Συνέντευξη τύπου του Μπουλέντ
Ετζεβίτ μετά από συνομιλία στο Λευκό Οίκο
με τον πρ. Μπους.
αντιγραφή από το "Ποντίκι" 24/1/2002
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κύριε πρωθυπουργέ, χθες, στον Λευκό Οίκο, εκφράσατε την ελπίδα στον πρόεδρο ότι μπορεί να είναι οριακή η επίτευξη συμβιβασμού ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία στο Αιγαίο. Θα μπορούσατε να μας διευκρινίσετε, Πρώτον, ποια ήταν η αντίδραση του προέδρου Μππους προς αυτή την κατεύθυνση; Δεύτερον, αρχίσατε οποιαδήποτε "διαδικασία συμβιβασμού" με την Ελληνική Κυβέρνηση; και Τρίτον, εννοείτε νομικό ή πολιτικό συμβιβασμό;
ΕΤΖΕΒΙΤ. Έχω ήδη δηλώσει ότι το φυσιολογικό είναι ο πολιτικός συμβιβασμός. Αναφορικά με την αντίδραση του προέδρου Μπους, αυτός υπήρξε φυσικά πολύ θετικός. Ο πρόεδρος επιθυμεί διακαώς να επιτευχθεί μια λύση μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Ο κ. Σημίτης είπε ότι ο μόνος τρόπος να βρεθεί λύση θα ήταν να πάμε στο Δικαστήριο (σσ. της Χάγης). Όμως τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, ιδιαίτερα στην διάρκεια των τελευταίων μηνών, ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών έχει εντατικοποιηθεί και έχει καταστεί πιο ορατός. Οι κ. Τζεμ και Παπανδρέου συναντιούνται μερικές φορές υπό φιλικές προυποθέσεις. Εμείς δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέριες του περιεχομένου των συζητήσεων, αλλά είμαι βέβαιος ότι αυτοί προτίθενται, τυπικά και με διατυπώσεις, να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες και των δύο χωρών.
ΕΡΩΤΗΣΗ. Κύριε πρωθυπουργέ, στις 20 Δεκεμβρίου το State Department κυκλοφόρησε μία γραπτή δήλωση με τον τίτλο: "Ελλάδα: Νέοι χάρτες του Αιγαίου! Η υπηρεσία Χαρτογράφησης (ΝΙΜΑ) πρόσφατα έκανε ψηφιακό τοπογραφικό χάρτη για την περιοχή του Αιγαίου, κατόπιν συμπαραγωγικής διευθέτησης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας". Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τι είναι ακριβώς αυτή η ελληνοτουρκική διευθέτηση; Αναγνωρίζετε κ. πρωθυπουργέ, τα παρόντα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο;
ΕΤΖΕΒΙΤ. Υπάρχουν πολλές περιοχές στις οποίες μπορούν και πρέπει να συνεργαστούν Τουρκία και Ελλάδα. Αλλά, αυτή τη στιγμή, δεν θέλω να εκφέρω συγκεκριμένες ιδέες, διότι οι κ. Παπανδρέου και Τζεμ εργάζονται επίμονα και με μη ανακοινώσιμο τρόπο. Και δεν πρέπει να καταστήσουμε τις θέσεις και προσπάθειές τους δύσκολες. Αλλά, αν υπάρξει αναγκαιότητα φυσικά εμείς θα προβάλουμε άλλες ιδέες. Το ουσιαστικό είναι ότι είμαστε δύο γειτονικές χώρες με κοινά συμφέροντα, με πολλούς τρόπους, και αυτοί (Παπανδρέου και Τζεμ) πρέπει να είναι σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα τους με ίσο τρόπο.
