκειμένου να διατηρηθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη οι αρχές πρέπει να διατηρήσουν τη σταθερότητα της δημοσιονομικής κατάστασης». Ωστόσο δύσκολα μπορεί να γίνει σαφή αναφορά για επενδυτική εμπιστοσύνη, δεδομένου ότι οι αξιολογήσεις των γνωστών χρηματοοικονομικών οίκων Moody's και Standard & Poor's είναι στo B1 και B αντιστοίχως, πολύ χαμηλότερα δηλαδή από τα επίπεδα που δικαιολογούν την επενδυτική δραστηριότητα.

Την ίδια στιγμή στην κοινωνία συντελούνται μεγάλες συγκρούσεις, απόρροια της τραγικής οικονομικής κατάστασης, της περαιτέρω επικράτησης της ντόπιας ολιγαρχίας και της εθνικής καταπίεσης και κοινωνικής εξαθλίωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής δεδομένα: 30.000.000 ζουν στα όρια της πείνας, 3.000.000 από αυτούς είναι ανήλικα παιδιά 1.400.000 άνθρωποι ζουν με 1 δολάριο την ημέρα και 7.200.000 άνθρωποι ζουν με 2 δολάρια. Το 40% του συνολικού πλούτου της χώρας ανήκει στο 10% του πληθυσμού της. 11.000.000 είναι άνεργοι. Κάθε παιδί που γεννιέται χρωστάει 2.436 δολλάρια και πάνω από 5.000.000 ανήλικα παιδιά υποχρεώνονται να δουλεύουν. Παρά τα 10.000.000 αναλφαβήτων, ο προϋπολογισμός του κράτους χορηγεί μόνο το 3.5% για την παιδεία. Στα 1.000 παιδιά, κάτω των 5 ετών, 48 πεθαίνουν κάθε χρόνο, ενώ για την υγεία, ο προϋπολογισμός χορηγεί 3,6%.Οι φανερές στρατιωτικές δαπάνες φτάνουν στο 4,9% του προϋπολογισμού, ενώ οι συνολικές υπολογίζονται ότι είναι 34 φορές μεγαλύτερες!

Και ενώ η τραγική οικονομική κατάσταση επιτείνει τα προβλήματα, η καταπίεση του λαού υφίσταται και σε άλλους τομείς της ζωής, αφού φέτος συμπληρώνονται 33 χρόνια συνεχών δολοφονιών, αγνοουμένων, καταπίεσης και τυραννίας, και εσχάτως λευκών κελιών. Μάλιστα ειδικά γι΄ αυτό το ζήτημα στο διευθυντή των φυλακών, σ' αυτόν που έχει υπογράψει τον θάνατο 107 κρατουμένων, απονεμήθηκε το ανώτατο μετάλλιο προσφοράς υπηρεσιών προς το κράτος! Στο πακέτο του «εκδημοκρατισμού», και «εναρμόνισης» με την ΕΕ, περιλαμβάνεται το «Πρόγραμμα Επιστροφής στο Σπίτι», προελεύσεως ΗΠΑ. Είναι ο νόμος που επιβραβεύει όποιον αρνείται τις ιδέες του, καταδίδει ομοϊδεάτες του στις τουρκικές αρχές. Στο ίδιο πλαίσιο και οι μαζικές φυλακίσεις Τούρκων πολιτών. Μόνο τα τελευταία 6 χρόνια, ο επίσημος αριθμός των προφυλακισμένων έφτασε τα έξη εκατομμύρια (!), και πολλοί εξ΄αυτών βασανίστηκαν μέχρι θανάτου. Ειδικότερα σύμφωνα με την Επιτροπή ενάντια στα λευκά κελιά, έχουν αναφερθεί 14.500 θύματα βασανιστηρίων τα τελευταία 10 χρόνια και μόνο 7.500 έχουν αναρρώσει. 518 άνθρωποι δολοφονήθηκαν κατά την διάρκεια της κράτησής τους σε διάφορα τμήματα και 216 άνθρωποι αγνοούνται. Το 75% των γυναικών που βασανίστηκαν έχουν βιασθεί. 1261 άτομα εκτελέστηκαν στους δρόμους χωρίς δίκη. 3688 χωριά εκκενώθηκαν και πάνω από 3.000.000 άνθρωποι εξαναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν. Πάνω από 3.000 διανοούμενοι καταδικάστηκαν σε περισσότερα από 10.000 χρόνια φυλακή και σε χρηματικές ποινές, επειδή εξέφρασαν τις ιδέες τους. 448 άτομα που κατέθεσαν σε διάφορες υπηρεσίες αιτήσεις στην κουρδική γλώσσα, κατηγορούνται για αδικήματα που επισύρουν συνολική φυλάκιση 2.747 ετών και 3 μηνών. Η Τουρκία κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων χωρών, με κριτήριο τον αριθμό των φυλακών της. Διαθέτει 19 διαφορετικούς τύπους φυλακών, πάνω από 650 φυλακές και δεκάδες φυλακές τύπου F (λευκά κελιά). 67 παιδιά βασανίστηκαν σε τμήματα της αστυνομίας και της χωροφυλακής, κατά τα τελευταία δυο χρόνια. 50.000 άνθρωποι βρίσκονται συνολικά στις φυλακές, 8.000 είναι πολιτικοί κρατούμενοι, 4.000 είναι ανήλικα παιδιά. Συνολικά ο πληθυσμός των φυλακών της Τουρκίας ξεπερνάει τον πληθυσμό δέκα πόλεων!

Συμπερασματικά

Τα παραπάνω αποτελούν ένα μικρό δείγμα της αδικίας και της μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής ανωμαλίας που βιώνει σήμερα η Τουρκία. Η πραγματικότητα βεβαίως είναι πολύ πιο τραγική και οι συνέπειές της είναι πολύ βαθύτερες. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα φανεί εάν υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις στην Τουρκία που θα μπορέσουν να αντισταθούν στην οικονομική εξαθλίωση, την κοινωνική καταπίεση και την πολιτική ομίχλη. Αλλιώς το ρήγμα στην οικονομία και την κοινωνία θα βαθαίνει παρά τις ενέσεις των ΗΠΑ και τω οργάνων τους.

 


http://www.antibaro.gr