ΕΡΩΤΗΣΗ. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις προχωρούν σε θετικό επίπεδο και νομίζω ότι τα τελευταία λίγα χρόνια ο υπουργός σας επί των εξωτερικών και ο κ. Παπανδρέου προωθούν αυτή τη διαδικασία. Η ερώτησή μου είναι: τόσο ο Έλληνας Υπ. Εξ. όσο και ο Έλληνας πρωθυπουργός έχουν δηλώσει πως αν έχετε οποιεσδήποτε διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας στο Αγαίο, γιατί δεν πάτε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης; Και διερωτώμαι αν είναι καιρός, για την Τουθρκία, να αποδεχθεί την δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου και να προχωρήσει προς την κατεύθυνση καλύτερων σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
ΕΤΖΕΒΙΤ. Κατά την άποχή μου, το Αιγαίο δεν είναι νομικό ζήτημα. Είναι πολιτικό. Το Αιγαίο πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, σύμφωνα με τις μεταβολές των περιστάσεων και των νόμων. Μας έχουν συμβουλέψει ότι εμείς πρέπει να συθναντηθούμε μαζί, ως ώριμοι ηγέτες, και να συζητήσουμε τις αναγκαιότητες και περειπλοκότητες της κατάστασης στο Αιγαίο και να βρούμε μία λύση, η οποία να ικανοποιεί και τις δύο χώρες. Είμαι πολύ ευτυχής που τα τελευταία τρία χρόνια κάποιο είδος διαλόγου έχει αρχίσει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι Υπ. Εξ. κ. Παπανδρέου και Τζεμ, συναντιούνται συχνά, όχι πάντοτε υπό τα μάτια του Τύπου, αλλά ορισμένες φορές μυστικά. Και είμαι βέβαιος πως μια μη ανακοινώσιμη λύση μπορει να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα αυτού του διαλόγου. Πάνω απ' όλα όμως, είμαστε γείτονες και οφείλουμε να είμαστε σε θέση να μοιράσουμε τα ίσα μας δικαιώματα στο Αγαίο, μ' έναν ώριμο τρόπο.
ΕΡΩΤΗΣΗ. Πώς σχολιάζετε τις συνομιλίες για το Κυπριακό που άρχισαν στη Λευκωσία;
ΕΤΖΕΒΙΤ. Πρόκειται για πολύ καλή εξέλιξη, ένα καλό σημάδι. Και τελικά, ένας διάλογος πρόσωπο με πρόσωπο άρχισε μεταξύ του προέδρου Ντενκτάς και του προέδρου Κληρίδη. Μπορεί να μην είναι εύκολο να καταλήξουν σε μια λύση πολύ σύντομα, που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, αλλά η άποψη είναι ότι ο διάλογος αυτός μπορεί να βοηθήσει. Ένας διάλογος πάντα φέρνει επί της σκηνής νέες και μη διατυπωμένες ως τώρα λύσεις. Και ελπίζω ότι αυτός καθεαυτός ο διάλογος μπορεί να βοηθήσει. Ο διάλογος αυτός έχει αρχίσει μεταξύ του κ. Κληρίδη και κ,. Ντενκτάς και μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα, όχι στο πολύ μακρινό μέλλον. Η σύστασή μου είναι ότι δεν πρέπει να αναμιχθούν άλλες χώρες στα προβλήματα της Κύπρου. Φυσιολογικά, Τουρκία, Ελλάδα, Ελληνοκύπριοι και Τούρκοι πρέπει να ασχοληθούν μ' αυτήν την υπόθεση. Είναι δική τους υπόθεση. Η Κύπρος δεν δημιουργεί προπβλήματα σ' άλλες χώρες, έτσι αυτές και άλλοι φορείς δεν πρέπει να αναμιχθούν στις υποθέσεις μας, αλλά να αφήσουν μόνους τους κ. Κληρίδη και Ντενκτάς να εργαστούν και να βρουν μια λύση που να ικανοποιεί και τις δύο χώρες.
ΕΡΩΤΗΣΗ. Κύριε πρωθυπουργέ, από τη στιγμή που χαιρετίσατε την επανάληψη των απευθείας συνομιλιών για το Κυπριακό (και το πρόβλημα είναι πως, όπως γνωρίζουμε όλοι, έχουν διαφορετικές απόψεις επί του θέματος, περισσότερες από 25), τι είναι εκείνο που άλλαξε και μπορεί να αιτιολογεί την αισιοδοξία σας σήμερα για το αποτέλεσμα των συνομιλιών;
ΕΤΖΕΒΙΤ. Το συγκεκριμένο γεγονός, ότι λαμβάνουν χώρα σ' ένα φιλικό τόπο, είναι ενθαρρυντικό. Από τη στιγμή που συνεχίζεται ο διάλογος στη Λευκωσία, δεν μπορώ να είμαι πιο συγκεκριμένος σ' αυτή τη συνέντευξη αναφορικά με τις απόψεις μου και δεν θα ήθελα να παρέμβω σ' έναν διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη με ενθαρρυντικό τρόπο. Ας περιμένουμε για λίγο για να δούμε τι ιδέες και τι λύσεις μπορεί ή όχι να προκύψουν μετά από αυτόν τον διάλογο.